Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Giovanni Maria Lancisi (26 Ekim 1654 – 20 Ocak 1720); İtalyan doktor, epidemi uzmanı ve anatomist. Sivrisinek popülasyonu artışı ve sıtma arasındaki ilişkiyi ortaya koymasıyla tanınır.
Giovanni Maria Lancisi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 26 Ekim 1654 Roma, İtalya |
| Ölüm | 20 Ocak 1720 |
| Kariyeri | |
| Dalı | Anatomi Epidemiyoloji |
| Çalıştığı kurumlar | |
Çok yönlü bir bilim insanı olan Lancisi tıp dışında da dil ve yazılı belge çalışmaları ile yakından ilgilenmiştir. Yaşamı boyunca Papa’ların doktoru olarak da bilinen Lancisi üç ayrı Papaya bu açıdan hizmet etmiştir.
Kardiyoloji çalışmaları
Lancisi’nin kardiyoloji ve alanındaki çalışmalarına baktığımız zaman onun anjina pektoris olarak bilinen göğüs ağrısını tanımlayan kişi olduğunu görürüz. Bu kavram aslında 50 yıl sonra tam açıklanarak tartışılacaktır. Tariflemesine göre “ciğerlerin içinden gelen ağrılar nefes almayı zorlaştırır ve yukarı doğru çıkar ve bu da ani ölüme yol açar”. Yine 50 yaşında bir adamın av esnasında interkostal kaslarda ani ve ağrılı gerilimle başlayarak nefes darlığı gelişmesi neticesinde ölümünü de ayrıntılarıyla tarif etmiştir. Aslında bu tarifler ani ölüm semptomlarının bir düzenlemesi, toparlanması gibi gözükmekte ve çağın tıp anlayışı için önemli bir adım sunmaktadır; eforla gelen dispne, ciddi öksürük, düzensiz ritm, nabızda yavaşlama, palpitasyonlar, bilinç kaybı…
Anevrizma üzerindeki çalışmaları ise ölümünden 8 yıl sonra yayınlanmıştır. Bu çalışmasında kalpte anevrizma şeklinde bir genişlemeden bahsetmekte, gerçek ve yalancı anevrizma ayrımı yapmakta ve sifiliz ile anevrizmanın ayrıldığı noktaları açıklamaktadır. Daha spesifik olarak vejetasyonları, valv duvarcıklarındaki kalınlaşmaları, “anevrizma gallicum” oluşumunu, valvüler stenoz ve kardiyak değişimler, kardiyak hipertrofi ve arasındaki farklılıkları ortaya koymuştur. Lancisi anevrizmaların sınıflandırmasından çok daha önce bunları etyolojik faktörlerine göre ayırmıştır; , mekanik tıkanma, kalsifiye/oluşmamış kapakçıklar, büyük damar kalsifikasyonları, palpitasyon, sinirsel bozukluklar ve astım.
Lancisi bir hastayı tarifinde ise kalp yetmezliğine aortik kapak bozukluğu ve sebep olduğunu açıklamıştır. Önemli bir gözlemi de kalbin sağ tarafındaki genişlemenin belirginleşmesi ile beraber olduğunu göstermesidir. orifisde regürjitasyonun fiziksel özelliklerini tarifi günümüz kardiyolojisine ışık tutan örneklerdir.
Diğer çalışmaları
Lancisi’nin üroloji ve nöroloji anatomisine yönelik çalışmaları dışında veterinerlikte de önemli uğraşıları olmuştur. Ayrıca halk sağlığında önemli yer tutan epidemiyolojik çalışmalar yapmıştır ve bunların en önemlisi malarya üzerine olan De noxiis paludum effluviis adlı eseridir. De subitaneis mortibus ilk otopsi yazımı olarak kabul edilir ve bu çalışmada 1706 yılında Roma’da gerçekleşen ani epidemik ölümlerdeki myokardiyal hastalığa yer vermektedir. De motu cordis et aneurysmatibus adlı kitabında ise anevrizmaların patoloji ve etyolojisini tarif etmekte ikenTractatus de urinis’de ise üre oluşumunun fizyolojik mekanizmasını açıklamaktadır. Lanci’nin belki de en kayda değer çalışması ise ’un medial longitudinal strialarını anatomik olarak tariflemesi olmuştur.
Adli tıp
Aynı zamanda öğrenme, dil ve eski yazılı belgelere ilişkin de kayda değer çalışmaları vardır. Kleopatra ve iki hizmetkarının iki zehirli yılan tarafından ölümü üzerine araştırmalar yapmış ve bu ölümü sadece iki yılan zehrinin gerçekleştiremeyeceğinden, Kleopatranın aynı zamanda narkotik katkılı bir zehiri içerek ölümünü indüklemesi gerektiği konusunda görüşlerini yazmıştır.
Giovanni Maria Lancisi 17 ve 18. Yüzyılın en ilham alınan İtalyan hekimlerinden biriydi. Sapienza Üniversitesinde tıp kütüphanesini açmış ve anatomi kürsüsünü 13 yıl boyunca yönetmiştir.
Roma’da 65 yaşındayken 1720 yılında ölmüştür.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
- ^ Firkin, Barry G.; Whitworth, Judith A. (1996). Dictionary of Medical Eponyms (2nd ed.). Parthenon. p. 225. .
- ^ Paleari, Andrea; Beretta, Egidio Paolo; Riva, Michele Augusto (2021-03-01).
- ^ Andrew P. Wickens, A History of the Brain: from Stone Age Surgery to Modern Neuroscience (2014)
- ^ Marco Catani, Stefano Sandrone, Brain Renaissance: From Vesalius to Modern Neuroscience (2015) p. 85.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Giovanni Maria Lancisi 26 Ekim 1654 20 Ocak 1720 Italyan doktor epidemi uzmani ve anatomist Sivrisinek populasyonu artisi ve sitma arasindaki iliskiyi ortaya koymasiyla taninir Giovanni Maria LancisiDogum26 Ekim 1654 Roma ItalyaOlum20 Ocak 1720KariyeriDaliAnatomi EpidemiyolojiCalistigi kurumlar Cok yonlu bir bilim insani olan Lancisi tip disinda da dil ve yazili belge calismalari ile yakindan ilgilenmistir Yasami boyunca Papa larin doktoru olarak da bilinen Lancisi uc ayri Papaya bu acidan hizmet etmistir Kardiyoloji calismalariLancisi nin kardiyoloji ve alanindaki calismalarina baktigimiz zaman onun anjina pektoris olarak bilinen gogus agrisini tanimlayan kisi oldugunu goruruz Bu kavram aslinda 50 yil sonra tam aciklanarak tartisilacaktir Tariflemesine gore cigerlerin icinden gelen agrilar nefes almayi zorlastirir ve yukari dogru cikar ve bu da ani olume yol acar Yine 50 yasinda bir adamin av esnasinda interkostal kaslarda ani ve agrili gerilimle baslayarak nefes darligi gelismesi neticesinde olumunu de ayrintilariyla tarif etmistir Aslinda bu tarifler ani olum semptomlarinin bir duzenlemesi toparlanmasi gibi gozukmekte ve cagin tip anlayisi icin onemli bir adim sunmaktadir eforla gelen dispne ciddi oksuruk duzensiz ritm nabizda yavaslama palpitasyonlar bilinc kaybi Anevrizma uzerindeki calismalari ise olumunden 8 yil sonra yayinlanmistir Bu calismasinda kalpte anevrizma seklinde bir genislemeden bahsetmekte gercek ve yalanci anevrizma ayrimi yapmakta ve sifiliz ile anevrizmanin ayrildigi noktalari aciklamaktadir Daha spesifik olarak vejetasyonlari valv duvarciklarindaki kalinlasmalari anevrizma gallicum olusumunu valvuler stenoz ve kardiyak degisimler kardiyak hipertrofi ve arasindaki farkliliklari ortaya koymustur Lancisi anevrizmalarin siniflandirmasindan cok daha once bunlari etyolojik faktorlerine gore ayirmistir mekanik tikanma kalsifiye olusmamis kapakciklar buyuk damar kalsifikasyonlari palpitasyon sinirsel bozukluklar ve astim G M Lancisi De motu cordis et aneurysmatib kitabindan bir cizimi Wellcome L0032294 Lancisi bir hastayi tarifinde ise kalp yetmezligine aortik kapak bozuklugu ve sebep oldugunu aciklamistir Onemli bir gozlemi de kalbin sag tarafindaki genislemenin belirginlesmesi ile beraber oldugunu gostermesidir orifisde regurjitasyonun fiziksel ozelliklerini tarifi gunumuz kardiyolojisine isik tutan orneklerdir Diger calismalariLancisi nin uroloji ve noroloji anatomisine yonelik calismalari disinda veterinerlikte de onemli ugrasilari olmustur Ayrica halk sagliginda onemli yer tutan epidemiyolojik calismalar yapmistir ve bunlarin en onemlisi malarya uzerine olan De noxiis paludum effluviis adli eseridir De subitaneis mortibus ilk otopsi yazimi olarak kabul edilir ve bu calismada 1706 yilinda Roma da gerceklesen ani epidemik olumlerdeki myokardiyal hastaliga yer vermektedir De motu cordis et aneurysmatibus adli kitabinda ise anevrizmalarin patoloji ve etyolojisini tarif etmekte ikenTractatus de urinis de ise ure olusumunun fizyolojik mekanizmasini aciklamaktadir Lanci nin belki de en kayda deger calismasi ise un medial longitudinal strialarini anatomik olarak tariflemesi olmustur Adli tipAyni zamanda ogrenme dil ve eski yazili belgelere iliskin de kayda deger calismalari vardir Kleopatra ve iki hizmetkarinin iki zehirli yilan tarafindan olumu uzerine arastirmalar yapmis ve bu olumu sadece iki yilan zehrinin gerceklestiremeyeceginden Kleopatranin ayni zamanda narkotik katkili bir zehiri icerek olumunu induklemesi gerektigi konusunda goruslerini yazmistir Giovanni Maria Lancisi 17 ve 18 Yuzyilin en ilham alinan Italyan hekimlerinden biriydi Sapienza Universitesinde tip kutuphanesini acmis ve anatomi kursusunu 13 yil boyunca yonetmistir Roma da 65 yasindayken 1720 yilinda olmustur Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2021 Firkin Barry G Whitworth Judith A 1996 Dictionary of Medical Eponyms 2nd ed Parthenon p 225 ISBN 1 85070 477 5 Paleari Andrea Beretta Egidio Paolo Riva Michele Augusto 2021 03 01 Andrew P Wickens A History of the Brain from Stone Age Surgery to Modern Neuroscience 2014 Marco Catani Stefano Sandrone Brain Renaissance From Vesalius to Modern Neuroscience 2015 p 85