Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olecko veya Oletzko (Lehçe telaffuz: , Polonya'nın kuzeyindeki Varmiya-Mazurya Voyvodalığında bulunan tarihi bir kasabadır. Kasaba ağzında bulunmaktadır ve bu nehrin suları (Jezioro Oleckie Wielkie) oluşturmaktadır. Kasaba Olecko gminasının yönetim merkezidir.
| Olecko | |
|---|---|
Kasaba | |
     sol-üst: Hürriyet meydanı sol-üst: Teknik Okul orta: Olecko kasabasının kuşbakışı bir görüntüsü sol-alt: Kasabanın iskelesi ve Büyük Olecko Gölü sağ-alt: Mukaddes İstavrozun Yüksetilmesi Kilisesi | |
 Bayrak  Arma | |
  Olecko | |
Koordinatlar: 54°2′K 22°30′D / 54.033°K 22.500°D | |
| Ülke |  Polonya |
| Voyvodalık |  Varmiya-Mazurya |
| İlçe |  Olecko |
| Gmina |  |
| Kuruluş | 16. yüzyıl |
| Kasaba imtiyazı | 1 Ocak 1560 |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Karol Sobczak |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 11,5 km² |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 15.792 |
| • Yoğunluk | 1368,5/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Posta kodu | 19-400'den 19-402'e |
| Alan kodu | +48 87 |
| Plaka kodu | NOE, NOG |
| Otoyol |  |
| Voyvodalık yolları |   |
Resmî site https://www.olecko.pl/ | |
Tarih
1540li yıllarda bölge Lega Nehrinin etrafında avcı kulübelerinin bulunduğu bir yer iken büyüyüp ve genişleyip bir kale ve bir yerleşim yerine dönüştü ve ikisi de Olecko namı ile isimlendirildi. Kasaba ise Margrabowa ismi ile Prusya Dükü Albrecht, ki Lehistan'ın vassalıydı, tarafından 1 Ocak 1560'da kuruldu. Bu isim Lehçe Margrabia(uçbeyi) kelimesinden ki bu isim kasabayı kuran dükün ünvanı olan "Ansbach Prensinin uçbeyi" namında "-owa suffiksinin ki Lehistanda isimden yer isimi yapma ekidir" ekinin getirilmesiyle türetilmiştir. Kasabanın armasındaki Brandenburg'un kırmızı kartalı Hohenzollern'in siyah ve beyazı kurucu dükten gelmektedir.
Kasabanın ilk yöneticisi Adam Wojdowski'dir. Wojdowski Mazovya bölgesinden Lehleri kasaba getirir ve iskan eder. Henüz gelen yerleşimciler meclisi ve kasaba hakimini tayin ederler ve kendilerinden olan Leh Stanisław Milewski 1560 yılında kasabanın ilk valisi olur. 1600 yılında kayıtlara kasaba sadece Lehler ile meskundur ve Lehler kasabanın eski Lehçe ismi olan Olecko'yu kullanmayı tercih ederler. 1616 yılında ise lokal starostlar, 'den Olecko'ya göçerler.
Kasaba 1657 yılına kadar Leh yönetimi altında iken Prusya Dükalığının istiklal kazanmasıyla beraber kasaba da müstakil olur. 1701 yılında ise Pruya Krallığının bir parçası haline gelirken 1871 yılında da Alman İmparatorluğunun bir parçası olur. 1818 ile 1945 arasında kasaba Doğu Prusya Vilayetinin Oletzko ilçesinde(Almanca: Kreis Oletzko) bulunur.
19. yüzyıldan itibaren Prusya, bölgeyi Almanlaştırmaya yönelik teşebbüslerde bulunuz ki bölge nüfusunun %90 1818'de Lehtir. Başlangıçtaki saik Mazurya bölgesindedeki Alman dillerinin kırılganlığı ve bölgenin Lehleşme endişesi iken Kasım Ayaklanmasından sonra Prusya Hükûmeti daha katı tedbirler alır ve tüm öğrencilerin okullarda Almanca öğrenmesini mecburi kılar. Bu tedbirlere karşı 1836 yılında lokal papazlar bir konsil düzenlerler ve Almanlaştırma politikasının protesto ederler. Konsil'in protestosunu tüm papazlar imzalar ve protesto başarılı olur. Lakin bu politika 1865 yılında tekrar uygulumaya koyulur ve bir süre sonra şiddetlendirilir. Netice itibariyke 19. yy.ın ikinci yarısında Almanca konuşanların oranı artış gösterir.
1.Dünya Savaşının sonunda Polonya'nın tekrar bağımsızlığını kazanmasının ardından devam eden süreçte Versay Anlaşması uyarınca Milletler Cemiyeti tarafında 1920 yılında düzenlenen kasaba ve bölgenin geleceğinin belirlenmesi kararlaştırılmıştı. Kasabanın Almanya'nın ya da Polonya'nın bir parçası olmasına yönelik bu referandum döneminde Alman taraftarı kalabalıklar Polonya lehtarı miting dağıtırlar ve Polonya taraftarlarını döverler ve plebisit gününde, 11 Temmuz 1920, Polonya alehine sloganlar atar ve oylarını kullanırlar. Bu olayların neticesinde Polonya taraftarlarının büyük çoğunluğu plebisiti boykot eder, bunun bir fars düşünür veya sindirilirler. Plebisitin sonucunda ise Almanya lehine 3.903 oy çıkarken Polonya lehine hiç oy çıkmamıştır. Daha sonrasında 1928 yılında kasabaya Treuburg (sadık kale) adı verildi.
2. Dünya Savaşı sırasında, ekseriyetle Lehler ve yanı sıra Belaruslu, Ruslar ve Ukraynalılar kasaba civarındaki çalışma kampına getirildi. Savaşın sonlarında doğru kasaba sakin zorla tahliye edildi. Kızıl Ordu da terk edilmiş bu kasabayı 23 Ocak 1945 tarihinde ele geçirdi ve kasaba Potsdam Konferansından sonra Temmuz-Ağustos 1945'te Polonya'ya geçti. Kasaba Leh yerleşimciler, ki bu yerleşimciler Suwałki ve Podlasie ve savaş başında Sovyetlerce ilhak edilen Polonya bölgelerindendiler, ile tekrar iskan edildi.
1949 yılında kasabada bir mandıra ve yumurta kooperatifi kuruldu ve 1950 yılında peynir üretimine de başlandı.
Demografi
Yıllara göre kasaba nüfusu:
Kasabanın ortalama yaşı 2021 itibarıyla 42,1'dir (kadınlarda 43,9, erkeklerde 40,1).
Önemli Kişiler
- (1813–1869), Alman tarihçi
- (1884–1963), Siyonist
- (1864-1940), diplomat, Zimmermann Telgrafının yazarı
- Filip Jan Rymsza (d. 1977), Leh-Amerikan film yapımcısı ve yazar
- (d. 1983), Leh futbolcu
Kardeş Şehirler
Olecko kasabası Cittaslow birliğinin bir üyesidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c url=https://www.polskawliczbach.pl/Olecko 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Wakar, Andrzej (1974). "Zarys historyczny". In Wakar, Andrzej (ed.). Olecko. Z dziejów miasta i powiatu (in Polish). Olsztyn: Pojezierze. p. 74.
- ^ a b c d Wakar, p. 75
- ^ Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego, Issue 21, Białostockie Towarzystwo Naukowe/Państwowe Wydawnictwo Naukowe, p. 227, 1975
- ^ Wakar, p. 76
- ^ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI (in Polish). Warszawa. 1885. pp. 114, 116.
- ^ Wakar, p. 122
- ^ Wakar, pp. 122–127
- ^ Wakar, p. 127
- ^ Zabytkowe ośrodki miejskie Warmii i Mazur Lucjan Czubiel, Tadeusz Domagała Pojezierze, p. 229, 1969
- ^ a b Wakar, p. 151
- ^ Marzian, Herbert; Kenez, Csaba (1970). Selbstbestimmung für Ostdeutschland – Eine Dokumentation zum 50 Jahrestag der ost- und westpreussischen Volksabstimmung am 11. Juli 1920 (in German). p. 65.
- ^ Wakar, p. 159
- ^ [ "Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreu�en, Kreis Treuburg Oletzko"]. web.archive.org. 24 Kasım 2017. 24 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 39. harf sırasında bulunan
|başlık=parametresi replacement character içeriyor () - ^ Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14.II.1946 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, s. 36.
- ^ Encyklopedia popularna PWN, wyd. dwudzieste trzecie zmienione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 589, ISBN 83-01-10416-3.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olecko veya Oletzko Lehce telaffuz ɔˈlɛt skɔ Polonya nin kuzeyindeki Varmiya Mazurya Voyvodaliginda bulunan tarihi bir kasabadir Kasaba agzinda bulunmaktadir ve bu nehrin sulari Jezioro Oleckie Wielkie olusturmaktadir Kasaba Olecko gminasinin yonetim merkezidir Olecko 1928 e kadar Almanca Marggrabowa zebanzedi Almanca Oletzko ve 1928 1945 arasi Almanca Treuburg Litvanca AleckaKasabasol ust Hurriyet meydani sol ust Teknik Okul orta Olecko kasabasinin kusbakisi bir goruntusu sol alt Kasabanin iskelesi ve Buyuk Olecko Golu sag alt Mukaddes Istavrozun Yuksetilmesi KilisesiBayrakArmaOleckoKoordinatlar 54 2 K 22 30 D 54 033 K 22 500 D 54 033 22 500Ulke PolonyaVoyvodalikVarmiya MazuryaIlceOleckoGminaKurulus16 yuzyilKasaba imtiyazi1 Ocak 1560Idare Belediye BaskaniKarol SobczakYuzolcumu Toplam11 5 km Nufus 2022 Toplam15 792 Yogunluk1368 5 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu19 400 den 19 402 eAlan kodu 48 87Plaka koduNOE NOGOtoyolVoyvodalik yollariResmi site https www olecko pl TarihKasaba merkezindeki tarihi evler 1540li yillarda bolge Lega Nehrinin etrafinda avci kulubelerinin bulundugu bir yer iken buyuyup ve genisleyip bir kale ve bir yerlesim yerine donustu ve ikisi de Olecko nami ile isimlendirildi Kasaba ise Margrabowa ismi ile Prusya Duku Albrecht ki Lehistan in vassaliydi tarafindan 1 Ocak 1560 da kuruldu Bu isim Lehce Margrabia ucbeyi kelimesinden ki bu isim kasabayi kuran dukun unvani olan Ansbach Prensinin ucbeyi naminda owa suffiksinin ki Lehistanda isimden yer isimi yapma ekidir ekinin getirilmesiyle turetilmistir Kasabanin armasindaki Brandenburg un kirmizi kartali Hohenzollern in siyah ve beyazi kurucu dukten gelmektedir Kasabanin ilk yoneticisi Adam Wojdowski dir Wojdowski Mazovya bolgesinden Lehleri kasaba getirir ve iskan eder Henuz gelen yerlesimciler meclisi ve kasaba hakimini tayin ederler ve kendilerinden olan Leh Stanislaw Milewski 1560 yilinda kasabanin ilk valisi olur 1600 yilinda kayitlara kasaba sadece Lehler ile meskundur ve Lehler kasabanin eski Lehce ismi olan Olecko yu kullanmayi tercih ederler 1616 yilinda ise lokal starostlar den Olecko ya gocerler Kasaba 1657 yilina kadar Leh yonetimi altinda iken Prusya Dukaliginin istiklal kazanmasiyla beraber kasaba da mustakil olur 1701 yilinda ise Pruya Kralliginin bir parcasi haline gelirken 1871 yilinda da Alman Imparatorlugunun bir parcasi olur 1818 ile 1945 arasinda kasaba Dogu Prusya Vilayetinin Oletzko ilcesinde Almanca Kreis Oletzko bulunur 19 yuzyildan itibaren Prusya bolgeyi Almanlastirmaya yonelik tesebbuslerde bulunuz ki bolge nufusunun 90 1818 de Lehtir Baslangictaki saik Mazurya bolgesindedeki Alman dillerinin kirilganligi ve bolgenin Lehlesme endisesi iken Kasim Ayaklanmasindan sonra Prusya Hukumeti daha kati tedbirler alir ve tum ogrencilerin okullarda Almanca ogrenmesini mecburi kilar Bu tedbirlere karsi 1836 yilinda lokal papazlar bir konsil duzenlerler ve Almanlastirma politikasinin protesto ederler Konsil in protestosunu tum papazlar imzalar ve protesto basarili olur Lakin bu politika 1865 yilinda tekrar uygulumaya koyulur ve bir sure sonra siddetlendirilir Netice itibariyke 19 yy in ikinci yarisinda Almanca konusanlarin orani artis gosterir Kasabanin su kulesi 1907 de insa edilmistir 1 Dunya Savasinin sonunda Polonya nin tekrar bagimsizligini kazanmasinin ardindan devam eden surecte Versay Anlasmasi uyarinca Milletler Cemiyeti tarafinda 1920 yilinda duzenlenen kasaba ve bolgenin geleceginin belirlenmesi kararlastirilmisti Kasabanin Almanya nin ya da Polonya nin bir parcasi olmasina yonelik bu referandum doneminde Alman taraftari kalabaliklar Polonya lehtari miting dagitirlar ve Polonya taraftarlarini doverler ve plebisit gununde 11 Temmuz 1920 Polonya alehine sloganlar atar ve oylarini kullanirlar Bu olaylarin neticesinde Polonya taraftarlarinin buyuk cogunlugu plebisiti boykot eder bunun bir fars dusunur veya sindirilirler Plebisitin sonucunda ise Almanya lehine 3 903 oy cikarken Polonya lehine hic oy cikmamistir Daha sonrasinda 1928 yilinda kasabaya Treuburg sadik kale adi verildi 2 Dunya Savasi sirasinda ekseriyetle Lehler ve yani sira Belaruslu Ruslar ve Ukraynalilar kasaba civarindaki calisma kampina getirildi Savasin sonlarinda dogru kasaba sakin zorla tahliye edildi Kizil Ordu da terk edilmis bu kasabayi 23 Ocak 1945 tarihinde ele gecirdi ve kasaba Potsdam Konferansindan sonra Temmuz Agustos 1945 te Polonya ya gecti Kasaba Leh yerlesimciler ki bu yerlesimciler Suwalki ve Podlasie ve savas basinda Sovyetlerce ilhak edilen Polonya bolgelerindendiler ile tekrar iskan edildi 1949 yilinda kasabada bir mandira ve yumurta kooperatifi kuruldu ve 1950 yilinda peynir uretimine de baslandi DemografiKadinlar Erkekler Kasabanin 2014 yilindaki nufus piramidi Yillara gore kasaba nufusu Kasabanin ortalama yasi 2021 itibariyla 42 1 dir kadinlarda 43 9 erkeklerde 40 1 Onemli Kisiler 1813 1869 Alman tarihci 1884 1963 Siyonist 1864 1940 diplomat Zimmermann Telgrafinin yazari Filip Jan Rymsza d 1977 Leh Amerikan film yapimcisi ve yazar d 1983 Leh futbolcuKardes SehirlerOlecko kasabasi Cittaslow birliginin bir uyesidir Johvi EstonyaAyrica bakinizKaynakca a b c url https www polskawliczbach pl Olecko 10 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Wakar Andrzej 1974 Zarys historyczny In Wakar Andrzej ed Olecko Z dziejow miasta i powiatu in Polish Olsztyn Pojezierze p 74 a b c d Wakar p 75 Prace Bialostockiego Towarzystwa Naukowego Issue 21 Bialostockie Towarzystwo Naukowe Panstwowe Wydawnictwo Naukowe p 227 1975 Wakar p 76 Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego i innych krajow slowianskich Tom VI in Polish Warszawa 1885 pp 114 116 Wakar p 122 Wakar pp 122 127 Wakar p 127 Zabytkowe osrodki miejskie Warmii i Mazur Lucjan Czubiel Tadeusz Domagala Pojezierze p 229 1969 a b Wakar p 151 Marzian Herbert Kenez Csaba 1970 Selbstbestimmung fur Ostdeutschland Eine Dokumentation zum 50 Jahrestag der ost und westpreussischen Volksabstimmung am 11 Juli 1920 in German p 65 Wakar p 159 Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreu en Kreis Treuburg Oletzko web archive org 24 Kasim 2017 24 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2024 39 harf sirasinda bulunan baslik parametresi replacement character iceriyor yardim Powszechny Sumaryczny Spis Ludnosci z dn 14 II 1946 r Warszawa Glowny Urzad Statystyczny 1947 s 36 Encyklopedia popularna PWN wyd dwudzieste trzecie zmienione i uzupelnione Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN 1993 s 589 ISBN 83 01 10416 3 a b Arsivlenmis kopya 10 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2023 Kaynak hatasi lt ref gt lower alpha adinda grup ana etiketi bulunuyor ancak lt references group lower alpha gt etiketinin karsiligi bulunamadi Bkz Kaynak gosterme