Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tâhir bin Hüseyin, aynı zamanda Zül-Yamīneyn olarak da bilinir ("iki elini de kullanan") ve el-A'war ("tek gözlü"), Abbasi Halifeliği döneminde general ve valiydi. Özellikle Dördüncü Fitne sırasında Memûn'un komutasında görev yaptı ve Emîn'i yenerek Memûn'u halife yapacak ordulara liderlik etti.
| Tâhir bin Hüseyin | |
|---|---|
 | |
| Horasan Valisi | |
| Görev süresi 821-822 | |
| Yerine gelen | |
| Musul Valisi | |
| Görev süresi 813-814 | |
| Yerine geldiği | al-Hasan ibn Umar (812) |
| Yerine gelen | Ali ibn al-Hasan ibn Sailh (814–817) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Pushang, Abbâsî İmparatorluğu, günümüzde Afganistan |
| Ölüm | 822 Merv, Abbâsî İmparatorluğu, günümüzde Türkmenistan |
| İlişkiler |
|
| Çocuk(lar) | Abdullah bin Tâhir |
Tâhir bin Hüseyin daha sonra ödül olarak Horasan valiliğine atandı ve bu Tâhirîlerin başlangıcı oldu.
Erken dönem
Tahir, Horasan'ın antik Herat kentine yakın bir köy olan Pushang'da doğmuştur. Kendisi, Abbâsî İhtilâli'nden bu yana öne çıkan ve daha önce Abbâsîlere yaptığı hizmetlerden dolayı doğu Horasan'da küçük valiliklerle ödüllendirilen, soylu bir İranlı dehkan ailesinden geliyordu. Büyük büyükbabası Ruzaiq, Sistan'ın valisi olarak görev yapan Khuza'a kabilesinden bir Arap asilzadesi olan Talha bin Abdullah el-Khuza'i'nin mevlasıydı. Ruzaiq'in oğlu Mus'ab, Pushang ve Herat'ın valisiydi. Tahir'in babası Mus'ab'ın oğlu Hüseyin, babasının Pushang ve Herat valiliği görevini sürdürmüştür.
Horasan valisi Alî bin Îsâ bin Mâhân'ın yönetimi altında, Tahir'in ailesi de dahil olmak üzere diğer soylu ailelere karşı ikincisinin zulmü ve zulmü nedeniyle eyalette isyanlar çıktı; Tahir bir süre cezaevinde kaldı ve kötü muameleye maruz kaldı. Serbest bırakıldığında, 808'de Harthama ibn A'yan'ın yanında Rafi ibn al-Layth'e karşı savaştı, ikincisi Semerkant'ta isyan etti, ancak Abbasi halifesi Harun al-Rashid, Alî bin Îsâ bin Mâhân'ı tahttan indirip general Harthama'yı gönderdi. İbn A'yan, Rafi'ye karşı itaate döndü. Olay sırasında Tahir bir kaza sonucu gözünü kaybetti ve bu durum ona el-A'war ("tek gözlü") lakabını kazandırdı. Tahir, birisinin onu gözüyle seçmesi, hatta bir şiirinde kaybettiği gözünü nedeniyle kendisini küçük düşüren bir şairi tehdit etmesi halinde hemen gücenmiş görünüyor. Halife Harun el-Raşid daha sonra 809'da öldü ve yerine oğlu Emîn geçti.
Abbasi iç savaşı
810'da halife Emîn ve kardeşi Memûn birbirleriyle çatışmaya girdiler ve bu daha sonra bir iç savaşa yol açtı; Ocak 811'de Emîn, Alî bin Îsâ bin Mâhân'ı Horasan'ın valisi olarak atadığında ve onu ebna' olarak bilinen elit bir gruptan oluşan 40.000 kişilik alışılmadık derecede büyük bir ordunun başına getirdiğinde resmen Büyük Abbasi İç Savaşı'nı başlattı. Memûnn'u tahttan indirmesi için. Alî bin Îsâ bin Mâhâ, Horasan'a doğru yola çıktığında, Memûn'u bağlayıp Bağdat'a geri götürmek için yanına bir dizi gümüş zincir aldığı bildirildi. Ali'nin yaklaştığı haberi Horasan'ı paniğe sürükledi ve Memûn bile kaçmayı düşündü. Elindeki tek askerî güç, Tahir komutasındaki 4.000-5.000 kişilik küçük bir orduydu. Tahir, Ali'nin ilerleyişiyle yüzleşmek için gönderildi, ancak bu, Tahir'in kendi babası tarafından bile neredeyse bir intihar görevi olarak değerlendirildi. İki ordu, Horasan'ın batı sınırındaki Rey'de karşılaştı ve ardından gelen savaş (3 Temmuz 811), Ali'nin öldürüldüğü ve ordusunun batıya doğru kaçarken parçalandığı Horasanlılar için ezici bir zaferle sonuçlandı.
