Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kazlıçeşme, İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinin alan olarak en büyük mahallesidir.
| Kazlıçeşme | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Zeytinburnu |
| Bulunduğu yer | Avrupa Yakası  |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2,14 km² |
| Nüfus (2023) | 4.779 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 212 |
| İl plaka kodu | 34 |
| Posta kodu | 34020 |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi |
İstanbul'un en eski sur-dışı mahallerindendir. Adını, 16. yüzyıla tarihlenen mermer gövdeli, kaz figürü işlenmiş çeşmeden alır.
İstanbul'un fethinden itibaren deri imalatı yapılan mahallede eski üretim teknikleriyle üretim yapan çok sayıda deri imalathanesi, az sayıda modern deri fabrikası, ayrıca çimento, tekstil ve demir döküm sektörlerine ait tesisler kurulmuştur. Mahalle, 1990'larda fabrikaların kapanmasıyla uzun süre bir çöküntü alanı olarak kaldı. 2005 tarihli yerel yönetim reformlarından sonra mahallede imar faaliyetleri gerçekleşti.
Konum
Kazlıçeşme, doğuda Bizans surları ve Yedikule Zindanlarından başlayan, batıda Zeytinburnu Belediye binası ile Zeytinburnu İstasyonu arasında kalan yaklaşık 170.000 metrekare alana sahip bir bölgedir. Kuzeyinden eski Sirkeci Banliyösü geçer. Güneyinde ise Sahilyolu ve Marmara Denizi ile çevrilidir.
Kazlıçeşme mahallesinin ilçedeki toplam 7 mahalleye sınırı vardır. Surlardan başlayıp Zeytinburnu Tren İstasyonu yönünde uzanan Demirhane Caddesi, mahalleyi iki büyük alana böler.
Tarihçe
Roma ve Bizans dönemi
Zeytinburnu Roma İmparatorluğu tarafından Adriyatik'i İstanbul’a bağlamak üzere 2. yüzyılda inşa edilen Egnatia Yolu üzerinde yer alıyordu. 5. yüzyılda Bizans imparatorluğu döneminde Kazlıçeşme'ye önemli siyasi ve dini yapılar inşa edildi. Bu yapıların başlıcaları Panayia Kilisesi ve hemen yanındaki Balıklı Rum Kilisesi ve Ayazması'dır.
Bazı patrik cenazelerinin defnedilmesiyle Balıklı Rum Kilisesi'nin Hristiyanlık açısından önemi arttı. 9. yüzyılda yakınında Piyi Sarayı'nın inşa edilmesi ile bölge bir cazibe merkezi haline geldi. Ayazma ve Çırpıcı Çayırı zamanla halkın panayırlarda ve kutsal günlerde geldikleri yerler oldu.
Osmanlı dönemi
İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethinden sonra bugünkü Zeytinburnu sınırları dahilinde ilk yerleşim alanının Kazlıçeşme civarında olduğu anlaşılmaktadır.Fatih Sultan Mehmet, fetihten sonra Yedikule Hisarı'nı inşa ettirmiş; sur dışında bulunan Kazlıçeşme'yi kasaplara ve debbağ esnafına tahsis etmişti. Fatih'in yaptırdığı cami etrafında küçük bir yerleşim oluştu.
Bölgede birçok mezbaha ve sayısı 360'ı bulan debbağhane (tabakhane) kuruldu. Ayrıca kesilen hayvanların iç yağlarından mum imal eden mumhaneler kuruldu. Bu üretim merkezlerinin çevresinde yerleşim alanları gelişti.
Sur dışında bulunması ve arazilerin ucuz olması nedeniyle XV. yüzyıldan itibaren, İstanbul'da yaşayan farklı milletlerin sağlık vakıfları burada kümelendi. Sur dışı bölgesi, İstanbul’daki derviş zümrelerin rağbet ettikleri yerlerdendi. Kazlıçeşme zamanla mescitleri, kara surları boyunca uzanan bostanları, mevlevihanesi, külliyeleri, tekke ve dergahlarıyla tipik bir Osmanlı şehri haline geldi. Aynı zamanda büyük bir mezarlık alanıydı.
XVII. yüzyıl gezgini Evliya Çelebi, Seyahatnâme'sinde fetihten sonra buranın mamur bir semt haline geldiğini, Kazlıçeşme Camii ile yedi mescide, bir hana, bir hamama, yedi sebile, üç tekkeye, çeşitli kârhanelere ve evli ailelerden çok tabakhanelerde çalışan bekarların kaldığı mahallere tesadüf ettiğini dile getirmiştir.
Geleneksel üretim yapan tabakhanelerin yanına 19. yüzyılda yeni teknoloji ile üretim yapan fabrikalar kuruldu. 1843'te kurulan Fabrika-i-Hümayun isimli demir fabrikasında demir boru, pulluk, ray, bıçak, kılıç, tüfek ve aksesuarları, anahtar, kilit, havan topunun yanı sıra pamuklu astar, basma kumaş ve çorap gibi çok çeşitli tekstil ürenleri üretilirdi.
Cumhuriyet dönemi
Kazlıçeşme'ye Cumhuriyetin ilk çeyreğinde yapılan belli başlı yatırımlar; Çimento Fabrikası, Mensucat Sanayi Fabrikası ve Menderes döneminde yapılan sahil yoludur. 1947 tarihli ‘İstanbul Sanayi Bölgeleri Talimatnamesi’ ile bölgeye deri, dokuma ve çimento başta olmak üzere pek çok sanayi işletmesi yerleşti. Sanayi yapılarının etrafında gecekondulaşma başladı. Mahalle, 1953'te Fatih ilçesi sınırları içine alındı, daha sonra 1957'de ilçe haline gelen Zeytinburnu’na dahil edildi.
1980'lerde imalatçıları Tuzla Organize Sanayi Bölgesi’ne taşımak için çalışmalar oldu. Bu proje, 1991 tarihli Kazlıçeşme Turizm ve İş Merkezi Mevzi Planı’na dayanılarak gerçekleştirilebildi. 1990'larda 200 civarı deri fabrikası ile tank, çimento ve mensucat fabrikasının kapanmasıyla Kazlıçeşme bir çöküntü alanına dönüştü.
2005 tarihli yerel yönetim reformlarından sonra mahallede imar faaliyetleri başladı. Kazlıçeşme'nin 1980’de 3653’ye yükselen, 1997’de 1539’a düşen nüfusu 2010’da 1289 seviyesine geldi.
2000'lerde gerçekleşen kentsel dönüşüm projeleri, ulaşım yatırımlarıyla Kazlıçeşme'yi krültür ve inanç turizmi destinasyonu haline gelmeye başlamıştır.
Başlıca tarihî yapıları
- Bizans surları
- Balıklı Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi
- Erikli Baba Tekkesi
- Fatih Sultan Mehmet Camisi (15. yüzyıl)
- Kazlı Çeşme
- Merzifonlu Kara Mustafa Camisi (17. yüzyıl)
- Kazlıçeşme Mezarlığı
- Balıklı Rum Hastanesi
- Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi
- Mühimmât-ı Harbiye Hastanesi (bugünkü Zeytinburnu Belediye binası)
Nüfus
| Yıl | Değişim | Nüfus |
|---|---|---|
| 2007 | 1.381 | |
| 2008 | %5  | 1.313 |
| 2009 | %0 | 1.307 |
| 2010 | %1 | 1.289 |
| 2011 | %1 | 1.270 |
| 2012 | %27  | 1.609 |
| 2013 | %10 | 1.762 |
| 2014 | %6 | 1.870 |
| 2015 | %4 | 1.941 |
| 2016 | %2 | 1.898 |
| 2017 | %9 | 2.078 |
| 2018 | %3 | 2.142 |
| 2019 | %3 | 2.212 |
| 2020 | %11 | 2.458 |
| 2021 | %47 | 3.605 |
| 2022 | %34 | 4.844 |
| 2023 | %1 | 4.779 |
2000 yılında ilçe nüfusunun %1'i Kazlıçeşme mahallesinde yaşamaktaydı. Yine 2000 Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre, ilçedeki toplam nüfusun %6,2'sinin yabancı ülke doğumlu olduğu Zeytinburnu'na göre bu oran Kazlıçeşme'de %3,3 olup nispeten daha düşüktür.
Eğitim
2000 yılı verilerine göre mahalle nüfusunun %11,2'si okuma-yazma bilmemektedir. Bu oran Türkiye genelinden (%12,7) daha iyi, fakat İstanbul genelinden (%6,6) ise daha zayıf durumdadır.
Ulaşım
Sirkeci-Halkalı eski Banliyö Tren hattı mahalleden geçmektedir. Ayrıca tüm Zeytinburnu otobüsleri mahallenin kuzeyinden geçmektedir.
Otobüs hatları
- 48A Göktürk - Kazlıçeşme
- 50K Alibeyköy Metro - Kazlıçeşme
- 80 Kazlıçeşme - Eminönü
- 80T Kazlıçeşme - Taksim
- 85C Davutpaşa-YTÜ - Kazlıçeşme
- 97E Mahmutbey/Güneşli - Kazlıçeşme
- MR10 Zeytinburnu - Kazlıçeşme
- MR11 Kazlıçeşme - Topkapı
- MR20 Yenibosna Metro - Kazlıçeşme
Minibüs hatları
Marmaray
Kaynakça
- ^ . atlasbig.com.tr. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ Evren, s. 100
- ^ a b c "Zeytinburnu Tarihi - Zeytinburnu Kültür Vadisi". www.kulturvadisi.com. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ Evren, Burçak (2006). Surların Öte Yanı Zeytinburnu (3. bas.). İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları. s. 70. ISBN .
- ^ a b Budak, Funda (5 Şubat 2015). "Fetih Başkentinden Küresel İstanbul'a, Kazlıçeşme'de Değişim ve Kentsel Dönüşüm: Barselona 22@ Projesi ile Bir Karşılaştırma". Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi. 2 (2): 9-34. ISSN 2147-6934.
- ^ Evliya Çelebi, Seyahatnâme, Cilt I, s. 391
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024.
- ^ Murat&Ersöz, s. 166
- ^ Murat&Ersöz, s. 37
- ^ Murat&Ersöz, s. 43-44
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazlicesme Istanbul ilinin Zeytinburnu ilcesinin alan olarak en buyuk mahallesidir KazlicesmeMahalleMahallenin haritadaki yeriUlke TurkiyeIlIstanbulIlceZeytinburnuBulundugu yerAvrupa Yakasi Cografi bolgeMarmara BolgesiYuzolcumu Toplam2 14 km Nufus 2023 4 779Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu212Il plaka kodu34Posta kodu34020Istatistiki bolgeIstanbul alt bolgesi Mahalleye adini veren Kaz figurlu cesme9 Mart 1935 tarihli Aksam gazetesinde Hikmet Feridun Es in bir roportajinda Kazlicesme isminin hikayesi Istanbul un en eski sur disi mahallerindendir Adini 16 yuzyila tarihlenen mermer govdeli kaz figuru islenmis cesmeden alir Istanbul un fethinden itibaren deri imalati yapilan mahallede eski uretim teknikleriyle uretim yapan cok sayida deri imalathanesi az sayida modern deri fabrikasi ayrica cimento tekstil ve demir dokum sektorlerine ait tesisler kurulmustur Mahalle 1990 larda fabrikalarin kapanmasiyla uzun sure bir cokuntu alani olarak kaldi 2005 tarihli yerel yonetim reformlarindan sonra mahallede imar faaliyetleri gerceklesti KonumKazlicesme doguda Bizans surlari ve Yedikule Zindanlarindan baslayan batida Zeytinburnu Belediye binasi ile Zeytinburnu Istasyonu arasinda kalan yaklasik 170 000 metrekare alana sahip bir bolgedir Kuzeyinden eski Sirkeci Banliyosu gecer Guneyinde ise Sahilyolu ve Marmara Denizi ile cevrilidir Kazlicesme mahallesinin ilcedeki toplam 7 mahalleye siniri vardir Surlardan baslayip