Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bush – Aznar gizli görüşmesi, dönemin ABD Başkanı George W. Bush ile dönemin İspanya Başbakanı José María Aznar arasında 22 Şubat 2003 tarihinde Crawford Teksas ABD’de gerçekleşen görüşme ve bu görüşmenin içeriğidir. Görüşmeye iki liderin yanı sıra dönemin devlet yetkilileri katılmıştır; Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice, , ve İspanya’nın ABD Büyükelçisi Javier Rupérez. Görüşmeye ayrıca dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi telefonla katılmıştır. Kamuoyunun görüşmeden ancak yıllar sonra İspanyol El País gazetesinin haberi sayesinde bilgisi olmuştur. Gizli görüşmeye katılan Rupérez gazeteye detaylı aktarımda bulunmuştur.
Önemi
Görüşmenin odağında ABD, İngiltere ve İspanya hükûmetlerinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin almış olduğu 1441 numaralı kararın ardından yeni bir karar almasını istemeleri vardır. Irak’a yönelik yapılan önceki 17 kararın devamı olacak karardan 18. karar olarak da bahsedilmektedir.
Görüşme yaklaşmakta olan Irak Savaşı'na yaklaşım açısından büyük önem taşır. Buna göre Saddam Hüseyin’in 1 milyar doları yanında bulundurmasına izin verilmesi halinde görevden çekileceği ve ülkeden ayrılacağı dile getirilmektedir. Ayrıca görüşmede Bush’un Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi devletlere ABD’nin tercih ettiği hareket tarzını benimsetmek için uyguladığı basınç da görülmektedir. Bush, isteneni yapmaması durumunda Angola’ya verilen dış yardımın kesilmesinden, Şili ile imzalanması beklenen ikili ticari antlaşmasının askıya alınmasından bahsetmektedir. Bush’un görüşme sırasında gelecekteki ABD işgalinin ardından Irak’da düzenin hakim olacağına dair kesin konuşması dikkat çekicidir.
Özeti
| “ | Beni en çok düşündüren şey, sizin iyimserliğiniz... | ” |
— Irak Savaşı hakkında fikirlerini söyleyen Aznar, Bush’a hitaben | ||
Görüşme Bush’un Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin derhal ikinci bir karar alması gerektiğini söylemesiyle başlar. Aznar, üç gün sonra kararın alınmasını ister. Bush, Kosova Savaşı sırasında alınan kararın benzerinin alınmasını isteyerek, bağlayıcı hususlar bulunmamasını sadece Saddam Hüseyin’in sorumluluklarını yerine getirmediğini belirtmesini istediğini vurgular.
Aznar daha sonra buna paralel bir açıklama yapılıp yapılmayacağını sorar. Gizli görüşmede yer alan Condoleezza Rice yapılmayacağını söyler. Rice, Saddam’ın kullanabileceği kapalı ifadelerin olmadığı basit bir karar istediklerini yineler. Ayrıca kararda belirtilmesi gerekebilecek bilgiler için Hans Blix ile görüştüklerini ekler.
Bush, Saddam’ın değişmeyeceğini ve oyun oynamaya devam edeceğini söyler. Artık ondan kurtulma zamanının geldiğini ekler. Bush, eğer istedikleri yönde bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi alınmaması durumunda da planlanan işgalin başlatılacağını, ancak ikinci kararın alınacağına inandığını belirtir. ABD Silahlı Kuvvetlerinin iki hafta içinde (2003 yılı Mart ayının ikinci haftası) işgale hazır olacağı ve Mart sonunda Bağdat’da olunacağı bilgisini verir.
Daha sonra Bush, Saddam’ın akıbeti hakkında konuşur. Bağdat düşünceye kadar ölmesi ihtimalinin %15 civarında olduğunu ekleyen Bush, Saddam’ın sürgüne gitmek istediğinin anlaşıldığını belirtir. Saddam’ın Mısırlılara verdiği bilgiye göre eğer ABD yanına 1 milyar dolar almasına izin verirse yönetimi bırakacağını iletir.
Bush, işgal sonrası Irak ile ilgili görüşlerini aktarır. Buna göre Saddam’ın generallerinin direniş göstermesi, altyapıyı tahrip etmesi ve petrol kuyularını ateşe vermesi beklenmektedir. Buna önlem olarak ABD Silahlı Kuvvetlerinin öncelikli olarak petrol kuyularını ele geçireceğini belirtir. Ayrıca Suudi Arabistan’ın savaş süresince ortaya çıkabilecek petrol arzını dengelemek için üretimi artıracağı bilgisini verir. Bush, buna rağmen kolayca kazanacaklarını ve Irak gibi güçlü bir bürokrasisi olan sivil toplumun hasarsız ele geçirileceğini belirtir. Ülkenin yönetimi için federal bir yapı öngörür.
Aznar yeniden karar konusuna döner. Aznar, kararda Saddam’ın ona verilen bir şansı kullanmadığının belirtilmesini ister. Bush, kararın içeriğinin hiç önemi olmadığını belirtince Aznar bir taslağın ABD yetkililerine gönderileceğini söyler. Aznar daha sonra 26 Şubat günü Fransız Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile olan görüşmesini aktarır. Bush Chirac’ın kendisini "Mr.Arap" olarak gördüğünü ve kendisiyle Arap dünyası ile ilgili konularda anlaşamadıklarını açıkça ifade eder.
Aznar, Birleşmiş Milletler denetçileri raporundan bahseder. Rice, rapordan çok şey beklenmemesi gerektiğini, Iraklıların rapordaki bazı istekleri yerine getirir görünebileceklerini söyler. Bush, bir bekleme oyunun oynandığını söyleyerek bunu Çin su işkencesine benzetir. Beklemenin Mart ayının ortasının geçmesine izin vermeyeceğini ekler.
Bush, Güvenlik Konseyindeki diğer ülkelere yapılacak baskıdan bahseder. İstenilen adımları atmazlarsa Angola’ya verilen dış yardımın kesileceğini, Şili ile imzalanmakta olan ikili ticaret antlaşmasının askıya alınacağını belirtir.
Aznar, Saddam’ın sürgüne gitmesinin ihtimal dahilinde olup olmadığını sorar. Bush, bunun bir olasılık olduğunu hatta suikast sonucu öldürülebileceğini söyler. Bush, Saddam’ın gizli kalmış suçlarının ortaya çıkmasıyla Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanına çıkartılabileceğini ekler.
Aznar, en iyi sonucun kansız bir zafer olacağını belirtirken, Bush savaşın vereceği yıkımın engelleneceği ve 50 milyar dolar tasarruf edileceği cevabını verir.
Aznar daha sonra İspanya’daki kamuoyunun savaşa ikna edilmesi için Bush’dan yardım ister. Bush bu yönde bir konuşma yapacağını belirtir. Aznar, geleneksel İspanyol tarihinde bir dönüm noktasında olduğunu, yeni bir döneme girdiklerini vurgular. Bush da kendisini tarihi bir görevi yerine getiren kişi olarak gördüğünü, gelecekte görevini yapmamış birisi olarak anılmak istemediğini söyler. Bush, bazı danışmanlarının Birleşmiş Milletler organının tamamen göz ardı edilmesini tavsiye ettiklerini hatırlatır. Aznar, kendisini sadece Bush’un iyimserliğinin düşündürdüğünü söyleyince Bush, iyimserim çünkü haklı olduğumu biliyorum cevabını verir. Bush, Avrupalıların görevlerinden kaçtıklarını söylerken Kofi Annan ile iyi ilişkilerine vurgu yapar.
Görüşmenin sonunda Bush’un, Avrupalılar bana saldırınca ülkemde daha güçlü oluyorum sözlerine Aznar, Gücünüzü Avrupalıların istekleriyle uyumlu hale getirmeliyiz diye cevap verir.
Sonuçları
Görüşmenin açığa çıkan konuşmalarında ortaya çıkan durum özellikle ABD Başkanın basitliği ve kabalığı olarak yorumlanmıştır. Muhtemelen diğer ülke liderlerine iletmesi için Aznar’a buyurucu şekilde hitap eden Bush sonunda başarısız olacaktır. Birleşmiş Milletler Güvenlik konseyindeki ülkeler ikinci bir karara karşı olan tutumlarını değiştirmeyince bu karar Güvenlik Konseyi gündemine bile getirilemeyecektir. Dünya çapında yapılan savaş karşıtı dev gösterilerin de etkisiyle liderler Bush’un istediği adımı atmayacaklardır. Sonuçta ABD ve Birleşik Krallık'ın kendi başlarına Irak’a saldırmaları tüm dünyada protesto edilecek ve iki ülke uluslararası arenada yalnız kalacaktır. Irak, ABD işgalinden sonra Bush’un öngörüsünün aksine kanlı bir iç savaşa sürüklenecektir.
Kaynakça
- ^ O dönem Irak’da kitle imha silahları arayan ve bulamayan Birleşmiş Milletler 1284 numaralı kararıyla kurulan UNMOVIC Başkanıdır
- ^ New York Review of Books yazarı Mark Danner 6 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 19 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Irak'ın işgalinin ardından çok sayıda ülke ABD'nin isteği üzerine ülkeye silahlı birlik göndererek işgalin sorumluluğuna ortak olacaktır, bu ülkeler:Avustralya, Polonya, Güney Kore, İtalya, Gürcistan, Ukrayna, Hollanda, İspanya başta olmak üzere toplam 30 ülkeden oluşmaktadır. Bakınız: Çokuluslu Güç (Irak) (İngilizce: Multi-National Force – Iraq)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Görüşmelerin New York Books tarafından yayınlanan tam metni 27 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 19 Temmuz 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bush Aznar gizli gorusmesi donemin ABD Baskani George W Bush ile donemin Ispanya Basbakani Jose Maria Aznar arasinda 22 Subat 2003 tarihinde Crawford Teksas ABD de gerceklesen gorusme ve bu gorusmenin icerigidir Gorusmeye iki liderin yani sira donemin devlet yetkilileri katilmistir Ulusal Guvenlik Danismani Condoleezza Rice ve Ispanya nin ABD Buyukelcisi Javier Ruperez Gorusmeye ayrica donemin Ingiltere Basbakani Tony Blair ile Italya Basbakani Silvio Berlusconi telefonla katilmistir Kamuoyunun gorusmeden ancak yillar sonra Ispanyol El Pais gazetesinin haberi sayesinde bilgisi olmustur Gizli gorusmeye katilan Ruperez gazeteye detayli aktarimda bulunmustur Gizli gorusmenin oldugu gun Bush ve Aznar basin mensuplarinin onundeOnemiGorusmenin odaginda ABD Ingiltere ve Ispanya hukumetlerinin Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin almis oldugu 1441 numarali kararin ardindan yeni bir karar almasini istemeleri vardir Irak a yonelik yapilan onceki 17 kararin devami olacak karardan 18 karar olarak da bahsedilmektedir Gorusme yaklasmakta olan Irak Savasi na yaklasim acisindan buyuk onem tasir Buna gore Saddam Huseyin in 1 milyar dolari yaninda bulundurmasina izin verilmesi halinde gorevden cekilecegi ve ulkeden ayrilacagi dile getirilmektedir Ayrica gorusmede Bush un Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi uyesi devletlere ABD nin tercih ettigi hareket tarzini benimsetmek icin uyguladigi basinc da gorulmektedir Bush isteneni yapmamasi durumunda Angola ya verilen dis yardimin kesilmesinden Sili ile imzalanmasi beklenen ikili ticari antlasmasinin askiya alinmasindan bahsetmektedir Bush un gorusme sirasinda gelecekteki ABD isgalinin ardindan Irak da duzenin hakim olacagina dair kesin konusmasi dikkat cekicidir Ozeti Beni en cok dusunduren sey sizin iyimserliginiz Irak Savasi hakkinda fikirlerini soyleyen Aznar Bush a hitaben Gorusme Bush un Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin derhal ikinci bir karar almasi gerektigini soylemesiyle baslar Aznar uc gun sonra kararin alinmasini ister Bush Kosova Savasi sirasinda alinan kararin benzerinin alinmasini isteyerek baglayici hususlar bulunmamasini sadece Saddam Huseyin in sorumluluklarini yerine getirmedigini belirtmesini istedigini vurgular Aznar daha sonra buna paralel bir aciklama yapilip yapilmayacagini sorar Gizli gorusmede yer alan Condoleezza Rice yapilmayacagini soyler Rice Saddam in kullanabilecegi kapali ifadelerin olmadigi basit bir karar istediklerini yineler Ayrica kararda belirtilmesi gerekebilecek bilgiler icin Hans Blix ile gorustuklerini ekler Bush Saddam in degismeyecegini ve oyun oynamaya devam edecegini soyler Artik ondan kurtulma zamaninin geldigini ekler Bush eger istedikleri yonde bir Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi alinmamasi durumunda da planlanan isgalin baslatilacagini ancak ikinci kararin alinacagina inandigini belirtir ABD Silahli Kuvvetlerinin iki hafta icinde 2003 yili Mart ayinin ikinci haftasi isgale hazir olacagi ve Mart sonunda Bagdat da olunacagi bilgisini verir Daha sonra Bush Saddam in akibeti hakkinda konusur Bagdat dusunceye kadar olmesi ihtimalinin 15 civarinda oldugunu ekleyen Bush Saddam in surgune gitmek istediginin anlasildigini belirtir Saddam in Misirlilara verdigi bilgiye gore eger ABD yanina 1 milyar dolar almasina izin verirse yonetimi birakacagini iletir Bush isgal sonrasi Irak ile ilgili goruslerini aktarir Buna gore Saddam in generallerinin direnis gostermesi altyapiyi tahrip etmesi ve petrol kuyularini atese vermesi beklenmektedir Buna onlem olarak ABD Silahli Kuvvetlerinin oncelikli olarak petrol kuyularini ele gecirecegini belirtir Ayrica Suudi Arabistan in savas suresince ortaya cikabilecek petrol arzini dengelemek icin uretimi artiracagi bilgisini verir Bush buna ragmen kolayca kazanacaklarini ve Irak gibi guclu bir burokrasisi olan sivil toplumun hasarsiz ele gecirilecegini belirtir Ulkenin yonetimi icin federal bir yapi ongorur Aznar yeniden karar konusuna doner Aznar kararda Saddam in ona verilen bir sansi kullanmadiginin belirtilmesini ister Bush kararin iceriginin hic onemi olmadigini belirtince Aznar bir taslagin ABD yetkililerine gonderilecegini soyler Aznar daha sonra 26 Subat gunu Fransiz Cumhurbaskani Jacques Chirac ile olan gorusmesini aktarir Bush Chirac in kendisini Mr Arap olarak gordugunu ve kendisiyle Arap dunyasi ile ilgili konularda anlasamadiklarini acikca ifade eder Aznar Birlesmis Milletler denetcileri raporundan bahseder Rice rapordan cok sey beklenmemesi gerektigini Iraklilarin rapordaki bazi istekleri yerine getirir gorunebileceklerini soyler Bush bir bekleme oyunun oynandigini soyleyerek bunu Cin su iskencesine benzetir Beklemenin Mart ayinin ortasinin gecmesine izin vermeyecegini ekler Bush Guvenlik Konseyindeki diger ulkelere yapilacak baskidan bahseder Istenilen adimlari atmazlarsa Angola ya verilen dis yardimin kesilecegini Sili ile imzalanmakta olan ikili ticaret antlasmasinin askiya alinacagini belirtir Aznar Saddam in surgune gitmesinin ihtimal dahilinde olup olmadigini sorar Bush bunun bir olasilik oldugunu hatta suikast sonucu oldurulebilecegini soyler Bush Saddam in gizli kalmis suclarinin ortaya cikmasiyla Lahey deki Uluslararasi Adalet Divanina cikartilabilecegini ekler Aznar en iyi sonucun kansiz bir zafer olacagini belirtirken Bush savasin verecegi yikimin engellenecegi ve 50 milyar dolar tasarruf edilecegi cevabini verir Aznar daha sonra Ispanya daki kamuoyunun savasa ikna edilmesi icin Bush dan yardim ister Bush bu yonde bir konusma yapacagini belirtir Aznar geleneksel Ispanyol tarihinde bir donum noktasinda oldugunu yeni bir doneme girdiklerini vurgular Bush da kendisini tarihi bir gorevi yerine getiren kisi olarak gordugunu gelecekte gorevini yapmamis birisi olarak anilmak istemedigini soyler Bush bazi danismanlarinin Birlesmis Milletler organinin tamamen goz ardi edilmesini tavsiye ettiklerini hatirlatir Aznar kendisini sadece Bush un iyimserliginin dusundurdugunu soyleyince Bush iyimserim cunku hakli oldugumu biliyorum cevabini verir Bush Avrupalilarin gorevlerinden kactiklarini soylerken Kofi Annan ile iyi iliskilerine vurgu yapar Gorusmenin sonunda Bush un Avrupalilar bana saldirinca ulkemde daha guclu oluyorum sozlerine Aznar Gucunuzu Avrupalilarin istekleriyle uyumlu hale getirmeliyiz diye cevap verir SonuclariGorusmenin aciga cikan konusmalarinda ortaya cikan durum ozellikle ABD Baskanin basitligi ve kabaligi olarak yorumlanmistir Muhtemelen diger ulke liderlerine iletmesi icin Aznar a buyurucu sekilde hitap eden Bush sonunda basarisiz olacaktir Birlesmis Milletler Guvenlik konseyindeki ulkeler ikinci bir karara karsi olan tutumlarini degistirmeyince bu karar Guvenlik Konseyi gundemine bile getirilemeyecektir Dunya capinda yapilan savas karsiti dev gosterilerin de etkisiyle liderler Bush un istedigi adimi atmayacaklardir Sonucta ABD ve Birlesik Krallik in kendi baslarina Irak a saldirmalari tum dunyada protesto edilecek ve iki ulke uluslararasi arenada yalniz kalacaktir Irak ABD isgalinden sonra Bush un ongorusunun aksine kanli bir ic savasa suruklenecektir Kaynakca O donem Irak da kitle imha silahlari arayan ve bulamayan Birlesmis Milletler 1284 numarali karariyla kurulan UNMOVIC Baskanidir New York Review of Books yazari Mark Danner 6 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 19 Temmuz 2010 tarihinde erisilmistir Irak in isgalinin ardindan cok sayida ulke ABD nin istegi uzerine ulkeye silahli birlik gondererek isgalin sorumluluguna ortak olacaktir bu ulkeler Avustralya Polonya Guney Kore Italya Gurcistan Ukrayna Hollanda Ispanya basta olmak uzere toplam 30 ulkeden olusmaktadir Bakiniz Cokuluslu Guc Irak Ingilizce Multi National Force Iraq Ayrica bakinizIrak SavasiDis baglantilarGorusmelerin New York Books tarafindan yayinlanan tam metni 27 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 19 Temmuz 2010 tarihinde erisilmistir