Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin mevcut adı . alternatif başlık olabilir. (Mart 2023) |
Makedonya Krallığı veya Antik Makedonya Krallığı (Antik Yunanca: Μακεδονία [Makedonía]), Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından ve hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.
Μακεδονία Makedonía Makedonya Krallığı | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MÖ 800-MÖ 146 | |||||||||||||||
 Vergina Güneşi | |||||||||||||||
 Büyük iskender döneminde Makedonya. | |||||||||||||||
| Başkent | Aigai Pella(MÖ 400'den sonra.) | ||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Antik Makedonca Antik Yunanca (sonradan) Koini (sonradan) | ||||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||
| Kral | |||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Para birimi | Drahmi | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Son güncelleme: 15:39, 6 Kasım 2010 (UTC) | |||||||||||||||
MÖ 4. yüzyıldan önce Makedonya büyük şehir devletleri olan Atina ve Sparta ve Thebai (Yunanistan) şehirlerin etki alanlarından uzaktı ve Ahameniş İmparatorluğu’na bağlı sayılabilirdi. Argead Kralı II. Filip döneminde MÖ 359-336 arasında Yunanistan’ın ana topraklarını kontrol ettiler. Trakyalı Odrysian Krallığı'nı ise diplomasi ve fetihle ele geçirdi. Makedon birliği olan falankslar mızraklarıyla reform edildi ve Antik güçler olan Atina ve Thebai şehirlerini MÖ 338 yılında Chaeronea Savaşı’nda yendi. II. Filip’in oğlu Büyük İskender Yunan devletlerinin oluşturduğu federasyonun lideriydi ve Thebai (Yunanistan) şehrinin isyan etmesiyle babasının da asıl amacı olan Yunanistan’ın tamamını yönetme arzusuna kavuştu. İskender’in bir sonraki amacı ise fetih seferlerini başlatmasıydı. O Ahameniş İmparatorluğu’nu yıktı ve İndus Nehri'ne kadar olan toprakları fethetti. Kısa bir dönemde imparatorluğu dünyanın en güçlü devleti oldu. Hellenistik devletler içinse Antik Yunan Medeniyeti başladı. Yunan sanat ve edebiyatı yeni fethedilen topraklarda yayıldı ve felsefede, mühendislikte, bilimde olan gelişmeler Antik dünyanın çoğunda yayıldı. İskender'in öğretmeni Aristoteles'in yazdıkları ise Batı felsefesinin temelini oluşturdu.
İskender’in MÖ 323 yılında ölmesinden sonra ise İskender’in ardılı olabilmek için yapıldı. Taht kavgaları ise İskender’in kısa ömürlü imparatorluğunun parçalanmasına neden oldu. Krallık Makedonya, Ptolemaios Krallığı Seleukos İmparatorluğu ve Pergamon Krallığı olarak dört ana parçaya bölündü. Pella, , Amfipolis gibi önemli şehirleri kontrol etmek için mücadele ettiler. Selanik gibi yeni şehirler de –tahta zorla çıkan Cassander ’in karısının adıdır – kuruldu. Roma İmparatorluğu'nun Akdeniz'de güçlenmesiyle Makedonya gerilemeye başladı. MÖ 168 yılında ise ise Makedon monarşisi ise yıkıldı. Yerine ise bir Roma uydu devleti oldu. 'nda kısa bir diriliş olsa da MÖ 150-148 arasında Makedonya yıkıldı ve bir Roma eyaleti oldu.
Makedonyalı kralları devleti mutlak monarşi ile yönetip devletin altın ve gümüş gibi çeşitli kaynaklarını da yönetiyorlardı. Maden işletmeleriyle para basıp ordularını ve II. Filip döneminde ise donanmalarını da finanse ettiler. Diğer Diadohoi ardıl devletlerinin aksine Büyük İskender tarafından geliştirilen devlet dinine ise Makedonlar hiçbir zaman uymadılar. Yine de Makedon yöneticiler krallığın yüksek rahipleri ve yerli ve uluslararası inancının korunmasında rol oynadılar. Makedonya krallarının yetkisi teorik olarak ordu tarafından sınırlandırılırken, Makedon halkının birkaç şehri yüksek derece özerkliğe sahipti. Öyle ki halk meclisi tarafından yönetilen demokratik hükûmetler bile vardı.
Etimoloji
Makedonya adı Makedon sözcüğünden gelmekte olup uzun boylu anlamına gelmektedir. Burada uzun boylu olarak bahsedilen kişi muhtemelen bir insandır. Antik Yunancada uzun veya yüksek anlamına gelen “makros” sıfatıyla aynı köke sahiptir. İsmin asıl olarak “yüksek ovalı” veya “uzun birileri” ya da "uzun yetişkin adamlar" anlamına geldiği düşünülmektedir. Dilbilimci Robert S. P. Beekes’in iddiasına göre her iki terim de alt tabaka insanlarına aittir. Ayrıca Beekes bu terimlerin Hint-Avrupa dil ailesinin morfolojisi ile açıklanamayacağını da belirtmektedir.
Ordusu
Kaynakça
- ^ Johann Baptist Hofmann (1950). Etymologisches Wörterbuch des Griechischen. R. Oldenbourg.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin mevcut adi tartismalidir alternatif baslik olabilir Lutfen tartisma sayfasindaki ilgili baslik lar a bakiniz Mart 2023 Makedonya Kralligi veya Antik Makedonya Kralligi Antik Yunanca Makedonia Makedonia Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarinda bulunan bir kralliktir Ayrica Helenistik Donem Yunanistan inin baskin devletiydi Krallik baslangicta hanedani tarafindan yonetilmekteydi Ardindan ve hanedanlari tarafindan yonetildiler Antik Makedonlar in evi olarak Yunan yarimadasinin kuzeydogusunda on kralliklardandi Batida Epir kuzeyde ile doguda Trakya ile guneyde ise Teselya ile sinirlarini paylasiyordu Makedonia Makedonia Makedonya KralligiMO 800 MO 146Vergina GunesiBuyuk iskender doneminde Makedonya BaskentAigai Pella MO 400 den sonra Yaygin dil ler Antik Makedonca Antik Yunanca sonradan Koini sonradan HukumetMonarsiKral Tarihce KurulusuMO 800 III Amyntas in Makedonlari birlestirmesiMO 382 En genis sinirlara ulasilmasiMO 323 sonunda Roma Cumhuriyeti tarafindan ele gecirilmesiMO 146 DagilisiMO 146Para birimiDrahmiOnculler ArdillarYunan Karanlik Cagi Attalos HanedaniSelevkos ImparatorluguPtolemaios HanedaniMakedonya Roma eyaleti Son guncelleme 15 39 6 Kasim 2010 UTC MO 4 yuzyildan once Makedonya buyuk sehir devletleri olan Atina ve Sparta ve Thebai Yunanistan sehirlerin etki alanlarindan uzakti ve Ahamenis Imparatorlugu na bagli sayilabilirdi Argead Krali II Filip doneminde MO 359 336 arasinda Yunanistan in ana topraklarini kontrol ettiler Trakyali Odrysian Kralligi ni ise diplomasi ve fetihle ele gecirdi Makedon birligi olan falankslar mizraklariyla reform edildi ve Antik gucler olan Atina ve Thebai sehirlerini MO 338 yilinda Chaeronea Savasi nda yendi II Filip in oglu Buyuk Iskender Yunan devletlerinin olusturdugu federasyonun lideriydi ve Thebai Yunanistan sehrinin isyan etmesiyle babasinin da asil amaci olan Yunanistan in tamamini yonetme arzusuna kavustu Iskender in bir sonraki amaci ise fetih seferlerini baslatmasiydi O Ahamenis Imparatorlugu nu yikti ve Indus Nehri ne kadar olan topraklari fethetti Kisa bir donemde imparatorlugu dunyanin en guclu devleti oldu Hellenistik devletler icinse Antik Yunan Medeniyeti basladi Yunan sanat ve edebiyati yeni fethedilen topraklarda yayildi ve felsefede muhendislikte bilimde olan gelismeler Antik dunyanin cogunda yayildi Iskender in ogretmeni Aristoteles in yazdiklari ise Bati felsefesinin temelini olusturdu Iskender in MO 323 yilinda olmesinden sonra ise Iskender in ardili olabilmek icin yapildi Taht kavgalari ise Iskender in kisa omurlu imparatorlugunun parcalanmasina neden oldu Krallik Makedonya Ptolemaios Kralligi Seleukos Imparatorlugu ve Pergamon Kralligi olarak dort ana parcaya bolundu Pella Amfipolis gibi onemli sehirleri kontrol etmek icin mucadele ettiler Selanik gibi yeni sehirler de tahta zorla cikan Cassander in karisinin adidir kuruldu Roma Imparatorlugu nun Akdeniz de guclenmesiyle Makedonya gerilemeye basladi MO 168 yilinda ise ise Makedon monarsisi ise yikildi Yerine ise bir Roma uydu devleti oldu nda kisa bir dirilis olsa da MO 150 148 arasinda Makedonya yikildi ve bir Roma eyaleti oldu Makedonyali krallari devleti mutlak monarsi ile yonetip devletin altin ve gumus gibi cesitli kaynaklarini da yonetiyorlardi Maden isletmeleriyle para basip ordularini ve II Filip doneminde ise donanmalarini da finanse ettiler Diger Diadohoi ardil devletlerinin aksine Buyuk Iskender tarafindan gelistirilen devlet dinine ise Makedonlar hicbir zaman uymadilar Yine de Makedon yoneticiler kralligin yuksek rahipleri ve yerli ve uluslararasi inancinin korunmasinda rol oynadilar Makedonya krallarinin yetkisi teorik olarak ordu tarafindan sinirlandirilirken Makedon halkinin birkac sehri yuksek derece ozerklige sahipti Oyle ki halk meclisi tarafindan yonetilen demokratik hukumetler bile vardi EtimolojiMakedonya adi Makedon sozcugunden gelmekte olup uzun boylu anlamina gelmektedir Burada uzun boylu olarak bahsedilen kisi muhtemelen bir insandir Antik Yunancada uzun veya yuksek anlamina gelen makros sifatiyla ayni koke sahiptir Ismin asil olarak yuksek ovali veya uzun birileri ya da uzun yetiskin adamlar anlamina geldigi dusunulmektedir Dilbilimci Robert S P Beekes in iddiasina gore her iki terim de alt tabaka insanlarina aittir Ayrica Beekes bu terimlerin Hint Avrupa dil ailesinin morfolojisi ile aciklanamayacagini da belirtmektedir OrdusuKaynakca Johann Baptist Hofmann 1950 Etymologisches Worterbuch des Griechischen R Oldenbourg