Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aziz Klemens Kilisesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kilisedir. 4. yüzyılda, Ancyra şehrinin o zamanki episkoposu olan adına inşa edilmiştir. Doğu Roma dönemi boyunca farklı yıllarda başkaca kilise, manastır ve katedral yapılarının inşa edildiği bilinse de günümüze ulaşan tek emsal olması sebebiyle Ankara'daki yegane Bizans kilisesi olarak kabul edilir. Osmanlı döneminde camiye çevrilen fakat 1916 Ankara Yangını esnasında tamamen yanması sonucu terk edilen yapıdan geriye yalnızca bir duvar ve iç cephesinde yatay kolları kazınarak silinmiş bir Latin haçının bulunduğu mermer blok kalmıştır. Kurtarılan birkaç sütun başlığı ve pencere sövesi ise Roma Hamamı Açıkhava Müzesi'nde sergilenmektedir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°56′21″K 32°51′36″D / 39.93917°K 32.86000°D |
| İnanç | Hıristiyanlık |
| Durum | Harap |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Bizans mimarisi |
| Tamamlanma | 303 |
| Özellikler | |
| Genişlik | 23x14 |
| Kubbe sayısı | 1 |
Tarihçe
Ankaralı Klemens, dönemin Roma imparatoru Diocletianus'un iktidarı sırasında şehrin episkoposluğunu yapmakta olan bir din adamıydı. 303 senesinde yayımlanan bir fermanla imparatorluk genelinde Hristiyanlığa karşı baskıcı ve sindirici bir tutum benimsenerek bu dine ait bütün kutsal kitaplar ile ibadet yerlerinin yok edilmesi kararlaştırıldı. 313 yılına kadar devam sürecin ilerleyen aşamalarındaysa, Hristiyanların bir araya gelmeleri yasaklanarak bütün din adamlarının tutuklanması yönünde eyleme geçildi. Bu dönemde yakalanarak imparator Diocletianus karşısına çıkartılan Klemens pagan olmayı reddedince önce bir mağaraya kapatılarak çeşitli işkencelere maruz bırakıldı. 312 yılında yardımcısı Agathangelos ve iki diyakozuyla birlikte katıldığı Kutsal Litürji ayini sırasında, bir Roma askeri tarafından başı kesilerek öldürüldü. Bu olayın ardından Ortodoks kilisesi tarafından aziz ilan edilen Klemens için bir kilise yaptırılarak onun adı verildi.
Anadolu'nun Türk hakimiyeti altına girmesine kadar ayakta kalan kilise; Sultan II. Murad'ın tahtta olduğu 1458 yılında, tarafından camiye çevrildi. Yüzyıllar boyunca bir Müslüman mabedi olarak kullanılan yapı, 1916 Ankara Yangını sırasında büyük oranda tahribe uğraması sonucunda terk edildi. Cumhuriyet döneminde de kullanılmayan kilise, etrafına yapılan çok sayıda yeni binanın arasında kaybolarak fiziki varlığını büyük oranda yitirdi. Yapı, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 12 Nisan 1980 tarihinde aldığı 2167 sayılı karar ile tescillendi.
Mimari
Yapı, geleneksel Roma mimarisinde sıklıkla kullanılan kubbeli bazilika modellerinden ziyade Bizans ikonoklazmı döneminde inşa edilen kapalı Yunan haçı planlı kiliselere benzemektedir. Fakat orijinal projede neflere de yer verilmiş olması sebebiyle bu tarz kiliselerdena farklılık gösterdiği noktalar da bulunur. Bu bağlamda yapının, bir geçiş dönemi eseri olduğu söylenebilir.
Ana malzeme olarak tuğla kullanıldıysa da, bazı kısımlar moloz taşla örülmüştür. Eski çizimler incelendiğinde, batı cephesinde üç bölümlü bir narteks bulunduğu ve üstünün beşik tonozla örtülü olduğu görülür. Binaya girişlerin ise bu narteksin orta bölümüne açılan bir kapı vasıtasıyla sağlandığı düşünülmektedir. Neflerin kesişim noktasında kalan alanın üzerinde on iki içbükey bölümden oluşan ve deniz kabuğu biçiminde bir kubbe yer aldığı gözlemlenir. Kubbeye geçiş elemanı olarak pandantifler ve kullanılmıştır. Galeri katı ise dikdörtgen formlu iki mermer paye ile taşınmaktadır. Osmanlı döneminde yapıya minare eklenerek camiye çevrildiği ve yanına bir medrese inşa edildiği bilgisi bulunmaktaysa da 1916'daki yangın sırasında bu değişikliklere dair her şey yanarak yok olduğu için günümüze ulaşan bir parça bulunmamaktadır.
Kaynakça
- ^ Sargın, Haluk (2012). Antik Ankara (II bas.). Ankara: Arkadaş. s. 105. ISBN .
- ^ a b Serin, Ufuk (2014). "Bizans Ankarası ve Kaybolan Bir Kültür Mirası: 'St. Clement' Kilisesi" (PDF). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi. 31 (2). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. ss. 65-92. ISSN 0258-5316. OCLC 972850127. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
- ^ a b Yenice, Görkem (2015). "Bizans Dini Mimarisi". Teos Liman Kilisesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 17. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
- ^ Helvacı, Fatma (2013). "Anadolu'da Erken Dönem Bizans Mimarisi" (PDF). Aksaray: Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 58. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aziz Klemens Kilisesi Ankara nin Altindag ilcesinde bulunan tarihi bir kilisedir 4 yuzyilda Ancyra sehrinin o zamanki episkoposu olan adina insa edilmistir Dogu Roma donemi boyunca farkli yillarda baskaca kilise manastir ve katedral yapilarinin insa edildigi bilinse de gunumuze ulasan tek emsal olmasi sebebiyle Ankara daki yegane Bizans kilisesi olarak kabul edilir Osmanli doneminde camiye cevrilen fakat 1916 Ankara Yangini esnasinda tamamen yanmasi sonucu terk edilen yapidan geriye yalnizca bir duvar ve ic cephesinde yatay kollari kazinarak silinmis bir Latin hacinin bulundugu mermer blok kalmistir Kurtarilan birkac sutun basligi ve pencere sovesi ise Roma Hamami Acikhava Muzesi nde sergilenmektedir Aziz Klemens KilisesiTemel bilgilerKonumAltindag Ankara TurkiyeKoordinatlar39 56 21 K 32 51 36 D 39 93917 K 32 86000 D 39 93917 32 86000InancHiristiyanlikDurumHarapMimariMimari turKiliseMimari bicimBizans mimarisiTamamlanma303OzelliklerGenislik23x14Kubbe sayisi1TarihceAnkarali Klemens donemin Roma imparatoru Diocletianus un iktidari sirasinda sehrin episkoposlugunu yapmakta olan bir din adamiydi 303 senesinde yayimlanan bir fermanla imparatorluk genelinde Hristiyanliga karsi baskici ve sindirici bir tutum benimsenerek bu dine ait butun kutsal kitaplar ile ibadet yerlerinin yok edilmesi kararlastirildi 313 yilina kadar devam surecin ilerleyen asamalarindaysa Hristiyanlarin bir araya gelmeleri yasaklanarak butun din adamlarinin tutuklanmasi yonunde eyleme gecildi Bu donemde yakalanarak imparator Diocletianus karsisina cikartilan Klemens pagan olmayi reddedince once bir magaraya kapatilarak cesitli iskencelere maruz birakildi 312 yilinda yardimcisi Agathangelos ve iki diyakozuyla birlikte katildigi Kutsal Liturji ayini sirasinda bir Roma askeri tarafindan basi kesilerek olduruldu Bu olayin ardindan Ortodoks kilisesi tarafindan aziz ilan edilen Klemens icin bir kilise yaptirilarak onun adi verildi Anadolu nun Turk hakimiyeti altina girmesine kadar ayakta kalan kilise Sultan II Murad in tahtta oldugu 1458 yilinda tarafindan camiye cevrildi Yuzyillar boyunca bir Musluman mabedi olarak kullanilan yapi 1916 Ankara Yangini sirasinda buyuk oranda tahribe ugramasi sonucunda terk edildi Cumhuriyet doneminde de kullanilmayan kilise etrafina yapilan cok sayida yeni binanin arasinda kaybolarak fiziki varligini buyuk oranda yitirdi Yapi Gayrimenkul Eski Eserler ve Anitlar Yuksek Kurulunun 12 Nisan 1980 tarihinde aldigi 2167 sayili karar ile tescillendi MimariYapi geleneksel Roma mimarisinde siklikla kullanilan kubbeli bazilika modellerinden ziyade Bizans ikonoklazmi doneminde insa edilen kapali Yunan haci planli kiliselere benzemektedir Fakat orijinal projede neflere de yer verilmis olmasi sebebiyle bu tarz kiliselerdena farklilik gosterdigi noktalar da bulunur Bu baglamda yapinin bir gecis donemi eseri oldugu soylenebilir Ana malzeme olarak tugla kullanildiysa da bazi kisimlar moloz tasla orulmustur Eski cizimler incelendiginde bati cephesinde uc bolumlu bir narteks bulundugu ve ustunun besik tonozla ortulu oldugu gorulur Binaya girislerin ise bu narteksin orta bolumune acilan bir kapi vasitasiyla saglandigi dusunulmektedir Neflerin kesisim noktasinda kalan alanin uzerinde on iki icbukey bolumden olusan ve deniz kabugu biciminde bir kubbe yer aldigi gozlemlenir Kubbeye gecis elemani olarak pandantifler ve kullanilmistir Galeri kati ise dikdortgen formlu iki mermer paye ile tasinmaktadir Osmanli doneminde yapiya minare eklenerek camiye cevrildigi ve yanina bir medrese insa edildigi bilgisi bulunmaktaysa da 1916 daki yangin sirasinda bu degisikliklere dair her sey yanarak yok oldugu icin gunumuze ulasan bir parca bulunmamaktadir Kaynakca Sargin Haluk 2012 Antik Ankara II bas Ankara Arkadas s 105 ISBN 978 975 509 719 0 a b Serin Ufuk 2014 Bizans Ankarasi ve Kaybolan Bir Kultur Mirasi St Clement Kilisesi PDF Orta Dogu Teknik Universitesi Mimarlik Fakultesi Dergisi 31 2 Ankara Orta Dogu Teknik Universitesi ss 65 92 ISSN 0258 5316 OCLC 972850127 11 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Kasim 2022 a b Yenice Gorkem 2015 Bizans Dini Mimarisi Teos Liman Kilisesi Ankara Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 17 11 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2022 Helvaci Fatma 2013 Anadolu da Erken Donem Bizans Mimarisi PDF Aksaray Aksaray Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 58 11 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Kasim 2022