Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yumurta bağışı, bir kadının başka bir kadının yardımlı üreme tedavisinin bir parçası olarak veya biyomedikal araştırma için hamile kalmasını sağlamak için yumurta bağışlama sürecidir. Yardımcı üreme amaçları için yumurta bağışı tipik olarak laboratuvarda döllenen yumurtalar ile tüp bebek teknolojisini içerir; daha nadir olarak, döllenmemiş yumurtalar dondurulabilir ve daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir. Yumurta bağışı, yardımcı üreme teknolojisinin bir parçası olarak üçüncü taraf bir üremedir.
Tarihçe
İlk donör yumurtasıyla bebek doğumu 1984 yılında Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles Tıp Fakültesinde gerçekleşmiştir. 1984'ten beri yumurta donasyonu ile tüp bebek tedavisi yasal olduğu birçok ülkede yaygın olarak uygulanmakta tüm yardımlı üreme süreçlerinin yaklaşık %5'lik kısmını oluşturmaktadır.
Yumurta donörleri
Her yumurta vericisi, ilk olarak bağış sürecini üstlenmek ve tamamlamak için zihinsel olarak hazır olup olmadığını değerlendirecek bir psikoloğa yönlendirilir. Bu değerlendirmeler, bağışçının tam olarak hazırlandığından ve bağış döngüsünü güvenli ve başarılı bir şekilde tamamlayabildiğinden emin olmak için gereklidir. Donörün daha sonra pelvik muayene, hormon seviyelerini kontrol etmek için kan alımı ve bulaşıcı hastalıkları, Rh faktörü, kan grubu ve ilaçları test etmek ve yumurtalıklarını, rahimi ve diğer pelvislerini incelemek için bir ultrason dahil olmak üzere kapsamlı bir tıbbi muayeneden geçmesi gerekir.
Yumurta donasyonunun uygulandığı durumlar (endikasyonlar)
Yumurta donasyonu genel olarak sağlıklı yumurta üretemeyen dolayısıyla da kendi yumurtalarıyla çocuk sahibi olamayan kadınlara uygulanabilmektedir. Bu grupta yer alan kadınlarda olgunlaşmamış yumurtalık (Turner Sendromu), erken menopoz ya da kemoterapi sonrası kısırlık sorunları sıklıkla görülmektedir. Diğer bir grup ise kendi yumurtalarını tedavide kullanmaları durumunda doğacak çocuğa Duchenne kas distrofisi ya da hemofili gibi ciddi kalıtsal hastalık geçirme riski yüksek olan kadınlar öne çıkmaktadır. Tedavinin uygulandığı 3. bir grup ise art arda yapılan tüp bebek tedavilerinin ve doğal denemelerin başarısız kalması durumunda ve nedeni bulunamayan kısırlık görüldüğü durumlarda uygulanabilmektedir.
Yumurta Donasyonunun uygulandığı diğer durumlar:
1. Yumurtalıkları olmayan kadınlar.
2. Prematür ovaryan yetmezliği olan kadınlar.
3. Sağlıklı yumurta üreten kadınlar, genetik hastalıkları geçirmemeleri için donör yumurta kullanmayı da seçebilirler.
4. Kanser benzeri rahatsızlıklar sebebi ile gerçekleştirilen kemoterapi, radyoterapi yüzünden yumurtalıkları zarar görmüş olan kadınlar.
5. Yumurtalık rezervleri azalmış yaşlı kadınlar veya menopoza giren yaşlı kadınlar
Yumurta donasyonunun riskleri
Yumurta donasyonu tedavisi hem yumurta donörü ve hem de yumurta alıcısı için riskler taşıyabilmektedir. Yumurta donörü için geneleksel tüp bebek tedavilerinde görülen risklerin bir bölümü, hiperovulasyon ve hiper yumartalık uyarılma sendromu gibi, oluşma ihtimali bulunmaktadır. Yumurta alıcısı için ise minimal olarak yumurtadan hastalık geçme ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle yumurta donörüne yumurtası alınmadan kısa bir süre önce çeşitli hastalıklar üzerine testler yapılmakta ve bu testlerin sonuçlarına göre yumurtaları alınıp saklanmaktadır. Kliniklerin çoğu, bağışçıların alımdan birkaç gün önce yeniden test edilmesini istemektedir, böylece alıcıya yönelik risk minimum düzeyde tutulmaya çalışılmaktadır. Hem yumurta vericisinin hem de alıcının yakın partnerleri de test edilmektedir. Yumurta donasyonun yumurta alıcısı için bir diğer riski ise süreç neticesinde birden fazla çocuk dünyaya getirme riskidir. Geçmişte özellikle sürecin başarı şansına artırmak için bir den fazla embriyonun transferi sonucu bu tedaviyi gören kadınlarda ikiz hatta üçüz doğurma oranı dikkate değer bir oranda artmıştır. Şu anda, Amerikan Üreme Tıbbı Derneği, herhangi bir döngüde 1 veya 2'den fazla embriyonun transfer edilmemesini önermektedir.
Yumurta donasyonu gebeliklerinde hamileliğe bağlı hipertansiyon riski biraz daha yüksek görünmektedir.
Yumurta donasyonu prosedürü nasıl gerçekleşir?
Genel olarak hukuki belgeler, bağışçı tarafında velayet hakkından ve sorumluluklarından feragat edecek şekilde imzalanır. Bu belgeler getirilene ve yasal bir "izin mektubu" verilene kadar herhangi bir donöre işlem yapılmamaktadır.
Yumurta donasyonu, alıcı ve verici kişilerin eşleştirilmesiyle birlikte üç temel uygulama ile gerçekleşmektedir.
Farmakolojik tedavi
Alıcı kadına nakledilecek olan embriyoların sağlıklı bir şekilde implantasyonu için, rahimi hazırlamak adına birtakım ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar rahim iç tabakası olan endometrium'un kalınlaşmasını sağlayan östrojen hormonunu takiben embryoların oluşturulduğu gün olan donör yumurtasının toplandığı ve eş spermi ile laboratuvar ortamında birleştirildiği günde başlana progesteron hormonu içeren ilaçlardır. Östrojen hormonu yaklaşık 10 ila 14 gün kullanıldıktan sonra rahim iç tabakası genellikle yeteri kadar kalınlaşmış olur. Östrojen hormonu genellikle ağızdan kullanılan tabletler veya cilde yapıştırılan bantlarla vücuda alınır. Progesteron hormonu ise vajinal jel veya tabletler cilt veya kas içine uygulanan iğnelerle sağlanır.
Semenin hazırlanması
Erkekten alınacak olan sperm numunesi için birkaç günlük cinsel yoksunluk dönemi istenmektedir. Bu süre ile birlikte vericiden alınacak olan yumurta ile sperm örneği aynı gün alınmalıdır. Spermdeki bazı bileşenleri çıkarmak ve bağışlanan yumurta hücresinin döllenebilmesi için en uygun sperm hücresini seçmek amacıyla laboratuvarda çalışmalar yapılır. Semen, bağıştan önce de dondurularak korunabilir ve uyumlu bir donör olduğunda önceden dondurulmuş olan numune kullanılabilir.
Döllenme ve transfer
Sperm ve yumurta hücreleri hazır hale getirildikten sonra, tüp bebek ya da mikroenjeksiyon yöntemi ile döllendirme aşamasına geçilir. Embriyolar oluşunca, transfer gününe dek laboratuvar ortamında bekletilir. Olgunlaşan embriyolardan en sağlıklı olanları, kadının rahmine aktarılmak üzere seçilir. Aktarılacak embriyoların sayısının yanı sıra bu transfer için en uygun an, çiftin tıbbi öyküsüne, elde edilen embriyoların sayısına, özelliklerine ve mevcut tedavinin bireysel koşullarına dayanarak uzman hekimler tarafından kararlaştırılarak yumurta donasyonu işlemi tamamlanır.
Yasal durum
Yumurta bağışının yasal statüsü ülkeden ülkeye önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Bazı ülkelerde tamamen yasa dışı olabilir. (örn. İtalya, Almanya); yalnızca anonim ve karşılıksız olması durumunda yasal olabilir - yani, yumurta donörüne herhangi bir tazminat ödemeden (örneğin, Fransa); Çoğu ülke vücut parçalarının satışını yasakladığından, yumurta donörlerine genellikle yumurtaları yerine gerekli tıbbi prosedürleri yaptırmaları karşılığında ödeme yapılır. Başka bir deyişle, döngüyü tamamlarlarsa, ne kadar (veya kaç) yumurta alınırsa alınsın kararlaştırılan bedel kendilerine ödenecektir. Tipik olarak, donörün ve alıcı(lar)ın alınan yumurtalar, embriyolar ve bağıştan gebe kalan çocuklarla ilgili haklarını belirten Yumurta Donörü Sözleşmesini imzalamaları gerekmektedir. Bu tür sözleşmeler, alıcıların çocuğun yasal ebeveynleri olduğunu belirtmelidir.
Dini görüşler
Hem yumurta hem de sperm bağışlarının "evlilik bağı ve aile bütünlüğünü tehlikeye attığı", bir çocuğa hamile kalmanın doğal eylemini bozdukları için tüm tüp bebek tedavilerinden endişe duyan bazı Hristiyan liderler vardır. Çocuk sahibi olamayan çiftleri bunun yerine evlat edinmeyi düşünmeye teşvik etmektedirler.
Yahudi cemaatinde ise çocuğun doğumdan itibaren Yahudi sayılması için yumurta vericisinin Yahudi olması gerekip gerekmediği konusunda bir fikir birliği yoktur. 1990'larda dini yetkililer, eğer doğum annesi Yahudi olursa çocuğun da Yahudi olacağını söylese de, son birkaç yılda İsrail'deki hahamlar yumurta bağışı üzerine yeniden düşünmeye başlamıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı verdiği kurul fetvasında "Evliliği fiilen devam eden eşlerin dışında üçüncü şahıslara ait sperm, yumurta, embriyo ya da rahmin kullanılması; çocuk sahibi olmanın evlilik kurumunun dışına taşınması, nesep ve nesil güvenliğinin zedelenmesi ve mahremiyet ilkelerinin ihlal edilmesi sebebiyle dinen caiz değildir." açıklamasında bulunmuştur. Aynı zamanda tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olmanın, evliliği fiilen devam eden çift ile sınırlı olduğu belirtmiştir.
Dış bağlantılar
- Yumurta Donasyonu-İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (İngilizce) 21 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "First Embryo Transfer". NY Times. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
- ^ Almeling, Rene. American Sociological Review. Vol. 72, No. 3 (Jun 2007), pp. 319-340.
- ^ "Clinical and immunologic aspects of egg donation pregnancies: a systematic review". 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ Welle (www.dw.com), Deutsche. "Germany's Egg Donation Prohibition Is Outdated, Experts Say | DW | 12.12.2007". DW.COM (İngilizce). 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ . web.archive.org. 13 Ocak 2009. 13 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ . web.archive.org. 5 Kasım 2014. 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ . 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | İnsanlarda üreme ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yumurta bagisi bir kadinin baska bir kadinin yardimli ureme tedavisinin bir parcasi olarak veya biyomedikal arastirma icin hamile kalmasini saglamak icin yumurta bagislama surecidir Yardimci ureme amaclari icin yumurta bagisi tipik olarak laboratuvarda dollenen yumurtalar ile tup bebek teknolojisini icerir daha nadir olarak dollenmemis yumurtalar dondurulabilir ve daha sonra kullanilmak uzere saklanabilir Yumurta bagisi yardimci ureme teknolojisinin bir parcasi olarak ucuncu taraf bir uremedir TarihceIlk donor yumurtasiyla bebek dogumu 1984 yilinda Kaliforniya Universitesi Los Angeles Tip Fakultesinde gerceklesmistir 1984 ten beri yumurta donasyonu ile tup bebek tedavisi yasal oldugu bircok ulkede yaygin olarak uygulanmakta tum yardimli ureme sureclerinin yaklasik 5 lik kismini olusturmaktadir Yumurta donorleriHer yumurta vericisi ilk olarak bagis surecini ustlenmek ve tamamlamak icin zihinsel olarak hazir olup olmadigini degerlendirecek bir psikologa yonlendirilir Bu degerlendirmeler bagiscinin tam olarak hazirlandigindan ve bagis dongusunu guvenli ve basarili bir sekilde tamamlayabildiginden emin olmak icin gereklidir Donorun daha sonra pelvik muayene hormon seviyelerini kontrol etmek icin kan alimi ve bulasici hastaliklari Rh faktoru kan grubu ve ilaclari test etmek ve yumurtaliklarini rahimi ve diger pelvislerini incelemek icin bir ultrason dahil olmak uzere kapsamli bir tibbi muayeneden gecmesi gerekir Yumurta donasyonunun uygulandigi durumlar endikasyonlar Yumurta donasyonu genel olarak saglikli yumurta uretemeyen dolayisiyla da kendi yumurtalariyla cocuk sahibi olamayan kadinlara uygulanabilmektedir Bu grupta yer alan kadinlarda olgunlasmamis yumurtalik Turner Sendromu erken menopoz ya da kemoterapi sonrasi kisirlik sorunlari siklikla gorulmektedir Diger bir grup ise kendi yumurtalarini tedavide kullanmalari durumunda dogacak cocuga Duchenne kas distrofisi ya da hemofili gibi ciddi kalitsal hastalik gecirme riski yuksek olan kadinlar one cikmaktadir Tedavinin uygulandigi 3 bir grup ise art arda yapilan tup bebek tedavilerinin ve dogal denemelerin basarisiz kalmasi durumunda ve nedeni bulunamayan kisirlik goruldugu durumlarda uygulanabilmektedir Yumurta Donasyonunun uygulandigi diger durumlar 1 Yumurtaliklari olmayan kadinlar 2 Prematur ovaryan yetmezligi olan kadinlar 3 Saglikli yumurta ureten kadinlar genetik hastaliklari gecirmemeleri icin donor yumurta kullanmayi da secebilirler 4 Kanser benzeri rahatsizliklar sebebi ile gerceklestirilen kemoterapi radyoterapi yuzunden yumurtaliklari zarar gormus olan kadinlar 5 Yumurtalik rezervleri azalmis yasli kadinlar veya menopoza giren yasli kadinlarYumurta donasyonunun riskleriYumurta donasyonu tedavisi hem yumurta donoru ve hem de yumurta alicisi icin riskler tasiyabilmektedir Yumurta donoru icin geneleksel tup bebek tedavilerinde gorulen risklerin bir bolumu hiperovulasyon ve hiper yumartalik uyarilma sendromu gibi olusma ihtimali bulunmaktadir Yumurta alicisi icin ise minimal olarak yumurtadan hastalik gecme ihtimali bulunmaktadir Bu nedenle yumurta donorune yumurtasi alinmadan kisa bir sure once cesitli hastaliklar uzerine testler yapilmakta ve bu testlerin sonuclarina gore yumurtalari alinip saklanmaktadir Kliniklerin cogu bagiscilarin alimdan birkac gun once yeniden test edilmesini istemektedir boylece aliciya yonelik risk minimum duzeyde tutulmaya calisilmaktadir Hem yumurta vericisinin hem de alicinin yakin partnerleri de test edilmektedir Yumurta donasyonun yumurta alicisi icin bir diger riski ise surec neticesinde birden fazla cocuk dunyaya getirme riskidir Gecmiste ozellikle surecin basari sansina artirmak icin bir den fazla embriyonun transferi sonucu bu tedaviyi goren kadinlarda ikiz hatta ucuz dogurma orani dikkate deger bir oranda artmistir Su anda Amerikan Ureme Tibbi Dernegi herhangi bir dongude 1 veya 2 den fazla embriyonun transfer edilmemesini onermektedir Yumurta donasyonu gebeliklerinde hamilelige bagli hipertansiyon riski biraz daha yuksek gorunmektedir Yumurta donasyonu proseduru nasil gerceklesir Genel olarak hukuki belgeler bagisci tarafinda velayet hakkindan ve sorumluluklarindan feragat edecek sekilde imzalanir Bu belgeler getirilene ve yasal bir izin mektubu verilene kadar herhangi bir donore islem yapilmamaktadir Yumurta donasyonu alici ve verici kisilerin eslestirilmesiyle birlikte uc temel uygulama ile gerceklesmektedir Farmakolojik tedavi Alici kadina nakledilecek olan embriyolarin saglikli bir sekilde implantasyonu icin rahimi hazirlamak adina birtakim ilaclar verilmektedir Bu ilaclar rahim ic tabakasi olan endometrium un kalinlasmasini saglayan ostrojen hormonunu takiben embryolarin olusturuldugu gun olan donor yumurtasinin toplandigi ve es spermi ile laboratuvar ortaminda birlestirildigi gunde baslana progesteron hormonu iceren ilaclardir Ostrojen hormonu yaklasik 10 ila 14 gun kullanildiktan sonra rahim ic tabakasi genellikle yeteri kadar kalinlasmis olur Ostrojen hormonu genellikle agizdan kullanilan tabletler veya cilde yapistirilan bantlarla vucuda alinir Progesteron hormonu ise vajinal jel veya tabletler cilt veya kas icine uygulanan ignelerle saglanir Semenin hazirlanmasi Erkekten alinacak olan sperm numunesi icin birkac gunluk cinsel yoksunluk donemi istenmektedir Bu sure ile birlikte vericiden alinacak olan yumurta ile sperm ornegi ayni gun alinmalidir Spermdeki bazi bilesenleri cikarmak ve bagislanan yumurta hucresinin dollenebilmesi icin en uygun sperm hucresini secmek amaciyla laboratuvarda calismalar yapilir Semen bagistan once de dondurularak korunabilir ve uyumlu bir donor oldugunda onceden dondurulmus olan numune kullanilabilir Dollenme ve transfer Sperm ve yumurta hucreleri hazir hale getirildikten sonra tup bebek ya da mikroenjeksiyon yontemi ile dollendirme asamasina gecilir Embriyolar olusunca transfer gunune dek laboratuvar ortaminda bekletilir Olgunlasan embriyolardan en saglikli olanlari kadinin rahmine aktarilmak uzere secilir Aktarilacak embriyolarin sayisinin yani sira bu transfer icin en uygun an ciftin tibbi oykusune elde edilen embriyolarin sayisina ozelliklerine ve mevcut tedavinin bireysel kosullarina dayanarak uzman hekimler tarafindan kararlastirilarak yumurta donasyonu islemi tamamlanir Yasal durumYumurta bagisinin yasal statusu ulkeden ulkeye onemli olcude farklilik gostermektedir Bazi ulkelerde tamamen yasa disi olabilir orn Italya Almanya yalnizca anonim ve karsiliksiz olmasi durumunda yasal olabilir yani yumurta donorune herhangi bir tazminat odemeden ornegin Fransa Cogu ulke vucut parcalarinin satisini yasakladigindan yumurta donorlerine genellikle yumurtalari yerine gerekli tibbi prosedurleri yaptirmalari karsiliginda odeme yapilir Baska bir deyisle donguyu tamamlarlarsa ne kadar veya kac yumurta alinirsa alinsin kararlastirilan bedel kendilerine odenecektir Tipik olarak donorun ve alici lar in alinan yumurtalar embriyolar ve bagistan gebe kalan cocuklarla ilgili haklarini belirten Yumurta Donoru Sozlesmesini imzalamalari gerekmektedir Bu tur sozlesmeler alicilarin cocugun yasal ebeveynleri oldugunu belirtmelidir Dini goruslerHem yumurta hem de sperm bagislarinin evlilik bagi ve aile butunlugunu tehlikeye attigi bir cocuga hamile kalmanin dogal eylemini bozduklari icin tum tup bebek tedavilerinden endise duyan bazi Hristiyan liderler vardir Cocuk sahibi olamayan ciftleri bunun yerine evlat edinmeyi dusunmeye tesvik etmektedirler Yahudi cemaatinde ise cocugun dogumdan itibaren Yahudi sayilmasi icin yumurta vericisinin Yahudi olmasi gerekip gerekmedigi konusunda bir fikir birligi yoktur 1990 larda dini yetkililer eger dogum annesi Yahudi olursa cocugun da Yahudi olacagini soylese de son birkac yilda Israil deki hahamlar yumurta bagisi uzerine yeniden dusunmeye baslamistir Diyanet Isleri Baskanligi verdigi kurul fetvasinda Evliligi fiilen devam eden eslerin disinda ucuncu sahislara ait sperm yumurta embriyo ya da rahmin kullanilmasi cocuk sahibi olmanin evlilik kurumunun disina tasinmasi nesep ve nesil guvenliginin zedelenmesi ve mahremiyet ilkelerinin ihlal edilmesi sebebiyle dinen caiz degildir aciklamasinda bulunmustur Ayni zamanda tup bebek yontemiyle cocuk sahibi olmanin evliligi fiilen devam eden cift ile sinirli oldugu belirtmistir Dis baglantilarYumurta Donasyonu Ingiltere Ulusal Saglik Hizmetleri Ingilizce 21 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca First Embryo Transfer NY Times 19 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2013 Almeling Rene American Sociological Review Vol 72 No 3 Jun 2007 pp 319 340 Clinical and immunologic aspects of egg donation pregnancies a systematic review 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Welle www dw com Deutsche Germany s Egg Donation Prohibition Is Outdated Experts Say DW 12 12 2007 DW COM Ingilizce 26 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 web archive org 13 Ocak 2009 13 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 web archive org 5 Kasim 2014 5 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 4 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Insanlarda ureme ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz