Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maki, Akdeniz ikliminin egemen olduğu bölgelere özgü, ortalama 1-2 metre boyundaki küçük ağaç ya da çalıların oluşturduğu bitki örtüsü. Bu bitki örtüsüyle kaplı alanlara makilik denir. Makilikler, eskiden ormanlık olan alanların yangın ya da insanlar tarafından yok edilmesi sonucu oluşmuştur. Orman kendini yenilemeden ortamı kaplayan maki türleri ağaç fidanlarının büyümesini engellerler.
Maki bitkileri Akdeniz ikliminin kurak koşullarına yani ortamdaki yetersiz sudan olabildiğince yararlanmaya uyarlanmış derin köklü, ufak ve sert yapraklı, hatta dikenli ağaçlık ve çalılardır. Bu ufak yaprakların yüzeyi genellikle su kaybını önlemek için yaprakları kalın, sert, cilalı, keçeli veya mumsu reçineli bir katmanla kaplanmıştır. Makiliklerde rastlanan pek çok ağaç türü arasında başlıca yabani zeytin, funda, katran ardıcı, keçiboynuzu, sakız ağacı, laden, böğürtlen, zakkum, sandal ağacı, Akdeniz defnesi, menengiç, mersin (bitki), koca yemiş (dağ çileği), kermes meşesi, sayılabilir. Maki bitki örtüleri genellikle geçit vermeyecek kadar yoğun bir biçimde gelişerek toprağın yüzeyinde oldukça sık bir doku oluşturur. Çoğu su gereksinimini gecenin neminden sağlar. Özellikle denize bakan yamaçlar, yapraksız dikenli çalılıklarla kaplıdır.
Türkiye'de maki tipi bitki örtüsü en çok Akdeniz ve Ege, özellikle Güney Ege kıyılarında yaygındır; Marmara ve Karadeniz kıyılarında ise daha seyrektir. Dünyanın başka bölgelerinde de makiye benzeyen bitki örtüsüne rastlanır, ancak bunlar bulundukları yöreye göre değişik adlar alır.
Akdeniz iklim sahasından uzaklaştıkça maki türleri azalır, çıkabildiği yüksekliği kaybeder. Akdeniz kıyılarında 18-20 tür, Ege kıyılarında 13-14 türe, Karadeniz kıyılarında 4-5 türe iner. Makilerin çıkabildiği yükseklik enleme bağlı olarak güneyden kuzeye azalır: Akdeniz'de 800-900m, Ege'de 500-600m, Marmara çevresinde 300-400m, Karadeniz'de 150-200m.
Türkiye'de ayrıca garig vardır. Makiye göre daha seyrektir. Maki asitli topraklarda yaygınken garig kalkerli topraklarda yaygındır. Halk arasına hepsine maki dememize rağmen, konunun uzmanları bu ayrımı belirgin bir şekilde yapıp hem halka öğretmeli hem de okul kitaplarına bunu geçirmelidir.
Kaynakça
- ^ Dönmez, Yusuf (1985). Bitki Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Ünv. Yay.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Maki Akdeniz ikliminin egemen oldugu bolgelere ozgu ortalama 1 2 metre boyundaki kucuk agac ya da calilarin olusturdugu bitki ortusu Bu bitki ortusuyle kapli alanlara makilik denir Makilikler eskiden ormanlik olan alanlarin yangin ya da insanlar tarafindan yok edilmesi sonucu olusmustur Orman kendini yenilemeden ortami kaplayan maki turleri agac fidanlarinin buyumesini engellerler Dunyada Makinin goruldugu Akdeniz iklim alanlariMakilik Maki bitkileri Akdeniz ikliminin kurak kosullarina yani ortamdaki yetersiz sudan olabildigince yararlanmaya uyarlanmis derin koklu ufak ve sert yaprakli hatta dikenli agaclik ve calilardir Bu ufak yapraklarin yuzeyi genellikle su kaybini onlemek icin yapraklari kalin sert cilali keceli veya mumsu recineli bir katmanla kaplanmistir Makiliklerde rastlanan pek cok agac turu arasinda baslica yabani zeytin funda katran ardici keciboynuzu sakiz agaci laden bogurtlen zakkum sandal agaci Akdeniz defnesi menengic mersin bitki koca yemis dag cilegi kermes mesesi sayilabilir Maki bitki ortuleri genellikle gecit vermeyecek kadar yogun bir bicimde geliserek topragin yuzeyinde oldukca sik bir doku olusturur Cogu su gereksinimini gecenin neminden saglar Ozellikle denize bakan yamaclar yapraksiz dikenli caliliklarla kaplidir Turkiye de maki tipi bitki ortusu en cok Akdeniz ve Ege ozellikle Guney Ege kiyilarinda yaygindir Marmara ve Karadeniz kiyilarinda ise daha seyrektir Dunyanin baska bolgelerinde de makiye benzeyen bitki ortusune rastlanir ancak bunlar bulunduklari yoreye gore degisik adlar alir Akdeniz iklim sahasindan uzaklastikca maki turleri azalir cikabildigi yuksekligi kaybeder Akdeniz kiyilarinda 18 20 tur Ege kiyilarinda 13 14 ture Karadeniz kiyilarinda 4 5 ture iner Makilerin cikabildigi yukseklik enleme bagli olarak guneyden kuzeye azalir Akdeniz de 800 900m Ege de 500 600m Marmara cevresinde 300 400m Karadeniz de 150 200m Turkiye de ayrica garig vardir Makiye gore daha seyrektir Maki asitli topraklarda yayginken garig kalkerli topraklarda yaygindir Halk arasina hepsine maki dememize ragmen konunun uzmanlari bu ayrimi belirgin bir sekilde yapip hem halka ogretmeli hem de okul kitaplarina bunu gecirmelidir Kaynakca Donmez Yusuf 1985 Bitki Cografyasi Istanbul Istanbul Unv Yay erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim