Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Danezalar ya da eski adlarıyla Biverler (Danezaca ᑕᓀᖚ Dane-ẕaa, İngilizce: Danezaa, Dane-zaa, Dunneza, Tsattine, Beaver, Beaver Dene), Kanada'nın Alberta ile Britanya Kolumbiyası eyaletlerinde yöresinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Kuzey Atabaskları içindeki Yukon Atabaskları alt grubunda yer alırlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Danezalar da yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
  üste: kışın Daneza tipi çadırı, , Alberta, 1899 altta: tipi çadırı önünde Daneza kadını ve çocukları, 1899 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
Adlandırma
Daneza (Danezaa, Dane-zaa, Dunneza) adı halkın günümüzde kullanılmaya başlanan yeni adlarıdır ve kendi dillerinde ᑕᓀᖚ Dane-ẕaa «gerçek halk / real people» anlamına gelir.
Tsattine (Dakelce Tsa’tenne) ile bu adın İngilizce çevirisi olan Biver (Beaver «kunduz») adı ise günümüzde yaşadıkları yöresine Kriler tarafından sürülmeden önceki asıl yerleri olan için kullandıkları Tsades ve burada yaşamış olan local bandın Tsa-dunne adına dayanır.
Yerleşimleri
Günümüzde Danezaların yaklaşık yarısı dördü Britanya Kolumbiyası'nda ikisi Alberta'da toplam altı rezervde yaşamaktadır.
Britanya Kolombiyası'nda: Snare Hill (Madátsʼatlʼǫje), Aledze Creek (Alédzé Tsáá), Big Camp (Ṯs̠aẕuulh Saahgáe), Doig River (Hanás̠ Saahgéʔ), Osborne River (Nętlʼuk), Petersen's Crossing (Alááʔ S̠atǫ), Montney (Gat Tah Kwą̑) yöreleri
Alberta'da: Sweeney Creek yöresiyle Boyer River (Rocky Lane) ve Child Lake (Eleske) Kızılderili rezervleri.
Komşuluk
Danezaların komşuları arasında kuzeyde Sahtular (Tsattine), doğuda Denetalar ile sonradan Danezaların yerini işgal eden Kriler, batıda Sekaniler ve güneyde Tsutinalar bulunur.
Tarih
1793 yılında Daneza topraklarına ulaşmış ve 1794 yılında da bugünkü kasabasının yakınlarında tarafından ticaret karakolu kurulmuştur. Günümüzdeki Daneza sözlü tarihi bu döneme ait kürk ticareti anılarını hâlâ canlı tutar.
1900 yılında Fort St. John Danezaları anlaşmasını imzalayarak avcılık ve tuzakçılıkla sağladıkları geçimlerini resmileştirdiler.
Güneydeki Tsutinaların (Tsattine) 1700 lerde Danezalardan kopup güneye göç ettikleri sanılıyor. Bu konuda yazılı tarih bulunmamasına rağmen, Tsutina sözlü tarihi bunu desteklemektedir.
Sosyal yaşam
Tören ve şenlikler
Geçmişte 25-30 kişilik bandları hâlinde avlanan Danezalar büyük gruplar hâlinde yaz törenleri için bir araya gelir, şarkı söyler, dans eder, el oyunları oynar ve erkek takımları arasında tahmin yarışmaları düzenlerlerdi.
Din
Animizm ve şamanizm
Danezalar rüya yoluyla elde edilebilen doğaüstü avcılık gücüne inanırlardı. Rüyalar yoluyla bu gücü elde edenlere nááchę («dreamers») adı verilir. Daha sonra bu "dreamer"ler Hristiyanlığın gelişiyle "peygamber" olarak da görülmeye başlanmıştır.
Hristiyanlık
Hristiyanlıkla tanışmaları 1858 yılında Roma Katolik Kilisesi misyoneri Henri Faraud ile olmuştur. Fakat günümüzde Evanjelik Protestan Hristiyan olup eski yerel inançlarla harmanlanmıştır.