Tahir'in beklenmedik zaferi belirleyici oldu: Memûn'un konumu güvence altına alınırken, ana rakipleri Abna' adamlarını, prestijini ve en dinamik liderlerini kaybetti. Tahir şimdi batıya doğru ilerledi, Hemedan yakınlarında bir dizi zorlu çatışmanın ardından komutasındaki 20.000 kişilik başka bir abna ordusunu mağlup etti ve kışın Hulwan'a ulaştı. Emîn artık umutsuzca güçlerini Arap kabileleriyle, özellikle de Cezire'deki Banu Şeyban ve Suriye'deki Banu Kays'la ittifaklar kurarak güçlendirmeye çalıştı. Gazi Abdülmelik ibn Salih, Alî bin Îsâ bin Mâhân'ın oğlu Hüseyin ile birlikte birliklerini seferber etmek için Suriye'ye gönderildi. Ancak Emîn'in çabaları, Qaysis ve Kelb arasında uzun süredir devam eden kabileler arası bölünmeler, Suriyelilerin iç savaşa katılma konusundaki isteksizliği ve ayrıca Abna'nın Arap kabileleriyle işbirliği yapma ve barış yapma konusundaki isteksizliği nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı. Onlara siyasi tavizler veriliyor. Arapların desteğini sağlamaya yönelik bu başarısız çabalar, Abna'nın kendi çıkarlarına en iyi şekilde hizmet edip edemeyeceğinden şüphe duymaya başlamasıyla Emîn'e ters tepti. Mart 812'de Hüseyin ibn Ali, Bağdat'ta Emîn'e karşı kısa ömürlü bir darbe düzenledi ve Memûn'u gerçek Halife olarak ilan etti, ta ki abna' içindeki diğer grupların önderlik ettiği bir karşı darbe Emîn'i yeniden iktidara getirene kadar. tahtına. Ancak savaşın ana kışkırtıcılarından biri olan Fadl ibn el-Rabi, Emîn'in davasının kaybolduğu sonucuna vardı ve mahkeme görevlerinden istifa etti. Aynı sıralarda, Memûn resmi olarak halife ilan edilirken, veziri Fadl ibn Sehl, hem sivil hem de askeri yönetim üzerindeki kontrolünü simgeleyen eşsiz Zil-Ri'asatayn ("iki reislik sahibi") unvanını aldı.
812 baharında Harthama ibn A'yan komutasında daha fazla birlikle takviye edilen Tahir, saldırısına yeniden başladı. Huzistan'ı işgal ederek Muhallebi valisi Muhammed ibn Yezid'i mağlup edip öldürdü, bunun üzerine Basra Muhallebileri ona teslim oldu. Tahir ayrıca Kufe ve el-Meda'in'i de alarak batıdan Bağdat'a doğru ilerlerken Harthama doğudan yaklaştı. Aynı zamanda Memûn'un destekçileri Musul, Mısır ve Hicaz'ın kontrolünü ele geçirince Emîn'in otoritesi çöktü; Suriye, Arminiya ve Azerbaycan'ın çoğu yerel Arap aşiret liderlerinin kontrolü altına girdi. Tahir'in ordusu Bağdat'a yaklaşırken Emîn ile Abna' arasındaki uçurum, çaresiz Halife'nin yardım için şehrin sıradan halkına dönüp onlara silah vermesiyle daha da sertleşti. Abna' sürüler halinde Tahir'e kaçmaya başladı ve Ağustos 812'de Tahir'in ordusu şehrin önüne çıktığında, geleneksel olarak bir ebna'nın kalesi olan Harbiyya banliyösünde karargâhını kurdu.
İslam alimi Hugh N. Kennedy, şehrin daha sonra kuşatılmasını, Bağdat'ın şehir proletaryasının savunduğu gibi, "erken dönem İslam toplumu tarihinde neredeyse benzeri olmayan bir bölüm" ve "erken İslam tarihinin sosyal devrim girişimine en yakın olanı" olarak nitelendirdi. Şehirleri bir yılı aşkın süredir şiddetli bir şehir gerilla savaşında. Aslında şehrin düşüşüne neden olan, kıtlık ve kuşatanların profesyonel uzmanlığı kadar şehirdeki bu "devrimci" durumdu: Eylül 813'te Tahir, daha zengin vatandaşlardan bazılarını, Dicle Nehri üzerindeki duba köprülerini kesmeye ikna etti. şehri dış dünyaya açarak Memûn'un adamlarının şehrin doğu banliyölerini işgal etmesine izin verdi. Tahir daha sonra son bir saldırı başlattı; bu saldırıda Emîn, eski aile dostu Harthama'ya sığınmaya çalışırken Tahir'in emriyle yakalanıp idam edildi.
