Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bişkek (Kırgızca ve Rusça: Бишкек), Kırgızistan'ın başkentidir. 1878 yılında kurulan kentte, 2023 sayımına göre 1.104.742 kişi yaşar. Kent, Sovyetler Birliği döneminde (1926-1991 arasında), Bolşevik askeri önderlerinden Mihail Frunze'nin anısına Frunze adıyla anılmıştır.
| Bişkek Бишкек | |
|---|---|
 Bayrak  Arma | |
 Bişkek'in Kırgızistan'daki konumu | |
| Ülke |  Kırgızistan |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Aziz Surakmatov |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 169,9 km² |
| Nüfus (2023) | |
| • Toplam | 1,104,742 |
| Zaman dilimi | (KGT) |
| Posta kodu | 720000 - 720085 |
| Alan kodu | (+996) 312 |
Resmî site www.meria.kg | |
Bişkek, geniş yolların, mermer devlet yapılarının ve Sovyetler Birliği biçiminde apartman bloklarının bir arada bulunduğu bir kenttir. Kent, bir satranç tahtası biçiminde tasarlanmış olup sokakların çoğunun iki yanında ağaçları sulama amaçlı dar parklar bulunur. Bu yolla sulanan ağaçlar yazları sıcakta gölgelik görevi gördükleri gibi kenti de güzelleştirirler.
Etimoloji
Kentin adının nereden geldiği konusunda birçok sav vardır. Bunlardan birisi Kırk kız efsanesinden geldiği düşünülmektedir. Bu efsaneye göre Kırgız halkı kırk kızdan kırk boya ayrılan bir millettir. Başka bir sava göre kırk kazıktan Kırgız ismi gelmektedir. Bişkek isminden önceki ismi Pişpekti. Sonradan değişikliğe uğrayıp Bişkek adını almıştır.
Tarihi
İpek Yolu üzerinde bulunan ve kervanların dinlenme yeri olan yörede, 1825'te Özbek hanı bir kale yaptırdı. Ruslar 1862'de kaleyi yakıp yıkarak bölgeyi de ele geçirdiler. Önceleri kalenin yerini garnizon olarak kullanan Ruslar, zamanla kenti geliştirip olarak adlandırdıktan sonra Rus köylülerine verimli topraklar verip onların bölgeye yerleşmelerini özendirdiler. 1926'da kent yeni kurulan Kırgız Sovyet Cumhuriyetinin başkenti oldu. Yine 1926'da kentin adı, Rus devrimlerinde önemli roller oynamış, Lenin'nin yakın arkadaşı ve Bişkek doğumlu Mikhail Frunze'nin anısına Frunze olarak değiştirildi.
Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasından sonra, Kırgızistan 1991'de bağımsızlığını kazanınca, kentin adı Bişkek'e çevrildi. Kent bugün hızla yenilenen canlı bir yerdir. Sovyet döneminde bulunan birçok sanayi kuruluşu bugün ya kapanmış ya da küçülmüş olarak üretimlerini sürdürmektedirler. Bir zamanlar Bişkek'in barındırdığı önemli bir Sovyet savaş pilotu eğitim okulunu bitirenler arasında Mısır'ın devrik başkanı Hüsnü Mübarek de vardır.
2002'de ABD Manas uluslararası havaalanını antlaşmayla Afganistan ve Irak'a karşı kullanılmak üzere "Gancı ABD üssü"ne çevirince, Rusya da benzeri bir antlaşmayla Kant'da kendi hava üssünü kurmuştur.
Coğrafya
Bişkek genç bir şehir olsa da çevresindeki bölgede tarih öncesinden kalma kalıntılar bulunmaktadır. Aynı zamanda Greko-Budist dönemi,Nesturi etkisinin bulunduğu dönem,Orta Asya hanlıklarının dönemi ve Sovyet döneminden de eserler bulunmaktadır.
Şehrin orta kısmı dikdörtgensel bir ızgara planına sahiptir. Şehrin ana bulvarı doğudan batıya giden ve bölgenin ana nehrinden adını alan Çuy Bulvarıdır. Sovyet döneminde bu bulvarın adı Lenin Bulvarı olmuştur. Bu bulvarın üzerinde ve civarında Kırgızistan'ın önemli hükûmet binaları ve üniversiteleri bulunmaktadır. Bunların arasında Bilimler Akademisi kompleksi de bulunmaktadır. Bu bulvarın en batıdaki kısmına Deng Xiaoping Bulvarı adı verilmiştir.
Kuzey-güney doğrultusundaki ana sokak halen halk arasında eski adı olan Sovyetskaya Sokağı olarak bilinen Yusup Abdrahmanov sokağıdır. Kuzey ve güney bölümlerinin adları sırasıyla Yelebesov ve Baytık Batır sokaklarıdır. Sokak üzerinde birkaç alışveriş merkezi bulunur ve kuzey tarafından Dordoy Pazarına giriş yapılabilir.
Erkindik (Özgürlük) Bulvarı, Çuy Bulvarının güneyindeki ana demiryolu istasyonu olan Bişkek II'den Çuy Bulvarının kuzeyinde kalan müze mahallesi ve heykel parkına ve oradan kuzeye Dışişleri Bakanlığına kadar gider. Yani doğrultusu kuzey-güney dir. Eskiden adı bir komünist devrimci olan Feliks Dzerjinski'ye atfen Dzerjinski Bulvarı adını almıştır. Halen yolun kuzeyinden devam eden yola Dzerjinski Sokağı denir.
Önemli bir doğu-batı doğrultusunda yol da Cibek Colu (İpek Yolu) dur. Çuy Bulvarına paralel ve 2 km kuzeyindedir. Çüy bölgesinin ana doğu-batı yolunun bir parçasıdır. Hem doğu hem de batı otogarları Cibek Colu'nun üzerinde bulunmaktadır.
197 Vasilyeva Sokağı'nda bir Katolik kilisesi bulunmaktadır. Bu kilise Kırgızistan'daki tek Katolik katedrali olma özelliğini taşımaktadır.
Şehir Merkezi'nde bulunan yapılar
Ala-Too Meydanında bulunan Devlet Tarih Müzesi
Geleneksel Kırgız el işlerini sergileyen Devlet Uygulamalı Sanat Müzesi.
Frunze'nin Evi Müzesi
Kırgız Beyaz Sarayı'nın yakınındaki parkta bulunan İvan Panfilov heykeli
Tren istasyonu karşısındaki büyük bir parkta bulunan Mihail Frunze'nin atlı heykeli.
1946'da Alman savaş esirleri tarafından inşa edilen ve günümüze renovasyon veya onarıma ihtiyaç duymadan gelen tren istasyonu (Çoğu inşa eden savaş esiri öldü ve cesetleri istasyonun yakınındaki çukurlara gömüldü)
Yedi katlı devasa bir mermer bina olan ana hükûmet binası Kırgız Beyaz Sarayı. Bu bina önceden Kırgız SSC Komünist Partisinin yönetim merkezi olmuştur.
Ala-Too Meydanında askerlerin nöbet değişiminin izlenebileceği bir bağımsızlık anıtı
Şehir merkezinin batısında büyük bir pazar olan Oş Pazarı
Kırgız Ulusal Filarmonisi Binası
Banliyöler
Şehrin kuzeydoğusunda Dordoy Pazarı adı verilen büyük bir pazar vardır.
Şehrin dışı
Şehre 40 km uzaklıkta Kırgız Ala dağları bulunmaktadır. Ala-Arça Milli Parkı'da 30-45 dakikalık bir uzaklıkta bulunmaktadır.
Mesafeler
Bişkek'in ülkenin ikinci en büyük şehri Oş'a olan mesafesi 300 km'dir. Ona en yakın olan büyük şehir ise Kazakistan'ın 190 km uzaklıktaki Almatı şehridir. Taşkent'e 470 km,Duşanbe'ye 680 km ve Astana,Kabil,Urumçi ve İslamabad'a 1000 km uzaklıktadır.
İklim
Bişkek'in iklimi Akdeniz etkisindeki nemli karasal iklimi (Dsa)'dir. Kışın ortalama sıcaklığı 0 santigrat derecenin altındadır. Ortalama yıllık yağış 440 mm civarıdır. Ortalama günlük en yüksek sıcaklık Ocak'ta 3 santigrat dereceden Temmuz'da 31 santigrat derece arasıdır. Yaz ayları ara sıra olan ve güçlü rüzgarlara sebep olan gök gürültülü fırtınalarla biten kuru dönemlerden oluşur.Nadiren kum fırtınaları da görülür. Güneydeki dağlar ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda giden dağlar tahrip edici hava koşullarından bir derece koruma sağlar. Kış aylarında ise seyrek kar fırtınaları ve sıkça olan yoğun sis en belirgin hava durumu özellikleridir. Ara sıra ani sıcaklık değişimlerinden dolayı sisler günlerce sürebilir.
Demografik yapı
Bişkek, Kırgızistan'ın nüfus bakımından en yoğun şehridir. Nüfusu bir 2019 tahminine göre 1.012.500'dür. Şehrin kuruluşundan 1990'lara kadar Ruslar ve diğer Avrupa halkları şehrin nüfusunun çoğunluğunu oluşturmuşlardır. 1970 nüfus sayımına göre Kırgızlar nüfusun yüzde 12,3'ünü oluştururlarken Avrupalılar nüfusun yüzde 80'ini oluşturmuştur. Günümüzde Bişkek halkının çoğunluğu (%66) Kırgızdır. Avrupa halkları ise Bişkek nüfusunun %20'sinden azını oluşturur. Buna rağmen Kırgızca genç nüfus arasında kullanımdan düşmektedir ve Rusça ana dil olarak kullanılmaktadır.
Ekoloji ve çevre
Hava kalitesi
Bişkek'te hava kirleticilerinin emisyonu 2010'da 14400 tona ulaşmıştır. Kırgızistan'ın bütün şehirleri arasında en yüksek hava kirliliği olan şehir Bişkek'tir ve bazen Bişkek'teki kirletici yoğunluğu özellikle de şehir merkezinde maksimum izin verilen kirletici yoğunluklarını aşmaktadır. Örneğin formaldehit yoğunluğu bazen izin verilen miktarların 5 katı kadar olabilir.
Bişkek'te hava kalitesini izleme sorumluluğu Kırgız Devlet Hidrometeoroloji Ajansındadır. Bişkek'te kükürt dioksit,formaldehit,amonyak ve azot oksitlerin seviyesini ölçen yedi tane hava kalitesi izleme istasyonu bulunmaktadır.
Ekonomi
Bişkek Kırgızistan'ın para birimi olan somu kullanmaktadır. Somun değeri değişse de 2015 Şubatı itibarıyla ortalama 1 dolar başına 61 som olmuştur. Bişkek ekonomisi genelde tarıma dayalı olup şehrin dış bölgelerinde tarımsal ürünler takas edilmektedir. Bişkek'in sokakları pazar ve benzeri yerler gibi tarımsal ürün satıcılarıyla çevrilidir. Şehir merkezinde bankalar,mağazalar,marketler ve alışveriş merkezleriyle biraz daha şehirimsi bir yapılanma bulunmaktadır. Talebin çok olduğu ürünler arasına heykel,oyma,tablo gibi el yapımı zanaat işleri ve doğaya dayalı heykeller bulunmaktadır.
Konut durumu
Eski Sovyet ülkelerindeki birçok şehir gibi Bişkek'teki konutlandırma durumu Sovyetler Birliği'nin çöküşünden beri büyük bir değişime uğramıştır. Sovyet döneminde vatandaşlara konut dağıtılırken günümüzde Bişkek'in konutları özelleştirilmiştir.
Yavaş yavaş tek ailenin yaşadığı evler daha fazla yaygınlaşsa da Bişkek halkının çoğu Sovyet döneminden kalma apartmanlarda yaşamaktadır. Kırgız ekonomisi ne kadar büyüse de konut sayısındaki artış inşaat sayısının azlığıyla az olmuştur. Refahın artması ve yeni resmi evlerin yokluğundan dolayı önemli derecelerde fiyat artışı görülmektedir. Örnek olarak da 2001'den 2002'ye ev fiyatları 2'ye katlanmıştır.
Köyler ve küçük kentlerden göçmenler başta olmak üzere Bişkek'teki yüksek konut fiyatlarını karşılayamayanlar şehrin banliyölerindeki gecekondularda yaşamak zorunda kalmıştır. Bu gecekondular Bişkek nüfusunun yüzde 30'u olan 400000 kişinin evidir. Bu gecekonduların birçoğunda elektrik ve su gibi temel ihtiyaçlar yok iken yerel hükûmet tarafından bu sorunu çözmek için adımlar atılmaya başlamıştır.
Kardeş Şehirler
Resimler
-
![image]()
Bişkek görüntüsü -
![image]()
Yol gazeteleri -
![image]()
Bişkek ve Tanrı Dağları görüntüsü -
![image]()
Bir park
Kaynakça
- Özel
- ^ "Bishkek Population 2023". 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ . 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Asia Köppen Map". 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "ПОГОДА в Бишкеке". 8 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Kyrgyzstan". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ Komlosi-Ferdinand, Flora; Ferdinand, Siarl (25 Temmuz 2016). "Vitality of the Kyrgyz Language in Bishkek". IJORS - International Journal of Russian Studies. 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.
- ^ a b c "Атмосферный воздух". 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ Roseman, Gary. "The Residential Real Estate Market in Bishkek, Kyrgyzstan". Real Estate Issues. Summer 2004.
- ^ Isabaeva, Eliza (2013). "Migration into the "Illegality" and Coping with Difficulties in a Squatter Settlement in Bishkek". Zeitschrift für Ethnologie. 138.
- ^ "İzmir'in kardeş kentleri". 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
- Genel
- Ercilasun, Konuralp (2014). Türk Dünyası Başkentleri22 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. s. 333.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Bişkek ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikigezgin'de Bishkek ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Biskek Kirgizca ve Rusca Bishkek Kirgizistan in baskentidir 1878 yilinda kurulan kentte 2023 sayimina gore 1 104 742 kisi yasar Kent Sovyetler Birligi doneminde 1926 1991 arasinda Bolsevik askeri onderlerinden Mihail Frunze nin anisina Frunze adiyla anilmistir Biskek BishkekIlBayrakArmaBiskek in Kirgizistan daki konumuUlkeKirgizistanIdare Belediye baskaniAziz SurakmatovYuzolcumu Toplam169 9 km Nufus 2023 Toplam1 104 742Zaman dilimiUTC 06 00 KGT Posta kodu720000 720085Alan kodu 996 312Resmi site www meria kg Biskek genis yollarin mermer devlet yapilarinin ve Sovyetler Birligi biciminde apartman bloklarinin bir arada bulundugu bir kenttir Kent bir satranc tahtasi biciminde tasarlanmis olup sokaklarin cogunun iki yaninda agaclari sulama amacli dar parklar bulunur Bu yolla sulanan agaclar yazlari sicakta golgelik gorevi gordukleri gibi kenti de guzellestirirler EtimolojiKentin adinin nereden geldigi konusunda bircok sav vardir Bunlardan