Eretria Kuşatması MÖ 490 yılında Yunanistan'a Birinci Pers Saldırısı sırasında gerçekleştirilmiş bir kuşatma harekâtıdır. Eğriboz Adası'ndaki Eretria kenti, General ve Artaphernes komutasındaki güçlü Pers kuvvetlerince kuşatılmıştır. Yunanistan'a Birinci Pers Saldırısı, İyon şehir devletlerinin Pers hakimiyetini yıkmak için kalkıştıkları İyon Ayaklanması sırasında Ege'ye askerî güç göndermiş olmalarına bir karşılık vermedir. İyon Ayaklanması'nın başlarında Eretria ve Atina kuvvetlerinin desteğiyle İyon ordusu Sard'ın aşağı şehrini ele geçirmeyi başardı ve kentte yangın çıktı. Ancak yukarı kenti alamadılar ve geri çekilme sırasında (Efes Muharebesi'nde) ağır kayıplara uğradılar. Bu akın karşısında Pers Kralı I. Darius'un Atina ve Eretria'dan öç almaya yemin etmiştir.
Eretria Kuşatması | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Eğriboz | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Eretria | Akamenid İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
? | , Artaphernes | ||||||
Güçler | |||||||
? | 25 bin |
İyon Donanması Lade Deniz Muharebesi'nde ağır bir yenilgiye uğradığında İyon Ayaklanması da kesin olarak çözülmüştür. Bunun üzerine I. Darius, Yunanistan'ın istilası için hazırlıklara başlamıştır. General Datis ve Artaphernes komutasında, donanmaya bindirilen bir Pers ordusu MÖ 490 yılında Kiklad Adaları'nı, esas olarak Nakşa'yı Pers hakimiyeti altına almak ve ardından Atina ve Eretria üzerine bir misilleme saldırısı yapmak üzere harekete geçirilmiştir. Ege Denizi'nde başarılı operasyonlar gerçekleştiren donanma, yaz ortalarında Eretria'ya ulaşıp kenti kuşatmıştır. Kuşatmanın altıncı gününde Eretria içinde faaliyet gösteren Pers beşinci kolu Eretrialı birkaç aristokratı elde etmeyi başardı ve bu kimseler kent kapılarını Pers askerlerine açarak kentin düşmesini sağladılar. Kent yağmalanıp yakıldı ve halkı, I. Darius'un emri gereği köle alındı. Bu insanlar daha sonra Pers topraklarındaki Huzistan'da zorla iskan edilmişlerdir.
Eretria'dan sonra Pers Donanması Ege'ye açıldı ve Atina yönünde yelken açarak Maraton Ovası'nda karaya asker çıkardı. Bir Atina ordusu Maraton'a yürüdü ve burada gerçekleşen ünlü Maraton Muharebesi'nde Pers kuvvetlerini ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu yenilgi Pers Ordusu'nun Yunanistan'dan çekilmesine neden olmuştur.
Tarihsel kaynaklar
Yunan-Pers Savaşları konusunda birincil kaynak Grek tarihçi Herodot'tur. "Tarihin babası" olarak bilinen Herodot, Önasya'daki o zaman için Pers hakimiyetinde olan Halikarnas'da MÖ 484 yılında doğmuştur. Herodot, Historia adlı çalışmasını MÖ 440-430 yılları arasında yazmıştır. Bu çalışmasında Grek – Pers Savaşları'nı anlatmıştır. Söz konusu savaşların MÖ 450 yılında sona erdiği düşünülürse, Herodot'un bu çalışması, konu aldığı olaylarla çağdaş sayılır. Herodot'un tarzı tümüyle öyküleştirme tarzıydı ve en azından batı toplumları açısından tanınan bir tarih anlatımı olarak görülmektedir. Herodot'un, olayları tanrıların istek ve kaprislerine, kişilerin iddialarına dayanmadan, diğer yandan olayların tarihsel değerlerini nispeten objektif vermesi, bir tarihçi için aranan bir nitelik dizisi olarak kabul edilmektedir.
Herodot'tan sonraki, Tukididis gibi bazı tarihçiler, her ne kadar onun tarzını izlemişlerse de eleştirmekten geri kalmamışlardır. Bununla birlikte Tukididis kendi tarih çalışmasını, Herodot'un bıraktığı yerden, Sestos Kuşatması'ndan başlatmayı seçmiştir. Muhtemelen, Herodot'un çalışmasının düzeltilmeye ya da yeniden yazılmaya gerek duymayacak kadar doğru olduğunu düşünmüştü. Konuya ilişkin diğer bir örnek olan Plutarkhos da Herodot'u bir denemesinde yeterince Yunan yanlısı olmamakla suçlayarak eleştirmiş, "barbarperver" olarak tanımlamıştır.
Rönesans Avrupa'sında çok okunmaya devam ediyor olsa da Herodot hakkında olumsuz bir yargı sürmüştü. Ancak 19. yüzyıla gelindiğinde, bir kısım arkeolojik bulgularla defalarca desteklenince Herodot'un değeri kabul edilir olmuştur. Günümüz yaygın görüşü, Herodot'un çalışmasının son derece değerli bir tarih kaydı olduğu yönündedir. Bununla birlikte, özellikle birliklerdeki mevcutlar ve tarihler konusunda verdiği ayrıntıların yer yer kuşkuyla karşılanması da söz konusu olmaktadır. Öte yandan halen birçok tarihçi, Herodot'un anlatımının Pers karşıtı bir eğilimde olduğuna ve olayların, dramatik bir etki yaratmak amacıyla abartılmış ya da süslenmiş olduğu kanısındadır.
Grek asıllı Sicilyalı tarihçi Diodorus, MÖ I. yüzyılda kaleme aldığı ve Tarih Kitaplığı adının verdiği çalışmasında, daha eski bir Grek tarihçi olan 'tan kısmen yararlanarak Yunan-Pers Savaşları'yla ilgili olarak bazı bilgiler vermektedir. Bu bilgiler Herodot'unkilerle tamamen uyumludur. Yunan- Pers Savaşları, Plutarkhos, gibi bazı antik tarihçiler ve Eshilos gibi oyun yazarlarının dolaylı anlatımları tarafından, kuşkusuz daha az detay verilerek anlatılmıştır. Yılanlı Sütun gibi bazı arkeolojik belgeler de Herodot'un anlatımının desteklemektedir.
