Niels Henrik David Bohr (Danca telaffuz: ; d. 7 Ekim 1885, Kopenhag – ö. 18 Kasım 1962, Kopenhag), kuantum mekaniği ve atomun yapısının anlaşılması üzerine yaptığı katkılarla tanınan, 1922'de Nobel Fizik Ödülü almış Danimarkalı fizikçi.
Niels Henrik David Bohr | |
---|---|
Niels Henrik David Bohr, 1922 | |
Doğum | 9 Ekim 1885 Kopenhag Danimarka |
Ölüm | 18 Kasım 1962 (77 yaşında) Kopenhag Danimarka |
Milliyet | Danimarka Yahudisi |
Mezun olduğu okul(lar) | Kopenhag Üniversitesi |
Ödüller | 1922 Nobel Fizik Ödülü |
Kariyeri | |
Dalı | Fizikçi Matematikçi |
Doktora danışmanı | |
İmza | |
Bohr, elektronların enerji seviyelerinin ayrık olduğunu ve elektronların atom çekirdeği etrafında kararlı yörüngelerde döndüğünü, ancak bir enerji seviyesinden (veya yörüngeden) diğerine atlayabileceğini önerdiği Bohr atom modelini geliştirdi. Bohr modelinin yerini başka modeller almış olsa da, altında yatan ilkeler geçerliliğini koruyor. Tamamlayıcılık ilkesini tasarladı: maddelerin bir dalga veya parçacık demeti gibi davranmak gibi çelişkili özellikler açısından ayrı ayrı incelenebileceği. Tamamlayıcılık kavramı, Bohr'un hem bilim hem de felsefedeki düşüncesine egemen oldu.
Bohr, 1920'de açılan ve şimdi olarak bilinen Kopenhag Üniversitesi'nde Teorik Fizik Enstitüsü'nü kurdu. Bohr, , , George de Hevesy ve Werner Heisenberg gibi fizikçilere akıl hocalığı yaptı ve onlarla birlikte çalıştı. Keşfedildiği yer olan Kopenhag'ın Latince adına göndermeyle hafniyum adı verilen yeni bir zirkonyum benzeri elementin varlığını öngördü. Daha sonra bohriyum elementine onun adı verildi.
1930'larda Bohr, Nazi rejiminden kaçan mültecilere yardım etti. Danimarka Almanlar tarafından işgal edildikten sonra, başına geçen Heisenberg ile ünlü bir görüşme yaptı. Eylül 1943'te Almanlar tarafından tutuklanacağı haberi Bohr'a ulaştı ve İsveç'e kaçtı. Oradan, İngiliz Tube Alloys nükleer silah projesine katıldığı ve Manhattan Projesi'ndeki İngiliz misyonunun bir parçası olduğu İngiltere'ye uçtu. Savaştan sonra Bohr, nükleer enerji konusunda uluslararası işbirliği çağrısında bulundu. CERN'in ve 'nun kuruluşunda yer aldı ve 1957'de 'nün ilk başkanı oldu.
İlk yılları
Bohr, Danimarka'nın Kopenhag şehrinde 7 Ekim 1885'te üç çocuklu bir Yahudi ailenin ikincisi olarak doğdu. Kopenhag Üniversitesi'nde fizyoloji profesörü ve zengin bir Yahudi olan Ellen Adler Bohr bankacılık ve parlamenter çevrelerde öne çıkan birisiydi. Ablası Jenny ve küçük bir erkek kardeşi Harald vardı. Jenny bir öğretmen oldu, Harald ise Londra'daki 1908 Yaz Olimpiyatları'nda Danimarka millî takımı için oynayan bir futbolcu ve ek olarak matematikçi oldu. Niels da tutkulu bir futbolcuydu ve iki kardeş Kopenhag merkezli Akademisk Boldklub (Akademik Futbol Kulübü) için Niels ile kaleci olarak birkaç maç oynadı. Son önemli çalışmasını, 1939'da yaptı. Yeni keşfedilmiş olan neden bazı çekirdeklerde olup diğerlerinde olmadığını açıklamak için, bir büyük çekirdek ile bir sıvı damlası arasındaki benzerliği kullanmıştı. II. Dünya Savaşı sırasında Bohr, ilk olarak Alman atom projesinde, daha sonra Almanlar tarafından tutuklanacağını Eylül 1943'teki bir mektupla öğrenince New Mexico'daki Los Alamos'ta (ABD) atom bombasının geliştirilmesine katkıda bulundu. Savaştan sonra Kopenhag'a döndü ve burada 1962'de öldü.
Fizik
Eylül 1911'de, Carlsberg Vakfı'ndan bir bursla desteklenen Bohr, İngiltere'ye gitti. O zamanlar, atomların ve moleküllerin yapısı üzerindeki teorik çalışmaların çoğunun yapıldığı yer burasıydı. Cavendish Laboratuvarı ve Trinity College, Cambridge'den J. J. Thomson ile tanıştı. James Jeans ve Joseph Larmor tarafından verilen elektromanyetizma üzerine derslere katıldı ve katot ışınları üzerinde bazı araştırmalar yaptı, ancak Thomson'ı etkilemede başarısız oldu. Avustralyalı William Lawrence Bragg ve 1911 küçük merkezi çekirdek Rutherford atom modeli Thomson'ın 1904 erikli puding modeline meydan okuyan Yeni Zelandalı Ernest Rutherford gibi genç fizikçilerle daha başarılı oldu.
Bohr, Temmuz 1912'de düğünü için Danimarka'ya döndü ve balayı için İngiltere ve İskoçya'yı gezdi. Dönüşünde, Kopenhag Üniversitesi'nde termodinamik üzerine dersler veren bir özel doktor oldu. Martin Knudsen, Bohr'un adını 1913 Temmuz'unda onaylanan bir doktor için öne sürdü ve Bohr daha sonra tıp öğrencilerine eğitim vermeye başladı. Daha sonra "üçleme" olarak ünlenen üç makalesi, o yılın Temmuz, Eylül ve Kasım aylarında Philosophical Magazine'de yayınlandı. Rutherford'un nükleer yapısını Max Planck'ın kuantum teorisine uyarladı ve böylece Bohr atom modelini yarattı.
Gezegensel atom modelleri yeni değildi, ancak Bohr'un yaklaşımı öyleydi. Darwin'in, elektronların bir çekirdekle alfa parçacıklarının etkileşimindeki rolüne ilişkin 1912 tarihli makalesini başlangıç noktası olarak alarak, atomun çekirdeği etrafındaki yörüngelerde hareket eden elektronlar teorisini, kimyasal özellikleriyle geliştirdi. her bir element, büyük ölçüde atomlarının dış yörüngelerinde bulunan elektronların sayısı ile belirlenir. Kuantum ayrık enerji yayan süreçte, bir elektronun daha yüksek enerjili bir yörüngeden daha düşük bir yörüngeye düşebileceği fikrini ortaya attı. Bu, şimdi eski kuantum teorisi olarak bilinen şeyin temeli haline geldi.
1885'te Johann Balmer, bir hidrojen atomunun görünür spektral çizgilerini tanımlamak için Balmer serisini ortaya çıkardı:
Burada λ emilen veya yayılan ışığın dalga boyu ve RH Rydberg sabitidir. Balmer'in formülü, ek spektral çizgilerin keşfedilmesiyle doğrulandı, ancak otuz yıl boyunca kimse ne işe yaradığını açıklayamadı. Bohr üçlemesinin ilk makalesinde bunu modelinden türetmeyi başardı:
burada me elektronun kütlesi, e onun yükü, h Planck sabiti ve Z atomun atom numarasıdır (hidrojen için 1).
Modelin ilk engeli, Balmer'in formülüne uymayan çizgiler olan Pickering serisiydi. Bu konuda Alfred Fowler tarafından sorgulanan Bohr, bunlara iyonize helyumun, yalnızca bir elektronlu helyum atomlarının neden olduğunu söyledi. Bohr modelinin bu tür iyonlar için işe yaradığı bulundu. Thomson, Rayleigh ve Hendrik Lorentz gibi birçok eski fizikçi üçlemeyi beğenmedi, ancak Rutherford, David Hilbert, Albert Einstein, Enrico Fermi, Max Born ve Arnold Sommerfeld gibi genç nesil bunu bir atılım olarak gördü. Üçlemenin kabulü, tamamen diğer modelleri engelleyen fenomeni açıklama ve daha sonra deneylerle doğrulanan sonuçları tahmin etme kabiliyetinden kaynaklanıyordu.
Bohr tıp öğrencilerine ders vermekten hoşlanmıyordu. Rutherford'un kendisine, görev süresi dolan Darwin'in yerine öğretmen olarak iş teklif ettiği Manchester'a dönmeye karar verdi. Bohr kabul etti. Kardeşi Harald ve Hanna Adler teyzesiyle Tirol'de tatil yaparak başladığı Kopenhag Üniversitesi'nden izin aldı. Orada Göttingen Üniversitesi'ni ve Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'ni ziyaret etti ve burada Sommerfeld ile tanıştı ve üçleme üzerine seminerler verdi. Birinci Dünya Savaşı, Tirol'deyken patlak verdi ve Bohr'un daha sonra Margrethe ile Ekim 1914'te geldiği İngiltere'ye yaptığı yolculuğu büyük ölçüde karmaşıklaştırdı. Kopenhag Üniversitesi'nde Teorik Fizik Kürsüsü, özellikle onun için oluşturulmuş bir pozisyondu.
Ödülleri
- 1922 Nobel Fizik Ödülü
- 1938 Copley Madalyası
- 1961 Sonning Ödülü
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b [Register cards of the Police] (Danca). Station Dødeblade (indeholder afdøde i perioden). Filmrulle 0002. Registerblad 3341: Københavns Stadsarkiv. 7 June 1892. ID 3308989. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kragh, Helge (18 Eylül 2012). "The first curved-space universe". Astronomy & Geophysics. 53 (5): 5.13-5.15. doi:10.1111/j.1468-4004.2012.53513.x. ISSN 1366-8781.
- ^ a b Binder, Wolfgang; Kennedy, Adrienne (1985). "A MELUS Interview: Adrienne Kennedy". MELUS. 12 (3): 99. doi:10.2307/467123. ISSN 0163-755X.
- ^ Henríquez, Gloriantonia (1991). "La Costa Atlántica de Nicaragua : ¿ un pais inserto en otro o la heterogeneidad cultural como frontera ?". America. 8 (1): 103-117. doi:10.3406/ameri.1991.1036. ISSN 0982-9237.
- ^ phil, N. Bohr Dr (1 Temmuz 1913). "I. On the constitution of atoms and molecules". The London, Edinburgh, and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science. 26 (151): 1-25. doi:10.1080/14786441308634955. ISSN 1941-5982.
- ^ Rodríguez, Pilar (1991). "En país extranjero". Chasqui. 20 (1): 159. doi:10.2307/29740361. ISSN 0145-8973.
- ^ Kragh, Christine Lund; Ubhi, Kiren; Wyss-Corey, Tony; Masliah, Eliezer (8 Aralık 2011). "Autophagy in Dementias". Brain Pathology. 22 (1): 99-109. doi:10.1111/j.1750-3639.2011.00545.x. ISSN 1015-6305.
- ^ Arabatzis, Theodore (2006). Representing electrons : a biographical approach to theoretical entities. Chicago: University of Chicago Press. ISBN . OCLC 730514992.
- ^ Kragh, Börje; Kragh, Borje (Aralık 1948). "Banksystemets Likviditetsregler". Ekonomisk Tidskrift. 50 (4): 197. doi:10.2307/3438139. ISSN 0284-7310.
- ^ HEILBRON, J.L. (10 Eylül 1999). "TheSun in theChurch". The Sciences. 39 (5): 29-35. doi:10.1002/j.2326-1951.1999.tb03438.x. ISSN 0036-861X.