birisi Kirk kiz efsanesinden geldigi dusunulmektedir Bu efsaneye gore Kirgiz halki kirk kizdan kirk boya ayrilan bir millettir Baska bir sava gore kirk kaziktan Kirgiz ismi gelmektedir Biskek isminden onceki ismi Pispekti Sonradan degisiklige ugrayip Biskek adini almistir TarihiIpek Yolu uzerinde bulunan ve kervanlarin dinlenme yeri olan yorede 1825 te Ozbek hani bir kale yaptirdi Ruslar 1862 de kaleyi yakip yikarak bolgeyi de ele gecirdiler Onceleri kalenin yerini garnizon olarak kullanan Ruslar zamanla kenti gelistirip olarak adlandirdiktan sonra Rus koylulerine verimli topraklar verip onlarin bolgeye yerlesmelerini ozendirdiler 1926 da kent yeni kurulan Kirgiz Sovyet Cumhuriyetinin baskenti oldu Yine 1926 da kentin adi Rus devrimlerinde onemli roller oynamis Lenin nin yakin arkadasi ve Biskek dogumlu Mikhail Frunze nin anisina Frunze olarak degistirildi Sovyetler Birligi nin 1991 de dagilmasindan sonra Kirgizistan 1991 de bagimsizligini kazaninca kentin adi Biskek e cevrildi Kent bugun hizla yenilenen canli bir yerdir Sovyet doneminde bulunan bircok sanayi kurulusu bugun ya kapanmis ya da kuculmus olarak uretimlerini surdurmektedirler Bir zamanlar Biskek in barindirdigi onemli bir Sovyet savas pilotu egitim okulunu bitirenler arasinda Misir in devrik baskani Husnu Mubarek de vardir 2002 de ABD Manas uluslararasi havaalanini antlasmayla Afganistan ve Irak a karsi kullanilmak uzere Ganci ABD ussu ne cevirince Rusya da benzeri bir antlasmayla Kant da kendi hava ussunu kurmustur CografyaBiskek genc bir sehir olsa da cevresindeki bolgede tarih oncesinden kalma kalintilar bulunmaktadir Ayni zamanda Greko Budist donemi Nesturi etkisinin bulundugu donem Orta Asya hanliklarinin donemi ve Sovyet doneminden de eserler bulunmaktadir Sehrin orta kismi dikdortgensel bir izgara planina sahiptir Sehrin ana bulvari dogudan batiya giden ve bolgenin ana nehrinden adini alan Cuy Bulvaridir Sovyet doneminde bu bulvarin adi Lenin Bulvari olmustur Bu bulvarin uzerinde ve civarinda Kirgizistan in onemli hukumet binalari ve universiteleri bulunmaktadir Bunlarin arasinda Bilimler Akademisi kompleksi de bulunmaktadir Bu bulvarin en batidaki kismina Deng Xiaoping Bulvari adi verilmistir Kuzey guney dogrultusundaki ana sokak halen halk arasinda eski adi olan Sovyetskaya Sokagi olarak bilinen Yusup Abdrahmanov sokagidir Kuzey ve guney bolumlerinin adlari sirasiyla Yelebesov ve Baytik Batir sokaklaridir Sokak uzerinde birkac alisveris merkezi bulunur ve kuzey tarafindan Dordoy Pazarina giris yapilabilir Erkindik Ozgurluk Bulvari Cuy Bulvarinin guneyindeki ana demiryolu istasyonu olan Biskek II den Cuy Bulvarinin kuzeyinde kalan muze mahallesi ve heykel parkina ve oradan kuzeye Disisleri Bakanligina kadar gider Yani dogrultusu kuzey guney dir Eskiden adi bir komunist devrimci olan Feliks Dzerjinski ye atfen Dzerjinski Bulvari adini almistir Halen yolun kuzeyinden devam eden yola Dzerjinski Sokagi denir Onemli bir dogu bati dogrultusunda yol da Cibek Colu Ipek Yolu dur Cuy Bulvarina paralel ve 2 km kuzeyindedir Cuy bolgesinin ana dogu bati yolunun bir parcasidir Hem dogu hem de bati otogarlari Cibek Colu nun uzerinde bulunmaktadir 197 Vasilyeva Sokagi nda bir Katolik kilisesi bulunmaktadir Bu kilise Kirgizistan daki tek Katolik katedrali olma ozelligini tasimaktadir Sehir Merkezi nde bulunan yapilar Ala Too Meydaninda bulunan Devlet Tarih Muzesi Geleneksel Kirgiz el islerini sergileyen Devlet Uygulamali Sanat Muzesi Frunze nin Evi Muzesi Kirgiz Beyaz Sarayi nin yakinindaki parkta bulunan Ivan Panfilov heykeli Tren istasyonu karsisindaki buyuk bir parkta bulunan Mihail Frunze nin atli heykeli 1946 da Alman savas esirleri tarafindan insa edilen ve gunumuze renovasyon veya onarima ihtiyac duymadan gelen tren istasyonu Cogu insa eden savas esiri oldu ve cesetleri istasyonun yakinindaki cukurlara gomuldu Yedi katli devasa bir mermer bina olan ana hukumet binasi Kirgiz Beyaz Sarayi Bu bina onceden Kirgiz SSC Komunist Partisinin yonetim merkezi olmustur Ala Too Meydaninda askerlerin nobet degisiminin izlenebilecegi bir bagimsizlik aniti Sehir merkezinin batisinda buyuk bir pazar olan Os Pazari Kirgiz Ulusal Filarmonisi Binasi Banliyoler Sehrin kuzeydogusunda Dordoy Pazari adi verilen buyuk bir pazar vardir Sehrin disi Sehre 40 km uzaklikta Kirgiz Ala daglari bulunmaktadir Ala Arca Milli Parki da 30 45 dakikalik bir uzaklikta bulunmaktadir Mesafeler Biskek in ulkenin ikinci en buyuk sehri Os a olan mesafesi 300 km dir Ona en yakin olan buyuk sehir ise Kazakistan in 190 km uzakliktaki Almati sehridir Taskent e 470 km Dusanbe ye 680 km ve Astana Kabil Urumci ve Islamabad a 1000 km uzakliktadir Iklim Biskek in iklimi Akdeniz etkisindeki nemli karasal iklimi Dsa dir Kisin ortalama sicakligi 0 santigrat derecenin altindadir Ortalama yillik yagis 440 mm civaridir Ortalama gunluk en yuksek sicaklik Ocak ta 3 santigrat dereceden Temmuz da 31 santigrat derece arasidir Yaz aylari ara sira olan ve guclu ruzgarlara sebep olan gok gurultulu firtinalarla biten kuru donemlerden olusur Nadiren kum firtinalari da gorulur Guneydeki daglar ve kuzeybati guneydogu dogrultusunda giden daglar tahrip edici hava kosullarindan bir derece koruma saglar Kis aylarinda ise seyrek kar firtinalari ve sikca olan yogun sis en belirgin hava durumu ozellikleridir Ara sira ani sicaklik degisimlerinden dolayi sisler gunlerce surebilir Demografik yapiBiskek Kirgizistan in nufus bakimindan en yogun sehridir Nufusu bir 2019 tahminine gore 1 012 500 dur Sehrin kurulusundan 1990 lara kadar Ruslar ve diger Avrupa halklari sehrin nufusunun cogunlugunu olusturmuslardir 1970 nufus sayimina gore Kirgizlar nufusun yuzde 12 3 unu olustururlarken Avrupalilar nufusun yuzde 80 ini olusturmustur Gunumuzde Biskek halkinin cogunlugu 66 Kirgizdir Avrupa halklari ise Biskek nufusunun 20 sinden azini olusturur Buna ragmen Kirgizca genc nufus arasinda kullanimdan dusmektedir ve Rusca ana dil olarak kullanilmaktadir Ekoloji ve cevreHava kalitesi Biskek te hava kirleticilerinin emisyonu 2010 da 14400 tona ulasmistir Kirgizistan in butun sehirleri arasinda en yuksek hava kirliligi olan sehir Biskek tir ve bazen Biskek teki kirletici yogunlugu ozellikle de sehir merkezinde maksimum izin verilen kirletici yogunluklarini asmaktadir Ornegin formaldehit yogunlugu bazen izin verilen miktarlarin 5 kati kadar olabilir Biskek te hava kalitesini izleme sorumlulugu Kirgiz Devlet Hidrometeoroloji Ajansindadir Biskek te kukurt dioksit formaldehit amonyak ve azot