Horasan Valiliği ve ölümü
Tahir daha sonra halkın gözünden uzakta, Rakka'da önemsiz bir göreve nakledildi. Ancak daha sonra görevden alınarak Horasan valiliğiyle ödüllendirildi. Tahir daha sonra bölge üzerindeki otoritesini sağlamlaştırmaya başladı ve Sistan valisi olarak atanan de dahil olmak üzere belirli makamlara birkaç yetkili atadı. Tahir daha sonra 822'de Cuma hutbesinde Memûn'dan hiç bahsetmeyerek Abbasi imparatorluğundan bağımsızlığını ilan etti. Ancak aynı gece öldü. Bazı kaynaklara göre Memûn'un emriyle zehirlenmiştir. Yine de Memûn, Tahir'in oğlunu babasının görevine devam etmesi için atadı. Tahir'in son sözlerini ana dili olan Farsça söylediği söyleniyor.
Kaynakça
- Özel
- ^ Sectarian and national movements in Iran, Khurasan and Transoxanial during Umayyad in early Abbasid times, F. Daftary, History of Civilizations of Central Asia, Vol. IV, 57.
- ^ The Tahirids and Saffarids, C.E. Bosworth, The Cambridge History of Iran, Vol. 4, 91.
- ^ Bosworth 1975.
- ^ a b Kennedy (2004), p. 148
- ^ Rekaya (1991), pp. 332–333
- ^ El-Hibri (2011), p. 285
- ^ a b c d e f Rekaya (1991), p. 333
- ^ a b c d e f Kennedy (2004), p. 149
- ^ Daniel (1979), pp. 179–180
- ^ a b Rekaya (1991), p. 334
- ^ Kennedy (2004), pp. 149–150
- ^ Rekaya (1991), pp. 333–334
- ^ Kennedy (2004), p. 150
- ^ a b Bosworth 1975, s. 91.
- ^ Bosworth 1975, s. 95.
- Genel
- Bosworth, C.E. (1975). "The Ṭāhirids and Ṣaffārids". (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 90-135. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- (1979). The Political and Social History of Khurasan under Abbasid Rule, 747–820. Minneapolis & Chicago: Bibliotheca Islamica, Inc. ISBN .
- El-Hibri, Tayeb (2010). "The empire in Iraq, 763–861". (Ed.). The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 269-304. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tahir bin Huseyin ayni zamanda Zul Yamineyn olarak da bilinir iki elini de kullanan ve el A war tek gozlu Abbasi Halifeligi doneminde general ve valiydi Ozellikle Dorduncu Fitne sirasinda Memun un komutasinda gorev yapti ve Emin i yenerek Memun u halife yapacak ordulara liderlik etti Tahir bin HuseyinHorasan ValisiGorev suresi 821 822Yerine gelenMusul ValisiGorev suresi 813 814Yerine geldigi al Hasan ibn Umar 812 Yerine gelen Ali ibn al Hasan ibn Sailh 814 817 Kisisel bilgilerDogum Pushang Abbasi Imparatorlugu gunumuzde AfganistanOlum 822 Merv Abbasi Imparatorlugu gunumuzde TurkmenistanIliskiler great grandfather Mus ab ibn Ruzaiq grandfather Cocuk lar Abdullah bin Tahir Tahir bin Huseyin daha sonra odul olarak Horasan valiligine atandi ve bu Tahirilerin baslangici oldu Erken donemHorasan ve cevre bolgelerin haritasi Tahir Horasan in antik Herat kentine yakin bir koy olan Pushang da dogmustur Kendisi Abbasi Ihtilali nden bu yana one cikan ve daha once Abbasilere yaptigi hizmetlerden dolayi dogu Horasan da kucuk valiliklerle odullendirilen soylu bir Iranli dehkan ailesinden geliyordu Buyuk buyukbabasi Ruzaiq Sistan in valisi olarak gorev yapan Khuza a kabilesinden bir Arap asilzadesi olan Talha bin Abdullah el Khuza i nin mevlasiydi Ruzaiq in oglu Mus ab Pushang ve Herat in valisiydi Tahir in babasi Mus ab in oglu Huseyin babasinin Pushang ve Herat valiligi gorevini surdurmustur Horasan valisi Ali bin Isa bin Mahan in yonetimi altinda Tahir in ailesi de dahil olmak uzere diger soylu ailelere karsi ikincisinin zulmu ve zulmu nedeniyle eyalette isyanlar cikti Tahir bir sure cezaevinde kaldi ve kotu muameleye maruz kaldi Serbest birakildiginda 808 