- ^ SMART, J.J.C. (1991). "Book Reviews". Mind. C (397): 152-155. doi:10.1093/mind/c.397.152. ISSN 0026-4423.
- ^ . royalsociety.org (İngilizce). Royal Society. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Vikisöz'de Niels Bohr ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Niels Henrik David Bohr Danca telaffuz ˈne ls ˈpoɐ ˀ d 7 Ekim 1885 Kopenhag o 18 Kasim 1962 Kopenhag kuantum mekanigi ve atomun yapisinin anlasilmasi uzerine yaptigi katkilarla taninan 1922 de Nobel Fizik Odulu almis Danimarkali fizikci Niels Henrik David BohrNiels Henrik David Bohr 1922Dogum9 Ekim 1885 Kopenhag DanimarkaOlum18 Kasim 1962 77 yasinda Kopenhag DanimarkaMilliyetDanimarka YahudisiMezun oldugu okul lar Kopenhag UniversitesiOduller1922 Nobel Fizik OduluKariyeriDaliFizikci MatematikciDoktora danismaniImzaBohr ve Einstein Ehrenfest in Leiden deki evinde 11 Aralik 1925 Bohr elektronlarin enerji seviyelerinin ayrik oldugunu ve elektronlarin atom cekirdegi etrafinda kararli yorungelerde dondugunu ancak bir enerji seviyesinden veya yorungeden digerine atlayabilecegini onerdigi Bohr atom modelini gelistirdi Bohr modelinin yerini baska modeller almis olsa da altinda yatan ilkeler gecerliligini koruyor Tamamlayicilik ilkesini tasarladi maddelerin bir dalga veya parcacik demeti gibi davranmak gibi celiskili ozellikler acisindan ayri ayri incelenebilecegi Tamamlayicilik kavrami Bohr un hem bilim hem de felsefedeki dusuncesine egemen oldu Bohr 1920 de acilan ve simdi olarak bilinen Kopenhag Universitesi nde Teorik Fizik Enstitusu nu kurdu Bohr George de Hevesy ve Werner Heisenberg gibi fizikcilere akil hocaligi yapti ve onlarla birlikte calisti Kesfedildigi yer olan Kopenhag in Latince adina gondermeyle hafniyum adi verilen yeni bir zirkonyum benzeri elementin varligini ongordu Daha sonra bohriyum elementine onun adi verildi 1930 larda Bohr Nazi rejiminden kacan multecilere yardim etti Danimarka Almanlar tarafindan isgal edildikten sonra basina gecen Heisenberg ile unlu bir gorusme yapti Eylul 1943 te Almanlar tarafindan tutuklanacagi haberi Bohr a ulasti ve Isvec e kacti Oradan Ingiliz Tube Alloys nukleer silah projesine katildigi ve Manhattan Projesi ndeki Ingiliz misyonunun bir parcasi oldugu Ingiltere ye uctu Savastan sonra Bohr nukleer enerji konusunda uluslararasi isbirligi cagrisinda bulundu CERN in ve nun kurulusunda yer aldi ve 1957 de nun ilk baskani oldu Ilk yillariBohr Danimarka nin Kopenhag sehrinde 7 Ekim 1885 te uc cocuklu bir Yahudi ailenin ikincisi olarak dogdu Kopenhag Universitesi nde fizyoloji profesoru ve zengin bir Yahudi olan Ellen Adler Bohr bankacilik ve parlamenter cevrelerde one cikan birisiydi Ablasi Jenny ve kucuk bir erkek kardesi Harald vardi Jenny bir ogretmen oldu Harald ise Londra daki 1908 Yaz Olimpiyatlari nda Danimarka milli takimi icin oynayan bir futbolcu ve ek olarak matematikci oldu Niels da tutkulu bir futbolcuydu ve iki kardes Kopenhag merkezli Akademisk Boldklub Akademik Futbol Kulubu icin Niels ile kaleci olarak birkac mac oynadi Son onemli calismasini 1939 da yapti Yeni kesfedilmis olan neden bazi cekirdeklerde olup digerlerinde olmadigini aciklamak icin bir buyuk cekirdek ile bir sivi damlasi arasindaki