Geb ve Nut'un oğlu yeraltı dünyasının hakimi, ölümsüz yaşam için diriliş tanrısı, kardeşi Set'in tam zıddı olarak iyilik tanrısı, kural koyucu, koruyucu; ölülerin yargıcı lahitinin bulunduğu yer Abidos’ta kültünün oluştuğu yerdir. Osiris, Nut ve Geb’in ilk çocuğuydu. Set, Nephthys ve İsis’in kardeşiydi, aynı zamanda İsis’in kocasıydı. Horus, İsis'ten oğluydu. Bir hikâyeye göre Nephthys, İsis gibi davranarak ve Osiris’i baştan çıkarmış ve Anubis’i doğurmuştur. Osiris adı bu tanrıya eski Yunanların verdiği bir addır. Osiris’in eski Mısırcadaki asıl adı “gözün yeri” anlamındaki “As-âr”dır (ya da Usire). Bu ad, hiyeroglif yazısı ile yazılırken iki ideogram kullanılarak yazılır; kullanılan iki ideogramdan biri taht, diğeri gözdür.
Osiris | ||||
---|---|---|---|---|
Osiris, ölülerin ve yeniden doğuşun efendisi. Yeşil derisi yeniden doğuşu simgeliyor. | ||||
Hiyerogliflerdeki adı |
| |||
Önemli din merkezi | , Abidos | |||
Sembol | , , devekuşu tüyler, balık, mumya gazlı bez, djed | |||
Ebeveyn | Geb ve Nuit; | |||
Kardeşler | İsis, Set, Nephthys, Horus | |||
Eş | İsis | |||
Çocuklar | Horus, Anubis (bazı kaynaklara göre) |
Osiris başta erkeklerin dünyasının kural koyucusu olmuş ve Ra gökyüzüne kural koymak için dünyayı bıraktığında kardeşi Set, Osiris’i öldürdü. İsis’in sihri sayesinde tekrar yaşama döndü. İlk ölen yaşayan canlı olduğu için sonraları ölülerin lordu oldu. Oğlu Horus, onun ölümünün öcünü aldı. Set'i yendi ve onu batı Mısır’ın çölüne (Sahra) gönderdi.
Tüm Mısır tarihi boyunca dualar ve büyüler Osiris’e yöneltilmişti, onu kutsayarak kendisinin kural koyduğu öbür dünyaya girmesi umulmuştu, özellikle döneminde popularitesi arttı. 18. sülale döneminde Mısır’da en çok tapılan tanrı olmuştu. Osiris’in popularitesi, Mısır tarihinin en son evrelerine kadar sürdü.
Mısır, tarihinin ilk dönemlerinde farklı kabilelerden, daha sonra da farklı nomoslardan oluştuğu için, Mısır panteonu çok sayıda tanrı ile doludur. Osiris ise Geb ve Nutun ilk oğlu yer altı dünyasının hakimidir. Geb ve nutun dört çocuğu olmuştur Osiris İsis Seth ve Nepht'tir. Efsaneye göre Osiris İsis'e âşıktır. Yani İsis hem Osirisin eşi hem kardeşidir. Bir gün İsis bir plan kurar bu planla eşi Osiris'i kral yapmaktır.
Ölülerin Kralı Oluşu
Bir gece Ra (o zamanlar kral Ra idi) uyurken İsis Ra'nın tükürüğünü alır ve tükürüğü kille karıştırır ve bir yılan yaratır. O gece yılan Ra'yı ısırır, ısırık Ra'yı mahveder, kimse onu iyileştiremez. İsis'de Ra'ya gizli adını söylerse onu iyileştirebileceğini söyler. Ra bunu kabul eder ve adını söyler, İsis Ra'yı iyileştirir ama onun üzerinde büyük bir güce sahip olur. Osiris'in kral olması için Ra'yı tahtı bırakıp göklere çekilmesi için zorlar, Ra ise bunu kabul etmek zorunda kalır. Ve taht Osiris'e kalır, artık Osiris Tanrıların, insanların ve her şeyin kralıdır.
Osiris'in erkek kardeşi Set Osiris'in kral olmasına çok içerler. Çünkü Set Ra'nın en vefakâr yardımcısıdır ve Ra yok iken ağabeyinin kral olmasına kendisinin olamamasına sinirlenir, tahta geçmeyi kafasına koyar. Savaşarak kazanamayacağını bilir çünkü Osiris Set'ten kat be kat güçlüdür, bir ordu kursa bile var olan her canlı Osiris sevmekte ve onun yönetiminden çok memnundur bu yüzden Set bir plan yapar. Bu plana göre Set, Osiris’in ölçülerine göre bir uyuma tabutu hazırlatır ve sandığı en değerli taşlarla süsletir ve sadece Osiris'in sığabilmesi için büyüler. Set, bundan sonra kendisine yardım eden yetmiş iki kişiyle birlikte planını uygulamaya koyulur. Seth büyük bir yemek verir ve Osiris’i de çağırır. Osiris hiçbir şeyden şüphelenmeyerek yemeğe gider. Yemeğin sonunda Set tabutu çıkarır ve sığacak olan kişiye hediye edeceğini söyler, her Tanrı dener şekil değiştirseler bile sığamazlar sona Osiris kalır İsis'in uyarılarına rağmen gene de dener Osiris tabutu yatar yatmaz Set kapağı kapatır üzerine erimiş kurşun döker Tanrılar engellemeye çalışsa da Set onları durdurur ve tabutu Nil Nehrine atar. Tabutun karaya çıktığı yerde ise süratle büyüyen bir ağaç sandığı gövdesinin içine almıştır. Byblos Kralı Malkandros bu ağacı gördüğünde hayran kalır ve ağacı kestirerek sarayına sütun olarak diktirmeye karar verir. Ağaç kesildiğinde çok güzel bir koku çıkarmıştır. Bu olay Isis’in kulağına kadar gelmiştir. İsis durumu anlar ve Malkandros’un sarayına gider. Burada önce Astarte’nin çocuğunun dadısı olur. İsis bir gün çocuğu ölümsüz yapmak ister ve bu amaçla çocuğu ölümsüzlük ateşine batırır. Bunu gören kraliçe çığlıklar atarak İsis’i engeller. İsis kendini tanıtmak zorunda kalır. Daha sonra Kral ’dan izin alarak ağacın gövdesini açar ve içinden tabutu alır. İsis tabutu vatanına götürdükten sonra, Osiris'i büyüsüyle hayata döndürmek üzereyken Set İsis'e saldırır. Set Osiris’in bedenini 14 parçaya ayırır ve bu parçaları Mısır toprakları üzerine dağıtır. İsis ve Set'in eşi Neftis bütün Mısır’ı dolaşarak Osiris’in bedeninin parçalarını toplar ve parçaları her bulduğu yere bir tapınak diker. Bu yüzden Mısır’ın birçok yerinde, içinde Osiris’in cesedinin bulunduğu söylenen birçok tapınak vardır.
Osiris'in parçalarını topladıktan sonra Neftis'in oğlu Anubis mumya bezleriyle Osiris'i sarar ve Osiris hayata döner. Efsanenin sonunda ise Osiris’in oğlu Horus Set'i yener. Bu noktada efsane ikiye ayrılır.
1. Yorum
Yeniden canlanan Osiris artık bu dünyada yaşamak istemez ve hükmetmek için ölüler ülkesine gitmeyi tercih eder. Burada yine Anubis ile birlikte olacaktır. Anubis ölüleri yargılanması için Osiris’e getirecektir.
2. yorum
Osiris'in tüm parçaları bir araya getirilirken 1 parçası eksik kalmıştır. (Penisi) Bu parçanın yokluğu nedeniyle yeryüzüne hükmedemez ve o yüzden ölülerin kralı olmakla yetinir. Fakat bu yorumda Horus, Osiris'in tekrar doğduktan sonra edindiği bir çocuktur ve malum parçanın yokluğunda bu olayın nasıl gerçekleştiği ise bir muammadır.
Mitlerde Osiris
Osiris, öte âlemin, ölüm ötesinin, yargılamanın ve yeniden doğuşun tanrısıdır. Ölüler aleminin hükümranlığı Osiris’in ellerindedir. O, ölüm olayı ile bedenlerini terk edenleri karşılar ve onların ölüm ötesindeki mukadder yaşamlarına başkanlık eder. İnsanlara çok şey veren ve öğreten Osiris, yaratılışla ilgili olarak tohumla da ilişkilendirilir ki, atribülerinden biri başaktır. O bir tohumu andırır, buğday tohumu gibidir. Ama o, evrendeki her şeyin tohumlarını içerir.
Osiris hep sivri külah başlığıyla, ayakları bitişik olarak tasvir edilir. Kimi zaman başında taç ve iki veya daha fazla tüy bulunur. Tasvirlerinde vücudu ya sargılıdır ya da balık pullarıyla kaplıdır. Elleri göğüste çapraz vaziyettedir ve bir kraliyet kırbacı ile bir de baston tutar. Tuttuğu bastonun üzerinde Sirius yıldızının bazı sembolleri bulunur ki, bu sembollerden ikisi köpek başı ve yaydır. Kimi yazarlar Osiris’i Sirius-B, İsis’i Sirius-A yıldızıyla ilişkilendirirler.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
[1][]
Antik Mısır Mısır Mitolojisi |
---|
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad |
Amon/Amunet | Huh/Hauhet | Kuk/Kauket | Nu/Naunet |
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead |
Atum | Şu/Shu | Tefnut | Geb | Nuit/Nut | Ausare/Osiris | İsis/Aset | Set | Nebet Het/Neftis |
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar |
Anubis | Apis | Aton | Bast | | Hathor | Horus | Khepri | Khons | Ma'at | Min | Neith | Ptah | Ra | Sekhmet | Sobek | Wepwawet | Heryşaf |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geb ve Nut un oglu yeralti dunyasinin hakimi olumsuz yasam icin dirilis tanrisi kardesi Set in tam ziddi olarak iyilik tanrisi kural koyucu koruyucu olulerin yargici lahitinin bulundugu yer Abidos ta kultunun olustugu yerdir Osiris Nut ve Geb in ilk cocuguydu Set Nephthys ve Isis in kardesiydi ayni zamanda Isis in kocasiydi Horus Isis ten ogluydu Bir hikayeye gore Nephthys Isis gibi davranarak ve Osiris i bastan cikarmis ve Anubis i dogurmustur Osiris adi bu tanriya eski Yunanlarin verdigi bir addir Osiris in eski Misircadaki asil adi gozun yeri anlamindaki As ar dir ya da Usire Bu ad hiyeroglif yazisi ile yazilirken iki ideogram kullanilarak yazilir kullanilan iki ideogramdan biri taht digeri gozdur OsirisOsiris olulerin ve yeniden dogusun efendisi Yesil derisi yeniden dogusu simgeliyor Hiyerogliflerdeki adiOnemli din merkezi AbidosSembol devekusu tuyler balik mumya gazli bez djedEbeveynGeb ve Nuit KardeslerIsis Set Nephthys HorusEsIsisCocuklarHorus Anubis bazi kaynaklara gore Osiris basta erkeklerin dunyasinin kural koyucusu olmus ve Ra gokyuzune kural koymak icin dunyayi biraktiginda kardesi Set Osiris i oldurdu Isis in sihri sayesinde tekrar yasama dondu Ilk olen yasayan canli oldugu icin sonralari olulerin lordu oldu Oglu Horus onun olumunun ocunu aldi Set i yendi ve onu bati Misir in colune Sahra gonderdi Tum Misir tarihi boyunca dualar ve buyuler Osiris e yoneltilmisti onu kutsayarak kendisinin kural koydugu obur dunyaya girmesi umulmustu ozellikle doneminde popularitesi artti 18 sulale doneminde Misir da en cok tapilan tanri olmustu Osiris in popularitesi Misir tarihinin en son evrelerine kadar surdu Misir tarihinin ilk donemlerinde farkli kabilelerden daha sonra da farkli nomoslardan olustugu icin Misir panteonu cok sayida tanri ile doludur Osiris ise Geb ve Nutun ilk oglu yer alti dunyasinin hakimidir Geb ve nutun dort cocugu olmustur Osiris Isis Seth ve Nepht tir Efsaneye gore Osiris Isis e asiktir Yani Isis hem Osirisin esi hem kardesidir Bir gun Isis bir plan kurar bu planla esi Osiris i kral yapmaktir Olulerin Krali OlusuBir gece Ra o zamanlar kral Ra idi uyurken Isis Ra nin tukurugunu alir ve tukurugu kille karistirir ve bir yilan yaratir O gece yilan Ra yi isirir isirik Ra yi mahveder kimse onu iyilestiremez Isis de Ra ya gizli adini soylerse onu iyilestirebilecegini soyler Ra bunu kabul eder ve adini soyler Isis Ra yi iyilestirir ama onun uzerinde buyuk bir guce sahip olur Osiris in kral olmasi icin Ra yi tahti birakip goklere cekilmesi icin zorlar Ra ise bunu kabul etmek zorunda kalir Ve taht Osiris e kalir artik Osiris Tanrilarin insanlarin ve her seyin kralidir Osiris in erkek kardesi Set Osiris in kral olmasina cok icerler Cunku Set Ra nin en vefakar yardimcisidir ve Ra yok iken agabeyinin kral olmasina kendisinin olamamasina sinirlenir tahta gecmeyi kafasina koyar Savasarak kazanamayacagini bilir cunku Osiris Set ten kat be kat gucludur bir ordu kursa bile var olan her canli Osiris sevmekte ve onun yonetiminden cok memnundur bu yuzden Set bir plan yapar Bu plana gore Set Osiris in olculerine gore bir uyuma tabutu hazirlatir ve sandigi en degerli taslarla susletir ve sadece Osiris in sigabilmesi icin buyuler Set bundan sonra kendisine yardim eden yetmis iki kisiyle birlikte planini uygulamaya koyulur Seth buyuk bir yemek verir ve Osiris i de cagirir Osiris hicbir seyden suphelenmeyerek yemege gider Yemegin sonunda Set tabutu cikarir ve sigacak olan kisiye hediye edecegini soyler her Tanri dener sekil degistirseler bile sigamazlar sona Osiris kalir Isis in uyarilarina ragmen gene de dener Osiris tabutu yatar yatmaz Set kapagi kapatir uzerine erimis kursun doker Tanrilar engellemeye calissa da Set onlari durdurur ve tabutu Nil Nehrine atar Tabutun karaya ciktigi yerde ise suratle buyuyen bir agac sandigi govdesinin icine almistir Byblos Krali Malkandros bu agaci gordugunde hayran kalir ve agaci kestirerek sarayina sutun olarak diktirmeye karar verir Agac kesildiginde cok guzel bir koku cikarmistir Bu olay Isis in kulagina kadar gelmistir Isis durumu anlar ve Malkandros un sarayina gider Burada once Astarte nin cocugunun dadisi olur Isis bir gun cocugu olumsuz yapmak ister ve bu amacla cocugu olumsuzluk atesine batirir Bunu goren kralice cigliklar atarak Isis i engeller Isis kendini tanitmak zorunda kalir Daha sonra Kral dan izin alarak agacin govdesini acar ve icinden tabutu alir Isis tabutu vatanina goturdukten sonra Osiris i buyusuyle hayata dondurmek uzereyken Set Isis e saldirir Set Osiris in bedenini 14 parcaya ayirir ve bu parcalari Misir topraklari uzerine dagitir Isis ve Set in esi Neftis butun Misir i dolasarak Osiris in bedeninin parcalarini toplar ve parcalari her buldugu yere bir tapinak diker Bu yuzden Misir in bircok yerinde icinde Osiris in cesedinin bulundugu soylenen bircok tapinak vardir Osiris in parcalarini topladiktan sonra Neftis in oglu Anubis mumya bezleriyle Osiris i sarar ve Osiris hayata doner Efsanenin sonunda ise Osiris in oglu Horus Set i yener Bu noktada efsane ikiye ayrilir 1 Yorum Yeniden canlanan Osiris artik bu dunyada yasamak istemez ve hukmetmek icin oluler ulkesine gitmeyi tercih eder Burada yine Anubis ile birlikte olacaktir Anubis oluleri yargilanmasi icin Osiris e getirecektir 2 yorum Osiris in tum parcalari bir araya getirilirken 1 parcasi eksik kalmistir Penisi Bu parcanin yoklugu nedeniyle yeryuzune hukmedemez ve o yuzden olulerin krali olmakla yetinir Fakat bu yorumda Horus Osiris in tekrar dogduktan sonra edindigi bir cocuktur ve malum parcanin yoklugunda bu olayin nasil gerceklestigi ise bir muammadir Mitlerde OsirisOsiris Misir Muzesi Kahire Osiris ote alemin olum otesinin yargilamanin ve yeniden dogusun tanrisidir Oluler aleminin hukumranligi Osiris in ellerindedir O olum olayi ile bedenlerini terk edenleri karsilar ve onlarin olum otesindeki mukadder yasamlarina baskanlik eder Insanlara cok sey veren ve ogreten Osiris yaratilisla ilgili olarak tohumla da iliskilendirilir ki atribulerinden biri basaktir O bir tohumu andirir bugday tohumu gibidir Ama o evrendeki her seyin tohumlarini icerir Osiris hep sivri kulah basligiyla ayaklari bitisik olarak tasvir edilir Kimi zaman basinda tac ve iki veya daha fazla tuy bulunur Tasvirlerinde vucudu ya sargilidir ya da balik pullariyla kaplidir Elleri goguste capraz vaziyettedir ve bir kraliyet kirbaci ile bir de baston tutar Tuttugu bastonun uzerinde Sirius yildizinin bazi sembolleri bulunur ki bu sembollerden ikisi kopek basi ve yaydir Kimi yazarlar Osiris i Sirius B Isis i Sirius A yildiziyla iliskilendirirler Kaynakca Hart George 21 Nisan 2006 A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses Ingilizce Routledge s 100 ISBN 978 1 134 93012 8 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Morales Helen 2007 Classical mythology a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0192804761 Ayrica bakinizOsiris diniDis baglantilar 1 olu kirik baglanti Antik Misir Misir MitolojisiHeliopolisli Sekiz tanri OgdoadAmon Amunet Huh Hauhet Kuk Kauket Nu NaunetHeliopolisli Dokuz tanri EnneadAtum Su Shu Tefnut Geb Nuit Nut Ausare Osiris Isis Aset Set Nebet Het NeftisDiger Buyuk Tanri ve TanricalarAnubis Apis Aton Bast Hathor Horus Khepri Khons Ma at Min Neith Ptah Ra Sekhmet Sobek Wepwawet Herysaf