Muharebe öncesi
Yunanistan'a Birinci Pers Saldırısı'nın nedenleri öncelikle, Yunan-Pers Savaşları'nın ilk evresi sayılan İyon Ayaklanması'na dayanmaktadır. Ancak esasen Yunanistan'la Pers İmparatorluğu arasında, kökleri daha eskiye dayanan gerginliklerin ve çekişmelerin bir sonucu olarak görülmelidir. Pers İmparatorluğu MÖ 500 yılı civarında hala çok genç ve son derece yayılmacı bir imparatorluktu. Fakat boyunduruk altına almış olduğu halklar da ayaklanma eğilimindeydiler. Daha açık ifadeyle henüz bütün bütün sindirilmiş değillerdi. Ayrıca I. Darius, tahtı zor kullanarak ele geçirmişti ve hükümdarlık süresinin önemli bir kısmını ayaklanmaları bastırmakla geçirmişti. Diğer yandan İyon Ayaklanması'ndan önce imparatorluğun topraklarını Avrupa içlerine doğru genişletme çabası içindeydi. Bu amaçla düzenlenen seferle Trakya kabileleri boyun eğdirildi ve Makedonya Krallığı, Pers İmparatorluğu'nun bir müttefiki olmak zorunda bırakıldı. Antik Yunanistan'ın o tarihlerde birçok kent devletinden oluşan bölünmüş siyasi yapısı, kuşkusuz ki I. Darius'un iştahını kabartmaktaydı. Diğer yandan Yunanistan'daki kent devletlerinin varlığı, İyon Ayaklanması'nda görüldüğü gibi Pers İmparatorluğu'nun gelecekteki güvenliğini tehdit etmekteydi. Bu koşullarda I. Darius Yunanistan'a ve Ege Adaları'na boyun eğdirerek bu tehdidi ortadan kaldırmaya ve İyon Ayaklanması'nı desteklemelerinden dolayı cezalandırmaya karar vermiştir.
İyon Ayaklanması, Nakşa'ya karşı Pers Satrabı ve Milet tiranı Aristagoras'ın ortak bir istila girişiminin ardından başlamıştır. Girişim sonuç itibarıyla başarısız oldu. Artaphernes, yenilginin baş sorumlusu olarak gördüğü Aristagoras'ı Milet tiranlığından azletmeye karar vermiştir. Fakat daha atik davranan Aristagoras tiranlığı bırakarak Milet'de demokrasiyi ilan etti. Bu girişim, Pers hakimiyetine karşı açık bir başkaldırıydı. Diğer İyon kentleri de Milet'i izleyerek Pers Sarayı'nca atanmış olan tiranları devirip demokrasi ilan ettiler. Böylece ayaklanma tüm İyonya'ya yayılmış oldu. Ardından Aristagoras Yunanistan anakarasına gidip belli başlı Grek kent devletlerinden askeri olarak yardım istedi. Fakat sadece Atina ve Eretria yardım etmeyi kabul ettiler.
Eretria'nın İyonya'ya yardım etmesinin nedenleri açık değildir. Muhtemelen ticari nedenler önemli bir faktör olmuştu. Eretria, esas olarak deniz ticaretine dayanan bir ekonomiye sahipti ve Batı Anadolu'daki Pers hakimiyeti bu ticareti ciddi olarak sınırlıyordu. Herodot'a göre Eretria'nın destek kararının, Halkis'le olan savaşlarının bir bölümünde Milet'in yardımlarına bir karşılık olarak alındığını ileri sürmektedir.
Atina ve Eretria yardım olarak toplam 25 triremeden oluşan bir görev kuvvetini Batı Anadolu'ya gönderdiler. Sard üzerine yürüyen Grek ordusu baskın tarzı bir saldırıyla duruma hakim olmuştur. Aşağı şehir ele geçirildi ve yakıldı. Ancak Artaphernes önemli bir kuvvetle yukarı kaleyi savundu. Aşağı şehirde yangın çıkması üzerine Grek kuvvetleri aşağı kentten çekilerek Efes'e geri dönmek üzere yürüyüşe geçtiler. Fakat Ege sahiline kadar onları izleyen Pers süvarisi nedeniyle Efes yakınlarında muharebeyi kabul etmek zorunda kaldılar. (Efes Muharebesi) sonucunda ağır bir hezimete uğradılar. İyon Ayaklanması'nın ilk ve son taarruzi harekâtı olan Sard Seferi kesin olarak sonuçsuz bir girişim olsa da I. Darius, Eretria'nın ve özellikle de Atina'nın bu düşmanca tutumu yüzünden misilleme yapmaya yemin etmiştir. Daha sonra Lade Deniz Muharebesi'ndeki kesin Pers zaferi İyon Ayaklanması'nı MÖ 493 yılı itibarıyla çökertmiştir. Bunun ardından son direnek noktaları da Pers Donanması'nca kırılmıştır. Ayaklanmayı bir fırsat olarak değerlendiren I. Darius imparatorluğun sınırlarını Marmara Denizi'ne ve Ege Denizi'nin doğu tarafındaki adalara kadar genişletmiştir. İyonya'daki ayaklanması kırmak Pers İmparatorluğu için, Atina ve Eretria'dan öcünü almak ve Yunanistan'da gelecek tehdidi bertaraf etmek için bir sonraki hamlenin planlanmasına ve hazırlıklarına girişme olanağı sağlamıştır.
İyon Ayaklanması kesin olarak bastırıldıktan sonra MÖ 492 yılında I. Darius, Yunanistan'a bir istila kuvveti göndermiştir. Bu kuvvetlerin komutasına damadı General 'u atamıştır. General Mardonius'un seferi Trakya'yı yeniden Pers İmparatorluğu topraklarına kattı ve 'un Makedonya Krallığı'ı Pers Sarayı'na bağlı bir krallık haline getirdi. Ancak daha sonra uğranılan bir deniz felaketi seferin, ana hedefi olan Yunanistan'a ulaşamadan sona erdirilmesini zorunlu kılmıştır. Sonuçta, giriştiği bir sefer sırasında yaralanan General Mardonius, gözden düşmüştür. Daha sonra MÖ 490 yılında, I. Darius önceki seferin başarılarına dayanarak yeni bir sefer düzenlemiştir. Bu kuvvetler, Sard Satrap'ı Artaphernes'in oğlu olan Artaphernes ve Med generali komutasında harekete geçirildi.Nakşa'yı cezalandırarak Kiklad Adaları'nı Pers kontrolü altına almak, sonra da Yunanistan anakarasına saldırarak Atina ve Eretria'yı boyun eğmeye zorlamayı, bu olmadığı takdirde almayı planlıyordu. Ordu ve filo MÖ 490 yılı ilkbahar aylarında hazırdır. Aynı yılın ağustos ya da eylül ayında denize açılmıştır. Donanmanın izlediği rota üzerindeki Ege Adaları'nın birçoğu Pers hakimiyetini kabul ettiler. Uğradıkları adalardan asker topladılar ve rehine olmak üzere çocukları aldılar. ise asker ve rehine vermeyi kabul etmeyince kuşatıldı ve kırsal alan yakılıp yıkıldı. Sonunda onlar da rehine ve asker vermek zorunda kaldılar.Herodot, 6.99.2 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .</ref>
Nakşa'yı bir kuşatmayla ele geçirildikten sonra Pers Donanması Ege Adaları üzerinden Eğriboz açıklarına yaz ortalarında ulaştı. Seferin ikinci ana hedefi olan Eretria'ya saldırı için hazırdı.