benzerligi kullanmisti II Dunya Savasi sirasinda Bohr ilk olarak Alman atom projesinde daha sonra Almanlar tarafindan tutuklanacagini Eylul 1943 teki bir mektupla ogrenince New Mexico daki Los Alamos ta ABD atom bombasinin gelistirilmesine katkida bulundu Savastan sonra Kopenhag a dondu ve burada 1962 de oldu FizikEylul 1911 de Carlsberg Vakfi ndan bir bursla desteklenen Bohr Ingiltere ye gitti O zamanlar atomlarin ve molekullerin yapisi uzerindeki teorik calismalarin cogunun yapildigi yer burasiydi Cavendish Laboratuvari ve Trinity College Cambridge den J J Thomson ile tanisti James Jeans ve Joseph Larmor tarafindan verilen elektromanyetizma uzerine derslere katildi ve katot isinlari uzerinde bazi arastirmalar yapti ancak Thomson i etkilemede basarisiz oldu Avustralyali William Lawrence Bragg ve 1911 kucuk merkezi cekirdek Rutherford atom modeli Thomson in 1904 erikli puding modeline meydan okuyan Yeni Zelandali Ernest Rutherford gibi genc fizikcilerle daha basarili oldu Bohr Temmuz 1912 de dugunu icin Danimarka ya dondu ve balayi icin Ingiltere ve Iskocya yi gezdi Donusunde Kopenhag Universitesi nde termodinamik uzerine dersler veren bir ozel doktor oldu Martin Knudsen Bohr un adini 1913 Temmuz unda onaylanan bir doktor icin one surdu ve Bohr daha sonra tip ogrencilerine egitim vermeye basladi Daha sonra ucleme olarak unlenen uc makalesi o yilin Temmuz Eylul ve Kasim aylarinda Philosophical Magazine de yayinlandi Rutherford un nukleer yapisini Max Planck in kuantum teorisine uyarladi ve boylece Bohr atom modelini yaratti Gezegensel atom modelleri yeni degildi ancak Bohr un yaklasimi oyleydi Darwin in elektronlarin bir cekirdekle alfa parcaciklarinin etkilesimindeki rolune iliskin 1912 tarihli makalesini baslangic noktasi olarak alarak atomun cekirdegi etrafindaki yorungelerde hareket eden elektronlar teorisini kimyasal ozellikleriyle gelistirdi her bir element buyuk olcude atomlarinin dis yorungelerinde bulunan elektronlarin sayisi ile belirlenir Kuantum ayrik enerji yayan surecte bir elektronun daha yuksek enerjili bir yorungeden daha dusuk bir yorungeye dusebilecegi fikrini ortaya atti Bu simdi eski kuantum teorisi olarak bilinen seyin temeli haline geldi Hidrojen atomunun Bohr modeli Negatif yuklu bir elektron atomik bir yorunge ile sinirli kucuk pozitif yuklu bir cekirdegin yorungesinde dolasir yorungeler arasindaki kuantum sicramasina yayilan veya emilen miktarda elektromanyetik radyasyon eslik eder 1885 te Johann Balmer bir hidrojen atomunun gorunur spektral cizgilerini tanimlamak icin Balmer serisini ortaya cikardi Burada l emilen veya yayilan isigin dalga boyu ve RH Rydberg sabitidir Balmer in formulu ek spektral cizgilerin kesfedilmesiyle dogrulandi ancak otuz yil boyunca kimse ne ise yaradigini aciklayamadi Bohr uclemesinin ilk makalesinde bunu modelinden turetmeyi basardi 20 yuzyilda atom modellerinin evrimi Thomson Rutherford Bohr Heisenberg Schrodinger burada me elektronun kutlesi e onun yuku h Planck sabiti ve Z atomun atom numarasidir hidrojen icin 1 Modelin ilk engeli Balmer in formulune uymayan cizgiler olan Pickering serisiydi Bu konuda Alfred Fowler tarafindan sorgulanan Bohr bunlara iyonize helyumun yalnizca bir elektronlu helyum atomlarinin neden oldugunu soyledi Bohr modelinin bu tur iyonlar icin ise yaradigi bulundu Thomson Rayleigh ve Hendrik Lorentz gibi bircok eski fizikci uclemeyi begenmedi ancak Rutherford David Hilbert Albert Einstein Enrico Fermi Max Born ve Arnold Sommerfeld gibi genc nesil bunu bir atilim olarak gordu Uclemenin kabulu tamamen diger modelleri engelleyen fenomeni aciklama ve daha sonra deneylerle dogrulanan sonuclari tahmin etme kabiliyetinden kaynaklaniyordu Bohr tip ogrencilerine ders vermekten hoslanmiyordu Rutherford un kendisine gorev suresi dolan Darwin in yerine ogretmen olarak is teklif ettigi Manchester a donmeye karar verdi Bohr kabul etti Kardesi Harald ve Hanna Adler teyzesiyle Tirol de tatil yaparak basladigi Kopenhag Universitesi nden izin aldi Orada Gottingen Universitesi ni ve Munih Ludwig Maximilian Universitesi ni ziyaret etti ve burada Sommerfeld ile tanisti ve ucleme uzerine seminerler verdi Birinci Dunya Savasi Tirol deyken patlak verdi ve Bohr un daha sonra Margrethe ile Ekim 1914 te geldigi Ingiltere ye yaptigi yolculugu buyuk olcude karmasiklastirdi Kopenhag Universitesi nde Teorik Fizik Kursusu ozellikle onun icin olusturulmus bir pozisyondu Odulleri1922 Nobel Fizik Odulu 1938 Copley Madalyasi 1961 Sonning OduluAyrica bakinizBohr Einstein tartismalari Bohr magnetonuKaynakca a b Register cards of the Police Danca Station Dodeblade indeholder afdode i perioden Filmrulle 0002 Registerblad 3341 Kobenhavns Stadsarkiv 7 June 1892 ID 3308989 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kragh Helge 18 Eylul 2012 The first curved space universe Astronomy amp Geophysics 53 5 5 13 5 15 doi 10 1111 j 1468 4004 2012 53513 x ISSN 1366 8781 a b Binder Wolfgang Kennedy Adrienne 1985 A MELUS Interview Adrienne Kennedy MELUS 12 3 99 doi 10 2307 467123 ISSN 0163 755X Henriquez Gloriantonia 1991 La Costa Atlantica de Nicaragua un pais inserto en otro o la heterogeneidad cultural como frontera America 8 1 103 117 doi 10 3406 ameri 1991 1036 ISSN 0982 9237 phil N Bohr Dr 1 Temmuz 1913 I On the constitution of atoms and molecules The London Edinburgh and Dublin Philosophical Magazine and Journal of Science 26 151 1 25 doi 10 1080 14786441308634955 ISSN 1941 5982 Rodriguez Pilar 1991 En pais extranjero Chasqui 20 1 159 doi 10 2307 29740361 ISSN 0145 8973 Kragh Christine Lund Ubhi Kiren Wyss Corey Tony Masliah Eliezer 8 Aralik 2011 Autophagy in Dementias Brain Pathology 22 1 99 109 doi 10 1111 j 1750 3639 2011 00545 x ISSN 1015 6305 Arabatzis Theodore 2006 Representing electrons a biographical approach to theoretical entities Chicago University of Chicago Press ISBN 978 0 226 02422 6 OCLC 730514992 Kragh Borje Kragh Borje Aralik 1948 Banksystemets Likviditetsregler Ekonomisk Tidskrift 50 4 197 doi 10 2307 3438139 ISSN 0284 7310 HEILBRON J L 10 Eylul 1999 TheSun in theChurch The Sciences 39 5 29 35 doi 10 1002 j 2326 1951 1999 tb03438 x ISSN 0036 861X SMART J J C 1991 Book Reviews Mind C 397 152 155 doi 10 1093 mind c 397 152 ISSN 0026 4423 royalsociety org Ingilizce Royal Society 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vikisoz de Niels Bohr ile ilgili sozleri bulabilirsiniz