Zeytinburnu Tren Istasyonu yonunde uzanan Demirhane Caddesi mahalleyi iki buyuk alana boler TarihceRoma ve Bizans donemi Zeytinburnu Roma Imparatorlugu tarafindan Adriyatik i Istanbul a baglamak uzere 2 yuzyilda insa edilen Egnatia Yolu uzerinde yer aliyordu 5 yuzyilda Bizans imparatorlugu doneminde Kazlicesme ye onemli siyasi ve dini yapilar insa edildi Bu yapilarin baslicalari Panayia Kilisesi ve hemen yanindaki Balikli Rum Kilisesi ve Ayazmasi dir Bazi patrik cenazelerinin defnedilmesiyle Balikli Rum Kilisesi nin Hristiyanlik acisindan onemi artti 9 yuzyilda yakininda Piyi Sarayi nin insa edilmesi ile bolge bir cazibe merkezi haline geldi Ayazma ve Cirpici Cayiri zamanla halkin panayirlarda ve kutsal gunlerde geldikleri yerler oldu Osmanli donemi Istanbul un Osmanlilar tarafindan fethinden sonra bugunku Zeytinburnu sinirlari dahilinde ilk yerlesim alaninin Kazlicesme civarinda oldugu anlasilmaktadir Fatih Sultan Mehmet fetihten sonra Yedikule Hisari ni insa ettirmis sur disinda bulunan Kazlicesme yi kasaplara ve debbag esnafina tahsis etmisti Fatih in yaptirdigi cami etrafinda kucuk bir yerlesim olustu Bolgede bircok mezbaha ve sayisi 360 i bulan debbaghane tabakhane kuruldu Ayrica kesilen hayvanlarin ic yaglarindan mum imal eden mumhaneler kuruldu Bu uretim merkezlerinin cevresinde yerlesim alanlari gelisti Sur disinda bulunmasi ve arazilerin ucuz olmasi nedeniyle XV yuzyildan itibaren Istanbul da yasayan farkli milletlerin saglik vakiflari burada kumelendi Sur disi bolgesi Istanbul daki dervis zumrelerin ragbet ettikleri yerlerdendi Kazlicesme zamanla mescitleri kara surlari boyunca uzanan bostanlari mevlevihanesi kulliyeleri tekke ve dergahlariyla tipik bir Osmanli sehri haline geldi Ayni zamanda buyuk bir mezarlik alaniydi XVII yuzyil gezgini Evliya Celebi Seyahatname sinde fetihten sonra buranin mamur bir semt haline geldigini Kazlicesme Camii ile yedi mescide bir hana bir hamama yedi sebile uc tekkeye cesitli karhanelere ve evli ailelerden cok tabakhanelerde calisan bekarlarin kaldigi mahallere tesaduf ettigini dile getirmistir Geleneksel uretim yapan tabakhanelerin yanina 19 yuzyilda yeni teknoloji ile uretim yapan fabrikalar kuruldu 1843 te kurulan Fabrika i Humayun isimli demir fabrikasinda demir boru pulluk ray bicak kilic tufek ve aksesuarlari anahtar kilit havan topunun yani sira pamuklu astar basma kumas ve corap gibi cok cesitli tekstil urenleri uretilirdi Cumhuriyet donemi Kazlicesme ye Cumhuriyetin ilk ceyreginde yapilan belli basli yatirimlar Cimento Fabrikasi Mensucat Sanayi Fabrikasi ve Menderes doneminde yapilan sahil yoludur 1947 tarihli Istanbul Sanayi Bolgeleri Talimatnamesi ile bolgeye deri dokuma ve cimento basta olmak uzere pek cok sanayi isletmesi yerlesti Sanayi yapilarinin etrafinda gecekondulasma basladi Mahalle 1953 te Fatih ilcesi sinirlari icine alindi daha sonra 1957 de ilce haline gelen Zeytinburnu na dahil edildi 1980 lerde imalatcilari Tuzla Organize Sanayi Bolgesi ne tasimak icin calismalar oldu Bu proje 1991 tarihli Kazlicesme Turizm ve Is Merkezi Mevzi Plani na dayanilarak gerceklestirilebildi 1990 larda 200 civari deri fabrikasi ile tank cimento ve mensucat fabrikasinin kapanmasiyla Kazlicesme bir cokuntu alanina donustu 2005 tarihli yerel yonetim reformlarindan sonra mahallede imar faaliyetleri basladi Kazlicesme nin 1980 de 3653 ye yukselen 1997 de 1539 a dusen nufusu 2010 da 1289 seviyesine geldi 2000 lerde gerceklesen kentsel donusum projeleri ulasim yatirimlariyla Kazlicesme yi krultur ve inanc turizmi destinasyonu haline gelmeye baslamistir Baslica tarihi yapilariBizans surlari Balikli Meryem Ana Rum Ortodoks Kilisesi Erikli Baba Tekkesi Fatih Sultan Mehmet Camisi 15 yuzyil Kazli Cesme Merzifonlu Kara Mustafa Camisi 17 yuzyil Kazlicesme Mezarligi Balikli Rum Hastanesi Yedikule Surp Pirgic Ermeni Hastanesi Muhimmat i Harbiye Hastanesi bugunku Zeytinburnu Belediye binasi NufusYil Degisim Nufus2007 1 3812008 5 1 3132009 0 1 3072010 1 1 2892011 1 1 2702012 27 1 6092013 10 1 7622014 6 1 8702015 4 1 9412016 2 1 8982017 9 2 0782018 3 2 1422019 3 2 2122020 11 2 4582021 47 3 6052022 34 4 8442023 1 4 779 2000 yilinda ilce nufusunun 1 i Kazlicesme mahallesinde yasamaktaydi Yine 2000 Genel Nufus Sayim sonuclarina gore ilcedeki toplam nufusun 6 2 sinin yabanci ulke dogumlu oldugu Zeytinburnu na gore bu oran Kazlicesme de 3 3 olup nispeten daha dusuktur Egitim2000 yili verilerine gore mahalle nufusunun 11 2 si okuma yazma bilmemektedir Bu oran Turkiye genelinden 12 7 daha iyi fakat Istanbul genelinden 6 6 ise daha zayif durumdadir UlasimSirkeci Halkali eski Banliyo Tren hatti mahalleden gecmektedir Ayrica tum Zeytinburnu otobusleri mahallenin kuzeyinden gecmektedir Otobus hatlari 48A Gokturk Kazlicesme 50K Alibeykoy Metro Kazlicesme 80 Kazlicesme Eminonu 80T Kazlicesme Taksim 85C Davutpasa YTU Kazlicesme 97E Mahmutbey Gunesli Kazlicesme MR10 Zeytinburnu Kazlicesme MR11 Kazlicesme Topkapi MR20 Yenibosna Metro KazlicesmeMinibus hatlari Topkapi Yenimahalle Topkapi MerterMarmaray MarmarayKaynakca atlasbig com tr 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2023 Evren s 100 a b c Zeytinburnu Tarihi Zeytinburnu Kultur Vadisi www kulturvadisi com 27 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2024 Evren Burcak 2006 Surlarin Ote Yani Zeytinburnu 3 bas Istanbul Zeytinburnu Belediyesi Kultur Yayinlari s 70 ISBN 975 92356 4 1 a b Budak Funda 5 Subat 2015 Fetih Baskentinden Kuresel Istanbul a Kazlicesme de Degisim ve Kentsel Donusum Barselona 22 Projesi ile Bir Karsilastirma Marmara Universitesi Siyasal Bilimler Dergisi 2 2 9 34 ISSN 2147 6934 Evliya Celebi Seyahatname Cilt I s 391 a b c d e f g h i j k l m n o p Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 23 Ekim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 9 Nisan 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Murat amp Ersoz s 166 Murat amp Ersoz s 37 Murat amp Ersoz s 43 44