Avcılık ve toplayıcılık
Diğer Atabask halkları gibi Danezalar da avcı ve toplayıcı göçebelerdi. Geçmişte 25-30 kişilik avlanma bandları hâlinde yapılanma gösterirlerdi. Ana avları arasında sığın, rengeyiği ve Amerika bizonu gelir. Fakat, Beyazların gelip tüfekleri tanıtmasından sonra 25 yıl içerisinde büyük avlarda azalma olmuş ve 1900 yılında bizonun bölgedeki soyu tükenmiştir. Bizonu Peace River yakınlardaki kırlık ovalarda, sığını bataklık ve ormanlarda, rengeyiğini dağlarda avladıkları gibi ayı da avlanan diğer büyük avlardandı. Avcılık nááchę («dreamers») adı verilen şamanlar tarafından avcıları avın olacağı yere yönlendirerek yapılırdı.
Günümüzdeki gruplar
Treaty 8 Tribal Association
- (Dane-Za Adishtl'sh, adını 'den alır. Blueberry River First Nation ile güçlü bağları vardır. Bandın ofisi en kalabalık rezervdedir IR #206, rezervleri: Beaton River #204 (North Half), Doig River #206, nüfus: 276)
- (nehrin vadisinde bolca bulunan "blueberry" yüzünden adını alır. Bandın ofisi en kalabalık rezervdedir IR #205, about 80 km northwest of Fort St. John, Danezaa and Cree, rezervleri: Beaton River #204 (South Half), Blueberry River #205, nüfus: 455)
- (köken olarak Chowade River (Stony River)'den gelirler. Altmışlı yılların başında yeni konumuna taşınan son Kanada Kızılderili grubudur. Once forming with the West Moberly First Nation the Hudson Hope Band, the First Nations separated in 1971, the community is located 75 km northwest of , rezervi: Halfway River #168, nüfus: 251)
- (the First Nation is located 100 km south of , rezervi: Prophet River #4, nüfus: 253)
- (In the 1870s one group of Anishnaubemowin (Saulteau) migrated westward from Manitoba and settled at , where they later intermarried with the Nēhiyawēwin (Cree) and Danezaa (Beaver) who were already living in the area, the community is located at the east end of Moberly Lake, about 100 km southwest of Fort St. John, rezervi: East Moberly Lake #169, nüfus: 840)
- (was originally part of the Hudson Hope Band, which split into West Moberly and Halfway River First Nations in 1971, the community is located at the west end of Moberly Lake, about 90 km southwest of Fort St. John, Danezaa and Cree, rezervi: West Moberly Lake #168A, nüfus: 232)
North Peace Tribal Council (NPTC)'
- has two reserves are both near in the of , band office is on the most populous Reserve IR #164A, rezervleri: Boyer #164, Child Lake #164A, nüfus: 908)
Western Cree Tribal Council
- is a First Nation headquartered in Hythe, Alberta. It is a party to Treaty 8, and despite being a member of the the Western Cree Tribal Council, the Horse Lake nation is linguistically and culturally a part of the Danezaa or "Beavers". rezervleri: Clear Hills #152C, Horse Lakes #152B, nüfus: 938)
Kaynakça
- ^ a b AnaBritannica (1986, cilt: 4, sayfa: 288, madde: Biver)
- ^ a b c d e f g "Beaver (Native Group)". 18 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ Report on the Sarcee Indians by the Rev. E.F. Wilson - as published in the Report of the Fifty-Eighth Meeting of the British Association for the Advancement of Science -Page 243
- ^ Indian Legends of Canada by Ella Elizabeth Clark - Page 92
- ^ "The Canadian Encyclopedia : Sarcee (Tsuu T'ina)". 18 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ a b Patrick Moore, Dane-zaa Moose Hunt: Hadaa ka naadzet 18 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. An online exhibition project of the Doig River First Nation with support from Canada’s Digital Collections Program (Industry Canada) Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "refMoosehunt" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ . 3 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ . 7 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ . 10 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ . 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ . 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- ^ (PDF). 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Danezalar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dane Wajich- Dane-zaa Stories and Songs: Dreamers and the Land 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Doig River First Nation and the Virtual Museum of Canada.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Danezalar ya da eski adlariyla Biverler Danezaca ᑕᓀᖚ Dane ẕaa Ingilizce Danezaa Dane zaa Dunneza Tsattine Beaver Beaver Dene Kanada nin Alberta ile Britanya Kolumbiyasi eyaletlerinde yoresinde yasayan avci ve toplayici yari gocebe anasoylu animist ya da samanist Subarktik Kizilderilileri kultur grubundan Kizilderili halki Kuzey Atabasklari icindeki Yukon Atabasklari alt grubunda yer alirlar Diger Kanada Kizilderilileri gibi Danezalar da yasal olarak Kizilderili rezervi adi verilen kamp benzeri toplama yerlesimlerde yasamak zorundadirlar Danezalar ᑕᓀᖚ Dane ẕaa uste kisin Daneza tipi cadiri Alberta 1899 altta tipi cadiri onunde Daneza kadini ve cocuklari 1899Onemli nufusa sahip bolgelerDillerDanezaca IngilizceDinHristiyanlik Animizm SamanizmDaneza reisi ve ailesi Alberta 1899AdlandirmaDaneza Danezaa Dane zaa Dunneza adi halkin gunumuzde kullanilmaya baslanan yeni adlaridir ve kendi dillerinde ᑕᓀᖚ Dane ẕaa gercek halk real people anlamina gelir Tsattine Dakelce Tsa tenne ile bu adin Ingilizce cevirisi olan Biver Beaver kunduz adi ise gunumuzde yasadiklari yoresine Kriler tarafindan surulmeden onceki asil yerleri olan icin kullandiklari Tsades ve burada yasamis olan local bandin Tsa dunne adina dayanir YerlesimleriGunumuzde Danezalarin yaklasik yarisi dordu Britanya Kolumbiyasi nda ikisi Alberta da toplam alti rezervde yasamaktadir Britanya Kolombiyasi nda Snare Hill Madatsʼatlʼǫje Aledze Creek Aledze Tsaa Big Camp Ṯs aẕuulh Saahgae Doig River Hanas Saahgeʔ Osborne River Netlʼuk Petersen s Crossing Alaaʔ S atǫ Montney Gat Tah Kwa yoreleri Alberta da Sweeney Creek yoresiyle Boyer River Rocky Lane ve Child Lake Eleske Kizilderili rezervleri KomsulukDanezalarin komsulari arasinda kuzeyde Sahtular Tsattine doguda Denetalar ile sonradan Danezalarin yerini isgal eden Kriler batida Sekaniler ve guneyde Tsutinalar bulunur Tarih1793 yilinda Daneza topraklarina ulasmis ve 1794 yilinda da bugunku kasabasinin yakinlarinda tarafindan ticaret karakolu kurulmustur Gunumuzdeki Daneza sozlu tarihi bu doneme ait kurk ticareti anilarini hala canli tutar 1900 yilinda Fort St John Danezalari anlasmasini imzalayarak avcilik ve tuzakcilikla sagladiklari gecimlerini resmilestirdiler Guneydeki Tsutinalarin Tsattine 1700 lerde Danezalardan kopup guneye goc ettikleri saniliyor Bu konuda yazili tarih bulunmamasina ragmen Tsutina sozlu tarihi bunu desteklemektedir Sosyal yasamToren ve senlikler Gecmiste 25 30 kisilik bandlari halinde avlanan Danezalar buyuk gruplar halinde yaz torenleri icin bir araya gelir sarki soyler dans eder el oyunlari oynar ve erkek takimlari arasinda tahmin yarismalari duzenlerlerdi DinAnimizm ve samanizm Danezalar ruya yoluyla elde edilebilen dogaustu avcilik gucune inanirlardi Ruyalar yoluyla bu gucu elde edenlere naache dreamers adi verilir Daha sonra bu dreamer ler Hristiyanligin gelisiyle peygamber olarak da gorulmeye baslanmistir Hristiyanlik Hristiyanlikla tanismalari 1858 yilinda Roma Katolik Kilisesi misyoneri Henri Faraud ile olmustur Fakat gunumuzde Evanjelik Protestan Hristiyan olup eski yerel inanclarla harmanlanmistir Avcilik ve toplayicilikDiger Atabask halklari gibi Danezalar da avci ve toplayici gocebelerdi Gecmiste 25 30 kisilik avlanma bandlari halinde yapilanma gosterirlerdi Ana avlari arasinda sigin rengeyigi ve Amerika bizonu gelir Fakat Beyazlarin