Kalmar Birliği (Danca, Norveççe ve İsveççe: Kalmarunionen), 14-16. yüzyıllar arası üç İskandinav ülkesinin (Danimarka, Norveç ve İsveç) bir tahtın egemenliği altında bir araya gelmesi sonucu oluşan birliğe verilen addır. Bazı Avrupalı tarihçiler tarafından İskandinav Güçleri olarak da adlandırılır. Birlik üç kurucu ülke dışında bu ülkelere bağlı olan Finlandiya, Grönland, İzlanda ve diğer bağlı toprakları da kapsamaktaydı. 15. yüzyılın ilk çeyreği boyunca Avrupa'nın güçlü siyasi oluşumlarından biriydi. Finlandiya, Kalmar Birliği'nin bir parçası olmasına karşın birliğe katıldığı sırada İsveç toprağı olması ve Cermen kökenlere sahip olmamasından dolayı, Birlik içinde de fazla bir öneme sahip değildi.
Kalmar Birliği Kalmarunionen
| |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1397-1523 | |||||||||||||||
Kalmar Birliği haritası | |||||||||||||||
Tür | Şahsi birlik | ||||||||||||||
Başkent | Yok (de jure) Kopenhag (de facto) | ||||||||||||||
Resmî dil(ler) | Danca · Norveççe · İsveççe | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | İzlandaca, Faroece, Nornca, Grönland Norsçası, Fince, Sami dilleri, Grönlandca, Karelce | ||||||||||||||
Resmî din | Katolik Kilisesi | ||||||||||||||
Hükûmet | Şahsi birlik | ||||||||||||||
Hükümdar | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yasama organı | ve Herredag (her krallıkta bir tane) | ||||||||||||||
Tarihî dönem | Geç Orta Çağ | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||
2.839.386 km2 | |||||||||||||||
Para birimi | Mark, | ||||||||||||||
|
Tarihçe
Hansa Birliği'nin kurulmasıyla Baltık Denizi'nde iyice artan Alman siyasal ve ekonomik yayılması, İskandinav ülkeleri arasında daha öncesinde de bir birlik oluşturma ihtiyacı doğurmuştu. Danimarka Kralı IV. Valdemar'ün kızı ve Norveç Kralı VI. Haakon'in dul eşi Margaret, ölen oğlu 'ın yerine iki krallığın da naibi olarak kardeşinin torunu 'i kendine halef seçti ve İsveç soylularının da onun krallığını tanımalarını sağladı. Erik, üç krallığın kralı olarak taç giydi (1397), yine bu üç krallığı temsil eden ortak bir diyet meclisi, her krallığın geleneksel ve bağımsız kuruluşları çerçevesinde bir krallık birliği yasası oluşturdu.
1426–1435 arası Hansa Birliği ile girişilen savaşta alınan mağlubiyet birliği zayıflattı. Kopenhag'dan atanan yöneticilerin keyfi idaresinden hoşnutsuz olan İsveç'te kısa süreli kopmalar yaşandı. 1513'te kral olan II. Christian'ın merkezi denetimi artıran yasalar çıkarması ve baskıcı yönetimi tepkiyi daha da arttırdı. 1520'de II. Christian İsveçli soyluları Stockholm Katliamı denilen olayda ezmeye kalkışınca, 1523'te İsveç'in Kalmar Birliği'nden kesin olarak kopmasına neden olan olaylar zinciri oluştu (İsveç Bağımsızlık Savaşı). En sonunda 1523'te İsveç'in bağımsızlığını ilan etmesiyle birlik bozuldu. Ancak Norveç 1814 yılına dek Danimarka ile birlik içinde kaldı.
Kaynakça
- ^ Harald Gustafsson, "A State That Failed?" Scandinavian Journal of History (2006) 32#3 pp. 205–220
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalmar Birligi Danca Norvecce ve Isvecce Kalmarunionen 14 16 yuzyillar arasi uc Iskandinav ulkesinin Danimarka Norvec ve Isvec bir tahtin egemenligi altinda bir araya gelmesi sonucu olusan birlige verilen addir Bazi Avrupali tarihciler tarafindan Iskandinav Gucleri olarak da adlandirilir Birlik uc kurucu ulke disinda bu ulkelere bagli olan Finlandiya Gronland Izlanda ve diger bagli topraklari da kapsamaktaydi 15 yuzyilin ilk ceyregi boyunca Avrupa nin guclu siyasi olusumlarindan biriydi Finlandiya Kalmar Birligi nin bir parcasi olmasina karsin birlige katildigi sirada Isvec topragi olmasi ve Cermen kokenlere sahip olmamasindan dolayi Birlik icinde de fazla bir oneme sahip degildi Kalmar BirligiKalmarunionen Danca Norvecce Isvecce Kalmarin unioni Fince Kalmarsambandid Izlandaca Kalmar unioni Gronlandca Kalmarsamveldid Faroece Kalmara uniovdna Kuzey Samice Unio Calmariensis Latince 1397 1523Kalmar Birligi haritasiTurSahsi birlikBaskentYok de jure Kopenhag de facto Resmi dil ler Danca Norvecce IsvecceYaygin dil ler Izlandaca Faroece Nornca Gronland Norscasi Fince Sami dilleri Gronlandca KarelceResmi dinKatolik KilisesiHukumetSahsi birlikHukumdar 1397 1442 ilk 1513 23II Christian son Yasama organive Herredag her krallikta bir tane Tarihi donemGec Orta Cag Kurulusu17 Haziran 1397 Stockholm KatliamiKasim 1520 Dagilisi1523Yuzolcumu2 839 386 km2Para birimiMark Onculler ArdillarDanimarka KralligiNorvec KralligiIsvec Kralligi Danimarka NorvecIsvec KralligiTarihceHansa Birligi nin kurulmasiyla Baltik Denizi nde iyice artan Alman siyasal ve ekonomik yayilmasi Iskandinav ulkeleri arasinda daha oncesinde de bir birlik olusturma ihtiyaci dogurmustu Danimarka Krali IV Valdemar un kizi ve Norvec Krali VI Haakon in dul esi Margaret olen oglu in yerine iki kralligin da naibi olarak kardesinin torunu i kendine halef secti ve Isvec soylularinin da onun kralligini tanimalarini sagladi Erik uc kralligin krali olarak tac giydi 1397 yine bu uc kralligi temsil eden ortak bir diyet meclisi her kralligin geleneksel ve bagimsiz kuruluslari cercevesinde bir krallik birligi yasasi olusturdu 1426 1435 arasi Hansa Birligi ile girisilen savasta alinan maglubiyet birligi zayiflatti Kopenhag dan atanan yoneticilerin keyfi idaresinden hosnutsuz olan Isvec te kisa sureli kopmalar yasandi 1513 te kral olan II Christian in merkezi denetimi artiran yasalar cikarmasi ve baskici yonetimi tepkiyi daha da arttirdi 1520 de II Christian Isvecli soylulari Stockholm Katliami denilen olayda ezmeye kalkisinca 1523 te Isvec in Kalmar Birligi nden kesin olarak kopmasina neden olan olaylar zinciri olustu Isvec Bagimsizlik Savasi En sonunda 1523 te Isvec in bagimsizligini ilan etmesiyle birlik bozuldu Ancak Norvec 1814 yilina dek Danimarka ile birlik icinde kaldi Kaynakca Harald Gustafsson A State That Failed Scandinavian Journal of History 2006 32 3 pp 205 220