Eretria'nın durumu
Pers kuvvetlerinin üzerine geldiği haberini alan Eretria, savunmasını pekiştirmek üzere Atina'dan takviye kuvvet göndermesini istemiştir. Atina bu isteği kabul ederek Eretria'ya yakın Eğriboz Körfezi'ndeki Halkis'e, Eretria'ya yardıma 4 bin asker göndermeleri için talimat vermiştir. Yaklaşık 20 yıl önce Atina'nın Halki'i istila etmesinin ardından bu yerleşimciler Klerukya olarak Halkis topraklarına yerleşmişti. Ancak Halki'den hareket eden Atinalılar kente ulaştıklarında, kent yöneticisi Aeschines, onlara Eretrialılar arasında bir fikir ayrılığı olduğunu söyledi ve kendi güvenlikleri için kenti terk etmelerini önerdi. Aeschines'in uyarısını dikkate alan Atinalılar 'a yelken açtılar ve bu sayede Eretria'nın kaderini paylaşmak zorunda kalmadılar.
Eretrialılar işe yarar bir harekât planı geliştirmekte yetersiz kaldılar. Herodot'un ifadesiyle "Eretrialıların planları bütünüyle yetersizdi. Atina'dan yardım istediler, fakat karar unsurları kendi aralarında anlaşma içinde değildi" demektedir. Üç farklı görüş ortaya atılmıştı. Bir grup Pers iradesine boyun eğilmesini istiyordu. Pers hakimiyeti altında bazı çıkarlarının gerçekleşeceğini umut eden bu grubu Herodot, "ihanet içinde" olarak tanımlamaktadır. Bir diğer grup ise Eretria gerisindeki dağlara çekilinmesini öneriyordu. Bir grup ise kenti savunmak kararındaydı. Ancak Pers kuvvetleri Eretria yakınlarında karaya çıktıklarında farklı tutumlar ortadan kalkmış, kenti savunmak isteyenlerin tavrı ağır basmıştır. Kentlerinin üzerine gelen Pers ordusuyla kent dışında, açık arazide muharebe etmektense surlar gerisinde, kuşatma altında bir savunma muharebesi vermek yönünde ortak bir yaklaşım oluşmuştur.
Kuvvetler
Eretria
Herodot Eretria kuvvetleri hakkında kesin bir bilgi vermemektedir. Muhtemelen kent nüfusunun büyük bir bölümü savunmaya katılmıştı. Ancak o tarihler için Eretria'nın nüfusu hakkında bir bilgimiz yoktur.
Pers
Herodot'a göre I. Darius'un filosu 600 triremeden oluşmaktadır. Bununla birlikte Herodot Pers kuvvetlerinin sayısı hakkında bir bilgi vermemektedir. Sadece güçlü bir piyade kuvveti olduğunu belirtmektedir. Antik kaynaklardan olayların çağdaşı sayılan ozan Simonides 200 bin kişilik bir kuvvetten söz etmektedir. Daha geç dönemden bir Romalı olan Cornelius Nepos ise piyade kuvvetini 200 bin, süvari kuvvetini ise 10 bin olarak vermektedir. Cornelius Nepos, Pers kuvvetlerinin sadece 100 bin kadarının savaşa katıldığını, geri kalanının Sounion açıklarındaki filoda olduğunu belirtmektedir.Plutarch Plutarkhos, bir coğrafyacı Pausanias ve bir Bizans ansiklopedisi olan Suda ise 300 bin kişilik bir kuvvet vermektedir.Platon'un ve 'nın 500 bin,'un verdikleri rakam ise 600 bindir. Günümüz tarihçileri 20 binle 100 bin arasında tahminlerde bulunurken genel kabul 25 bindir. Süvari kuvvetlerinin ise bin kadar olduğu kabul edilebilir.
Kuşatma
Eretria'nın stratejisi, kuşatma altında ve kent surları gerisinde savunma yapmaktı. Bu muhtemelen üzerinde anlaşma sağlanabilen tek plandı ya da üzerinde anlaşma sağlanan bir hareket tarzı olmadığından geriye kalan tek seçenekti. Yine de, son yüzyıl içinde Pers ordusunun sadece iki yenilgi aldığı, Grek birliklerinin ise Pers kuvvetleri karşısında o güne kadar hiç başarılı olamadığı göz önüne alınırsa, kent surları gerisinde savunmada kalmak makul bir strateji sayılabilir. Diğer yandan, Pers ordusu Eretria yakınlarında gemilerden indiğinde çok zayıf kuşatma silahına sahipti ve dahası, harekâtın başlarındaki Rodos Adası'ndaki Lindos kuşatmasında başarısız olunmuştu.
Pers ordusu Eretria üzerine ilerlemek üzere üç farklı bölgede karaya çıkarıldı. Kuşatmanın ardından hareketsiz kuşatmada kalmayarak kent surlarına şiddetli saldırılara giriştiler. Herodot'a göre çatışmalar son derece sertti ve her iki taraf için de ciddi kayıplarla sonuçlanmıştır. Ancak yedinci günün şafağında Eretria'nın önde gelen iki vatandaşı kent kapılarını Pers kuvvetlerine açmıştır. Kent içine giren Pers kuvvetleri, kenti yağmaladılar ve İyon Ayaklanması'nın başlarında yakılan Sard kentinin öcünü almak için tapınakları ve kutsal mekanları yaktılar. Kentin sivil halkından sağ kalanlar katliama maruz kaldı ve bu katliamdan da sağ kurtulabilenler I. Darius'un emrine uyularak tutsak alınarak imparatorluğun uzak bir bölgesinde zorla iskan edilmek üzere köle yapıldı.
