Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marshall Planı, II. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948-1951 yılları arasında yürürlüğe konmuş ABD kaynaklı, antikomünist hedefleri olan bir ekonomik yardım paketidir. 16 ülke, bu plan uyarınca ABD'den ekonomik kalkınma yardımı almıştır.
Marshall Planı'na karşılık SSCB, Doğu Bloku ülkelerinden gelen büyük miktarda kaynağın SSCB'ye savaş sırasında Mihver Güçlerine katılma tazminatı olarak ödenmesine rağmen, Molotof Planı olarak bilinen kendi ekonomik planını geliştirecekti.
Tarihi
II. Dünya Savaşı sonrasında Truman Doktrini, esas itibarıyla Sovyetler Birliği'nin doğrudan doğruya baskısı ve tehdidi altında olduğu vurgulanmış ve buna istinaden sadece Yunanistan ve Türkiye'ye askeri yardım öngörmüştür. Fakat bu sırada Avrupa'nın durumu iktisaden son derece kötüdür. Altı yıllık savaş, bütün ülkelerin ekonomik kaynaklarını tüketmiştir. Savaş, bütün ülkelerde ağır tahribat yapmıştır. Sovyetler Birliğinin, bu durumu fırsat bilerek komünizm propagandasını şiddetlendirmiştir. Bunun üzerine ABD, 1945 Haziranı ile 1946 sonu arasında Batı Avrupa ve beraberindeki 16 ülkeye toplamda 15 milyar dolar ekonomik yardımda bulunmuştur. Fakat bu yardım, bütçe açıklarının kapanması, ithalat için kullanılması yüzünden sonuç alınamamıştır. Bunun üzerine ABD yeni planlar aramış ve Dışişleri Bakanı George Marshall'ın "Marshall Planı" 5 Haziran 1947 günü Harvard Üniversitesi'nde verdiği bir nutukta açıklanmıştır. Buna göre, "Avrupa ülkeleri her şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik iş birliğine girişmeliler ve birbirlerinin eksikliklerini kendileri tamamlamalılar, bu genel iş birliği sonunda bir açık ortaya çıktığında Amerika, bu açığın kapatılması için yardım etmeli. Bunun için de önce bir iş birliği programı yapmalılar." ilkesi benimsenmiştir.
Görüşmeler
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Marshall Planı adını alan bu teklifi görüşmek üzere 27 Haziran 1947'de Paris'te bir toplantı yapıldı. George Marshall, bu planına Sovyetler ile uydularını da dahil ettiği için, Paris Toplantısı'nı sabote etmek için SSCB katıldı. SSCB 2 Temmuz'dan sonraki toplantılara katılmadı.
11-13 Temmuz 1947 Paris Konferansı
Sovyetler Birliği, Çekoslovakya, Polonya ve Finlandiya dışındaki Avrupa ülkelerinin dışişleri bakanlarının katılımıyla düzenlenen Paris Konferansı'nda, bakanlar ABD'ye sunulacak Avrupa Telafi Programı üzerinde anlaştılar. ABD Dışişleri Bakanı George C. Marshall'ın daveti üzerine hazırlanan Avrupa Telafi Programı "Marshall Planı" olarak adlandırılmaktadır.
ABD Kongresi Marshall Planını 11 Eylül 1947'de onaylamış, Harry S. Truman planı 3 Nisan 1948 tarihinde imzalamıştır.
Türkiye açısından
17 Temmuz-2 Ağustos 1945 tarihinde Birleşik Krallık, SSCB ve Amerika Birleşik Devletleri arasında düzenlenen Potsdam Konferansı’nda görüşülen önemli konulardan birisi de Türk Boğazları konusu olmuştur.
18 Temmuz gecesi yemekte Sovyetler Birliği lideri Stalin, Birleşik Krallık lideri Churchill’e, Türkiye-SSCB arasındaki bir ittifakın ancak aralarındaki anlaşmazlıkların çözülmesiyle mümkün olacağını, fakat Türkiye’nin Kars ve Ardahan’ı SSCB’ye geri vermeyi, Montreux Antlaşması’nı tartışmayı reddettiğini söyledi. Daha sonra 23 Temmuz gecesi başka bir yemekte Stalin, Churchill’e
| “ | “Eğer Marmara’da bize tahkim edilmiş bir pozisyon vermeniz mümkün değilse o zaman Dedeağaç’ta bir üs alamaz mıyız?”[] | ” |
diye sorarak Boğazların denetimi ile ilgili niyetini açıkça dile getirdi. Churchill, Boğazlarda SSCB’nin istediği yönde bir düzenlemeyi desteklediğini ama bunun Türkiye’nin toprak bütünlüğünü tanıma koşuluna bağlı bulunduğunu söylemiştir.
SSCB'nin tavrı ve ABD çıkarlarına ters istekleri üzerine Potsdam Konferansı’ndan kısa bir süre sonra, ABD’nin Boğazlarla ilgili politikası görüşmelerin sonunda değişmiştir ve ABD Türkiye'yi destekleme kararı almıştır. ABD'nin destek kararına dönemin Türkiye hükümeti ABD lehine taraf olmuş ve böylece ikili ilişkilerde büyük gelişmeler olmuştur. Bu durum Marshall Planı doğrultusunda ABD'nin Avrupa ülkelerine yaptığı Marshall yardımlarını da kapsayan günümüz ABD-Türkiye ilişkilerine dek sürmüştür.
| Ülke | 1948/49 ($ milyon) | 1949/50 ($ milyon) | 1950/51 ($ milyon) | Kümülatif ($ milyon) |
|---|---|---|---|---|
 Almanya | 510 | 438 | 500 | 1448 |
 Avusturya | 232 | 166 | 70 | 468 |
 Belçika ve  Lüksemburg | 195 | 222 | 360 | 777 |
 Birleşik Krallık | 1316 | 921 | 1060 | 3297 |
 Danimarka | 103 | 87 | 195 | 385 |
 Fransa | 1085 | 691 | 520 | 2296 |
 Hollanda | 471 | 302 | 355 | 1128 |
 İrlanda | 88 | 45 | 0 | 133 |
 İsveç | 39 | 48 | 260 | 347 |
 İsviçre | 0 | 0 | 250 | 250 |
 İtalya ve  Trieste | 594 | 405 | 205 | 1204 |
 İzlanda | 6 | 22 | 15 | 43 |
 Norveç | 82 | 90 | 200 | 372 |
 Portekiz | 0 | 0 | 70 | 70 |
 Türkiye | 28 | 59 | 50 | 137 |
 Yunanistan | 175 | 156 | 45 | 376 |
| Toplam | 4,924 | 3,652 | 4,155 | 12,731 |
Kaynakça
- ^ Chautard, Sophie, Les éléments clés de la Guerre froide(Fransızca), Studyrama, 2001
- ^ http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c12s21/makale/c12s21m24.pdf 23 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TÜRKİYE-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marshall Plani II Dunya Savasi sonrasinda 1947 yilinda onerilen ve 1948 1951 yillari arasinda yururluge konmus ABD kaynakli antikomunist hedefleri olan bir ekonomik yardim paketidir 16 ulke bu plan uyarinca ABD den ekonomik kalkinma yardimi almistir Hava nasil olursa olsun refaha yalnizca birlikte ulasiriz slogani ile imzalanan Marshall Plani Marshall Plani nin uygulandigi ve para yardimi alan ulkeler Marshall Plani na karsilik SSCB Dogu Bloku ulkelerinden gelen buyuk miktarda kaynagin SSCB ye savas sirasinda Mihver Guclerine katilma tazminati olarak odenmesine ragmen Molotof Plani olarak bilinen kendi ekonomik planini gelistirecekti TarihiII Dunya Savasi sonrasinda Truman Doktrini esas itibariyla Sovyetler Birligi nin dogrudan dogruya baskisi ve tehdidi altinda oldugu vurgulanmis ve buna istinaden sadece Yunanistan ve Turkiye ye askeri yardim ongormustur Fakat bu sirada Avrupa nin durumu iktisaden son derece kotudur Alti yillik savas butun ulkelerin ekonomik kaynaklarini tuketmistir Savas butun ulkelerde agir tahribat yapmistir Sovyetler Birliginin bu durumu firsat bilerek komunizm propagandasini siddetlendirmistir Bunun uzerine ABD 1945 Hazirani ile 1946 sonu arasinda Bati Avrupa ve beraberindeki 16 ulkeye toplamda 15 milyar dolar ekonomik yardimda bulunmustur Fakat bu yardim butce aciklarinin kapanmasi ithalat icin kullanilmasi yuzunden sonuc alinamamistir Bunun uzerine ABD yeni planlar aramis ve Disisleri Bakani George Marshall in Marshall Plani 5 Haziran 1947 gunu Harvard Universitesi nde verdigi bir nutukta aciklanmistir Buna gore Avrupa ulkeleri her seyden once kendi aralarinda bir ekonomik is birligine girismeliler ve birbirlerinin eksikliklerini kendileri tamamlamalilar bu genel is birligi sonunda bir acik ortaya ciktiginda Amerika bu acigin kapatilmasi icin yardim etmeli Bunun icin de once bir is birligi programi yapmalilar ilkesi benimsenmistir Gorusmeler Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Marshall Plani adini alan bu teklifi gorusmek uzere 27 Haziran 1947 de Paris te bir toplanti yapildi George Marshall bu planina Sovyetler ile uydularini da dahil ettigi icin Paris Toplantisi ni sabote etmek icin SSCB katildi SSCB 2 Temmuz dan sonraki toplantilara katilmadi 11 13 Temmuz 1947 Paris Konferansi Sovyetler Birligi Cekoslovakya Polonya ve Finlandiya disindaki Avrupa ulkelerinin disisleri bakanlarinin katilimiyla duzenlenen Paris Konferansi nda bakanlar ABD ye sunulacak Avrupa Telafi Programi uzerinde anlastilar ABD Disisleri Bakani George C Marshall in daveti uzerine hazirlanan Avrupa Telafi Programi Marshall Plani olarak adlandirilmaktadir ABD Kongresi Marshall Planini 11 Eylul 1947 de onaylamis Harry S Truman plani 3 Nisan 1948 tarihinde imzalamistir Turkiye acisindan Haydarpasa Gari ndaki Marshall Plani hakkinda bir pano 1951 17 Temmuz 2 Agustos 1945 tarihinde Birlesik Krallik SSCB ve Amerika Birlesik Devletleri arasinda duzenlenen Potsdam Konferansi nda gorusulen onemli konulardan birisi de Turk Bogazlari konusu olmustur 18 Temmuz gecesi yemekte Sovyetler Birligi lideri Stalin Birlesik Krallik lideri Churchill e Turkiye SSCB arasindaki bir ittifakin ancak aralarindaki anlasmazliklarin cozulmesiyle mumkun olacagini fakat Turkiye nin Kars ve Ardahan i SSCB ye geri vermeyi Montreux Antlasmasi ni tartismayi reddettigini soyledi Daha sonra 23 Temmuz gecesi baska bir yemekte Stalin Churchill e Eger Marmara da bize tahkim edilmis bir pozisyon vermeniz mumkun degilse o zaman Dedeagac ta bir us alamaz miyiz kaynak guvenilir mi diye sorarak Bogazlarin denetimi ile ilgili niyetini acikca dile getirdi Churchill Bogazlarda SSCB nin istedigi yonde bir duzenlemeyi destekledigini ama bunun Turkiye nin toprak butunlugunu tanima kosuluna bagli bulundugunu soylemistir Yardimlarin ambalajlarinda kullanilan etiket SSCB nin tavri ve ABD cikarlarina ters istekleri uzerine Potsdam Konferansi ndan kisa bir sure sonra ABD nin Bogazlarla ilgili politikasi gorusmelerin sonunda degismistir ve ABD Turkiye yi destekleme karari almistir ABD nin destek kararina donemin Turkiye hukumeti ABD lehine taraf olmus ve boylece ikili iliskilerde buyuk gelismeler olmustur Bu durum Marshall Plani dogrultusunda ABD nin Avrupa ulkelerine yaptigi Marshall yardimlarini da kapsayan gunumuz ABD Turkiye iliskilerine dek surmustur Ulke 1948 49 milyon 1949 50 milyon 1950 51 milyon Kumulatif milyon Almanya 510 438 500 1448Avusturya 232 166 70 468Belcika ve Luksemburg 195 222 360 777Birlesik Krallik 1316 921 1060 3297Danimarka 103 87 195 385Fransa 1085 691 520 2296Hollanda 471 302 355 1128Irlanda 88 45 0 133Isvec 39 48 260 347Isvicre 0 0 250 250Italya ve Trieste 594 405 205 1204Izlanda 6 22 15 43Norvec 82 90 200 372Portekiz 0 0 70 70Turkiye 28 59 50 137Yunanistan 175 156 45 376Toplam 4 924 3 652 4 155 12 731Kaynakca Chautard Sophie Les elements cles de la Guerre froide Fransizca Studyrama 2001 http sbe balikesir edu tr dergi edergi c12s21 makale c12s21m24 pdf 23 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde TURKIYE ABD Iliskilerinde Truman Doktrini ve Marshall Plani