Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hanefîlik ya da Hanefî mezhebi (Arapça: اَلْحَنَفِيَْة veya اَلْمَذْهَبُ الْحَنَفِيُ), İslam dininin Sünnî (fıkıh) mezheplerinden biri. Hanefilerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Mâtürîdîliktir. İsmini asıl adı Nûman bin Sâbit olan kurucusu Ebu Hanife'den (699-767) alır. Başta Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi Türkî ülkeler olmak üzere Balkanlar, Tacikistan, Afganistan, Suriye, Ürdün, Bangladeş ve Pakistan'da yaygındır. Dört Sünnî mezhebin nüfus açısından en genişidir. Takipçileri, Sünni nüfusun yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Hanefîlik, günümüzde en çok bağlısı bulunan fıkıh mezhebidir. Mezhebin görüşleri El-İhtiyar adlı eserde bir araya toplanmıştır.
 Hanefi mezhebi (açık yeşil) | |
| Kurucu | |
|---|---|
| Ebu Hanife | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 Türkî ülke ve bölgeler•  Türkiye•  Kazakistan•  Özbekistan•  Türkmenistan•  Kırgızistan•  Kuzey Kıbrıs•  Doğu Türkistan | |
 Pakistan | |
 Afganistan | |
 Tacikistan | |
 Bangladeş | |
 Suriye | |
 Irak | |
 Ürdün | |
| Balkanlar | |
| Dinler | |
| İslam | |
| Kutsal kitaplar | |
| Kur'an-ı Kerim | |
Ebû Hanife
Başlığın ana sayfası: Ebû Hanife
Mezhep ismini aldığı Hanefi mezhebinin kurucusu olan Ebû Hanife 699 yılında Kûfe’de dünyaya gelmiştir. Babası kumaş tüccarı olan Ebu Hanife bir taraftan baba mesleğini yaparken diğer yandan Kufe’de birçok alimden ders alarak yetişmiştir. 18 yıl fıkıh dersi gördüğü onun en önemli hocasıdır. Hocası Hammad’ın vefatından sonra Kufe’de ders kürsüsüne oturmuştur. 30 yıl kadar ders halkasına katılan öğrenci sayısının 4000’i aştığı kabul edilmektedir. Emeviler ve Abbâsîler devrini yaşayan Ebu Hanife kendisine teklif edilen devlet görevlerini kabul etmemiştir. Kûfe’de derslerini sürdüren Ebu Hanife, halife Ebu Cafer el-Mansur tarafından aralarındaki anlaşmazlık üzerine hapse atılmıştır. Hapiste öldüğüne dair bilgiler nakledilmekle birlikte, sürgün hayatı yaşadığı Kufe’deki evinde 767 yılında ölmüştür. Birçok kitabında kendisinin sahabeden kimselerle görüştüğü ve tabiinden olduğu anlatılmaktadır. Ebu Hanife künyesiyle ilgili olarak kaynaklarda daha çok, “Hanife”nin o zaman Irak’ta bir çeşit divit olduğu ve Ebu Hanife’nin yanında çoğu zaman divit taşıdığından dolayı bu künyeyle anıldığı zikredilir. Hanîfenin boyun eğen ve dini Allah’a özgüleyen anlamında “hanif” kelimesinin müennesi olduğu veya Ebu Hanîfenin Hanîfe isminde bir kızı olduğu rivayetleri de kaynaklarda geçmektedir. Ebu Hanîfe’nin kaynaklarda Hammad isimli oğlu haricinde kız veya erkek başka bir çocuğunun varlığından söz edilmemektedir.
Gelişimi
Ebu Hanife Abdullah İbn Mes’ud’dan kendisine kadar gelen zamandaki Irak rey ekolüne bağlı âlimlerin mirasını bir içtihat meclisi niteliğindeki ders halkalarında geliştirip sistematik hale getirerek İslam âleminde bağlısı en fazla olacak fıkıh mezhebinin ilk temellerini atmıştır. Hanefi mezhebinde Ebu Hanife’nin ders halkalarında yetişen Ebu Yusuf, Muhammed ve Züfer gibi âlimlerin son derece önemli yeri vardır. Zira bu ilk nesil mezhep âlimleri kendisinden çok fazla kitabın naklolunmadığı Ebu Hanife’nin görüşlerini tedvin ederek, mezhebin görüşlerinin yazılmasında ve sistematik hale getirilmesinde büyük rol oynamışlardır. İlk nesil alimlerinin ve bunu takip eden bir iki asırlık zamandaki Tahâvî, Kerhî, Cessâs, Kudûrî ve Debûsî gibi âlimlerin önemli katkılarıyla mezhep tam olarak oluşmuş ve İslam aleminin değişik yerlerinde görüşleri hızlı bir şekilde yayılmıştır. Ebu Yusuf’un Abbasiler devrinde kadı’l-Kudat’lık makamında bulunması mezhebin resmi bir nitelik kazanmasına neden olmuş, aynı şekilde İslam tarihindeki en uzun ömürlü devletlerden Osmanlı Devleti’nin de resmi mezhebinin Hanefi mezhebi olması mezhebin yayılmasına hizmet etmiştir.