oksitlerin seviyesini olcen yedi tane hava kalitesi izleme istasyonu bulunmaktadir EkonomiBiskek Kirgizistan in para birimi olan somu kullanmaktadir Somun degeri degisse de 2015 Subati itibariyla ortalama 1 dolar basina 61 som olmustur Biskek ekonomisi genelde tarima dayali olup sehrin dis bolgelerinde tarimsal urunler takas edilmektedir Biskek in sokaklari pazar ve benzeri yerler gibi tarimsal urun saticilariyla cevrilidir Sehir merkezinde bankalar magazalar marketler ve alisveris merkezleriyle biraz daha sehirimsi bir yapilanma bulunmaktadir Talebin cok oldugu urunler arasina heykel oyma tablo gibi el yapimi zanaat isleri ve dogaya dayali heykeller bulunmaktadir Konut durumu Eski Sovyet ulkelerindeki bircok sehir gibi Biskek teki konutlandirma durumu Sovyetler Birligi nin cokusunden beri buyuk bir degisime ugramistir Sovyet doneminde vatandaslara konut dagitilirken gunumuzde Biskek in konutlari ozellestirilmistir Yavas yavas tek ailenin yasadigi evler daha fazla yayginlassa da Biskek halkinin cogu Sovyet doneminden kalma apartmanlarda yasamaktadir Kirgiz ekonomisi ne kadar buyuse de konut sayisindaki artis insaat sayisinin azligiyla az olmustur Refahin artmasi ve yeni resmi evlerin yoklugundan dolayi onemli derecelerde fiyat artisi gorulmektedir Ornek olarak da 2001 den 2002 ye ev fiyatlari 2 ye katlanmistir Koyler ve kucuk kentlerden gocmenler basta olmak uzere Biskek teki yuksek konut fiyatlarini karsilayamayanlar sehrin banliyolerindeki gecekondularda yasamak zorunda kalmistir Bu gecekondular Biskek nufusunun yuzde 30 u olan 400000 kisinin evidir Bu gecekondularin bircogunda elektrik ve su gibi temel ihtiyaclar yok iken yerel hukumet tarafindan bu sorunu cozmek icin adimlar atilmaya baslamistir Kardes SehirlerColorado Springs Colorado ABD Connecticut ABD Ankara Turkiye Izmir Turkiye Trabzon TurkiyeResimlerBiskek goruntusu Yol gazeteleri Biskek ve Tanri Daglari goruntusu Bir parkKaynakcaOzel Bishkek Population 2023 18 Mart 2020 tarihinde kaynagindan 3 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Asia Koppen Map 30 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 POGODA v Bishkeke 8 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Kyrgyzstan 24 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2019 Komlosi Ferdinand Flora Ferdinand Siarl 25 Temmuz 2016 Vitality of the Kyrgyz Language in Bishkek IJORS International Journal of Russian Studies 21 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2023 a b c Atmosfernyj vozduh 9 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Roseman Gary The Residential Real Estate Market in Bishkek Kyrgyzstan Real Estate Issues Summer 2004 Isabaeva Eliza 2013 Migration into the Illegality and Coping with Difficulties in a Squatter Settlement in Bishkek Zeitschrift fur Ethnologie 138 Izmir in kardes kentleri 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Izmir Buyuksehir Belediyesi 28 Haziran 2012 tarihinde erisildi GenelErcilasun Konuralp 2014 Turk Dunyasi Baskentleri22 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 333 ISBN 978 9944 237 25 3Dis baglantilarWikimedia Commons ta Biskek ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikigezgin de Bishkek ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir