Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hans Christian Andersen (2 Nisan 1805 - 4 Ağustos 1875), Danimarkalı yazar, şair.
| Hans Christian Andersen | |
|---|---|
 Hans Christian Andersen, 1869 yılında. | |
| Doğum | Reinaldo Arenas Fuentes 2 Nisan 1805 Odense, Danimarka |
| Ölüm | 4 Ağustos 1875 (70 yaşında) Kopenhag, Danimarka |
| Meslek | Şair, oyun yazarı, roman yazarı, |
| Milliyet | Danimarkalı |
| Vatandaşlık | Danimarka |
| Dönem | 1819 - 1872 |
| Tür | Çocuk edebiyatı, gezi yazısı, biyografi |
| Önemli eser | Küçük Deniz Kızı, Kralın Yeni Giysisi, Çirkin Ördek Yavrusu, Karlar Kraliçesi, Kibritçi Kız |
| Önemli ödülleri | Prometheus Şeref Kürsüsü Ödülü [] |
Etkilendikleri | |
| İmza |  |
Geleneksel masallardan yararlanarak yazdığı özgün masallar ile tüm dünyada tanınmıştır. UNESCO'nun dünya çeviri bibliyografyasına göre dünyanın eserleri en çok dile çevrilen sekizinci yazarıdır. Birçok ülkeyi gezmiş, masallar dışında yirmi kadar gezi kitabı, elliye yakın tiyatro oyunu, altı roman yazmıştır.
Hayatı
2 Nisan 1805'te Odense kentinde doğdu. Babası ayakkabı tamircisi Hans Andersen, annesi ise çamaşırcı Anne Marie Andersdatter'dir. Danimarka ve Norveç edebiyatının kurucusu kabul edilen 'in komedilerini okuyarak çocuk yaşında tiyatro ile tanıştı. Babasının yardımı ile oyuncak bebeklerden bir kukla tiyatrosu kurdu. Kopenhag Kraliyet Tiyatrosu'nun gezici oyunlarını Odense'deki tiyatroda izleme olanağı buldu.
11 yaşındayken babasının ölümü üzerine okula ara verdi ve annesiyle birlikte temizlikçilik, çamaşırcılık yaptı. Annesi 1818'de ilk eşi gibi ayakkabıcı olan biriyle ikinci evliliğini yaptı. Yoksul çocukların okuduğu bir okula gönderilen Hans Andersen, okulla birlikte dokumacı ve terzi çıraklığı, tütün fabrikasında işçilik yaptı.
1819'da tiyatro oyuncusu olmak ümidiyle Kopenhag'a gitti. Oyunculuğu ve dansçılığı denedi; başarılı olamayınca oyun yazarlığına yöneldi. Sesi kalınlaşana kadar koroda şarkı söyledi; 1822'de korodan çıkarıldı. Tiyatro müdürü Joans Collins'in himayesinde Slagelse ve Elsinore'de bir okula gönderildi; okul müdürünün evinde yaşadı. Okul müdürü ile yaşadığı sorunlar üzerine 1827'de Kopenhag'a geri döndü ve ertesi yıl Kopenhag Üniversitesi'ne girdi.
1829'da ilk önemli yapıtı sayılan "Holmen Kanalından Amager Adasının Doğu Ucuna Bir Yürüyüş"'ü yayımladı. Hemen ardından "St. Nicholas Kilisesi Kulesi'nde Aşk"' adlı vodvili ve bazı şiirlerini yayımladı.
Yayımlanan bu eserlerin ardından küçük bir seyahat ödeneği alarak ilk defa ülke dışına çıktı. Bu ilk deneyimden sonra ülkesi ve Avrupa ülkeleri arasında sıklıkla seyahat etti; yolculuklarından gezi kitapları için birçok malzeme çıkardı. 1832 yılına kadar şiir, oyun, gezi yazısı türlerinde ilk eserlerini verdi, 1832'de ilk librettolarını yazdı.
Yaşadığı dönemin masal anlatma geleneğine uygun olarak, çocuklara hatırladığı ya da bulduğu masalları anlatan Andersen, iyi bir masal anlatıcısı idi. Kendine özgü masal anlatma yöntemini ve birçok kaynağı kullanarak yarattığı masalları sonradan yazıya geçirerek masal yazarlığına başladı. Yazıya geçirdiği ilk masalın el yazması 2012 yılında bir arşivde bulunmuştur. Bu masal, 1820'de öğrenciyken yazdığı "Tællelyset" (Don Yağından Mum) idi. “İç güzelliği fark edilene ve tutuşturulana kadar ihmal edilen ve kirlenen saygıdeğer bir mumun hikâyesi” idi ve "Bayan Bunkeflod"'a atfetmişti. Bayan Bunkeflod’ın, Andersen’in çocukken ziyaret ettiği ve ödünç kitap aldığı dul bir kadın olduğu sanılıyor.
1833-1834'te Almanya, Fransa, İtalya'ya yaptığı büyük gezi sırasında Paris'te Heinrich Heine ve Victor Hugo, Roma'da Bertel Thorvaldsen ile tanıştı. Bu geziden sonra İmprivisatoren (Doğaçlamacı, 1835) adlı ilk romanını ve Eventyr, fortalte for Born (Çocuklar için Peri Masalları, 1835) adlı peri masallarını yayımladı. 1830'ların ortalarından itibaren romanları Almanya'da büyük bir tiraja ulaştı; 1839'dan itibaren ise peri masalları şöhrete kavuştu. Köleliğin kötülüklerini anlattığı Mulatten (Melez, 1840) adlı oyunu Kraliyet Tiyatrosu'nda başarı kazandı.
1840-1841 yıllarında yaptığı Türkiye'yi de içeren gezisinin ardından ilk gezi kitabı olan En Digters Bazar (Bir Şairin Çarşısı, 1842)'ı yayımladı. Masallarının yetişkinlerin de ilgisini çektiğini fark ettiği için 1843'te yeni peri masallarını Eventyr adıyla " fortalte for Born " (çocuklar için) ifadesini kaldırarak yayımladı.
Romanları 1845'te İngilizceye çevrilmeye başladı; peri masalları ve romanları hem İngiltere'de hem ABD'de başarı elde etti. Peri masalları 1848'de Fransızcaya çevrilmeye başladı. Ünü ilerleyen yıllarda tüm dünyaya yayıldı.
Andersen, otobiyografisini 1855'te Mit Livs Eventyr (Hayatımın Öyküsü) adıyla yayımladı. 1857'de İngiltere'ye seyahat etti ve ünlü yazar Charles Dickens'ın evinde kaldı. Gezilerine İspanya (1862) ve Portekiz (1866) ile devam etti.
1867'de Odense Onursal Hemşehrisi ünvanı verildi. Dryaden (1868) adlı hikâyesini, Lykee-Peer adlı altıncı ve son romanını yazdıktan sonra 1871'de bir Norveç gezisine gitti. Ardından Almanya, Avusturya, İtalya'ya ve son olarak İsviçre'ye seyahat etti. Son peri masallarını 1872'de yazdı.
Kopenhag'da hayatının son dönemlerinde bakımını üstlenen ailenin evinde 4 Ağustos 1875 günü karaciğer kanserinden öldü. Mezarı Kopenhag'da Assistens Mezarlığı'ndadır.
Eserleri
Başlıca masalları
Elias Bredsdorff'un yazdığı biyografiye göre Andersen'in yazdığı 156 masal arasında dünya çapında en ünlü 30 masal şunlardır:
|
|
|
Kültürel etkiler
Müzeler
Odense şehrinde Andersen'in doğduğu ev 1908'de, 2-14 yaş arasında yaşadığı ev 1930'da müzeye dönüştürülmüş; 2021 yılında ise onun eserlerine ve edebi dünyasına ilişkin bir deneyim sunan, Japon mimar Kengo Kuma'nın tasarladığı, H.C Anderen'in Evi adlı müze, ziyarete açılmıştır.
