Hatun veya Katun (Eski Türkçe: 𐰴𐰍𐰣, Osmanlı Türkçesi: خاتون 'Hatun veya قادین 'Kadın, Özbekçe: xotin, Moğolca: ᠬᠠᠲᠤᠨ, khatun, хатан khatan; Sylhet: ꠈꠣꠔꠥꠘ; Türkçe: hatun; Azerice: xatun), Türk Kağanlarında ve sonraki Moğol İmparatorluğu'nda belirgin bir şekilde kullanılan "han" veya "Kağan"ın karşılığı olan bir kadın asalet unvanıdır.
Etimoloji ve tarih
Orta Asya'da İslam'ın gelişinden önce Hatun, Buhara kraliçesinin unvanıydı. İslam Ansiklopedisi'ne göre, "Hatun, Göktürklerin ve sonraki Türk hükümdarlarının eşleri ve kadın akrabalarının taşıdığı Soğd kökenli bir unvandır."
Saygı ifadesi
Osmanlı döneminde hatun terimi kadınlar için bir onur olarak kullanılmıştır, kabaca İngilizce kadın terimine denktir ve katun'un farklı bir yazılışıdır. Çoğu Türk unvanı gibi, ilk addan sonra kullanılır. Geleneksel olarak hatun diye hitap edilen kadınlar şunları içerir:
- Börte, Cengiz Han'ın eşi
- Bulughan hatun, Abaka Han'ın eşi
- Temur Han'ın eşi Bulugan
- Kubilay Han'ın eşi Chabi
- Despina Khatun
- Hulagu Han'ın eşi Doquz Khatun
- Altan Han'ın eşi Erketü Katun
- Dayan han'ın eşi Mandukhai hatun
- Mümine hatun
- Oğul kamış, Güyük han'ın eşi
- Po Beg
- Ayurbarwada Buyantu Han'ın eşi Radnaşiri
- Sapnara hatun, yargıç ve İngiliz Aile Hukuku Baro Komitesi'ne seçilen ilk beyaz olmayan. 2006'da British Crown Kaydedici olarak atandı.
- Töregene Khatun, Ögeday han'ın karısı
- Melike Mama Hatun, Saltuklular kadın hükümdar (1191-1200 yılları arasında hüküm sürdü)
- Gürcü Hatun (fl. 1237–1286), Gürcü kraliyet prensesi, II.
- Malhun Hatun (1323 öldü), Sultan I. Osman'ın eşi
- Gülçiçek Hatun (fl. 14. yüzyıl), Sultan I. Murad'ın eşi
- Devlet Hatun (1411 öldü), Sultan Bayezid'in eşi
- Gülfem Hatun (1561/1562 öldü), Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi
- Şemsiruhsar Hatun Sultan, (1613 öldü)
- Nene Hatun (1857–1955), Türk halk kahramanı
Valide Hatun
Valide Hatun, 16. yüzyıldan önce Osmanlı İmparatorluğu'nda hüküm süren padişahın "yasal annesi" unvanıydı. Geleneksel olarak Valide Hatun olarak anılan Osmanlı kadınları şunları içerir:
- Nilüfer, Valide Hatun (1362–1383) oğlu I. Murad için
- Devlet, Valide Hatun (1413–1414) oğlu Mehmed için
- Emine, Valide Hatun (1421–1449) oğlu II. Murad için
- Huma, Valide Hatun (1444–1446) oğlu II. Mehmed için
- Emine Gülbahar, Valide Hatun (1481–1492) II. Bayezid için
16. yüzyılın başlarında, Sultan'ın annesi, prensesleri ve Sultan'ın ana eşi için hatun unvanı "sultan" ile değiştirildi ve verilen isimlerden sonra taşımaya başladılar. Bu kullanım, Osmanlı egemen güç anlayışının aile ayrıcalığı olduğunu vurgulamaktadır. Böylece valide hatun unvanı da valide sultana dönüştü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hatun veya Katun Eski Turkce 𐰴𐰍𐰣 Osmanli Turkcesi خاتون Hatun veyaقادین Kadin Ozbekce xotin Mogolca ᠬᠠᠲᠤᠨ khatun hatan khatan Sylhet ꠈ ꠔ ꠘ Turkce hatun Azerice xatun Turk Kaganlarinda ve sonraki Mogol Imparatorlugu nda belirgin bir sekilde kullanilan han veya Kagan in karsiligi olan bir kadin asalet unvanidir Etimoloji ve tarihOrta Asya da Islam in gelisinden once Hatun Buhara kralicesinin unvaniydi Islam Ansiklopedisi ne gore Hatun Gokturklerin ve sonraki Turk hukumdarlarinin esleri ve kadin akrabalarinin tasidigi Sogd kokenli bir unvandir Saygi ifadesiOsmanli doneminde hatun terimi kadinlar icin bir onur olarak kullanilmistir kabaca Ingilizce kadin terimine denktir ve katun un farkli bir yazilisidir Cogu Turk unvani gibi ilk addan sonra kullanilir Geleneksel olarak hatun diye hitap edilen kadinlar sunlari icerir Borte Cengiz Han in esi Bulughan hatun Abaka Han in esi Temur Han in esi Bulugan Kubilay Han in esi Chabi Despina Khatun Hulagu Han in esi Doquz Khatun Altan Han in esi Erketu Katun Dayan han in esi Mandukhai hatun Mumine hatun Ogul kamis Guyuk han in esi Po Beg Ayurbarwada Buyantu Han in esi Radnasiri Sapnara hatun yargic ve Ingiliz Aile Hukuku Baro Komitesi ne secilen ilk beyaz olmayan 2006 da British Crown Kaydedici olarak atandi Toregene Khatun Ogeday han in karisi Melike Mama Hatun Saltuklular kadin hukumdar 1191 1200 yillari arasinda hukum surdu Gurcu Hatun fl 1237 1286 Gurcu kraliyet prensesi II Malhun Hatun 1323 oldu Sultan I Osman in esi Gulcicek Hatun fl 14 yuzyil Sultan I Murad in esi Devlet Hatun 1411 oldu Sultan Bayezid in esi Gulfem Hatun 1561 1562 oldu Kanuni Sultan Suleyman in esi Semsiruhsar Hatun Sultan 1613 oldu Nene Hatun 1857 1955 Turk halk kahramaniValide HatunValide Hatun 16 yuzyildan once Osmanli Imparatorlugu nda hukum suren padisahin yasal annesi unvaniydi Geleneksel olarak Valide Hatun olarak anilan Osmanli kadinlari sunlari icerir Nilufer Valide Hatun 1362 1383 oglu I Murad icin Devlet Valide Hatun 1413 1414 oglu Mehmed icin Emine Valide Hatun 1421 1449 oglu II Murad icin Huma Valide Hatun 1444 1446 oglu II Mehmed icin Emine Gulbahar Valide Hatun 1481 1492 II Bayezid icin 16 yuzyilin baslarinda Sultan in annesi prensesleri ve Sultan in ana esi icin hatun unvani sultan ile degistirildi ve verilen isimlerden sonra tasimaya basladilar Bu kullanim Osmanli egemen guc anlayisinin aile ayricaligi oldugunu vurgulamaktadir Boylece valide hatun unvani da valide sultana donustu Ayrica bakinizOsmanli unvanlarinin listesiKaynakca Mernissi Fatima 1993 The Forgotten Queens of Islam University of Minnesota Press s 21 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire New York Oxford University Press Inc 1993 ISBN 0 19 507673 7