Sonuçları
Birkaç gün kentte kalan Pers kuvvetleri gemilere alındı ve onanma sahilden Attika yönünde harekete geçti. Donanma Attika'da Maraton Körfezi'ne girmeden önce, gemilerdeki esir Eretrialılar Eğriboz sahilinin batı açıklarında küçük bir ada olan 'na bırakılmıştır. Pers kuvvetlerinin bir sonraki hedefi Atina'dır. Ancak Atina birlikleri Atina dışına çıkarak Pers birliklerini Maraton Ovası'nın iki çıkışında bloke etmek üzere harekete geçmiştir. Maraton Ovası girişine ulaşan Pers ordusu kamp kurdu ve birkaç gün boyunca iki taraf da birbirine taarruz etmeyerek bekledi. Sonunda Atina kuvvetleri saldırmaya karar verdiler ve giriştikleri bu saldırı sonucunda tarihte ünlenecek olan Maraton Muharebesi'nin zaferini kazandılar. Savaştan çekilen Pers kuvvetleri gemilere binerek Yunanistan kıyılarından ayrıldılar, tutsak Eretrialıları Aegilia Adası'nda aldılar ve Pers donanması Ege kıyılarına geri döndü. Pers İmparatorluğu'nun Yunanistan seferi böylece sona ermişti. Ege kıyılarına yanaşan donanmadaki Eretrialılar Datis ve Artaphernes'le birlikte başkent Susa'ya götürülmüştür. I. Darius Eretrialılara karşı fazlaca acımasız davranmamıştır, Miletliler gibi onlar da bugünkü Huzistan Eyaleti'nde Ardericca'da iskan edildiler. Herodot'un tarih çalışmasını yazdığı tarihlerden bir yüzyıl sonra bile, Büyük İskender Pers İmparatorluğu topraklarını istila ettiğinde, hala orada yaşıyor, dillerini ve geleneklerini koruyorlardı. Eretria ise bu yıkımın sonuçlarını kısa sürede giderdi ve bir süre sonra yeniden inşa edildi.
Diğer yandan I. Darius Yunanistan'a boyun eğdirmek için ikinci bir seferi planladı ve yeni bir ordu oluşturmak için hazırlıklara başlandı. Fakat bu arada Mısır, Pers Sarayı'na karşı ayaklanmıştı. Oluşturulan ordunun Mısır'da kullanılması daha acil olduğundan Yunanistan meselesi belirsiz bir süre için ertelenmiştir. Fakat I. Darius Mısır üzerine bir seferin hazırlıklarında iken öldü. Tahta oğlu I. Serhas geçti. I. Serhas, Mısır ayaklanmasını bastırdıktan hemen sonra Yunanistan üzerine bir sefer hazırlıklarına yeniden girişmiştir.Yunanistan'a İkinci Pers Saldırısı hazırlıkların tamamlandığı MÖ 480 yılında başlatıldı. Pers kuvvetleri bu seferin başlarında Thermopylae Muharebesi ve Artemision Deniz Muharebesi'nde başarılı oldular. Ancak Salamis Deniz Muharebesi'nde uğranılan yenilgi, sefer için bir dönüm noktasını işaret ediyordu. Bir sonraki sene Platea Muharebesi'ndeki kesin Grek zaferi, seferi başarısızlıkla sona erdirdi.
Dış bağlantılar
- Herodot, Erato (6. Kitap 5 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
Kaynakça
Antik kaynaklar
- * Histories26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İngilizce
- * Herodotos, Tarih - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
- Ctesias, Persica (excerpt in Photius's epitome)
- Diodorus Siculus, Biblioteca Historica.
- Thucydides, History of the Peloponnesian War
- Cicero, On the Laws
- Cornelius Nepos, Miltiades
- Plutarch, Moralia
- Pausanias, Description of Greece
- Suda Dictionary (unknown author)
- Plato, Menexenus
- Justin, epitome of Trogus Pompeius's Philipic History
- Lysias, Funeral Oration
Çağdaş kaynaklar
- Tom Holland, Persian Fire. London: Abacus, 2005 ()
- Alan Lloyd, Marathon:The Crucial Battle That Created Western Democracy. Souvenir Press, 2004. ()
- Peter Green, The Greco-Persian Wars. Berkeley: University of California Press, 1970; revised ed., 1996 (hardcover, ); 1998 (paperback, ).
- JF. Lazenby, The Defence of Greece 490–479 BC. Aris & Phillips Ltd., 1993 ()
- Robin Lane Fox, Alexander the Great. Penguin, 1973 ()
- D. Fehling, Herodotus and His "Sources": Citation, Invention, and Narrative Art. Translated by J.G. Howie. Leeds: Francis Cairns, 1989.
- Moses Fehling, (1972) Introduction Thucydides – History of the Peloponnesian War - Penguin ISBN = 0-14-044039-9}}
- C. Higbie, The Lindian Chronicle and the Greek Creation of their Past. Oxford University Press, 2003.
Kaynakça
- ^ a b c d "Herodot, 6.94.2". 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
- ^ Cicero, On the Laws I, 5
- ^ a b c Holland, Sh.: xvi–xvii.
- ^ Thucydides, History of the Peloponnesian War, e.g. I, 22 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Finley, Sh.: 15.
- ^ Holland, Sh.: xxiv.
- ^ David Pipes, Herodotus: Father of History, Father of Lies 27 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Holland, Sh.: 377.
- ^ Fehling, Sh.: 1–277.
- ^ Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica 24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., XI, 28–34
- ^ Herodot, 9.81 21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dipnot
- ^ a b Holland, Sh.: 47–55
- ^ a b Holland, Sh.: 58–62
- ^ a b Holland, Sh.: 203
- ^ a b Holland, 171–178
- ^ Herodotus V, 105 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Holland, Sh.: 154–157
- ^ Herodotus V, 97 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Holland, Sh.: 157–161
- ^ a b "Herodot, 5.99.1 Herodot, 5.99.1". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ Holland, Sh.: 160–162.
- ^ Holland, Sh.: 160
- ^ Holland, Sh.: 168
- ^ Holland, Sh.: 176
- ^ "Herodot, 6.31". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ Holland, Sh.: 177–178
- ^ "Herodot, 6.44.2". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ a b Dimitris Gedeon Hear, The Battle of Marathon – September 490 BC 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c "Herodot, 6.100.1". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ Herodot, Sh.: 418 (77)
- ^ "Herodot, 5.77.2". 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.
- ^ "Herodot, 6.100.3". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.100.2". 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ a b c d e f g "Herodot, 6.101.2". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Xenophon Group International". 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2012.
- ^ "Herodot, 6.95.2". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ Herodotus VI, 94 10 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Cornelius Nepos, Miltiades IV
- ^ Plutarch, Moralia, 305 B
- ^ Pausanias IV, 22
- ^ Suda, entry Hippias
- ^ Plato, Menexenus, 240 A
- ^ Lysias, Funeral Oration, 21
- ^ Justin II, 9
- ^ a b Lazenby, Sh.: 46
- ^ Holland, Sh.: 390
- ^ Lloyd, Sh.: 164
- ^ Green, Sh.: 90
- ^ Lazenby, Sh.: 23–29
- ^ Lind. Chron. D 1–59 in Higbie (2003)
- ^ "Herodot, 6.101.1". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ a b "Herodot, 6.101.3". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.102". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.107.2". 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.103.1". 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.115.1". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.116". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.119.1". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.119.2". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ "Herodot, 6.119.4". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
- ^ Fox, Sh.: 543
- ^ Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities
- ^ Holland, Sh.: 206–207
- ^ Holland, Sh.: 208–211
- ^ Lazenby, Sh.: 151
- ^ Lazenby, Sh.: 197
- ^ Holland, Sh.: 350–355
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eretria Kusatmasi MO 490 yilinda Yunanistan a Birinci Pers Saldirisi sirasinda gerceklestirilmis bir kusatma harekatidir Egriboz Adasi ndaki Eretria kenti General ve Artaphernes komutasindaki guclu Pers kuvvetlerince kusatilmistir Yunanistan a Birinci Pers Saldirisi Iyon sehir devletlerinin Pers hakimiyetini yikmak icin kalkistiklari Iyon Ayaklanmasi sirasinda Ege ye askeri guc gondermis olmalarina bir karsilik vermedir Iyon Ayaklanmasi nin baslarinda Eretria ve Atina kuvvetlerinin destegiyle Iyon ordusu Sard in asagi sehrini ele gecirmeyi basardi ve kentte yangin cikti Ancak yukari kenti alamadilar ve geri cekilme sirasinda Efes Muharebesi nde agir kayiplara ugradilar Bu akin karsisinda Pers Krali I Darius un Atina ve Eretria dan oc almaya yemin etmistir Eretria KusatmasiEgribozTarihMO 490BolgeEretria EgribozSonucAhamenis zaferiTaraflarEretriaAkamenid ImparatorluguKomutanlar ve liderler ArtaphernesGucler 25 bin Iyon Donanmasi Lade Deniz Muharebesi nde agir bir yenilgiye ugradiginda Iyon Ayaklanmasi da kesin olarak cozulmustur Bunun uzerine I Darius Yunanistan in istilasi icin hazirliklara baslamistir General Datis ve Artaphernes komutasinda donanmaya bindirilen bir Pers ordusu MO 490 yilinda Kiklad Adalari ni esas olarak Naksa yi Pers hakimiyeti altina almak ve ardindan Atina ve Eretria uzerine bir misilleme saldirisi yapmak uzere harekete gecirilmistir Ege Denizi nde basarili operasyonlar gerceklestiren donanma yaz ortalarinda Eretria ya ulasip kenti kusatmistir Kusatmanin altinci gununde Eretria icinde faaliyet gosteren Pers besinci kolu Eretriali birkac aristokrati elde etmeyi basardi ve bu kimseler kent kapilarini Pers askerlerine acarak kentin dusmesini sagladilar Kent yagmalanip yakildi ve halki I Darius un emri geregi kole alindi Bu insanlar daha sonra Pers topraklarindaki Huzistan da zorla iskan edilmislerdir Eretria dan sonra Pers Donanmasi Ege ye acildi ve Atina yonunde yelken acarak Maraton Ovasi nda karaya asker cikardi Bir Atina ordusu Maraton a yurudu ve burada gerceklesen unlu Maraton Muharebesi nde Pers kuvvetlerini agir bir yenilgiye ugratti Bu yenilgi Pers Ordusu nun Yunanistan dan cekilmesine neden olmustur Tarihsel kaynaklarHerodot Yunan Pers Savaslari konusunda birincil kaynak Grek tarihci Herodot tur Tarihin babasi olarak bilinen Herodot Onasya daki o zaman icin Pers hakimiyetinde olan Halikarnas da MO 484 yilinda dogmustur Herodot Historia adli calismasini MO 440 430 yillari arasinda yazmistir Bu calismasinda Grek Pers Savaslari ni anlatmistir Soz konusu savaslarin MO 450 yilinda sona erdigi dusunulurse Herodot un bu calismasi konu aldigi olaylarla cagdas sayilir Herodot un tarzi tumuyle oykulestirme tarziydi ve en azindan bati toplumlari acisindan taninan bir tarih anlatimi olarak gorulmektedir Herodot un olaylari tanrilarin istek ve kaprislerine kisilerin iddialarina dayanmadan diger yandan olaylarin tarihsel degerlerini nispeten objektif vermesi bir tarihci icin aranan bir nitelik dizisi olarak kabul edilmektedir Herodot tan sonraki Tukididis gibi bazi tarihciler her ne kadar onun tarzini izlemislerse de elestirmekten geri kalmamislardir Bununla birlikte Tukididis kendi tarih calismasini Herodot un biraktigi yerden Sestos Kusatmasi ndan baslatmayi secmistir Muhtemelen Herodot un calismasinin duzeltilmeye ya da yeniden yazilmaya gerek duymayacak kadar dogru oldugunu dusunmustu Konuya iliskin diger bir ornek olan Plutarkhos da Herodot u bir denemesinde yeterince Yunan yanlisi olmamakla suclayarak elestirmis barbarperver olarak tanimlamistir Ronesans Avrupa sinda cok okunmaya devam ediyor olsa da Herodot hakkinda olumsuz bir yargi surmustu Ancak 19 yuzyila gelindiginde bir kisim arkeolojik bulgularla defalarca desteklenince Herodot un degeri kabul edilir olmustur Gunumuz yaygin gorusu Herodot un calismasinin son derece degerli bir tarih kaydi oldugu yonundedir Bununla birlikte ozellikle birliklerdeki mevcutlar ve tarihler konusunda verdigi ayrintilarin yer yer kuskuyla karsilanmasi da soz konusu olmaktadir Ote yandan halen bircok tarihci Herodot un anlatiminin Pers karsiti bir egilimde olduguna ve olaylarin dramatik bir etki yaratmak amaciyla abartilmis ya da suslenmis oldugu kanisindadir Grek asilli Sicilyali tarihci Diodorus MO I yuzyilda kaleme aldigi ve Tarih Kitapligi adinin verdigi calismasinda daha eski bir Grek tarihci olan tan kismen yararlanarak Yunan Pers Savaslari yla ilgili olarak bazi bilgiler vermektedir Bu bilgiler Herodot unkilerle tamamen uyumludur Yunan Pers Savaslari Plutarkhos gibi bazi antik tarihciler ve Eshilos gibi oyun yazarlarinin dolayli anlatimlari tarafindan kuskusuz daha az detay verilerek anlatilmistir Yilanli Sutun gibi bazi arkeolojik belgeler de Herodot un anlatiminin desteklemektedir Muharebe oncesiYunanistan a Birinci Pers Saldirisi nin nedenleri oncelikle Yunan Pers Savaslari nin ilk evresi sayilan Iyon Ayaklanmasi na dayanmaktadir Ancak esasen Yunanistan la Pers Imparatorlugu arasinda kokleri daha eskiye dayanan gerginliklerin ve cekismelerin bir sonucu olarak gorulmelidir Pers Imparatorlugu MO 500 yili civarinda hala cok genc ve son derece yayilmaci bir imparatorluktu Fakat boyunduruk altina almis oldugu halklar da ayaklanma egilimindeydiler Daha acik ifadeyle henuz butun butun sindirilmis degillerdi Ayrica I Darius tahti zor kullanarak ele gecirmisti ve hukumdarlik suresinin onemli bir kismini ayaklanmalari bastirmakla gecirmisti Diger yandan Iyon Ayaklanmasi ndan once imparatorlugun topraklarini Avrupa iclerine dogru genisletme cabasi icindeydi Bu amacla duzenlenen seferle Trakya kabileleri boyun egdirildi ve Makedonya Kralligi Pers Imparatorlugu nun bir muttefiki olmak zorunda birakildi Antik Yunanistan in o tarihlerde bircok kent devletinden olusan bolunmus siyasi yapisi kuskusuz ki I Darius un istahini kabartmaktaydi Diger yandan Yunanistan daki kent devletlerinin varligi Iyon Ayaklanmasi nda goruldugu gibi Pers Imparatorlugu nun gelecekteki guvenligini tehdit etmekteydi Bu kosullarda I Darius Yunanistan a ve Ege Adalari na boyun egdirerek bu tehdidi ortadan kaldirmaya ve Iyon Ayaklanmasi ni desteklemelerinden dolayi cezalandirmaya karar vermistir Iyon Ayaklanmasi Naksa ya karsi Pers Satrabi ve Milet tirani Aristagoras in ortak bir istila girisiminin ardindan baslamistir Girisim sonuc itibariyla basarisiz oldu Artaphernes yenilginin bas sorumlusu olarak gordugu Aristagoras i Milet tiranligindan azletmeye karar vermistir Fakat daha atik davranan Aristagoras tiranligi birakarak Milet de demokrasiyi ilan etti Bu girisim Pers hakimiyetine karsi acik bir baskaldiriydi Diger Iyon kentleri de Milet i izleyerek Pers Sarayi nca atanmis olan tiranlari devirip demokrasi ilan ettiler Boylece ayaklanma tum Iyonya ya yayilmis oldu Ardindan Aristagoras Yunanistan anakarasina gidip belli basli Grek kent devletlerinden askeri olarak yardim istedi Fakat sadece Atina ve Eretria yardim etmeyi kabul ettiler Eretria nin Iyonya ya yardim etmesinin nedenleri acik degildir Muhtemelen ticari nedenler onemli bir faktor olmustu Eretria esas olarak deniz ticaretine dayanan bir ekonomiye sahipti ve Bati Anadolu daki Pers hakimiyeti bu ticareti ciddi olarak sinirliyordu Herodot a gore Eretria nin destek kararinin Halkis le olan savaslarinin bir bolumunde Milet in yardimlarina bir karsilik olarak alindigini ileri surmektedir Atina ve Eretria yardim olarak toplam 25 triremeden olusan bir gorev kuvvetini Bati Anadolu ya gonderdiler Sard uzerine yuruyen Grek ordusu baskin tarzi bir saldiriyla duruma hakim olmustur Asagi sehir ele gecirildi ve yakildi Ancak Artaphernes onemli bir kuvvetle yukari kaleyi savundu Asagi sehirde yangin cikmasi uzerine Grek kuvvetleri asagi kentten cekilerek Efes e geri donmek uzere yuruyuse gectiler Fakat Ege sahiline kadar onlari izleyen Pers suvarisi nedeniyle Efes yakinlarinda muharebeyi kabul etmek zorunda kaldilar Efes Muharebesi sonucunda agir bir hezimete ugradilar Iyon Ayaklanmasi nin ilk ve son taarruzi harekati olan Sard Seferi kesin olarak sonucsuz bir girisim olsa da I Darius Eretria nin ve ozellikle de Atina nin bu dusmanca tutumu yuzunden misilleme yapmaya yemin etmistir Daha sonra Lade Deniz Muharebesi ndeki kesin Pers zaferi Iyon Ayaklanmasi ni MO 493 yili itibariyla cokertmistir Bunun ardindan son direnek noktalari da Pers Donanmasi nca kirilmistir Ayaklanmayi bir firsat olarak degerlendiren I Darius imparatorlugun sinirlarini Marmara Denizi ne ve Ege Denizi nin dogu tarafindaki adalara kadar genisletmistir Iyonya daki ayaklanmasi kirmak Pers Imparatorlugu icin Atina ve Eretria dan ocunu almak ve Yunanistan da gelecek tehdidi bertaraf etmek icin bir sonraki hamlenin planlanmasina ve hazirliklarina girisme olanagi saglamistir Iyon Ayaklanmasi kesin olarak bastirildiktan sonra MO 492 yilinda I Darius Yunanistan a bir istila kuvveti gondermistir Bu kuvvetlerin komutasina damadi General u atamistir General Mardonius un seferi Trakya yi yeniden Pers Imparatorlugu topraklarina katti ve un Makedonya Kralligi i Pers Sarayi na bagli bir krallik haline getirdi Ancak daha sonra ugranilan bir deniz felaketi seferin ana hedefi olan Yunanistan a ulasamadan sona erdirilmesini zorunlu kilmistir Sonucta giristigi bir sefer sirasinda yaralanan General Mardonius gozden dusmustur Daha sonra MO 490 yilinda I Darius onceki seferin basarilarina dayanarak yeni bir sefer duzenlemistir Bu kuvvetler Sard Satrap i Artaphernes in oglu olan Artaphernes ve Med generali komutasinda harekete gecirildi Naksa yi cezalandirarak Kiklad Adalari ni Pers kontrolu altina almak sonra da Yunanistan anakarasina saldirarak Atina ve Eretria yi boyun egmeye zorlamayi bu olmadigi takdirde almayi planliyordu Ordu ve filo MO 490 yili ilkbahar aylarinda hazirdir Ayni yilin agustos ya da eylul ayinda denize acilmistir Donanmanin izledigi rota uzerindeki Ege Adalari nin bircogu Pers hakimiyetini kabul ettiler Ugradiklari adalardan asker topladilar ve rehine olmak uzere cocuklari aldilar ise asker ve rehine vermeyi kabul etmeyince kusatildi ve kirsal alan yakilip yikildi Sonunda onlar da rehine ve asker vermek zorunda kaldilar Herodot 6 99 2 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde lt ref gt Naksa yi bir kusatmayla ele gecirildikten sonra Pers Donanmasi Ege Adalari uzerinden Egriboz aciklarina yaz ortalarinda ulasti Seferin ikinci ana hedefi olan Eretria ya saldiri icin hazirdi Eretria nin durumuPers kuvvetlerinin uzerine geldigi haberini alan Eretria savunmasini pekistirmek uzere Atina dan takviye kuvvet gondermesini istemistir Atina bu istegi kabul ederek Eretria ya yakin Egriboz Korfezi ndeki Halkis e Eretria ya yardima 4 bin asker gondermeleri icin talimat vermistir Yaklasik 20 yil once Atina nin Halki i istila etmesinin ardindan bu yerlesimciler Klerukya olarak Halkis topraklarina yerlesmisti Ancak Halki den hareket eden Atinalilar kente ulastiklarinda kent yoneticisi Aeschines onlara Eretrialilar arasinda bir fikir ayriligi oldugunu soyledi ve kendi guvenlikleri icin kenti terk etmelerini onerdi Aeschines in uyarisini dikkate alan Atinalilar a yelken actilar ve bu sayede Eretria nin kaderini paylasmak zorunda kalmadilar Eretrialilar ise yarar bir harekat plani gelistirmekte yetersiz kaldilar Herodot un ifadesiyle Eretrialilarin planlari butunuyle yetersizdi Atina dan yardim istediler fakat karar unsurlari kendi aralarinda anlasma icinde degildi demektedir Uc farkli gorus ortaya atilmisti Bir grup Pers iradesine boyun egilmesini istiyordu Pers hakimiyeti altinda bazi cikarlarinin gerceklesecegini umut eden bu grubu Herodot ihanet icinde olarak tanimlamaktadir Bir diger grup ise Eretria gerisindeki daglara cekilinmesini oneriyordu Bir grup ise kenti savunmak kararindaydi Ancak Pers kuvvetleri Eretria yakinlarinda karaya ciktiklarinda farkli tutumlar ortadan kalkmis kenti savunmak isteyenlerin tavri agir basmistir Kentlerinin uzerine gelen Pers ordusuyla kent disinda acik arazide muharebe etmektense surlar gerisinde kusatma altinda bir savunma muharebesi vermek yonunde ortak bir yaklasim olusmustur KuvvetlerEretria Herodot Eretria kuvvetleri hakkinda kesin bir bilgi vermemektedir Muhtemelen kent nufusunun buyuk bir bolumu savunmaya katilmisti Ancak o tarihler icin Eretria nin nufusu hakkinda bir bilgimiz yoktur Pers Herodot a gore I Darius un filosu 600 triremeden olusmaktadir Bununla birlikte Herodot Pers kuvvetlerinin sayisi hakkinda bir bilgi vermemektedir Sadece guclu bir piyade kuvveti oldugunu belirtmektedir Antik kaynaklardan olaylarin cagdasi sayilan ozan Simonides 200 bin kisilik bir kuvvetten soz etmektedir Daha gec donemden bir Romali olan Cornelius Nepos ise piyade kuvvetini 200 bin suvari kuvvetini ise 10 bin olarak vermektedir Cornelius Nepos Pers kuvvetlerinin sadece 100 bin kadarinin savasa katildigini geri kalaninin Sounion aciklarindaki filoda oldugunu belirtmektedir Plutarch Plutarkhos bir cografyaci Pausanias ve bir Bizans ansiklopedisi olan Suda ise 300 bin kisilik bir kuvvet vermektedir Platon un ve nin 500 bin un verdikleri rakam ise 600 bindir Gunumuz tarihcileri 20 binle 100 bin arasinda tahminlerde bulunurken genel kabul 25 bindir Suvari kuvvetlerinin ise bin kadar oldugu kabul edilebilir KusatmaEretria nin stratejisi kusatma altinda ve kent surlari gerisinde savunma yapmakti Bu muhtemelen uzerinde anlasma saglanabilen tek plandi ya da uzerinde anlasma saglanan bir hareket tarzi olmadigindan geriye kalan tek secenekti Yine de son yuzyil icinde Pers ordusunun sadece iki yenilgi aldigi Grek birliklerinin ise Pers kuvvetleri karsisinda o gune kadar hic basarili olamadigi goz onune alinirsa kent surlari gerisinde savunmada kalmak makul bir strateji sayilabilir Diger yandan Pers ordusu Eretria yakinlarinda gemilerden indiginde cok zayif kusatma silahina sahipti ve dahasi harekatin baslarindaki Rodos Adasi ndaki Lindos kusatmasinda basarisiz olunmustu Pers ordusu Eretria uzerine ilerlemek uzere uc farkli bolgede karaya cikarildi Kusatmanin ardindan hareketsiz kusatmada kalmayarak kent surlarina siddetli saldirilara giristiler Herodot a gore catismalar son derece sertti ve her iki taraf icin de ciddi kayiplarla sonuclanmistir Ancak yedinci gunun safaginda Eretria nin onde gelen iki vatandasi kent kapilarini Pers kuvvetlerine acmistir Kent icine giren Pers kuvvetleri kenti yagmaladilar ve Iyon Ayaklanmasi nin baslarinda yakilan Sard kentinin ocunu almak icin tapinaklari ve kutsal mekanlari yaktilar Kentin sivil halkindan sag kalanlar katliama maruz kaldi ve bu katliamdan da sag kurtulabilenler I Darius un emrine uyularak tutsak alinarak imparatorlugun uzak bir bolgesinde zorla iskan edilmek uzere kole yapildi SonuclariBirkac gun kentte kalan Pers kuvvetleri gemilere alindi ve onanma sahilden Attika yonunde harekete gecti Donanma Attika da Maraton Korfezi ne girmeden once gemilerdeki esir Eretrialilar Egriboz sahilinin bati aciklarinda kucuk bir ada olan na birakilmistir Pers kuvvetlerinin bir sonraki hedefi Atina dir Ancak Atina birlikleri Atina disina cikarak Pers birliklerini Maraton Ovasi nin iki cikisinda bloke etmek uzere harekete gecmistir Maraton Ovasi girisine ulasan Pers ordusu kamp kurdu ve birkac gun boyunca iki taraf da birbirine taarruz etmeyerek bekledi Sonunda Atina kuvvetleri saldirmaya karar verdiler ve giristikleri bu saldiri sonucunda tarihte unlenecek olan Maraton Muharebesi nin zaferini kazandilar Savastan cekilen Pers kuvvetleri gemilere binerek Yunanistan kiyilarindan ayrildilar tutsak Eretrialilari Aegilia Adasi nda aldilar ve Pers donanmasi Ege kiyilarina geri dondu Pers Imparatorlugu nun Yunanistan seferi boylece sona ermisti Ege kiyilarina yanasan donanmadaki Eretrialilar Datis ve Artaphernes le birlikte baskent Susa ya goturulmustur I Darius Eretrialilara karsi fazlaca acimasiz davranmamistir Miletliler gibi onlar da bugunku Huzistan Eyaleti nde Ardericca da iskan edildiler Herodot un tarih calismasini yazdigi tarihlerden bir yuzyil sonra bile Buyuk Iskender Pers Imparatorlugu topraklarini istila ettiginde hala orada yasiyor dillerini ve geleneklerini koruyorlardi Eretria ise bu yikimin sonuclarini kisa surede giderdi ve bir sure sonra yeniden insa edildi Diger yandan I Darius Yunanistan a boyun egdirmek icin ikinci bir seferi planladi ve yeni bir ordu olusturmak icin hazirliklara baslandi Fakat bu arada Misir Pers Sarayi na karsi ayaklanmisti Olusturulan ordunun Misir da kullanilmasi daha acil oldugundan Yunanistan meselesi belirsiz bir sure icin ertelenmistir Fakat I Darius Misir uzerine bir seferin hazirliklarinda iken oldu Tahta oglu I Serhas gecti I Serhas Misir ayaklanmasini bastirdiktan hemen sonra Yunanistan uzerine bir sefer hazirliklarina yeniden girismistir Yunanistan a Ikinci Pers Saldirisi hazirliklarin tamamlandigi MO 480 yilinda baslatildi Pers kuvvetleri bu seferin baslarinda Thermopylae Muharebesi ve Artemision Deniz Muharebesi nde basarili oldular Ancak Salamis Deniz Muharebesi nde ugranilan yenilgi sefer icin bir donum noktasini isaret ediyordu Bir sonraki sene Platea Muharebesi ndeki kesin Grek zaferi seferi basarisizlikla sona erdirdi Dis baglantilarHerodot Erato 6 Kitap 5 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaAntik kaynaklar Herodot Histories26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Herodotos Tarih Turkiye Is Bankasi Kultur YayinlariCtesias Persica excerpt in Photius s epitome Diodorus Siculus Biblioteca Historica Thucydides History of the Peloponnesian War Cicero On the Laws Cornelius Nepos Miltiades Plutarch Moralia Pausanias Description of Greece Suda Dictionary unknown author Plato Menexenus Justin epitome of Trogus Pompeius s Philipic History Lysias Funeral OrationCagdas kaynaklar Tom Holland Persian Fire London Abacus 2005 ISBN 978 0 349 11717 1 Alan Lloyd Marathon The Crucial Battle That Created Western Democracy Souvenir Press 2004 ISBN 0 285 63688 X Peter Green The Greco Persian Wars Berkeley University of California Press 1970 revised ed 1996 hardcover ISBN 0 520 20573 1 1998 paperback ISBN 0 520 20313 5 JF Lazenby The Defence of Greece 490 479 BC Aris amp Phillips Ltd 1993 ISBN 0 85668 591 7 Robin Lane Fox Alexander the Great Penguin 1973 ISBN 0 14 008878 4 D Fehling Herodotus and His Sources Citation Invention and Narrative Art Translated by J G Howie Leeds Francis Cairns 1989 Moses Fehling 1972 Introduction Thucydides History of the Peloponnesian War Penguin ISBN 0 14 044039 9 C Higbie The Lindian Chronicle and the Greek Creation of their Past Oxford University Press 2003 Kaynakca a b c d Herodot 6 94 2 21 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2012 Cicero On the Laws I 5 a b c Holland Sh xvi xvii Thucydides History of the Peloponnesian War e g I 22 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Finley Sh 15 Holland Sh xxiv David Pipes Herodotus Father of History Father of Lies 27 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Holland Sh 377 Fehling Sh 1 277 Diodorus Siculus Bibliotheca Historica 24 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde XI 28 34 Herodot 9 81 21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dipnot a b Holland Sh 47 55 a b Holland Sh 58 62 a b Holland Sh 203 a b Holland 171 178 Herodotus V 105 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Holland Sh 154 157 Herodotus V 97 5 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Holland Sh 157 161 a b Herodot 5 99 1 Herodot 5 99 1 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Holland Sh 160 162 Holland Sh 160 Holland Sh 168 Holland Sh 176 Herodot 6 31 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2012 Holland Sh 177 178 Herodot 6 44 2 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 a b Dimitris Gedeon Hear The Battle of Marathon September 490 BC 23 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Herodot 6 100 1 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot Sh 418 77 Herodot 5 77 2 26 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2012 Herodot 6 100 3 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 100 2 24 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 a b c d e f g Herodot 6 101 2 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Xenophon Group International 11 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2012 Herodot 6 95 2 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodotus VI 94 10 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cornelius Nepos Miltiades IV Plutarch Moralia 305 B Pausanias IV 22 Suda entry Hippias Plato Menexenus 240 A Lysias Funeral Oration 21 Justin II 9 a b Lazenby Sh 46 Holland Sh 390 Lloyd Sh 164 Green Sh 90 Lazenby Sh 23 29 Lind Chron D 1 59 in Higbie 2003 Herodot 6 101 1 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 a b Herodot 6 101 3 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 102 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 107 2 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 103 1 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 115 1 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 116 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 119 1 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 119 2 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Herodot 6 119 4 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2012 Fox Sh 543 Harry Thurston Peck Harpers Dictionary of Classical Antiquities Holland Sh 206 207 Holland Sh 208 211 Lazenby Sh 151 Lazenby Sh 197 Holland Sh 350 355