de Harthama ibn A yan in yaninda Rafi ibn al Layth e karsi savasti ikincisi Semerkant ta isyan etti ancak Abbasi halifesi Harun al Rashid Ali bin Isa bin Mahan i tahttan indirip general Harthama yi gonderdi Ibn A yan Rafi ye karsi itaate dondu Olay sirasinda Tahir bir kaza sonucu gozunu kaybetti ve bu durum ona el A war tek gozlu lakabini kazandirdi Tahir birisinin onu gozuyle secmesi hatta bir siirinde kaybettigi gozunu nedeniyle kendisini kucuk dusuren bir sairi tehdit etmesi halinde hemen gucenmis gorunuyor Halife Harun el Rasid daha sonra 809 da oldu ve yerine oglu Emin gecti Abbasi ic savasi9 yuzyilin baslarinda Irak ve cevre bolgelerin haritasi 810 da halife Emin ve kardesi Memun birbirleriyle catismaya girdiler ve bu daha sonra bir ic savasa yol acti Ocak 811 de Emin Ali bin Isa bin Mahan i Horasan in valisi olarak atadiginda ve onu ebna olarak bilinen elit bir gruptan olusan 40 000 kisilik alisilmadik derecede buyuk bir ordunun basina getirdiginde resmen Buyuk Abbasi Ic Savasi ni baslatti Memunn u tahttan indirmesi icin Ali bin Isa bin Maha Horasan a dogru yola ciktiginda Memun u baglayip Bagdat a geri goturmek icin yanina bir dizi gumus zincir aldigi bildirildi Ali nin yaklastigi haberi Horasan i panige surukledi ve Memun bile kacmayi dusundu Elindeki tek askeri guc Tahir komutasindaki 4 000 5 000 kisilik kucuk bir orduydu Tahir Ali nin ilerleyisiyle yuzlesmek icin gonderildi ancak bu Tahir in kendi babasi tarafindan bile neredeyse bir intihar gorevi olarak degerlendirildi Iki ordu Horasan in bati sinirindaki Rey de karsilasti ve ardindan gelen savas 3 Temmuz 811 Ali nin olduruldugu ve ordusunun batiya dogru kacarken parcalandigi Horasanlilar icin ezici bir zaferle sonuclandi Tahir in beklenmedik zaferi belirleyici oldu Memun un konumu guvence altina alinirken ana rakipleri Abna adamlarini prestijini ve en dinamik liderlerini kaybetti Tahir simdi batiya dogru ilerledi Hemedan yakinlarinda bir dizi zorlu catismanin ardindan komutasindaki 20 000 kisilik baska bir abna ordusunu maglup etti ve kisin Hulwan a ulasti Emin artik umutsuzca guclerini Arap kabileleriyle ozellikle de Cezire deki Banu Seyban ve Suriye deki Banu Kays la ittifaklar kurarak guclendirmeye calisti Gazi Abdulmelik ibn Salih Ali bin Isa bin Mahan in oglu Huseyin ile birlikte birliklerini seferber etmek icin Suriye ye gonderildi Ancak Emin in cabalari Qaysis ve Kelb arasinda uzun suredir devam eden kabileler arasi bolunmeler Suriyelilerin ic savasa katilma konusundaki isteksizligi ve ayrica Abna nin Arap kabileleriyle isbirligi yapma ve baris yapma konusundaki isteksizligi nedeniyle basarisizlikla sonuclandi Onlara siyasi tavizler veriliyor Araplarin destegini saglamaya yonelik bu basarisiz cabalar Abna nin kendi cikarlarina en iyi sekilde hizmet edip edemeyeceginden suphe duymaya baslamasiyla Emin e ters tepti Mart 812 de Huseyin ibn Ali Bagdat ta Emin e karsi kisa omurlu bir darbe duzenledi ve Memun u gercek Halife olarak ilan etti ta ki abna icindeki diger gruplarin onderlik ettigi bir karsi darbe Emin i yeniden iktidara getirene kadar tahtina Ancak savasin ana kiskirticilarindan biri olan Fadl ibn el Rabi Emin in davasinin kayboldugu sonucuna vardi ve mahkeme gorevlerinden istifa etti Ayni siralarda Memun resmi olarak halife ilan edilirken veziri Fadl ibn Sehl hem sivil hem de askeri yonetim uzerindeki kontrolunu simgeleyen essiz Zil Ri asatayn iki reislik sahibi unvanini aldi 812 baharinda Harthama ibn A yan komutasinda daha fazla birlikle takviye edilen Tahir saldirisina yeniden basladi Huzistan i isgal ederek Muhallebi valisi Muhammed ibn Yezid i maglup edip oldurdu bunun uzerine Basra Muhallebileri ona teslim oldu Tahir ayrica Kufe ve el Meda in i de alarak batidan Bagdat a dogru ilerlerken Harthama dogudan yaklasti Ayni zamanda Memun un destekcileri Musul Misir ve Hicaz in kontrolunu ele gecirince Emin in otoritesi coktu Suriye Arminiya ve Azerbaycan in cogu yerel Arap asiret liderlerinin kontrolu altina girdi Tahir in ordusu Bagdat a yaklasirken Emin ile Abna arasindaki ucurum caresiz Halife nin yardim icin sehrin siradan halkina donup onlara silah vermesiyle daha da sertlesti Abna suruler halinde Tahir e kacmaya basladi ve Agustos 812 de Tahir in ordusu sehrin onune ciktiginda geleneksel olarak bir ebna nin kalesi olan Harbiyya banliyosunde karargahini kurdu Tahiri hanedaninin etki alanlarini gosteren harita Islam alimi Hugh N Kennedy sehrin daha sonra kusatilmasini Bagdat in sehir proletaryasinin savundugu gibi erken donem Islam toplumu tarihinde neredeyse benzeri olmayan bir bolum ve erken Islam tarihinin sosyal devrim girisimine en yakin olani olarak nitelendirdi Sehirleri bir yili askin suredir siddetli bir sehir gerilla savasinda Aslinda sehrin dususune neden olan kitlik ve kusatanlarin profesyonel uzmanligi kadar sehirdeki bu devrimci durumdu Eylul 813 te Tahir daha zengin vatandaslardan bazilarini Dicle Nehri uzerindeki duba koprulerini kesmeye ikna etti sehri dis dunyaya acarak Memun un adamlarinin sehrin dogu banliyolerini isgal etmesine izin verdi Tahir daha sonra son bir saldiri baslatti bu saldirida Emin eski aile dostu Harthama ya siginmaya calisirken Tahir in emriyle yakalanip idam edildi Horasan Valiligi ve olumuTahir daha sonra halkin gozunden uzakta Rakka da onemsiz bir goreve nakledildi Ancak daha sonra gorevden alinarak Horasan valiligiyle odullendirildi Tahir daha sonra bolge uzerindeki otoritesini saglamlastirmaya basladi ve Sistan valisi olarak atanan de dahil olmak uzere belirli makamlara birkac yetkili atadi Tahir daha sonra 822 de Cuma hutbesinde Memun dan hic bahsetmeyerek Abbasi imparatorlugundan bagimsizligini ilan etti Ancak ayni gece oldu Bazi kaynaklara gore Memun un emriyle zehirlenmistir Yine de Memun Tahir in oglunu babasinin gorevine devam etmesi icin atadi Tahir in son sozlerini ana dili olan Farsca soyledigi soyleniyor KaynakcaOzel Sectarian and national movements in Iran Khurasan and Transoxanial during Umayyad in early Abbasid times F Daftary History of Civilizations of Central Asia Vol IV 57 The Tahirids and Saffarids C E Bosworth The Cambridge History of Iran Vol 4 91 Bosworth 1975 a b Kennedy 2004 p 148 Rekaya 1991 pp 332 333 El Hibri 2011 p 285 a b c d e f Rekaya 1991 p 333 a b c d e f Kennedy 2004 p 149 Daniel 1979 pp 179 180 a b Rekaya 1991 p 334 Kennedy 2004 pp 149 150 Rekaya 1991 pp 333 334 Kennedy 2004 p 150 a b Bosworth 1975 s 91 Bosworth 1975 s 95 GenelBosworth C E 1975 The Ṭahirids and Ṣaffarids Ed The Cambridge History of Iran Volume 4 From the Arab Invasion to the Saljuqs Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 90 135 ISBN 0 521 20093 8 Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 1979 The Political and Social History of Khurasan under Abbasid Rule 747 820 Minneapolis amp Chicago Bibliotheca Islamica Inc ISBN 0 88297 025 9 El Hibri Tayeb 2010 The empire in Iraq 763 861 Ed The New Cambridge History of Islam Volume 1 The Formation of the Islamic World Sixth to Eleventh Centuries Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 269 304 ISBN 978 0 521 83823 8