Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suriye Kürdistanı, Batı Kürdistan veya Rojava (Türkçe: Batı), Suriye'nin kuzeyinde ve doğu kesiminde çoğunlukla Kürtler olmak üzere Arap, Çerkes, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı bölge. Orta Doğu coğrafyasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Kürdistan'ın, Suriye sınırları içinde kalan kısmını tanımlar. PYD tarafından bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edilmiş; fakat Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır.
Tarihçe
Tarih öncesi dönem
Bereketli hilalde yer alan Suriye Kürdistanı'nda Tell Halaf gibi neolitik dönem arkeolojik sitleri bulunmaktadır.
İmparatorluklar
Rojava, tarihi boyunca Hitit, Mitanni, Asuri, Ahameniş İmparatorluğu, Grek, Arsak Krallığı, Roma İmparatorluğu, Part İmparatorluğu, Sasaniler, Bizans İmparatorluğu, Abbasiler, Osmanlılar ve Fransa tarafından yönetildi.
Suriye
20. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde patlak veren Süryani ve Ermeni Kırımı döneminde birçok Süryani ve Ermeni bölgeye sürgün edilmiş, Şeyh Said İsyanı ardından da bölge Kürt göçü almıştır.[]
Suriye devleti, sınırları içerisinde ikamet eden Kürtlere 1962 yılından beri vatandaşlık hakkı tanımamaktadır. Aynı zamanda bu bölgeyi Araplaştırmak için bir Arap Kuşağı inşa etmeye çalışmış ve 1963'te Baas Partisi hükûmeti de "Cezire'nin Araplığını koruma" sloganını kullanarak Araplaştırma politikasını sürdürmüştür.
Suriye İç Savaşı ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi
Toponimi
Rojava(Kürtçe: Rojavaya Kurdistanê, rojava "Batı" anlamına gelir) Batı Kürdistan ya da Suriye Kürdistanı olarak bilinir.[]
Coğrafya
Rojava Türkiye sınırı boyunca Dicle'nin batısında yer almaktadır. Cezire Bölgesi, Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile komşudur. Cezire kantonu petrol kaynaklarının bulunduğu bir noktada bulunur. Cezire ve Fırat Bölgesi arazi bakımından çoğunlukla düzlüklerden oluşur, Afrin Bölgesi ise dağlık bir araziye sahiptir.
İklim ve bitki örtüsü
Bölgede soğuk ve kurak kışlar, sıcak, bulutsuz yazlar görülür. Çoğunlukla düzlük olması bu sayılan iklimsel sonuçları doğurur. Irak ve Türkiye sınırı boyunca uzanan kuzeydeki dağlık bölgeler, yoğun kar yağışı altındadır.
Rojava'nın topoğrafik ve dağlık yapısı nedeniyle, ülkede bitki örtüsü olarak genellikle bozkır olmakla birlikte yer yer orman görülür. Bölgenin kuzeyindeki dağlık bölgede kavak, söğüt ve meşe ağaçları bulunur. Güneyinde ise genelde çöl ağaçları olan hurma ve palmiye ağaçları vardır.
Ekonomi
Rojava'nın ekonomisini petrol ihracatı ve tarım oluşturmaktadır.
Tarım
Koyun, tahıl ve pamuk var. Tarımı geliştirebilmek için gübre gerekiyor.
Ticaret
Petrol ve gıda üretimi talebi aştığı için ihracatın önemli bir kısmını karşılamaktadır. Güvenlik gerekçesi ile Türkiye ile olan sınır kapılarından gerçekleştirilen ticaret sınırlıdır.
Eğitim
Kürtçe, Arapça ve diğer azınlık dillerinde eğitim yapılmaktadır.
Kamışlı'da Rojava Üniversitesi bulunmaktadır.
Kültür
Rojava'nın kültürü Mezopotamya kültürü, İslam dini ve geleneksel Arap ve Kürt kültürü etrafında biçimlenmiştir.[] Buna karşın, Rojava çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir.[] İslam etkisi Arap ve Kürt kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.
Demografi
Rojava halkının çoğunluğu Kürtlerden oluşmaktadır. Cezire Kantonu'nda az sayıda Arap yerleşim yeri vardır. Cezire Kantonu'nda Süryaniler de bulunmaktadır. Türkmenler, Çerkesler(anayasa), Yezîdîler,Ermeniler de bölgedeki azınlık halklardandır.
Mülteciler
Rojava'da iki milyon mülteci bulunmaktadır.
Nüfus bakımından büyük şehirler
2004 Suriye nüfus sayımına göre Rojava'da nüfusu on binden fazla olan şehir ve kasabaların listesi:
| Türkçe Adı | Kürtçe Adı | Arapça Adı | Nüfus | Kanton |
|---|---|---|---|---|
| Haseki (Hasiçi) | Hesîçe | الحسكة | 319.641 | Cezire Kantonu |
| Kamışlı | Qamişlo | القامشلي | 184.231 | Cezire Kantonu |
| Münbiç | Mabuk | منبج | 99.497 | Şahba Kantonu |
| El-Bab | El-Bab | الباب | 63.069 | Şahba Kantonu |
| Tabka | Tabqa | الطبقة | 62,425 | Kobani Kantonu |
| Resulayn | Serêkanî | رأس العين | 55.247 | Cezire Kantonu |
| Mürşitpınar (Arappınar) | Kobanî | عين العرب | 44.821 | Kobani Kantonu |
| Afrin | Efrîn | عفرين | 36.562 | Afrin Kantonu |
| Amûdê | عامودا | 26.821 | Cezire Kantonu | |
| Dêrika Hemko | المالكية | 26.311 | Cezire Kantonu | |
| Arpêt | تل رفعت | 20.514 | Afrin Kantonu | |
| Tirbespî | القحطانية | 16.946 | Cezire Kantonu | |
| Şeddadê | الشدادي | 15.806 | Cezire Kantonu | |
| Girkê Legê | المعبدة | 15.759 | Cezire Kantonu | |
| Tel Abyad | Girê Spî | تل أبيض | 14.825 | Kobani Kantonu |
| السبعة وأربعين | 14.177 | Cezire Kantonu | ||
| Cindarêsê | جنديرس | 13.661 | Afrin Kantonu | |
| Menacîr | المناجير | 12.156 | Cezire Kantonu | |
| Cerablus | Cerablus | جرابلس | 11.570 | Şahba Kantonu |
| Başköy | Kıbbesin | قباسين | 11.383 | Şahba Kantonu |
Din
Rojava halkının çoğu Sünni Müslümandır. Bölgede Ezidiler ve Hristiyanlar da yaşamaktadır.
Dil
Ulaşım
Kamışlı'da uluslararası Kamışlı Havaalanı bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ (İngilizce). Hawar News Agency. 28 Aralık 2016. 11 June 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2016.
- ^ "Syrian Kurdish groups, allies say approve blueprint for federal system". Reuters. 29 Aralık 2016. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ "'Rojava' no longer exists, 'Northern Syria' adopted instead". Kurdistan24. 31 Aralık 2016. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ . 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2019.
- ^ a b c . 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ . Agos. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ Suriyeli Kürtler federasyon ilan etti, Şam 'tanımıyoruz' dedi 19 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC Türkçe, 17 Mart 2016.
- ^ a b Emir Hasanpur (çev: Cemil Gündoğan), Kürt Diliyle İlgili Devlet Politikaları ve Dil Hakları, Avesta Yayınları, İstanbul, Ocak 1997, , s. 64.
- ^ "Iraq and Syria face further instability as Isis influence wanes". Financial Times. 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017.
- ^ . 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2015.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Khalaf1isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b . Politika. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2017.
- ^ "Striking out on their own". The Economist. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ "Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey". Middle East Eye. 29 Aralık 2014. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2015.
- ^ "Rojava's Sustainability and the PKK's Regional Strategy". Washington Institute. 10 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2017.
- ^ "Revenge for Sinjar: Syrian Kurds free Islamic State slaves". Reuters. 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017.
- ^ . 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017.
- ^ . 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017.
- ^ (PDF). 10 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
- ^ . jusoor.co. 4 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022.
- ^ "What languages are spoken in Rojava, and what is the proportion and distribution?". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suriye Kurdistani Bati Kurdistan veya Rojava Turkce Bati Suriye nin kuzeyinde ve dogu kesiminde cogunlukla Kurtler olmak uzere Arap Cerkes Suryani ve Turkmenlerin yasadigi bolge Orta Dogu cografyasinda Kurtlerin yogun olarak yasadigi Kurdistan in Suriye sinirlari icinde kalan kismini tanimlar PYD tarafindan bolgede Kuzey ve Dogu Suriye Ozerk Yonetimi ilan edilmis fakat Suriye hukumeti veya diger ulkeler tarafindan taninmamistir Suriye Kurtleri tarafindan kullanilan Rojava bayragiTarihceTarih oncesi donem Bereketli hilalde yer alan Suriye Kurdistani nda Tell Halaf gibi neolitik donem arkeolojik sitleri bulunmaktadir Imparatorluklar Rojava tarihi boyunca Hitit Mitanni Asuri Ahamenis Imparatorlugu Grek Arsak Kralligi Roma Imparatorlugu Part Imparatorlugu Sasaniler Bizans Imparatorlugu Abbasiler Osmanlilar ve Fransa tarafindan yonetildi Suriye 20 yuzyilda Osmanli Devleti nde patlak veren Suryani ve Ermeni Kirimi doneminde bircok Suryani ve Ermeni bolgeye surgun edilmis Seyh Said Isyani ardindan da bolge Kurt gocu almistir kaynak belirtilmeli Suriye devleti sinirlari icerisinde ikamet eden Kurtlere 1962 yilindan beri vatandaslik hakki tanimamaktadir Ayni zamanda bu bolgeyi Araplastirmak icin bir Arap Kusagi insa etmeye calismis ve 1963 te Baas Partisi hukumeti de Cezire nin Arapligini koruma sloganini kullanarak Araplastirma politikasini surdurmustur Suriye Ic Savasi ve Kuzey ve Dogu Suriye Ozerk YonetimiToponimiRojava Kurtce Rojavaya Kurdistane rojava Bati anlamina gelir Bati Kurdistan ya da Suriye Kurdistani olarak bilinir kaynak belirtilmeli CografyaRojava Turkiye siniri boyunca Dicle nin batisinda yer almaktadir Cezire Bolgesi Kurdistan Bolgesel Yonetimi ile komsudur Cezire kantonu petrol kaynaklarinin bulundugu bir noktada bulunur Cezire ve Firat Bolgesi arazi bakimindan cogunlukla duzluklerden olusur Afrin Bolgesi ise daglik bir araziye sahiptir Iklim ve bitki ortusu Bolgede soguk ve kurak kislar sicak bulutsuz yazlar gorulur Cogunlukla duzluk olmasi bu sayilan iklimsel sonuclari dogurur Irak ve Turkiye siniri boyunca uzanan kuzeydeki daglik bolgeler yogun kar yagisi altindadir Rojava nin topografik ve daglik yapisi nedeniyle ulkede bitki ortusu olarak genellikle bozkir olmakla birlikte yer yer orman gorulur Bolgenin kuzeyindeki daglik bolgede kavak sogut ve mese agaclari bulunur Guneyinde ise genelde col agaclari olan hurma ve palmiye agaclari vardir EkonomiRojava nin ekonomisini petrol ihracati ve tarim olusturmaktadir Tarim Koyun tahil ve pamuk var Tarimi gelistirebilmek icin gubre gerekiyor Ticaret Petrol ve gida uretimi talebi astigi icin ihracatin onemli bir kismini karsilamaktadir Guvenlik gerekcesi ile Turkiye ile olan sinir kapilarindan gerceklestirilen ticaret sinirlidir EgitimKurtce Arapca ve diger azinlik dillerinde egitim yapilmaktadir Kamisli da Rojava Universitesi bulunmaktadir KulturRojava nin kulturu Mezopotamya kulturu Islam dini ve geleneksel Arap ve Kurt kulturu etrafinda bicimlenmistir kaynak belirtilmeli Buna karsin Rojava cesitlilikler icinde yuksek bir kozmopolit toplum ve canli bir kulture sahiptir kaynak belirtilmeli Islam etkisi Arap ve Kurt kulturunun mimari muzik giyim mutfak ve yasam tarzinda gorulebilmektedir PYD tarafindan jineoloji ogretilmektedir DemografiRojava halkinin cogunlugu Kurtlerden olusmaktadir Cezire Kantonu nda az sayida Arap yerlesim yeri vardir Cezire Kantonu nda Suryaniler de bulunmaktadir Turkmenler Cerkesler anayasa Yezidiler Ermeniler de bolgedeki azinlik halklardandir Multeciler Rojava da iki milyon multeci bulunmaktadir Nufus bakimindan buyuk sehirler 2004 Suriye nufus sayimina gore Rojava da nufusu on binden fazla olan sehir ve kasabalarin listesi Turkce Adi Kurtce Adi Arapca Adi Nufus KantonHaseki Hasici Hesice الحسكة 319 641 Cezire KantonuKamisli Qamislo القامشلي 184 231 Cezire KantonuMunbic Mabuk منبج 99 497 Sahba KantonuEl Bab El Bab الباب 63 069 Sahba KantonuTabka Tabqa الطبقة 62 425 Kobani KantonuResulayn Serekani رأس العين 55 247 Cezire KantonuMursitpinar Arappinar Kobani عين العرب 44 821 Kobani KantonuAfrin Efrin عفرين 36 562 Afrin KantonuAmude عامودا 26 821 Cezire KantonuDerika Hemko المالكية 26 311 Cezire KantonuArpet تل رفعت 20 514 Afrin KantonuTirbespi القحطانية 16 946 Cezire KantonuSeddade الشدادي 15 806 Cezire KantonuGirke Lege المعبدة 15 759 Cezire KantonuTel Abyad Gire Spi تل أبيض 14 825 Kobani Kantonuالسبعة وأربعين 14 177 Cezire KantonuCindarese جنديرس 13 661 Afrin KantonuMenacir المناجير 12 156 Cezire KantonuCerablus Cerablus جرابلس 11 570 Sahba KantonuBaskoy Kibbesin قباسين 11 383 Sahba KantonuDinRojava halkinin cogu Sunni Muslumandir Bolgede Ezidiler ve Hristiyanlar da yasamaktadir DilKurtce nin konusuldugu bolgeler Konusulan diller Kurtce Arapca Turkce ve Suryanice dir UlasimKamisli da uluslararasi Kamisli Havaalani bulunmaktadir Ayrica bakinizIrak Kurdistani Iran Kurdistani Turkiye KurdistaniKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Ingilizce Hawar News Agency 28 Aralik 2016 11 June 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2016 Syrian Kurdish groups allies say approve blueprint for federal system Reuters 29 Aralik 2016 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2017 Rojava no longer exists Northern Syria adopted instead Kurdistan24 31 Aralik 2016 25 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2017 2 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2019 a b c 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2017 Agos 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2017 Suriyeli Kurtler federasyon ilan etti Sam tanimiyoruz dedi 19 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Turkce 17 Mart 2016 a b Emir Hasanpur cev Cemil Gundogan Kurt Diliyle Ilgili Devlet Politikalari ve Dil Haklari Avesta Yayinlari Istanbul Ocak 1997 ISBN 975 7112 20 8 s 64 Iraq and Syria face further instability as Isis influence wanes Financial Times 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2017 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mayis 2015 a b Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Khalaf1 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Politika 27 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Striking out on their own The Economist 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2018 Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey Middle East Eye 29 Aralik 2014 10 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2015 Rojava s Sustainability and the PKK s Regional Strategy Washington Institute 10 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2017 Revenge for Sinjar Syrian Kurds free Islamic State slaves Reuters 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2017 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2017 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2017 PDF 10 Mart 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2016 jusoor co 4 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2022 What languages are spoken in Rojava and what is the proportion and distribution 27 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2017