Hanefi mezhebi meselelerin çözümünde nasların yanında reye de yer vermesi, böylece naslar ile rey arasında makul denge kurmaya çalışması, istihsan metoduna sıklıkla başvurması gibi özellikleriyle diğer mezheplerden ayrılmaktadır. Hanefî mezhebinde diğer mezheplerden farklı olarak mezhep kitaplarında, farazî fıkıh meselelerine de yer verilerek teorik fıkhın ve fıkıh biliminin metodolojisi olan fıkıh usulünün gelişmesine büyük katkı sağlanmıştır.
Etimoloji
- Mezhebin ismi kurucusunun künyesi olan Ebû Hanife'den gelir. Hanife sözcüğü hanif kökünden gelir. Hanif sözcüğü İslam öncesinde Allah'ın birliğine inanan ve İbrahim'in dininden olanları tanımlamakta kullanılır.
Fakat Ebû Hanife'nin bu künyeyi nasıl aldığı konusunda çeşitli tartışmalar mevcuttur. En çok kabul görmüş açıklama, hanif sözcüğünün kullanımlarından olan "İslam'a kuvvetle bağlı olan kişi" anlamında, Ebu Hanife'nin İslam'a fazlasıyla bağlı olduğunu belirtmek için verildiği yönündedir. Kesin olan şey, mezhebin ismini kurucusundan aldığıdır.
Ebu Hanife'nin asıl adı Numan'dır. Babasının adı ise Sabit'tir. Hicretin 80. yılında doğmuş, 150. yılında Bağdat'ta ölmüştür. En büyük imam anlamında İmam-ı Azam da denilen Ebu Hanife'nin talebeleri, onun rivayet ettiği görüşleri toplayarak sistemleştirmişler, Onun görüşlerinden yeni yeni eserler telif etmişlerdir. Böylece İmam-ı Azam'ın görüşleri bir mezhep halini almıştır. Hanefi mezhebi; daha çok Türkiye, Suriye, Irak, Pakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan, Afganistan; Çin'in Sincan Uygur Eyaleti'nde, Kafkaslar ve Balkanlar'da yaygınlık kazanmıştır.
Hüküm çıkarma
Hanefi mezhebinde bir konuda hüküm çıkarmak için önce "kitap"a (yani İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'a) başvurulur. Kitapta bir delil bulunamazsa hadislere bakılır. Hadisler'de yoksa sahabenin birinin görüşü temel alınır. Sahabe sözünde de bir cevap bulunamazsa en son kıyasa başvurulur.
Dış bağlantılar
- https://islamansiklopedisi.org.tr/hanefi-mezhebi 8 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2023.
- ^ . 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hanefilik ya da Hanefi mezhebi Arapca ا ل ح ن ف ي ة veya ا ل م ذ ه ب ال ح ن ف ي Islam dininin Sunni fikih mezheplerinden biri Hanefilerin itikatta inancta mezhepleri ise Maturidiliktir Ismini asil adi Numan bin Sabit olan kurucusu Ebu Hanife den 699 767 alir Basta Turkiye Turkmenistan Ozbekistan Kazakistan ve Kirgizistan gibi Turki ulkeler olmak uzere Balkanlar Tacikistan Afganistan Suriye Urdun Banglades ve Pakistan da yaygindir Dort Sunni mezhebin nufus acisindan en genisidir Takipcileri Sunni nufusun yarisindan fazlasini olusturmaktadir Hanefilik gunumuzde en cok baglisi bulunan fikih mezhebidir Mezhebin gorusleri El Ihtiyar adli eserde bir araya toplanmistir HanefilikHanefi mezhebi acik yesil KurucuEbu HanifeOnemli nufusa sahip bolgelerTurki ulke ve bolgeler Turkiye Kazakistan Ozbekistan Turkmenistan Kirgizistan Kuzey Kibris Dogu Turkistan Pakistan Afganistan Tacikistan Banglades Suriye Irak UrdunBalkanlarDinlerIslamKutsal kitaplarKur an i KerimEbu HanifeBasligin ana sayfasi Ebu Hanife Mezhep ismini aldigi Hanefi mezhebinin kurucusu olan Ebu Hanife 699 yilinda Kufe de dunyaya gelmistir Babasi kumas tuccari olan Ebu Hanife bir taraftan baba meslegini yaparken diger yandan Kufe de bircok alimden ders alarak yetismistir 18 yil fikih dersi gordugu onun en onemli hocasidir Hocasi Hammad in vefatindan sonra Kufe de ders kursusune oturmustur 30 yil kadar ders halkasina katilan ogrenci sayisinin 4000 i astigi kabul edilmektedir Emeviler ve Abbasiler devrini yasayan Ebu Hanife kendisine teklif edilen devlet gorevlerini kabul etmemistir Kufe de derslerini surduren Ebu Hanife halife Ebu Cafer el Mansur tarafindan aralarindaki anlasmazlik uzerine hapse atilmistir Hapiste oldugune dair bilgiler nakledilmekle birlikte surgun hayati yasadigi Kufe deki evinde 767 yilinda olmustur Bircok kitabinda kendisinin sahabeden kimselerle gorustugu ve tabiinden oldugu anlatilmaktadir Ebu Hanife kunyesiyle ilgili olarak kaynaklarda daha cok Hanife nin o zaman Irak ta bir cesit divit oldugu ve Ebu Hanife nin yaninda cogu zaman divit tasidigindan dolayi bu kunyeyle anildigi zikredilir Hanifenin boyun egen ve dini Allah a ozguleyen anlaminda hanif kelimesinin muennesi oldugu veya Ebu Hanifenin Hanife isminde bir kizi oldugu rivayetleri de kaynaklarda gecmektedir Ebu Hanife nin kaynaklarda Hammad isimli oglu haricinde kiz veya erkek baska bir cocugunun varligindan soz edilmemektedir GelisimiEbu Hanife Abdullah Ibn Mes ud dan kendisine kadar gelen zamandaki Irak rey ekolune bagli alimlerin mirasini bir ictihat meclisi niteligindeki ders halkalarinda gelistirip sistematik hale getirerek Islam aleminde baglisi en fazla olacak fikih mezhebinin ilk temellerini atmistir Hanefi mezhebinde Ebu Hanife nin ders halkalarinda yetisen Ebu Yusuf Muhammed ve Zufer gibi alimlerin son derece onemli yeri vardir Zira bu ilk nesil mezhep alimleri kendisinden cok fazla kitabin naklolunmadigi Ebu Hanife nin goruslerini tedvin ederek mezhebin goruslerinin yazilmasinda ve sistematik hale getirilmesinde buyuk rol oynamislardir Ilk nesil alimlerinin ve bunu takip eden bir iki asirlik zamandaki Tahavi Kerhi Cessas Kuduri ve Debusi gibi alimlerin onemli katkilariyla mezhep tam olarak olusmus ve Islam aleminin degisik yerlerinde gorusleri hizli bir sekilde yayilmistir Ebu Yusuf un Abbasiler devrinde kadi l Kudat lik makaminda bulunmasi mezhebin resmi bir nitelik kazanmasina neden olmus ayni sekilde Islam tarihindeki en uzun omurlu devletlerden Osmanli Devleti nin de resmi mezhebinin Hanefi mezhebi olmasi mezhebin yayilmasina hizmet etmistir Hanefi mezhebi meselelerin cozumunde naslarin yaninda reye de yer vermesi boylece naslar ile rey arasinda makul denge kurmaya calismasi istihsan metoduna siklikla basvurmasi gibi ozellikleriyle diger mezheplerden ayrilmaktadir Hanefi mezhebinde diger mezheplerden farkli olarak mezhep kitaplarinda farazi fikih meselelerine de yer verilerek teorik fikhin ve fikih biliminin metodolojisi olan fikih usulunun gelismesine buyuk katki saglanmistir EtimolojiMezhebin ismi kurucusunun kunyesi olan Ebu Hanife den gelir Hanife sozcugu hanif kokunden gelir Hanif sozcugu Islam oncesinde Allah in birligine inanan ve Ibrahim in dininden olanlari tanimlamakta kullanilir Fakat Ebu Hanife nin bu kunyeyi nasil aldigi konusunda cesitli tartismalar mevcuttur En cok kabul gormus aciklama hanif sozcugunun kullanimlarindan olan Islam a kuvvetle bagli olan kisi anlaminda Ebu Hanife nin Islam a fazlasiyla bagli oldugunu belirtmek icin verildigi yonundedir Kesin olan sey mezhebin ismini kurucusundan aldigidir Ebu Hanife nin asil adi Numan dir Babasinin adi ise Sabit tir Hicretin 80 yilinda dogmus 150 yilinda Bagdat ta olmustur En buyuk imam anlaminda Imam i Azam da denilen Ebu Hanife nin talebeleri onun rivayet ettigi gorusleri toplayarak sistemlestirmisler Onun goruslerinden yeni yeni eserler telif etmislerdir Boylece Imam i Azam in gorusleri bir mezhep halini almistir Hanefi mezhebi daha cok Turkiye Suriye Irak Pakistan Turkmenistan Ozbekistan Tacikistan Kirgizistan Kazakistan Afganistan Cin in Sincan Uygur Eyaleti nde Kafkaslar ve Balkanlar da yayginlik kazanmistir Hukum cikarmaHanefi mezhebinde bir konuda hukum cikarmak icin once kitap a yani Islam in kutsal kitabi Kur an a basvurulur Kitapta bir delil bulunamazsa hadislere bakilir Hadisler de yoksa sahabenin birinin gorusu temel alinir Sahabe sozunde de bir cevap bulunamazsa en son kiyasa basvurulur Dis baglantilarhttps islamansiklopedisi org tr hanefi mezhebi 8 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 5 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2023 28 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2016 Arsivlenmis kopya 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2023