Vittorio Emanuele Orlando (19 Mayıs 1860 Palermo – 1 Aralık 1952 Roma) İtalyan hukukçu, akademisyen, diplomat, devlet adamı ve 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919 tarihleri arasında İtalya başbakanı. I. Dünya Savaşı'nın sonunda Versay Barış Antlaşması'nın toplantılarına katıldı. Sıklıkla "Zaferin Başbakanı" lakabıyla anılır.
Vittorio Emanuele Orlando | |
---|---|
İtalya Başbakanı olduğu dönemdeki resmî portresi | |
İtalya Başbakanı | |
Görev süresi 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919 | |
Hükümdar | III. Vittorio Emanuele |
Yerine geldiği | Paolo Boselli |
Yerine gelen | Francesco Saverio Nitti |
İtalya İçişleri Bakanı | |
Görev süresi 18 Haziran 1916 - 23 Haziran 1919 | |
Başbakan | Paolo Boselli |
Yerine geldiği | Antonio Salandra |
Yerine gelen | Francesco Saverio Nitti |
Temsilciler Meclisi üyesi | |
Görev süresi 5 Nisan 1897 - 21 Ocak 1929 | |
Temsilciler Meclisi Başkanı | |
Görev süresi 5 Temmuz 1944 - 21 Haziran 1946 | |
Hükümdar | III. Vittorio Emanuele |
Yerine geldiği | Dino Grandi |
Yerine gelen | Giuseppe Saragat |
Görev süresi 1 Aralık 1919 - 25 Haziran 1920 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Enrico De Nicola |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Vittorio Emanuele Orlando 19 Mayıs 1860 Palermo, Sicilya, Sicilyateyn Kraliyeti |
Ölüm | 1 Aralık 1952 (92 yaşında) Roma, Lazio, İtalya |
Partisi | Tarihsel Sol (1897–1913) Liberal Birlik (1913–1919) |
Bitirdiği okul | Palermo Üniversitesi |
Mesleği | Siyasetçi, hukukçu, akademisyen, diplomat |
Dini | Hristiyan |
İmzası |
Hayatı
Vittorio Emanuele Orlando, Sicilya'nın Palermo bölgesinde doğdu. Babası, toprak sahibi bir soyluydu, oğlunun doğumunu kayda geçirtme işini geciktirmişti çünkü Giuseppe Garibaldi'nin 1,000 vatansever taraftarı bir İtalyan devleti kurmak için çıktıkları yolun ilk adımında Sicilya'ya hücum etmişlerdi.
Mezun olduğu Palermo Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde akademisyenlik yapmıştır.
1897'de Partinico ilçesinden İtalyan Vekiller Meclisine (İtalyanca: Camera dei Deputati) seçildi ve 1925'e kadar aynı ilçeden sürekli olarak yeniden seçildi. 1892 ve 1921 yılları arasında beş kez İtalya Başbakanlığı yapmış olan Giovanni Giolitti'yi destekledi.
İtalya başbakanı olarak 1919'da Paris Barış Konferansı'na katıldı. İtalya'nın I. Dünya Savaşı'na katılmasının karşılığında Dalmaçya'nın tazminat olarak İtalya'ya bırakılacağı sözünün verildiği 1915 Londra Gizli Antlaşmasının yerine getirilmesini talep etti. Fakat Woodrow Wilson, Orlando'nun taleplerine kuvvetle karşı koydu. Bu nedenle Orlando antlaşmanın yerine getirilmesi konusunda Fransız ve Britanyalı desteği almada başarısız oldu. Bu onun Barış Konferansını terk etmesine neden oldu. Ancak, bir ay sonra geri döndü. Orlando, konferansta Japonya tarafından tanıtılan Irk Eşitliği Teklifi'ni destekledi.
Toplantılarda İtalya için tatmin edici bir çözüme ulaşılamayınca Orlando istifa etti ve yerine 'den Francesco Saverio Nitti geldi. Bu olaylar sonucunda İtalya'nın savaş sonundaki zaferi İtalyanlar tarafından "Sakat Zafer" olarak adlandırıldı ve bu Benito Mussolini'nin güç kazanmasının nedenlerinden biri oldu.
Orlando, 1 Aralık 1919 ile 25 Haziran 1920 arasında Temsilciler Meclisi Başkanı görevini üstlendi.
Faşizm dönemi
Benito Mussolini 1922 yılında güçlendiğinde Orlando taktiksel olarak onu destekledi. Fakat 1924 yılında gerçekleşen Giacomo Matteotti cinayetinden sonra araları açıldı. 1925'te faşizme muhalefet ederken, Orlando Temsilciler Meclisi koltuğunu bıraktı, kendisini yazarlığa ve öğretmenliğe adadı.
Siyaset sahnesinde tekrar ortaya çıkması, Mussolini'nin 1935 yılında Etiyopya'yı işgale girişmesinin hemen ardından onu destekleyici bir mektup yazmasıyla oldu.
Faşizm sonrası
5 Temmuz 1944 tarihinde ikinci kez Temsilciler Meclisi Başkanı oldu ve bu görevini 21 Haziran 1946 tarihine kadar sürdürdü.
8 Mayıs 1948 tarihinde Yaşam Boyu Senatörlük verilerek onurlandırıldı. Parlamento tarafından seçilen ilk İtalyan Cumhurbaşkanlığı seçimleri olan Mayıs 1948'deki seçimlerde İtalya'nın 2. cumhurbaşkanı olmak için yarıştı ve 88 yaşında olmasına rağmen parlamentodaki oyların %35,6'sını alarak ikinci sırada kaldı.
Önde gelen politik kişiliklerden biri olması dışında hukuk profesörü olan Orlando, ayrıca hukuki ve adli konularla ilgili yüzü aşkın eseriyle bilinir.
Kurucu meclis üyelerinden biri ve meclis sözcüsü olarak İtalya'da Cumhuriyetçi Anayasanın kurucu babalarından biri sayılır.
1 Aralık 1952 tarihinde 93 yaşını sürerken yaşamını yitirdi.
- La riforma elettorale, 1883
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Vittorio Emanuele Orlando ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b "Last of the Big Four". Time (İngilizce). 8 Aralık 1952. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
- ^ Tucker. "Vittorio Emanuele Orlando". Encyclopedia Of World War I (İngilizce). ss. 865-866.
- ^ Servadio, Gaia (1976). Mafioso. A history of the Mafia from its origins to the present day (İngilizce). Londra: Secker & Warburg. s. 71. ISBN .
- ^ a b "Vittorio Emanuele Orlando". Columbia Electronic Encyclopedia (İngilizce) (6. bas.). 2011.
- ^ "Signor Orlando Returns to Rome". The Financial Times (İngilizce) (9525). Londra, İngiltere. 25 Nisan 1919. s. 3.
- ^ Lauren, Paul G. (1988). Power And Prejudice: The Politics And Diplomacy Of Racial Discrimination (İngilizce). Boulder (CO): Westview Press. s. 92. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vittorio Emanuele Orlando 19 Mayis 1860 Palermo 1 Aralik 1952 Roma Italyan hukukcu akademisyen diplomat devlet adami ve 23 Ekim 1917 23 Haziran 1919 tarihleri arasinda Italya basbakani I Dunya Savasi nin sonunda Versay Baris Antlasmasi nin toplantilarina katildi Siklikla Zaferin Basbakani lakabiyla anilir Vittorio Emanuele OrlandoItalya Basbakani oldugu donemdeki resmi portresiItalya BasbakaniGorev suresi 23 Ekim 1917 23 Haziran 1919Hukumdar III Vittorio EmanueleYerine geldigi Paolo BoselliYerine gelen Francesco Saverio NittiItalya Icisleri BakaniGorev suresi 18 Haziran 1916 23 Haziran 1919Basbakan Paolo BoselliYerine geldigi Antonio SalandraYerine gelen Francesco Saverio NittiTemsilciler Meclisi uyesiGorev suresi 5 Nisan 1897 21 Ocak 1929Temsilciler Meclisi BaskaniGorev suresi 5 Temmuz 1944 21 Haziran 1946Hukumdar III Vittorio EmanueleYerine geldigi Dino GrandiYerine gelen Giuseppe SaragatGorev suresi 1 Aralik 1919 25 Haziran 1920Yerine geldigiYerine gelen Enrico De NicolaKisisel bilgilerDogum Vittorio Emanuele Orlando 19 Mayis 1860 1860 05 19 Palermo Sicilya Sicilyateyn KraliyetiOlum 1 Aralik 1952 92 yasinda Roma Lazio ItalyaPartisi Tarihsel Sol 1897 1913 Liberal Birlik 1913 1919 Demokratik Liberal Parti 1919 1926 Italyan Liberal Parti 1926 1952 Bitirdigi okul Palermo UniversitesiMeslegi Siyasetci hukukcu akademisyen diplomatDini HristiyanImzasiHayatiDortlu Konsey soldan saga Ingiltere Basbakani David Lloyd George Vittorio Emanuele Orlando Fransa Basbakani Georges Clemenceau ve ABD Baskani Woodrow Wilson Versay Sarayi nda 1919 Fransiz Maresal Ferdinand Foch Fransa Basbakani Georges Clemenceau Ingiltere Basbakani David Lloyd George Vittorio Emanuele Orlando ve Baron Sidney Sonnino 1919 Versay Sarayi Vittorio Emanuele Orlando ileri yaslarinda Vittorio Emanuele Orlando Sicilya nin Palermo bolgesinde dogdu Babasi toprak sahibi bir soyluydu oglunun dogumunu kayda gecirtme isini geciktirmisti cunku Giuseppe Garibaldi nin 1 000 vatansever taraftari bir Italyan devleti kurmak icin ciktiklari yolun ilk adiminda Sicilya ya hucum etmislerdi Mezun oldugu Palermo Universitesi Hukuk Fakultesi nde akademisyenlik yapmistir 1897 de Partinico ilcesinden Italyan Vekiller Meclisine Italyanca Camera dei Deputati secildi ve 1925 e kadar ayni ilceden surekli olarak yeniden secildi 1892 ve 1921 yillari arasinda bes kez Italya Basbakanligi yapmis olan Giovanni Giolitti yi destekledi Italya basbakani olarak 1919 da Paris Baris Konferansi na katildi Italya nin I Dunya Savasi na katilmasinin karsiliginda Dalmacya nin tazminat olarak Italya ya birakilacagi sozunun verildigi 1915 Londra Gizli Antlasmasinin yerine getirilmesini talep etti Fakat Woodrow Wilson Orlando nun taleplerine kuvvetle karsi koydu Bu nedenle Orlando antlasmanin yerine getirilmesi konusunda Fransiz ve Britanyali destegi almada basarisiz oldu Bu onun Baris Konferansini terk etmesine neden oldu Ancak bir ay sonra geri dondu Orlando konferansta Japonya tarafindan tanitilan Irk Esitligi Teklifi ni destekledi Toplantilarda Italya icin tatmin edici bir cozume ulasilamayinca Orlando istifa etti ve yerine den Francesco Saverio Nitti geldi Bu olaylar sonucunda Italya nin savas sonundaki zaferi Italyanlar tarafindan Sakat Zafer olarak adlandirildi ve bu Benito Mussolini nin guc kazanmasinin nedenlerinden biri oldu Orlando 1 Aralik 1919 ile 25 Haziran 1920 arasinda Temsilciler Meclisi Baskani gorevini ustlendi Fasizm donemi Benito Mussolini 1922 yilinda guclendiginde Orlando taktiksel olarak onu destekledi Fakat 1924 yilinda gerceklesen Giacomo Matteotti cinayetinden sonra aralari acildi 1925 te fasizme muhalefet ederken Orlando Temsilciler Meclisi koltugunu birakti kendisini yazarliga ve ogretmenlige adadi Siyaset sahnesinde tekrar ortaya cikmasi Mussolini nin 1935 yilinda Etiyopya yi isgale girismesinin hemen ardindan onu destekleyici bir mektup yazmasiyla oldu Fasizm sonrasi 5 Temmuz 1944 tarihinde ikinci kez Temsilciler Meclisi Baskani oldu ve bu gorevini 21 Haziran 1946 tarihine kadar surdurdu 8 Mayis 1948 tarihinde Yasam Boyu Senatorluk verilerek onurlandirildi Parlamento tarafindan secilen ilk Italyan Cumhurbaskanligi secimleri olan Mayis 1948 deki secimlerde Italya nin 2 cumhurbaskani olmak icin yaristi ve 88 yasinda olmasina ragmen parlamentodaki oylarin 35 6 sini alarak ikinci sirada kaldi Onde gelen politik kisiliklerden biri olmasi disinda hukuk profesoru olan Orlando ayrica hukuki ve adli konularla ilgili yuzu askin eseriyle bilinir Kurucu meclis uyelerinden biri ve meclis sozcusu olarak Italya da Cumhuriyetci Anayasanin kurucu babalarindan biri sayilir 1 Aralik 1952 tarihinde 93 yasini surerken yasamini yitirdi La riforma elettorale 1883KaynakcaWikimedia Commons ta Vittorio Emanuele Orlando ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b Last of the Big Four Time Ingilizce 8 Aralik 1952 10 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2018 Tucker Vittorio Emanuele Orlando Encyclopedia Of World War I Ingilizce ss 865 866 Servadio Gaia 1976 Mafioso A history of the Mafia from its origins to the present day Ingilizce Londra Secker amp Warburg s 71 ISBN 0 440 55104 8 a b Vittorio Emanuele Orlando Columbia Electronic Encyclopedia Ingilizce 6 bas 2011 Signor Orlando Returns to Rome The Financial Times Ingilizce 9525 Londra Ingiltere 25 Nisan 1919 s 3 Lauren Paul G 1988 Power And Prejudice The Politics And Diplomacy Of Racial Discrimination Ingilizce Boulder CO Westview Press s 92 ISBN 0 8133 0678 7