Ödüller
Uluslararası Çocuk ve Gençlik Kitapları Kurulu tarafından 1956 yılından beri iki yılda bir Hans Christian Andersen adına uluslararası bir ödül verilmektedir. Çocuk ve gençlik edebiyatı alanında kalıcı eserler üretmiş yazar ve çizerlere bizzat Danimarka Kraliçesi tarafından altın bir madalya ile sunulur.
Anıtlar
-
![image]()
Kopenhag'da 1880 yılında dikilmiş, August Saabye'nin eseri Andersen heykeli -
![image]()
Odense kentinde heykeltraş Louis Hasselriis'in eseri olan heykeli -
![image]()
Heykaltraş Jens Galschiøt'in heykeli, Odense limanında suya gömülmüş durumda -
![image]()
Odense'deki anıt, suya gömülmeden önce. -
![image]()
Central Park (New York)'taki heykeli. -
![image]()
Filmler
Hayatı Hans Christian Andersen (1952) adıyla filme çekilmiş, Andersen'i Danny Kaye canlandırmıştır.
Diziler
1971 yılında Andersen Masalları adında bir anime televizyon serisine uyarlanmıştır.
Kaynaklar
- ^ "Index Translationum". www.unesco.org (İngilizce). 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f . Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 2005. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mayıs 2019. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . Hürriyet. 14 Aralık 2012. 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . MysticBooks.com (İngilizce). 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . the Guardian (İngilizce). 9 Eylül 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . www.copenhagenet.dk. 27 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . VisitFyn (İngilizce). 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . VisitOdense (İngilizce). 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . Kayıp Rıhtım. 25 Nisan 2021. 25 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
- ^ . 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Tüm masalları 27 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hans Christian Andersen 2 Nisan 1805 4 Agustos 1875 Danimarkali yazar sair Hans Christian AndersenHans Christian Andersen 1869 yilinda DogumReinaldo Arenas Fuentes 2 Nisan 1805 1805 04 02 Odense DanimarkaOlum4 Agustos 1875 70 yasinda Kopenhag DanimarkaMeslekSair oyun yazari roman yazari MilliyetDanimarkaliVatandaslikDanimarkaDonem1819 1872TurCocuk edebiyati gezi yazisi biyografiOnemli eserKucuk Deniz Kizi Kralin Yeni Giysisi Cirkin Ordek Yavrusu Karlar Kralicesi Kibritci KizOnemli odulleriPrometheus Seref Kursusu Odulu kaynak belirtilmeli Etkilendikleri William Shakespeare Heinrich HeineImza Geleneksel masallardan yararlanarak yazdigi ozgun masallar ile tum dunyada taninmistir UNESCO nun dunya ceviri bibliyografyasina gore dunyanin eserleri en cok dile cevrilen sekizinci yazaridir Bircok ulkeyi gezmis masallar disinda yirmi kadar gezi kitabi elliye yakin tiyatro oyunu alti roman yazmistir HayatiOdense te cocuklugunun gectigi ev 2 Nisan 1805 te Odense kentinde dogdu Babasi ayakkabi tamircisi Hans Andersen annesi ise camasirci Anne Marie Andersdatter dir Danimarka ve Norvec edebiyatinin kurucusu kabul edilen in komedilerini okuyarak cocuk yasinda tiyatro ile tanisti Babasinin yardimi ile oyuncak bebeklerden bir kukla tiyatrosu kurdu Kopenhag Kraliyet Tiyatrosu nun gezici oyunlarini Odense deki tiyatroda izleme olanagi buldu 11 yasindayken babasinin olumu uzerine okula ara verdi ve annesiyle birlikte temizlikcilik camasircilik yapti Annesi 1818 de ilk esi gibi ayakkabici olan biriyle ikinci evliligini yapti Yoksul cocuklarin okudugu bir okula gonderilen Hans Andersen okulla birlikte dokumaci ve terzi cirakligi tutun fabrikasinda iscilik yapti 1819 da tiyatro oyuncusu olmak umidiyle Kopenhag a gitti Oyunculugu ve dansciligi denedi basarili olamayinca oyun yazarligina yoneldi Sesi kalinlasana kadar koroda sarki soyledi 1822 de korodan cikarildi Tiyatro muduru Joans Collins in himayesinde Slagelse ve Elsinore de bir okula gonderildi okul mudurunun evinde yasadi Okul muduru ile yasadigi sorunlar uzerine 1827 de Kopenhag a geri dondu ve ertesi yil Kopenhag Universitesi ne girdi 1829 da ilk onemli yapiti sayilan Holmen Kanalindan Amager Adasinin Dogu Ucuna Bir Yuruyus u yayimladi Hemen ardindan St Nicholas Kilisesi Kulesi nde Ask adli vodvili ve bazi siirlerini yayimladi Yayimlanan bu eserlerin ardindan kucuk bir seyahat odenegi alarak ilk defa ulke disina cikti Bu ilk deneyimden sonra ulkesi ve Avrupa ulkeleri arasinda siklikla seyahat etti yolculuklarindan gezi kitaplari icin bircok malzeme cikardi 1832 yilina kadar siir oyun gezi yazisi turlerinde ilk eserlerini verdi 1832 de ilk librettolarini yazdi Yasadigi donemin masal anlatma gelenegine uygun olarak cocuklara hatirladigi ya da buldugu masallari anlatan Andersen iyi bir masal anlaticisi idi Kendine ozgu masal anlatma yontemini ve bircok kaynagi kullanarak yarattigi masallari sonradan yaziya gecirerek masal yazarligina basladi Yaziya gecirdigi ilk masalin el yazmasi 2012 yilinda bir arsivde bulunmustur Bu masal 1820 de ogrenciyken yazdigi Taellelyset Don Yagindan Mum idi Ic guzelligi fark edilene ve tutusturulana kadar ihmal edilen ve kirlenen saygideger bir mumun hikayesi idi ve Bayan Bunkeflod a atfetmisti Bayan Bunkeflod in Andersen in cocukken ziyaret ettigi ve odunc kitap aldigi dul bir kadin oldugu saniliyor 1833 1834 te Almanya Fransa Italya ya yaptigi buyuk gezi sirasinda Paris te Heinrich Heine ve Victor Hugo Roma da Bertel Thorvaldsen ile tanisti Bu geziden sonra Imprivisatoren Dogaclamaci 1835 adli ilk romanini ve Eventyr fortalte for Born Cocuklar icin Peri Masallari 1835 adli peri masallarini yayimladi 1830 larin ortalarindan itibaren romanlari Almanya da buyuk bir tiraja ulasti 1839 dan itibaren ise peri masallari sohrete kavustu Koleligin kotuluklerini anlattigi Mulatten Melez 1840 adli oyunu Kraliyet Tiyatrosu nda basari kazandi 1840 1841 yillarinda yaptigi Turkiye yi de iceren gezisinin ardindan ilk gezi kitabi olan En Digters Bazar Bir Sairin Carsisi 1842 i yayimladi Masallarinin yetiskinlerin de ilgisini cektigini fark ettigi icin 1843 te yeni peri masallarini Eventyr adiyla fortalte for Born cocuklar icin ifadesini kaldirarak yayimladi Romanlari 1845 te Ingilizceye cevrilmeye basladi peri masallari ve romanlari hem Ingiltere de hem ABD de basari elde etti Peri masallari 1848 de Fransizcaya cevrilmeye basladi Unu ilerleyen yillarda tum dunyaya yayildi Andersen otobiyografisini 1855 te Mit Livs Eventyr Hayatimin Oykusu adiyla yayimladi 1857 de Ingiltere ye seyahat etti ve unlu yazar Charles Dickens in evinde kaldi Gezilerine Ispanya 1862 ve Portekiz 1866 ile devam etti 1867 de Odense Onursal Hemsehrisi unvani verildi Dryaden 1868 adli hikayesini Lykee Peer adli altinci ve son romanini yazdiktan sonra 1871 de bir Norvec gezisine gitti Ardindan Almanya Avusturya Italya ya ve son olarak Isvicre ye seyahat etti Son peri masallarini 1872 de yazdi Kopenhag da hayatinin son donemlerinde bakimini ustlenen ailenin evinde 4 Agustos 1875 gunu karaciger kanserinden oldu Mezari Kopenhag da Assistens Mezarligi ndadir EserleriBaslica masallari Elias Bredsdorff un yazdigi biyografiye gore Andersen in yazdigi 156 masal arasinda dunya capinda en unlu 30 masal sunlardir Cakmak 1835 Kucuk Klaus ve Buyuk Klaus 1835 Kucuk Prenses ve Bezelye Tanesi 1835 Kucuk Ida nin Cicekleri 1835 Parmak Kiz 1835 Yol Arkadasi 1835 Kucuk Deniz Kizi 1837 Kralin Yeni Giysisi 1837 Kursun Asker 1838 Yaban Kugulari 1838 Cennet Bahcesi 1839 Ucan Sandik 1839 Leylekler 1839 Ole Lukoie 1841 Akilli Coban 1841 Karabugday 1841 Bulbul 1843 Topac ile Top 1843 Cirkin Ordek Yavrusu 1843 Cam Agaci 1844 Karlar Kralicesi 1844 Orgu Ignesi 1845 Elverhoi 1845 Kirmizi Dans Pabuclari 1845 Coban Kizi ve Baca Temizleyicisi 1845 Kibritci Kiz 1845 Golge 1847 Eski ev 1848 Mutlu Aile 1848 Yakalik 1848 Kulturel etkilerMuzeler Odense sehrinde Andersen in dogdugu ev 1908 de 2 14 yas arasinda yasadigi ev 1930 da muzeye donusturulmus 2021 yilinda ise onun eserlerine ve edebi dunyasina iliskin bir deneyim sunan Japon mimar Kengo Kuma nin tasarladigi H C Anderen in Evi adli muze ziyarete acilmistir Oduller Uluslararasi Cocuk ve Genclik Kitaplari Kurulu tarafindan 1956 yilindan beri iki yilda bir Hans Christian Andersen adina uluslararasi bir odul verilmektedir Cocuk ve genclik edebiyati alaninda kalici eserler uretmis yazar ve cizerlere bizzat Danimarka Kralicesi tarafindan altin bir madalya ile sunulur Anitlar Kopenhag da 1880 yilinda dikilmis August Saabye nin eseri Andersen heykeli Odense kentinde heykeltras Louis Hasselriis in eseri olan heykeli Heykaltras Jens Galschiot in heykeli Odense limaninda suya gomulmus durumda Odense deki anit suya gomulmeden once Central Park New York taki heykeli Ispanya nin Malaga sehrinde Andersen heykeliFilmler Hayati Hans Christian Andersen 1952 adiyla filme cekilmis Andersen i Danny Kaye canlandirmistir Diziler 1971 yilinda Andersen Masallari adinda bir anime televizyon serisine uyarlanmistir Kaynaklar Index Translationum www unesco org Ingilizce 27 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Subat 2022 a b c d e f Mugla Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 2005 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Mayis 2019 27 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 Hurriyet 14 Aralik 2012 8 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 MysticBooks com Ingilizce 27 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 the Guardian Ingilizce 9 Eylul 2017 9 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 www copenhagenet dk 27 Ekim 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 VisitFyn Ingilizce 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 VisitOdense Ingilizce 29 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 Kayip Rihtim 25 Nisan 2021 25 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2022 23 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarTum masallari 27 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce