Mora Seferi, 1458 yılında II. Mehmed'in Mora Yarımadası'nı Osmanlı Devleti topraklarına katmak için düzenlediği iki askerî harekâtın birincisidir.
Mora Seferi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bizans-Osmanlı savaşları | |||||||||
Fatih Sultan Mehmed | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Mora Despotluğu | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
II. Mehmed Zağanos Paşa Turahanoğlu Ömer Bey | Dimitrios Paleologos Thomas Paleologos |
Kesin Osmanlı zaferiyle biten bu ilk seferin sonucunda yarımadanın kuzeyi doğrudan Osmanlı topraklarına katılmış, ayrıca Mora Despotluğu geri kalan toprakları için vergi vermeye devam etmek zorunda kalmıştır.
Bununla birlikte; gerek söz konusu verginin ödenmemesi gerek ortak idareyi yürüten iki despot arasındaki anlaşmazlıklar önce Zağanos Paşa'nın (1459) harekâtını, ardından ise bizzat Fatih Sultan Mehmed'in ikinci seferini (1460) gerektirmiş ve yarımada birkaç Venedik kalesi haricinde tümden Osmanlı topraklarına ilhak edilmiştir.
Seferin öncesi
Mora Despotluğu, Bizans İmparatorluğu'nun İstanbul dışında kalan tek toprağı olup, II. Mehmed'in 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'u fethinden sonra da son Bizans hanedanı Paleologos'ların hüküm sürdüğü son ülkeyi teşkil ediyordu.
İstanbul'un kuşatılmasında önce II. Mehmed 1452 yılında Mora Yarımadası'ndan İstanbul'a gidebilecek herhangi bir yardımın önünü kesebilmek için Turahan Bey ve oğulları Ömer Bey ve 'i akıncı birliklerinin başında bölgeye göndermişti. İlk ikisi bölgenin mukavemetini etkisiz hale getirirken Ahmed Bey dönüşünde 'de pusuya düşülerek esir edilmişti.
Bizans İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul'un düşmesi (1453), İmparatorluğu daha önce yöneten Kantakuzinos hanedanının son üyelerinin Despotluğun yönetimini Paleologos'lardan almayı denemelerine fırsat verdi. 'un torunu Manuil Kantakuzinos, Mora'da yerleşik Arnavutların da yardımıyla 1453-1454 yıllarında bir ayaklanma başlattı. 1454 yılında Ömer Bey ayaklanmayı bastırdığı gibi, kardeşi Ahmed Bey'i de kurtardı. 1454 yılının sonbaharında çıkan ikinci bir ayaklanma ise bizzat Turahan Bey tarafından bastırıldı.
Yarımadanın asayişe kavuşması beklenirken bu defa Mora'yı yöneten iki despot Dimitrios Paleologos ve Thomas Paleologos arasında iç savaş patlak verdi. Bu süreçte, Mora Despotluğu bağlı bulunduğu Osmanlı Devleti'ne ödemekle yükümlü olduğu vergileri de geciktirdi.
1454 yılından beri dikkatini daha ziyade Sırbistan ve Arnavutluk'a yöneltmiş olan II. Mehmed; (1) Mora Despotluğu'nu tabiyet koşullarını yerine getirmediği için cezalandırmak, (2) iki despot arasındaki çekişme nedeniyle bölgeye hakim olan asayişsizliği sonlandırmak ve (3) Bizans İmparatorluğu'nun son kalıntılarını ortadan kaldırmak amacıyla Mora'ya sefer düzenlemeye karar verdi.
Sefer
Fatih Sultan Mehmed 15 Mayıs 1458'de Türk ordusunun başında İstanbul'dan ayrılarak Edirne ve güney Makedonya üzerinden Teselya'ya indi ve Thermopylae ve Plataea üzerinden 'na (Kerme) ulaştı. Burada bir kısım birliklerini Korint'in (Gördes) kuşatılması için ayıran Fatih, ordusunun ana kısmıyla güneye doğru ilerleyerek Nemea'yı aldı ve 'a ilerledi. Bu kalenin Arnavut komutanı Duksias direnmeye karar verince, Fatih diğer müstahkem mevkiler düşünce buranın kendiliğinden teslim olacağı düşüncesiyle ileri harekâtına devam etti ve 'u zaptetti. Ardından ve kalelerini teslim aldı. 'den geçerek Tegea'ya ulaştı ve 'yi kuşatarak fethetti. Paleo Muhli'nin fethinden kısa bir süre sonra daha kuzeyde Türk birliklerince kuşatılmakta olan Korint de düştü. (Bkz. )
Paleo Muhli'de Mora Despotlarının elçilerini kabul eden Fatih, Dimitrios Paleologos'a şimdiye kadar ordusuyla geçtiği tüm bölgelerin artık Osmanlı Devleti'ne ait olduğu, Dimitrios'un topraklarının geri kalanı için cizye ödemesi gerektiği mesajlarını iletti. Thomas Paleologos'tan ise Patras merkezli topraklarının derhal teslimini istedi.
Despotlar bu koşulları değerlendirirken, Fatih Sultan Mehmed ordusuyla batı-güneybatı yönünde ilerleyerek Thomas Paleologos'un hakim olduğu Kalavrita ve Patras'ı ele geçirdi, batısındaki bölgeleri yağmalattı ve doğuya dönerek Korint Körfezi'nin güney kıyısı boyunca Korint'e doğru ilerledi. Yolu üzerindeki müstahkem mevkilerden 'yı da zaptetti. 6 Ağustos'ta ise Korint'in karşısındaki de Türk ordusunun eline geçti.
Mora Despotları Fatih Sultan Mehmed'in tüm koşullarını kabul ettiler. Bunun üzerine Fatih Sultan Mehmed, Osmanlı topraklarına kattığı bölgelerde Turahan Bey'i bir yeniçeri garnizonuyla birlikte bırakarak yarımadayı terk etti.
Atina'nın Osmanlı topraklarına katılması
II. Murad'ın 1446 yılındaki Mora Seferi'yle Osmanlı Devleti'nin Atina Dükalığı (bu dükalık 1204 yılındaki IV. Haçlı Seferi sonrasında Bizans topraklarının paylaşılması üzerine kurulmuş bir Latin devletçiğiydi) üzerindeki hakimiyeti pekişmiş ve Fatih Sultan Mehmed'in Mora seferine kadar bu durum sürmüştü. Dük öldükten sonra yönetimi dul eşi devraldıysa (1451) da Atinalılar kendisini benimsemedi. Düşes Zorzi, aşık olduğu Venedikli asilzade Bartolome Contarini'yle (karısını öldürmesi koşulunu yerine getirdikten sonra) evlenince (1453) Atinalıların nefreti daha da arttı ve Fatih Sultan Mehmed'e şikayette bulundular. Müdahale eden Fatih, Düşes Zorzi'yi azletti ve Edirne'ye çağırdı; 'nun yeğeni 'yi dük olarak atadı. Yeni dük tahta çıktığında mazul Düşes 'yi idam etti ve Bartolome Contarini'yle aralarında bir ihtilaf başladı. Fatih Sultan Mehmed'de kangrenleşen bu sorunu kökünden çözme gayesiyle Turahanoğlu Ömer Bey'e Atina'yı padişah adına zaptetmesini emretti. Turahanoğlu Ömer Bey 'ye Padişah adına Teb ve Beoti vilayetlerini vadederek Dük'ü hazineleriyle birlikte çekilip gitmeğe kolaylıkla ikna etti. Fatih Sultan Mehmed barışçıl yöntemlerle ele geçirilen Atina'yı (Akropolis'i ve limanını) Mora seferinden dönüşünde ziyaret etti.
Fatih, Atina'dayken Mora'nın iki despotunu akdedilen sulh üzerine yemin ettirmek ve Dimitrios Paleologos'un kızını kendisine istemek için Ekim ayında bir elçi gönderdi. Despotlar yemin ettiği gibi, Dimitrios da kızı Helena'yı verdi.
Sefer sonrası
II. Mehmed ordusuyla başkentine dönerken 1459 yılında yeniden Sırbistan'a odaklandı. Başkent Semendire ve arta kalan diğer küçük kalelerin fethiyle Sırp toprakları Osmanlı Devleti'ne katılırken Sırp Prensliği de tarihe karıştı (sadece Belgrad ve çevresi Macaristan Krallığı'nın elinde kalmıştı).
Bununla birlikte Mora'daki karışıklıklar 1459'da da devam etti. Fatih'in 1458 yılındaki seferinden daha büyük zarar görmüş olan Despot Thomas, diğer despot Dimitrios'un hakim olduğu bölgelere taarruz edip bazı kaleleri ele geçirdiği. Bununla da yetinmeyen Despot Thomas, Osmanlı topraklarına da saldırdı.
Bunun sonucunda Fatih Sultan Mehmed sorununu nihayetlendirmek üzere 1460 yılında ikinci kez Mora seferine çıkmaya karar verdi.
Dış bağlantılar
- "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.3, s. 36-406 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "An Historical Geography of the Ottoman Empire: From Earliest Times to the End of the Sixteenth Century", Donald Edgar Pitcher Brill Archive (1973), s. 86[]
- Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W., (Ed.) (1975). A History of the Crusades, Volume III: The Fourteenth and Fifteenth Centuries (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 272-274. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mora Seferi 1458 yilinda II Mehmed in Mora Yarimadasi ni Osmanli Devleti topraklarina katmak icin duzenledigi iki askeri harekatin birincisidir Mora SeferiBizans Osmanli savaslariFatih Sultan MehmedTarih15 Mayis Agustos 1458BolgeAttika ve Mora Yarimadasi YunanistanSebepII Mehmed in Bizans in tum varislerini ortadan kaldirmak istemesiSonucKesin Osmanli zaferi Mora nin kuzeyi ve Atina Osmanli topraklarina katildiTaraflarOsmanli ImparatorluguMora DespotluguKomutanlar ve liderlerII Mehmed Zaganos Pasa Turahanoglu Omer BeyDimitrios Paleologos Thomas PaleologosSefer oncesinde Mora Despotlugu Kesin Osmanli zaferiyle biten bu ilk seferin sonucunda yarimadanin kuzeyi dogrudan Osmanli topraklarina katilmis ayrica Mora Despotlugu geri kalan topraklari icin vergi vermeye devam etmek zorunda kalmistir Bununla birlikte gerek soz konusu verginin odenmemesi gerek ortak idareyi yuruten iki despot arasindaki anlasmazliklar once Zaganos Pasa nin 1459 harekatini ardindan ise bizzat Fatih Sultan Mehmed in ikinci seferini 1460 gerektirmis ve yarimada birkac Venedik kalesi haricinde tumden Osmanli topraklarina ilhak edilmistir Seferin oncesiMora Despotlugu Bizans Imparatorlugu nun Istanbul disinda kalan tek topragi olup II Mehmed in 29 Mayis 1453 tarihinde Istanbul u fethinden sonra da son Bizans hanedani Paleologos larin hukum surdugu son ulkeyi teskil ediyordu Istanbul un kusatilmasinda once II Mehmed 1452 yilinda Mora Yarimadasi ndan Istanbul a gidebilecek herhangi bir yardimin onunu kesebilmek icin Turahan Bey ve ogullari Omer Bey ve i akinci birliklerinin basinda bolgeye gondermisti Ilk ikisi bolgenin mukavemetini etkisiz hale getirirken Ahmed Bey donusunde de pusuya dusulerek esir edilmisti Bizans Imparatorlugu nun baskenti olan Istanbul un dusmesi 1453 Imparatorlugu daha once yoneten Kantakuzinos hanedaninin son uyelerinin Despotlugun yonetimini Paleologos lardan almayi denemelerine firsat verdi un torunu Manuil Kantakuzinos Mora da yerlesik Arnavutlarin da yardimiyla 1453 1454 yillarinda bir ayaklanma baslatti 1454 yilinda Omer Bey ayaklanmayi bastirdigi gibi kardesi Ahmed Bey i de kurtardi 1454 yilinin sonbaharinda cikan ikinci bir ayaklanma ise bizzat Turahan Bey tarafindan bastirildi Yarimadanin asayise kavusmasi beklenirken bu defa Mora yi yoneten iki despot Dimitrios Paleologos ve Thomas Paleologos arasinda ic savas patlak verdi Bu surecte Mora Despotlugu bagli bulundugu Osmanli Devleti ne odemekle yukumlu oldugu vergileri de geciktirdi 1454 yilindan beri dikkatini daha ziyade Sirbistan ve Arnavutluk a yoneltmis olan II Mehmed 1 Mora Despotlugu nu tabiyet kosullarini yerine getirmedigi icin cezalandirmak 2 iki despot arasindaki cekisme nedeniyle bolgeye hakim olan asayissizligi sonlandirmak ve 3 Bizans Imparatorlugu nun son kalintilarini ortadan kaldirmak amaciyla Mora ya sefer duzenlemeye karar verdi SeferPatras kalesi Fatih Sultan Mehmed 15 Mayis 1458 de Turk ordusunun basinda Istanbul dan ayrilarak Edirne ve guney Makedonya uzerinden Teselya ya indi ve Thermopylae ve Plataea uzerinden na Kerme ulasti Burada bir kisim birliklerini Korint in Gordes kusatilmasi icin ayiran Fatih ordusunun ana kismiyla guneye dogru ilerleyerek Nemea yi aldi ve a ilerledi Bu kalenin Arnavut komutani Duksias direnmeye karar verince Fatih diger mustahkem mevkiler dusunce buranin kendiliginden teslim olacagi dusuncesiyle ileri harekatina devam etti ve u zaptetti Ardindan ve kalelerini teslim aldi den gecerek Tegea ya ulasti ve yi kusatarak fethetti Paleo Muhli nin fethinden kisa bir sure sonra daha kuzeyde Turk birliklerince kusatilmakta olan Korint de dustu Bkz Akrokorint kalesi ve Korint Kistagi na hakimiyeti Paleo Muhli de Mora Despotlarinin elcilerini kabul eden Fatih Dimitrios Paleologos a simdiye kadar ordusuyla gectigi tum bolgelerin artik Osmanli Devleti ne ait oldugu Dimitrios un topraklarinin geri kalani icin cizye odemesi gerektigi mesajlarini iletti Thomas Paleologos tan ise Patras merkezli topraklarinin derhal teslimini istedi Despotlar bu kosullari degerlendirirken Fatih Sultan Mehmed ordusuyla bati guneybati yonunde ilerleyerek Thomas Paleologos un hakim oldugu Kalavrita ve Patras i ele gecirdi batisindaki bolgeleri yagmalatti ve doguya donerek Korint Korfezi nin guney kiyisi boyunca Korint e dogru ilerledi Yolu uzerindeki mustahkem mevkilerden yi da zaptetti 6 Agustos ta ise Korint in karsisindaki de Turk ordusunun eline gecti Mora Despotlari Fatih Sultan Mehmed in tum kosullarini kabul ettiler Bunun uzerine Fatih Sultan Mehmed Osmanli topraklarina kattigi bolgelerde Turahan Bey i bir yeniceri garnizonuyla birlikte birakarak yarimadayi terk etti Atina nin Osmanli topraklarina katilmasi Francesco II Acciaiuoli II Murad in 1446 yilindaki Mora Seferi yle Osmanli Devleti nin Atina Dukaligi bu dukalik 1204 yilindaki IV Hacli Seferi sonrasinda Bizans topraklarinin paylasilmasi uzerine kurulmus bir Latin devletcigiydi uzerindeki hakimiyeti pekismis ve Fatih Sultan Mehmed in Mora seferine kadar bu durum surmustu Duk oldukten sonra yonetimi dul esi devraldiysa 1451 da Atinalilar kendisini benimsemedi Duses Zorzi asik oldugu Venedikli asilzade Bartolome Contarini yle karisini oldurmesi kosulunu yerine getirdikten sonra evlenince 1453 Atinalilarin nefreti daha da artti ve Fatih Sultan Mehmed e sikayette bulundular Mudahale eden Fatih Duses Zorzi yi azletti ve Edirne ye cagirdi nun yegeni yi duk olarak atadi Yeni duk tahta ciktiginda mazul Duses yi idam etti ve Bartolome Contarini yle aralarinda bir ihtilaf basladi Fatih Sultan Mehmed de kangrenlesen bu sorunu kokunden cozme gayesiyle Turahanoglu Omer Bey e Atina yi padisah adina zaptetmesini emretti Turahanoglu Omer Bey ye Padisah adina Teb ve Beoti vilayetlerini vadederek Duk u hazineleriyle birlikte cekilip gitmege kolaylikla ikna etti Fatih Sultan Mehmed bariscil yontemlerle ele gecirilen Atina yi Akropolis i ve limanini Mora seferinden donusunde ziyaret etti Fatih Atina dayken Mora nin iki despotunu akdedilen sulh uzerine yemin ettirmek ve Dimitrios Paleologos un kizini kendisine istemek icin Ekim ayinda bir elci gonderdi Despotlar yemin ettigi gibi Dimitrios da kizi Helena yi verdi Sefer sonrasiII Mehmed ordusuyla baskentine donerken 1459 yilinda yeniden Sirbistan a odaklandi Baskent Semendire ve arta kalan diger kucuk kalelerin fethiyle Sirp topraklari Osmanli Devleti ne katilirken Sirp Prensligi de tarihe karisti sadece Belgrad ve cevresi Macaristan Kralligi nin elinde kalmisti Bununla birlikte Mora daki karisikliklar 1459 da da devam etti Fatih in 1458 yilindaki seferinden daha buyuk zarar gormus olan Despot Thomas diger despot Dimitrios un hakim oldugu bolgelere taarruz edip bazi kaleleri ele gecirdigi Bununla da yetinmeyen Despot Thomas Osmanli topraklarina da saldirdi Bunun sonucunda Fatih Sultan Mehmed sorununu nihayetlendirmek uzere 1460 yilinda ikinci kez Mora seferine cikmaya karar verdi Dis baglantilar Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 3 s 36 406 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Historical Geography of the Ottoman Empire From Earliest Times to the End of the Sixteenth Century Donald Edgar Pitcher Brill Archive 1973 s 86 olu kirik baglanti Setton Kenneth M Hazard Harry W Ed 1975 A History of the Crusades Volume III The Fourteenth and Fifteenth Centuries Ingilizce Madison ve Londra University of Wisconsin Press ss 272 274 ISBN 0 299 06670 3