Yeşilköy (Türkçe telaffuz: ) veya 1926'dan önceki ismiyle Ayastefanos (Yunanca: Άγιος Στέφανος, romanize: Ágios Stéfanos), İstanbul'da Yeşilyurt ve Florya mahalleleri arasında yer alan Marmara Denizi kıyısındaki Bakırköy şehir merkezinin yaklaşık 7 km batısında bir mahalledir. Bazı kaynaklarda San Stefano veya Santo Stefano olarak geçer. 1970'lerde İstanbul nüfusunun hızla artmasından önce Yeşilköy, bir köy ve sahil dinlenme yeriydi. İstanbul'un uluslararası havaalanı olan Atatürk Havalimanı, Yeşilköy mahallesinde yer alır. Ayrıca Bakırköy'ün sınırı en geniş olan mahallesidir. Yeşilköy semti, Osmanlı döneminde daha çok Rumların yaşadığı bir balıkçı mahallesiydi ve o zamanlar Ayastefanos yani Aziz Stefan adıyla anılmaktaydı. Cumhuriyet döneminde yer isimleri Türkçeleştirilirken bu semte de Yeşilköy adı uygun görüldü. Bu adı o dönemde semtte yaşayan ünlü edebiyatçı Halit Ziya Uşaklıgil'in yeşiline, doğasına hayran olduğu için verdiği rivayet edilir.
Yeşilköy | |
---|---|
Yeşilköy'ün Bakırköy'deki konumu | |
Yeşilköy Yeşilköy'ün İstanbul'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi Bölge | Marmara |
İl | İstanbul |
İlçe | Bakırköy |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 13,23 km² |
Rakım | 13 m |
Nüfus (2019) | |
• Toplam | 24.669 |
• Yoğunluk | oto/km² |
Zaman dilimi | (UDAS) |
Posta kodu | 34149 |
Alan kodu | 0212 |
Plaka kodu | 34 |
Tarih
Yeşilköy 1926'ya kadar kullandığı San Stefano (Türkçe kaynaklarda Ayastefanos olarak geçer) adını 4. yüzyılda I. Konstantin devrinde anısına kurulan Aziz Stefanos Kilisesi'nden almış oluğu ileri sürülse de köyün adı en erken 11. yüzyıldaki Bizanslı tarihçi Mihail Psellos'un vekâyinamesinde geçmektedir.
1203 yılında Haçlılar'ın Latin ordusu Yeşilköy sahiline çıktı. Bir yıl sonra 4. Haçlı Seferi'nde İstanbul işgal edilmiş olacaktı. 19. yüzyılda tüm köy güçlü Ermeni Dadyan ailesine aitti, Sultan'ın bir hediyesi olarak sahip olmuşlardı.
Kırım Savaşı sırasında Fransızlar buraya yerleşti ve İstanbul'un üç fenerinden birisini yaptılar. Yeşilköy semti tarihteki önemli birkaç dönüm noktasına sahne olmuş bir semttir. 1878 Savaşında Ruslar Yeşilköy'de karargâh kurdular ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın sonuçlarını kayda geçiren Ayastefanos Antlaşması burada imzalandı. Antlaşmanın bir nişanesi olarak Şenlikköy tarafında Ruslar tarafından Ayastefanos Rus Abidesi inşa edildi. Kısa bir süre sonrasında ise imha edilerek yıktırıldı.
Ayrıca Sultan II. Abdülhamit'in Selanik'e sürgün kararı burada alındı. 1912'de Balkan Savaşları sırasında koleradan dolayı hasta olan binlerce asker buraya getirildi. Ve yaklaşık 3000'i öldü. Ölüler tren istasyonu yakınına gömüldüler. Hareket Ordusu Selanik'ten başlayan yolculuğunda son molayı burada vermişti. Bu tarihi konaklamanın izdüşümü Yeşilköy'ün sokak ve cadde isimlerine yansımıştır: "Hareket Ordusu Sokak", "Mahmut Şevket Paşa Caddesi", "14 Nisan Sokak" gibi. Yeşilköy, 1924 yılına kadar Ayastefanos adını taşımıştır. Yıllarca burada yaşayan Halit Ziya Uşaklıgil'in teklif ettiği belirtilen "Yeşilköy" adı mahalleye 1930 yılında İstanbul'un idari yapısının düzenlenmesi sürecinde verildi.
19. ve erken 20. yüzyılda Yeşilköy, İstanbul'un üst sınıfının favori dinlenme sahili ve avlanma yeri idi ve karışık nüfusa sahipti. Nüfusunu Türkler, Rumlar (hemen hemen tamamı göç etti), Ermeniler (şimdilerde artık çok küçük bir parçası yaşamakta) ve Levant (İstanbul'un İtalyan ve Fransız halkı) (hemen hemen tamamı göç etti). Bu halihazırdaki mevcut kalıntının işareti olarak İtalyan elçilik, İtalyan Katolik Mezarlığı, Ermeni ve Rum kiliseleridir. Bütün kiliseler St. Stephene adanır.
Atatürk Havalimanı
1912 yılında Yeşilköy Hava Meydanı olarak açılan yerleşke uzun yıllar Yeşilköy Havalimanı olarak isimlendirildi. 1985 yılında ismi Atatürk Havalimanı olarak değiştirildi. Şehrin kuzeyinde inşa edilen İstanbul Havalimanı'nın açılması sebebiyle 2019 yılında sivil uçuşlara kapatılmıştır.
Coğrafya ve ulaşım
Yeşilköy Marmaray inşaatının başlamasına dek Sirkeci-Halkalı banliyö tren hattında bir istasyona sahipti. İlk istasyon 1871 yılında inşa edilmişti. Doğu sınırında Yeşilyurt mahallesi, batı sınırında ise Şenlikköy (Florya) mahallesi bulunur. Güneyinde Marmara Denizi. Kuzeyinde ise E5 Karayolu geçmektedir. Ayrıca 1912 yılında Yeşilköy Hava Meydanı adı ile açılan ardından 1953 yılında Yeşilköy Havalimanı olan, daha sonra 1985'te adı Atatürk Havalimanı olarak değişen İstanbul'un ilk havalimanı mahalle sınırları içerisindedir. Ancak havalimanı 2019 yılında sivil uçuşlara kapatılarak, Arnavutköy'deki İstanbul Havalimanı'na taşınmıştır. 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başlarında inşa edilmiş olan dikkate değer bazı ağaç Art nouveau evlere sahiptir. Bir marinası ve kumlu plajları vardır.
Eğitim
Yeşilköy'de Yeşilköy 50. Yıl Anadolu Lisesi, Yeşilköy Anadolu Lisesi ve Nüket Ercan Adalet Meslek Lisesi olmak üzere 3 lise bulunmaktadır. Ayrıca, Özel Yeşilköy Ermeni İlk ve Ortaokulu da bir azınlık okulu olarak mevcuttur.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 25.041 |
2020 | 24.814 |
2019 | 24.669 |
2018 | 23.476 |
2017 | 23.785 |
2016 | 24.134 |
2015 | 24.043 |
2014 | 24.472 |
2013 | 24.742 |
2012 | 24.719 |
2011 | 24.165 |
2010 | 23.972 |
2009 | 23.565 |
2008 | 23.323 |
2007 | 24.843 |
2000 | 22.296 |
1965 | 16.857 |
1960 | 12.530 |
1955 | 9.017 |
1950 | 5.108 |
1945 | 6.448 |
1940 | 4.912 |
Fotoğraflar
- Yeşilköy Marina
- Yeşilköy Denizfeneri
Notlar
Kaynakça
- ^ . atlasbig.com.tr. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ Ottoman, San Stefano. 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ajammc.com.
- ^ "San Stefano Russian Monument in Istanbul". 9 Ağustos 2020. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020.
- ^ Nişanyan, Sevan. . nisanyanmap.com. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2013.