gelip tufekleri tanitmasindan sonra 25 yil icerisinde buyuk avlarda azalma olmus ve 1900 yilinda bizonun bolgedeki soyu tukenmistir Bizonu Peace River yakinlardaki kirlik ovalarda sigini bataklik ve ormanlarda rengeyigini daglarda avladiklari gibi ayi da avlanan diger buyuk avlardandi Avcilik naache dreamers adi verilen samanlar tarafindan avcilari avin olacagi yere yonlendirerek yapilirdi Gunumuzdeki gruplarTreaty 8 Tribal Association Dane Za Adishtl sh adini den alir Blueberry River First Nation ile guclu baglari vardir Bandin ofisi en kalabalik rezervdedir IR 206 rezervleri Beaton River 204 North Half Doig River 206 nufus 276 nehrin vadisinde bolca bulunan blueberry yuzunden adini alir Bandin ofisi en kalabalik rezervdedir IR 205 about 80 km northwest of Fort St John Danezaa and Cree rezervleri Beaton River 204 South Half Blueberry River 205 nufus 455 koken olarak Chowade River Stony River den gelirler Altmisli yillarin basinda yeni konumuna tasinan son Kanada Kizilderili grubudur Once forming with the West Moberly First Nation the Hudson Hope Band the First Nations separated in 1971 the community is located 75 km northwest of rezervi Halfway River 168 nufus 251 the First Nation is located 100 km south of rezervi Prophet River 4 nufus 253 In the 1870s one group of Anishnaubemowin Saulteau migrated westward from Manitoba and settled at where they later intermarried with the Nehiyawewin Cree and Danezaa Beaver who were already living in the area the community is located at the east end of Moberly Lake about 100 km southwest of Fort St John rezervi East Moberly Lake 169 nufus 840 was originally part of the Hudson Hope Band which split into West Moberly and Halfway River First Nations in 1971 the community is located at the west end of Moberly Lake about 90 km southwest of Fort St John Danezaa and Cree rezervi West Moberly Lake 168A nufus 232 North Peace Tribal Council NPTC has two reserves are both near in the of band office is on the most populous Reserve IR 164A rezervleri Boyer 164 Child Lake 164A nufus 908 Western Cree Tribal Council is a First Nation headquartered in Hythe Alberta It is a party to Treaty 8 and despite being a member of the the Western Cree Tribal Council the Horse Lake nation is linguistically and culturally a part of the Danezaa or Beavers rezervleri Clear Hills 152C Horse Lakes 152B nufus 938 Kaynakca a b AnaBritannica 1986 cilt 4 sayfa 288 madde Biver a b c d e f g Beaver Native Group 18 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2012 Report on the Sarcee Indians by the Rev E F Wilson as published in the Report of the Fifty Eighth Meeting of the British Association for the Advancement of Science Page 243 Indian Legends of Canada by Ella Elizabeth Clark Page 92 The Canadian Encyclopedia Sarcee Tsuu T ina 18 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2012 a b Patrick Moore Dane zaa Moose Hunt Hadaa ka naadzet 18 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde An online exhibition project of the Doig River First Nation with support from Canada s Digital Collections Program Industry Canada Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi refMoosehunt adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme 3 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 7 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 10 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 20 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 15 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 PDF 12 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Danezalar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dane Wajich Dane zaa Stories and Songs Dreamers and the Land 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Doig River First Nation and the Virtual Museum of Canada