Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cycadales. Bu ordo (takım) tek familya ihtiva etmektedir. Bu familya Cycadaceae’dir.
| Çikaslar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 (Cycas revulata) | ||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||
| ||||||||||
| Metne bakınız. |
Çikaslar, olup, anavatanları Japonya, Madagaskar, Malezya, Güney Asya, Afrika, Kuzeydoğu Avustralya ve Polinezya’da 15 türü ile temsil edilirler.
Cycadales üyeleri muhtemelen Paleozoikte ve daha sonra Mezozoikte mevcuttur. Bunların mezozoikte çok bol ve geniş yayılışlı oldukları tahmin edilmektedir. Daha sonraları çoğu ortadan kalkmış, zamanımızda az sayıda tür ile tropik ve subtropik bölgelerde yayılış gösterirler. Zamanımızda muhtemelen 130 türü bulunmaktadır. Bu ordo ve aynı adla geçen familyanın en önemli cinsi Cycas’dır (yalancı sago familyası). Çikaslar dekoratif bitkiler olup bunların boyları 10–15 m. kadar yükselir, kalın gövdeli ve tepesinde rozet şeklinde tüysü yaprakları bulunan ağaçlardır. Bu özellikleri ile palmiyeleri andırırlar.
Erkek çiçek
Erkek çiçekler birçok sarmal dizilerek meydana getirdiği büyük kozalaklar (strobulus) halindedir. Altyüzlerinde çok sayıda (mikrosporangium) taşıyan pul veya kalkan şeklindedir ve mikrosporanglar kısmen gruplar halinde bulunurlar. Bunlar ’lar halinde birleşen eğrelti sporanglarını andırırlar.
Dişi çiçek
gövdenin tepe kısmında gevşek yapılı bir koni şeklinde bir arada bulunan tüysü meydana gelmiştir. Makrosprofiller sarımtırak-esmer renkli tüylerle örtülüdür. Bunların alt kısımlarındaki 2-8 tanesi (tohum taslağı, makrosporangium) halinde gelişmiştir. Dişi çiçeğin teşekkülü ile vejetasyon noktasının büyümesi durmaz, bir müddet sonra yeniden yaprak meydana getirir.
(polen tanesi) bir , bir ve bir jetatif hücre şeklinde farklılaşır. Polen tanesi rüzgarla dişi çiçek üzerine taşınır ve meydana geldiği esnada anterit hücresi bir sap hücresi ile spermatogen hücreye ayrılır. Spermatogen hücre bölünerek 2 hücre meydana getirir. Bu grupta spermatozoitler oldukça büyük ve salyangoz şeklinde üzeri sarmal dizilişli birçok kirpik ile çevrilidir.
Çikaslarda tohum taslakları (makrosporang) kalın bir integümentle çevrilidir. üst kısmındaki dokunun erimesi ile mikropilin altına rastlayan kısımda polen odası adı verilen bir çukurluk mevcuttur. Nusellusda 4 makrospor hücresinden biri gelişerek oldukça büyük meydana getirir. Makroprotalın mikropile bakan kısmında birkaç adet arkegon odasını meydana getirir, daha sonra arkegon odası polen odası ile doğrudan doğruya irtibat haline geçer.
Arkegonlarda büyük bir yumurta hücresi (0,6 mm.) kısa zamanda ortadan kalkan bir karın kanal hücresi, 2 boyun kanal hücresi mevcuttur. Polen tüpünde teşekkül eden spermatozoitler kirpiklerini kaybederek yumurta hücresi ile birleşirler. Bunlarda polen tüpü spermatozoitleri ileten bir kanal olmaktan çok tespit edici bir organ işini görmektedir. Meydana gelen zigot gelişerek bir derinliğine iter. Embriyo olgunlaşma esnasında kök kutbu yöneltilmiş olarak tohumu tamamen doldurur. Aynı zamanda integümentlerin dış kısmı etlenir, iç kısmı ise sertleşir, her ikisi ile birlikte tohum örtüsünü meydana getirir.
Önemli cinsleri
Çikas türleri süs bitkisi olarak kültüre alınmıştır. Türkiye'de de bazı parklarda bazı türleri mevcuttur. Çikaslar 2-3 metre boyunda andıran ağaçlardır. Bu cinsin Madagaskar, Hindistan ve Çin’de 10-15 türü bulunmaktadır.
Cycadaceae familyasının Cycas’ın dışında 9 tane daha cinsi bulunmaktadır. Bunlar dünyanın belirli yerlerinde, özellikle sınırlı yerlerde yayılmışlardır.
- , Meksika'da yaygındır, bunların tohumları büyük, nişastaca zengindir. Boyları 10 metreye kadar ulaşır. Meksika’da 4 türü vardır (toplam 10 türü bulunur, bunlar da Amerika kıtasında bulunur).
- , cinsine ait türler Tropik Güney Amerika ve da yaygındır. Bunların gövdesi kısadır. Tropik Amerika’da 30 türü bulunur.
- türleri Küba’da yaygındır. Bunların ismi küçük anlamında ama adlarının aksine 10 metreye kadara boylanan uzun ağaçlardır. Bunun Küba’da tek türü () vardır.
- (14 tür), (2 tür) ve (2 tür) cinsleri Avustralya'da bulunur.
- (40 civarında tür), (1 tür) cinsleri de Afrika'da bulunur.
Kaynakça
- Simson, M.G. . Elsevier Academic Pres. Kaliforniya, 2006
- Seçmen, Ö. ve Ark. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitapları Serisi, No.116, İzmir, 2000
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Cycadaceae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Cycadales16 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NCBI Taksonomi tarayıcı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cycadales Bu ordo takim tek familya ihtiva etmektedir Bu familya Cycadaceae dir Cikaslar Cycas revulata Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Cycadophyta Acik tohumlular Sinif Takim CycadalesFamilya Cycadaceae Cikasgiller CinslerMetne bakiniz Cikaslar olup anavatanlari Japonya Madagaskar Malezya Guney Asya Afrika Kuzeydogu Avustralya ve Polinezya da 15 turu ile temsil edilirler Cycadales uyeleri muhtemelen Paleozoikte ve daha sonra Mezozoikte mevcuttur Bunlarin mezozoikte cok bol ve genis yayilisli olduklari tahmin edilmektedir Daha sonralari cogu ortadan kalkmis zamanimizda az sayida tur ile tropik ve subtropik bolgelerde yayilis gosterirler Zamanimizda muhtemelen 130 turu bulunmaktadir Bu ordo ve ayni adla gecen familyanin en onemli cinsi Cycas dir yalanci sago familyasi Cikaslar dekoratif bitkiler olup bunlarin boylari 10 15 m kadar yukselir kalin govdeli ve tepesinde rozet seklinde tuysu yapraklari bulunan agaclardir Bu ozellikleri ile palmiyeleri andirirlar Erkek cicekErkek cicekler bircok sarmal dizilerek meydana getirdigi buyuk kozalaklar strobulus halindedir Altyuzlerinde cok sayida mikrosporangium tasiyan pul veya kalkan seklindedir ve mikrosporanglar kismen gruplar halinde bulunurlar Bunlar lar halinde birlesen egrelti sporanglarini andirirlar Disi cicekgovdenin tepe kisminda gevsek yapili bir koni seklinde bir arada bulunan tuysu meydana gelmistir Makrosprofiller sarimtirak esmer renkli tuylerle ortuludur Bunlarin alt kisimlarindaki 2 8 tanesi tohum taslagi makrosporangium halinde gelismistir Disi cicegin tesekkulu ile vejetasyon noktasinin buyumesi durmaz bir muddet sonra yeniden yaprak meydana getirir polen tanesi bir bir ve bir jetatif hucre seklinde farklilasir Polen tanesi ruzgarla disi cicek uzerine tasinir ve meydana geldigi esnada anterit hucresi bir sap hucresi ile spermatogen hucreye ayrilir Spermatogen hucre bolunerek 2 hucre meydana getirir Bu grupta spermatozoitler oldukca buyuk ve salyangoz seklinde uzeri sarmal dizilisli bircok kirpik ile cevrilidir Cikaslarda tohum taslaklari makrosporang kalin bir integumentle cevrilidir ust kismindaki dokunun erimesi ile mikropilin altina rastlayan kisimda polen odasi adi verilen bir cukurluk mevcuttur Nusellusda 4 makrospor hucresinden biri geliserek oldukca buyuk meydana getirir Makroprotalin mikropile bakan kisminda birkac adet arkegon odasini meydana getirir daha sonra arkegon odasi polen odasi ile dogrudan dogruya irtibat haline gecer Arkegonlarda buyuk bir yumurta hucresi 0 6 mm kisa zamanda ortadan kalkan bir karin kanal hucresi 2 boyun kanal hucresi mevcuttur Polen tupunde tesekkul eden spermatozoitler kirpiklerini kaybederek yumurta hucresi ile birlesirler Bunlarda polen tupu spermatozoitleri ileten bir kanal olmaktan cok tespit edici bir organ isini gormektedir Meydana gelen zigot geliserek bir derinligine iter Embriyo olgunlasma esnasinda kok kutbu yoneltilmis olarak tohumu tamamen doldurur Ayni zamanda integumentlerin dis kismi etlenir ic kismi ise sertlesir her ikisi ile birlikte tohum ortusunu meydana getirir Onemli cinsleriCikas turleri sus bitkisi olarak kulture alinmistir Turkiye de de bazi parklarda bazi turleri mevcuttur Cikaslar 2 3 metre boyunda andiran agaclardir Bu cinsin Madagaskar Hindistan ve Cin de 10 15 turu bulunmaktadir Cycadaceae familyasinin Cycas in disinda 9 tane daha cinsi bulunmaktadir Bunlar dunyanin belirli yerlerinde ozellikle sinirli yerlerde yayilmislardir Meksika da yaygindir bunlarin tohumlari buyuk nisastaca zengindir Boylari 10 metreye kadar ulasir Meksika da 4 turu vardir toplam 10 turu bulunur bunlar da Amerika kitasinda bulunur cinsine ait turler Tropik Guney Amerika ve da yaygindir Bunlarin govdesi kisadir Tropik Amerika da 30 turu bulunur turleri Kuba da yaygindir Bunlarin ismi kucuk anlaminda ama adlarinin aksine 10 metreye kadara boylanan uzun agaclardir Bunun Kuba da tek turu vardir 14 tur 2 tur ve 2 tur cinsleri Avustralya da bulunur 40 civarinda tur 1 tur cinsleri de Afrika da bulunur KaynakcaSimson M G Elsevier Academic Pres Kaliforniya 2006 Secmen O ve Ark Tohumlu Bitkiler Sistematigi Ege Universitesi Fen Fakultesi Kitaplari Serisi No 116 Izmir 2000Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cycadaceae ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Cycadales16 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NCBI Taksonomi tarayici