- ^ Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 6, 6 Mart 2009, sf. 14
- ^ a b c d e f g h i j k l m "İstanbul Bakırköy Yeşilköy Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ . TÜİK. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ . TÜİK. 11 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ 2000 Genel Nüfus Sayımı Verileri, Türkiye İstatistik Kurumu
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). "1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- Turga, Tuna (2004). Ayastefanos'tan Yeşilköy'e
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Yeşilköy ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Yeşilköy için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yesilkoy Turkce telaffuz jeˈʃilcœj veya 1926 dan onceki ismiyle Ayastefanos Yunanca Agios Stefanos romanize Agios Stefanos Istanbul da Yesilyurt ve Florya mahalleleri arasinda yer alan Marmara Denizi kiyisindaki Bakirkoy sehir merkezinin yaklasik 7 km batisinda bir mahalledir Bazi kaynaklarda San Stefano veya Santo Stefano olarak gecer 1970 lerde Istanbul nufusunun hizla artmasindan once Yesilkoy bir koy ve sahil dinlenme yeriydi Istanbul un uluslararasi havaalani olan Ataturk Havalimani Yesilkoy mahallesinde yer alir Ayrica Bakirkoy un siniri en genis olan mahallesidir Yesilkoy semti Osmanli doneminde daha cok Rumlarin yasadigi bir balikci mahallesiydi ve o zamanlar Ayastefanos yani Aziz Stefan adiyla anilmaktaydi Cumhuriyet doneminde yer isimleri Turkcelestirilirken bu semte de Yesilkoy adi uygun goruldu Bu adi o donemde semtte yasayan unlu edebiyatci Halit Ziya Usakligil in yesiline dogasina hayran oldugu icin verdigi rivayet edilir YesilkoyMahalleYesilkoy un Bakirkoy deki konumuYesilkoyYesilkoy un Istanbul daki konumuUlke TurkiyeCografi BolgeMarmaraIlIstanbulIlceBakirkoyYuzolcumu Toplam13 23 km Rakim13 mNufus 2019 Toplam24 669 Yogunlukoto km Zaman dilimiUTC 03 00 UDAS Posta kodu34149Alan kodu0212Plaka kodu34Tarih1914 yilinda yikilan Ayastefanos Rus Abidesi nin bir goruntusu Yesilkoy 1926 ya kadar kullandigi San Stefano Turkce kaynaklarda Ayastefanos olarak gecer adini 4 yuzyilda I Konstantin devrinde anisina kurulan Aziz Stefanos Kilisesi nden almis olugu ileri surulse de koyun adi en erken 11 yuzyildaki Bizansli tarihci Mihail Psellos un vekayinamesinde gecmektedir 1203 yilinda Haclilar in Latin ordusu Yesilkoy sahiline cikti Bir yil sonra 4 Hacli Seferi nde Istanbul isgal edilmis olacakti 19 yuzyilda tum koy guclu Ermeni Dadyan ailesine aitti Sultan in bir hediyesi olarak sahip olmuslardi Kirim Savasi sirasinda Fransizlar buraya yerlesti ve Istanbul un uc fenerinden birisini yaptilar Yesilkoy semti tarihteki onemli birkac donum noktasina sahne olmus bir semttir 1878 Savasinda Ruslar Yesilkoy de karargah kurdular ve 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin sonuclarini kayda geciren Ayastefanos Antlasmasi burada imzalandi Antlasmanin bir nisanesi olarak Senlikkoy tarafinda Ruslar tarafindan Ayastefanos Rus Abidesi insa edildi Kisa bir sure sonrasinda ise imha edilerek yiktirildi Ayrica Sultan II Abdulhamit in Selanik e surgun karari burada alindi 1912 de Balkan Savaslari sirasinda koleradan dolayi hasta olan binlerce asker buraya getirildi Ve yaklasik 3000 i oldu Oluler tren istasyonu yakinina gomulduler Hareket Ordusu Selanik ten baslayan yolculugunda son molayi burada vermisti Bu tarihi konaklamanin izdusumu Yesilkoy un sokak ve cadde isimlerine yansimistir Hareket Ordusu Sokak Mahmut Sevket Pasa Caddesi 14 Nisan Sokak gibi Yesilkoy 1924 yilina kadar Ayastefanos adini tasimistir Yillarca burada yasayan Halit Ziya Usakligil in teklif ettigi belirtilen Yesilkoy adi mahalleye 1930 yilinda Istanbul un idari yapisinin duzenlenmesi surecinde verildi 19 ve erken 20 yuzyilda Yesilkoy Istanbul un ust sinifinin favori dinlenme sahili ve avlanma yeri idi ve karisik nufusa sahipti Nufusunu Turkler Rumlar hemen hemen tamami goc etti Ermeniler simdilerde artik cok kucuk bir parcasi yasamakta ve Levant Istanbul un Italyan ve Fransiz halki hemen hemen tamami goc etti Bu halihazirdaki mevcut kalintinin isareti olarak Italyan elcilik Italyan Katolik Mezarligi Ermeni ve Rum kiliseleridir Butun kiliseler St Stephene adanir Turk Hava Yollari genel mudurluk binasiAtaturk Havalimani1912 yilinda Yesilkoy Hava Meydani olarak acilan yerleske uzun yillar Yesilkoy Havalimani olarak isimlendirildi 1985 yilinda ismi Ataturk Havalimani olarak degistirildi Sehrin kuzeyinde insa edilen Istanbul Havalimani nin acilmasi sebebiyle 2019 yilinda sivil ucuslara kapatilmistir Cografya ve ulasimYesilkoy Marmaray insaatinin baslamasina dek Sirkeci Halkali banliyo tren hattinda bir istasyona sahipti Ilk istasyon 1871 yilinda insa edilmisti Dogu sinirinda Yesilyurt mahallesi bati sinirinda ise Senlikkoy Florya mahallesi bulunur Guneyinde Marmara Denizi Kuzeyinde ise E5 Karayolu gecmektedir Ayrica 1912 yilinda Yesilkoy Hava Meydani adi ile acilan ardindan 1953 yilinda Yesilkoy Havalimani olan daha sonra 1985 te adi Ataturk Havalimani olarak degisen Istanbul un ilk havalimani mahalle sinirlari icerisindedir Ancak havalimani 2019 yilinda sivil ucuslara kapatilarak Arnavutkoy deki Istanbul Havalimani na tasinmistir 19 yuzyilin sonu ile 20 yuzyilin baslarinda insa edilmis olan dikkate deger bazi agac Art nouveau evlere sahiptir Bir marinasi ve kumlu plajlari vardir EgitimYesilkoy de Yesilkoy 50 Yil Anadolu Lisesi Yesilkoy Anadolu Lisesi ve Nuket Ercan Adalet Meslek Lisesi olmak uzere 3 lise bulunmaktadir Ayrica Ozel Yesilkoy Ermeni Ilk ve Ortaokulu da bir azinlik okulu olarak mevcuttur NufusYillara gore mahalle nufus verileri2021 25 0412020 24 8142019 24 6692018 23 4762017 23 7852016 24 1342015 24 0432014 24 4722013 24 7422012 24 7192011 24 1652010 23 9722009 23 5652008 23 3232007 24 8432000 22 2961965 16 8571960 12 5301955 9 0171950 5 1081945 6 4481940 4 912FotograflarYesilkoy Marina Yesilkoy DenizfeneriNotlarKaynakca atlasbig com tr 10 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2023 Ottoman San Stefano 14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ajammc com San Stefano Russian Monument in Istanbul 9 Agustos 2020 10 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2020 Nisanyan Sevan nisanyanmap com 15 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Kasim 2013 Bambaska Bakirkoy Gazetesi Sayi 6 6 Mart 2009 sf 14 a b c d e f g h i j k l m Istanbul Bakirkoy Yesilkoy Mahallesi Nufusu Nufusune com 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 TUIK 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2015 TUIK 11 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2015 2000 Genel Nufus Sayimi Verileri Turkiye Istatistik Kurumu Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1963 1960 Genel Nufus Sayimi Il Ilce Bucak ve Koyler itibariyla nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1961 1955 Genel Nufus Sayimi Vilayet Kaza Nahiye ve Koyler itibariyla nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basvekalet Istatistik Umum Mudurlugu 1954 1950 Umumi Nufus Sayimi Vilayet Kaza Nahiye ve Koyler itibariyla Nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1948 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1944 1940 Genel Nufus Sayimi Vilayetler Kazalar Nahiyeler ve Koyler Itibarile Nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Turga Tuna 2004 Ayastefanos tan Yesilkoy eDis baglantilarWikimedia Commons ta Yesilkoy ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Yesilkoy icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft