Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak’taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.
| BM Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı | |
|---|---|
| Tarih | 8 Kasım 2002 |
| Oturum no. | 4644 |
| Kod | S/RES/1441 (Doküman) |
| Konu | Irak’ın uluslararası barışı tehdit etmesi |
Oylama |
|
| Sonuç | Kabul edildi |
| Güvenlik Konseyi üyeleri | |
Daimi üyeler | |
Geçici üyeler | |
1441 sayılı karara göre Irak, 1990 yılında Kuveyt’i işgal etmesinin ardından çıkan Körfez Savaşı'nın ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu tarafından 3 Nisan 1991 tarihinde alınan 687 sayılı kararın gereklerini yerine getirmiyordu. Buna göre Irak’ın kitle imha silahlarıyla ilgili olarak Birleşmiş Milletler ile iş birliği yapmadığı, silah sanayisinde yatırım yaptığı ve Kuveyt’e ödemesi gereken savaş tazminatlarını ödemediği iddia ediliyordu.
Karar öncesi
Karar öncesinde Irak, tüm suçlamaları reddetmiş ve ülkeye Birleşmiş Milletlere bağlı silah denetçilerinin girebileceğini açıklamıştı ABD ise bu açıklamayı bir oyun olarak değerlendirmiş ve Irak’a karşı silahlı müdahaleyi öngören bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararının çıkmasını istemişti.
Karar metninin taslak hali ABD ve İngiltere tarafından hazırlanmış ve özellikle Güvenlik Konseyi daimi üye ülkeleri Rusya ve Fransa’nın ikna edilmesi için sekiz haftalık süre boyunca yoğun görüşmeler sonucunda tamamlanmıştı. Fransa özellikle karara uyulmamasının bir savaşa bahane olarak kullanılmaması için çaba sarf etmiştir.
Güvenlik Konseyi oylaması
8 Kasım 2002 tarihinde yapılan oylamada 15 ülkenin de desteğiyle oybirliğiyle kabul edilen kararda özellikle Arap ülkesi olan Suriye’nin verdiği destek ilgi çekici olarak değerlendirilmiştir. Kararın bir savaşa yol açacağına dair açıklamalara karşılık veren ABD’nin Birleşmiş Milletler Elçisi John Negroponte kararda gizli ve otomatik bir şekilde çekilecek olan bir tetik bulunmadığı yönünde yatıştırıcı bir açıklama yapacaktır. İngiltere elçisi da benzer bir savunma yapar. Suriye temsilcisi Mekdad ise ABD ve İngiltere tarafından verilen güvencelerden sonra uyulmaması halinde otomatikman savaş ilanı olarak değerlendirilmeyecek olan kararı desteklediklerini bildirdi.
Kararın uygulanması
Irak karara 13 Kasım 2002 günü uyduğunu açıklar. Silah denetçileri 27 Kasım 2002 tarihinde Irak’a geri dönerler. başkanı Hans Blix ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu başkanı Muhammed El Baradey de heyet içindedir. Heyet incelemelerinde iddia edilen kitle imha silahlarını bulamaz. 1441 sayılı karar gereğince kitle imha silahları bulunmayan ve silah denetçilerinin ülkeye girmesine izin veren Irak’ın hala karara uymadığı iddia edilir. Özellikle Hans Blix Birleşmiş Milletlere verdiği saldırgan raporlarda Irak’ın karara uymayıp hala kitle imha silahı stoklarını imha etmediğini tonlarca sinir gazı stoğunun olduğunu iddia eder.
Bu aşamada Irak’a silahlı müdahale peşinde olan ABD yönetimi devreye girerek uluslararası barış ve güvenlik için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin aldığı kararın arkasında durması gerektiğini açıklar. Ancak müdahil olan Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac 10 Mart 2003 tarihinde yaptığı açıklamayla ülkesinin savaş ilanı anlamına gelecek herhangi bir Güvenlik Konseyi kararını veto edeceğini vurgular. Güvenlik Konseyinde bu yönde karar almayı uman ABD, İngiltere ve İspanya’nın umutları suya düşer.Savaş ilanı anlamına gelecek bir kararın Birleşmiş Milletler bünyesinde alınamayacağını anlayan ABD, İngiltere ve İspanya hükûmetleri 1441 sayılı karara uyulmamasının savaş sebebi olduğuna yönelik açıklamalar yaparlar.
Sonrası
Bundan sonra Irak işgal edilecek ve Saddam Hüseyin rejimi devrilecektir. İlk işgal ağırlıklı olarak ABD Silahlı Kuvvetlerinin varlığı ve İngiltere, Avustralya ve Polonya askerlerinin desteğiyle gerçekleştirilecek, savaş sonrasında ise Çokuluslu Güç kapsamında çok sayıda ülke Irak’a asker gönderecektir.
Irak’ın işgalinden sonra yapılan araştırmalar ve incelemeler sonucunda bulunduğu iddia edilen kitle imha silahları bulunamayacaktır. Iraq Survey Group adlı kurumun bu doğrultuda bir raporu bulunmaktadır. Baş silah denetçisi Charles Duelfer’in adıyla anılan bir diğer rapor olan Duelfer Raporu benzer sonuçlara ulaşmıştır.
Kaynakça
- ^ 12 Eylül 2002 tarihinde yapılan ilgili görüşmeleri kayıtları 18 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili karar metni 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ a b c 8 Kasım 2002 tarihli toplantının notları 30 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 27 Ocak 2003 tarihli 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CNN haberi (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Bakınız: Bush-Aznar gizli görüşmesi
- ^ Raporun sonuç kısmı 7 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 7 Ekim 2004 tarihli 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Washington Post haberi (İngilizce), 14 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 1441 sayili karari 8 Kasim 2002 tarihinde Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi tarafindan alinan ve Irak taki Saddam Huseyin rejiminin daha once alinan kararlarin geregi olarak silahsizlanma yukumluluklerini getirmesi icin son uyari niteligini tasiyan karardir BM Guvenlik Konseyinin 1441 sayili karariTarih8 Kasim 2002Oturum no 4644KodS RES 1441 Dokuman KonuIrak in uluslararasi barisi tehdit etmesiOylamaKabul 15Ret YokCekimser YokSonucKabul edildiGuvenlik Konseyi uyeleriDaimi uyeler Cin Fransa Rusya Birlesik Krallik Birlesik DevletlerGecici uyeler Bulgaristan Kamerun Kolombiya Gine Irlanda Mauritius Meksika Norvec Singapur Suriye 1441 sayili karara gore Irak 1990 yilinda Kuveyt i isgal etmesinin ardindan cikan Korfez Savasi nin ardindan Birlesmis Milletler Guvenlik Kurulu tarafindan 3 Nisan 1991 tarihinde alinan 687 sayili kararin gereklerini yerine getirmiyordu Buna gore Irak in kitle imha silahlariyla ilgili olarak Birlesmis Milletler ile is birligi yapmadigi silah sanayisinde yatirim yaptigi ve Kuveyt e odemesi gereken savas tazminatlarini odemedigi iddia ediliyordu Karar oncesiKarar oncesinde Irak tum suclamalari reddetmis ve ulkeye Birlesmis Milletlere bagli silah denetcilerinin girebilecegini aciklamisti ABD ise bu aciklamayi bir oyun olarak degerlendirmis ve Irak a karsi silahli mudahaleyi ongoren bir Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi kararinin cikmasini istemisti Karar metninin taslak hali ABD ve Ingiltere tarafindan hazirlanmis ve ozellikle Guvenlik Konseyi daimi uye ulkeleri Rusya ve Fransa nin ikna edilmesi icin sekiz haftalik sure boyunca yogun gorusmeler sonucunda tamamlanmisti Fransa ozellikle karara uyulmamasinin bir savasa bahane olarak kullanilmamasi icin caba sarf etmistir Guvenlik Konseyi oylamasi8 Kasim 2002 tarihinde yapilan oylamada 15 ulkenin de destegiyle oybirligiyle kabul edilen kararda ozellikle Arap ulkesi olan Suriye nin verdigi destek ilgi cekici olarak degerlendirilmistir Kararin bir savasa yol acacagina dair aciklamalara karsilik veren ABD nin Birlesmis Milletler Elcisi John Negroponte kararda gizli ve otomatik bir sekilde cekilecek olan bir tetik bulunmadigi yonunde yatistirici bir aciklama yapacaktir Ingiltere elcisi da benzer bir savunma yapar Suriye temsilcisi Mekdad ise ABD ve Ingiltere tarafindan verilen guvencelerden sonra uyulmamasi halinde otomatikman savas ilani olarak degerlendirilmeyecek olan karari desteklediklerini bildirdi Kararin uygulanmasiIrak karara 13 Kasim 2002 gunu uydugunu aciklar Silah denetcileri 27 Kasim 2002 tarihinde Irak a geri donerler baskani Hans Blix ve Uluslararasi Atom Enerjisi Kurumu baskani Muhammed El Baradey de heyet icindedir Heyet incelemelerinde iddia edilen kitle imha silahlarini bulamaz 1441 sayili karar geregince kitle imha silahlari bulunmayan ve silah denetcilerinin ulkeye girmesine izin veren Irak in hala karara uymadigi iddia edilir Ozellikle Hans Blix Birlesmis Milletlere verdigi saldirgan raporlarda Irak in karara uymayip hala kitle imha silahi stoklarini imha etmedigini tonlarca sinir gazi stogunun oldugunu iddia eder Bu asamada Irak a silahli mudahale pesinde olan ABD yonetimi devreye girerek uluslararasi baris ve guvenlik icin Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin aldigi kararin arkasinda durmasi gerektigini aciklar Ancak mudahil olan Fransa Cumhurbaskani Jacques Chirac 10 Mart 2003 tarihinde yaptigi aciklamayla ulkesinin savas ilani anlamina gelecek herhangi bir Guvenlik Konseyi kararini veto edecegini vurgular Guvenlik Konseyinde bu yonde karar almayi uman ABD Ingiltere ve Ispanya nin umutlari suya duser Savas ilani anlamina gelecek bir kararin Birlesmis Milletler bunyesinde alinamayacagini anlayan ABD Ingiltere ve Ispanya hukumetleri 1441 sayili karara uyulmamasinin savas sebebi olduguna yonelik aciklamalar yaparlar SonrasiBundan sonra Irak isgal edilecek ve Saddam Huseyin rejimi devrilecektir Ilk isgal agirlikli olarak ABD Silahli Kuvvetlerinin varligi ve Ingiltere Avustralya ve Polonya askerlerinin destegiyle gerceklestirilecek savas sonrasinda ise Cokuluslu Guc kapsaminda cok sayida ulke Irak a asker gonderecektir Irak in isgalinden sonra yapilan arastirmalar ve incelemeler sonucunda bulundugu iddia edilen kitle imha silahlari bulunamayacaktir Iraq Survey Group adli kurumun bu dogrultuda bir raporu bulunmaktadir Bas silah denetcisi Charles Duelfer in adiyla anilan bir diger rapor olan Duelfer Raporu benzer sonuclara ulasmistir Kaynakca 12 Eylul 2002 tarihinde yapilan ilgili gorusmeleri kayitlari 18 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Ilgili karar metni 5 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir a b c 8 Kasim 2002 tarihli toplantinin notlari 30 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 27 Ocak 2003 tarihli 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde CNN haberi Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir Bakiniz Bush Aznar gizli gorusmesi Raporun sonuc kismi 7 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir 7 Ekim 2004 tarihli 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Washington Post haberi Ingilizce 14 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir