Telif hakkı eleştirisi, belki de tamamen telif hakkı karşıtlığı olarak adlandırılabilir, bir kavram olarak telif hakkı yasasının veya telif hakkının mevcut durumuna karşı olan farklı bir görüştür. Eleştirel gruplar genellikle bu tür yasaların felsefi, ekonomik veya sosyal gerekçelerini ve yararlarının politikanın topluma maliyetini haklı çıkarmadığını iddia ettikleri yasaların uygulamalarını tartışır. Farklı grupların bu değişimin ne olması gerektiği konusunda farklı fikirleri olmasına rağmen mevcut sistemi değiştirmeyi savunmaktadır. Bazıları, politikaların önceki bir duruma geri verilmesi çağrısında bulunuyor (telif hakkı bir zamanlar birkaç kategoriyi kapsıyordu ve daha kısa vadeli sınırlara sahipti) veya izinsiz kopyalamaya izin veren adil kullanım gibi kavramları genişletmeye çalışabilirler. Diğerleri, telif hakkının kendisinin kaldırılmasını ister .
Telif hakkına muhalefet, genellikle daha geniş sosyal reformu savunan platformların bir parçasıdır. Örneğin, özgür kültür hareketi konuşmacısı olan Lawrence Lessig, bilgi paylaşımını kolaylaştırmak veya yetim eserler (orphan works) sorununu ele almak için bir araç olarak telif hakkı yasasını gevşetmeyi savunmaktadır ve İsveç Korsan Partisi, telif hakkını beş yıllık dönemle sınırlamayı savunmaktadır.
Telif hakkına karşı ekonomik argümanlar
Kıtlık olmaması
Bu argümanda telif hakkının geçersiz olduğu iddia edilir çünkü fiziksel mülkiyetten farklı olarak fikrî mülkiyet kıt değildir ve devlet tarafından yaratılmış bir yasal kurgudur. Argüman, hırsızlıktan farklı olarak telif hakkını ihlal etmenin, mağduru orijinal öğeden mahrum etmediğini iddia etmektedir.
Tarihsel karşılaştırma
Telif hakkı yasalarının çoğu yazar için ekonomik açıdan teşvik edici olduğu açık değildir ve telif hakkı yasalarının etkilerine ilişkin ampirik çalışmalara dayanarak değerlendirilmesi nadirdir.
Bilgi teknolojisi ile ilgili endişeler
Piratbyrån'ın kurucularından biri olan Rasmus Fleischer, telif hakkı yasasının İnternet ile baş edemediğini ve bu nedenle modasının geçtiğini savunmaktadır. İnternetin ve özellikle Web 2.0'ın "çalma" fikrinin belirsiz statüsünü beraberinde getirdiğini ve bunun yerine iş modellerinin Darknet'in gerçekliğine uyum sağlaması gerektiğini savunur. Web 2.0'ı dizginleme girişiminde, 21. yüzyılda telif hakkı yasasının, tüm teknolojilerin suç haline getirilmesiyle giderek daha fazla ilgilendiğini ve yalnızca telif hakkıyla korunabilecek dosyalara bağlantılar sağladıkları için farklı türdeki arama motorlarına yönelik son saldırılara yol açtığını savunmaktadır. Fleischer, Google'ın, hâlâ büyük ölçüde tartışmasız olmakla birlikte, gri bir telif hakkı bölgesinde faaliyet gösterdiğine işaret eder (örneğin, Google Kitaplar'ın iş modeli, gelirini reklamdan alan bir iş planının parçası olarak milyonlarca sayfa telif hakkıyla korunan ve telif hakkı bulunmayan kitabı görüntülemektir). Buna karşılık, diğerleri, Google Kitaplar'ın aynı kitapların büyük bölümlerini engellediğine dikkat çekti ve bunun hak sahiplerinin meşru çıkarlarına zarar vermediğini söylediler.
Kültürel argümanlar
Bilgi özgürlüğü
Hipatia gibi gruplar, "bilgi özgürlüğü" adına telif hakkı karşıtı argümanlar geliştiriyor ve bilginin "dayanışma içinde paylaşılması" gerektiğini savunuyor. Bu tür gruplar, "bilgi özgürlüğünü" bir hak olarak ve/veya uluslararası kabul görmüş bir insan hakkı olan eğitim hakkının yanı sıra özgür kültür ve özgür iletişim hakkının gerçekleştirilmesinde temel olarak algılayabilirler. Mevcut telif hakkı yasasının, günümüzün yeni teknolojik iletişim araçlarına dayanan bilgi toplumlarında bu hakların gerçekleşmesini engellediğini ve telif hakkı yasasını insanlığın ilerlemesini engelleyen veya yavaşlatan bir yapı olarak gördüklerini savunuyorlar.
Yazarlık ve yaratıcılık
Alternatif Hukuk Forumu'nun kurucusu Lawrence Liang, mevcut telif haklarının açık ve tartışmasız olduğu varsayılan çok dar bir "yazar" tanımına dayandığını savunuyor. Liang, "yazar" kavramının kültürler ve zaman içinde evrensel bir anlam ifade ettiğinin varsayıldığını gözlemler. Bunun yerine, Liang, özgün ve aşkın bir varlık olarak yazar kavramının, ruhun özgünlüğüne sahip, Avrupa'da Sanayi Devrimi'nden sonra, yazarın kişiliğini genişleyen kitlesel üretilen mallar alanından ayırt etmek için inşa edildiğini savunuyor. Bu nedenle, "yazarlar" tarafından yaratılan eserler orijinal kabul edildi ve o sırada yaygın olan mülkiyet doktrini ile birleşti.
Liang, "yazar" kavramının telif hakkı kavramına bağlı olduğunu ve yeni bir sosyal ilişki -toplumun bilgi sahipliğini algılama biçimi- tanımlamak için ortaya çıktığını savunuyor. Böylece "yazar" kavramı, bireysel katkı ve bireysel mülkiyete yapılan vurgunun "topluluk bilgisi" kavramından önce geldiği belirli bir bilgi üretim sürecini doğallaştırdı. Yazar kavramına dayanan telif hakkı, bir fikrî mülkiyet hakları rejimi olmadan yazarların daha fazla yaratma dürtüsünün olmayacağı ve sanatçıların ekonomik bir teşvik olmadan yeni eserler üretemeyecekleri varsayımına dayanmaktadır. Liang bu mantığa meydan okuyor ve "yayınları için bir pazar bulma konusunda çok az umudu olan ve sonuç olarak telif hakları neredeyse değersiz olan birçok yazarın geçmişte ve hatta günümüzde yazmaya devam ettiğini ileri sürüyor." Liang, insanların sadece kişisel tatmin için, hatta akranlarından saygı ve tanınma için eserler ürettiğine dikkat çekiyor. Liang, 19. Yüzyılın, yazara fayda sağlayan anlamlı telif hakkının yokluğunda edebi eserlerin üretken yazarlığını gördüğünü savunuyor. Aslında, Liang, telif hakkı korumasının genellikle yayıncıya ve nadiren yazara fayda sağladığını savunuyor.
Kültürel eserlerin korunması
Kamusal Alan Çalışmaları Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki uzun süreli telif hakkı koşullarının, tarihi filmlerin ve diğer kültürel eserlerin sayısallaştırılmadan önce dağılma nedeniyle nasıl yok edilmesine neden olduğu konusunda endişelerini dile getirdi. Merkez, telif hakkı terimlerini, hak sahiplerine çok az ekonomik fayda sağlayan ve tarihî eserleri koruma çabalarını engelleyen "saçma derecede uzun" olarak nitelendirdi. Yönetmen Jennifer Jenkins, 95 yıl sonra Amerika Birleşik Devletleri'nde eski eserlerin kamu malı haline gelmesine kadar, eski filmler ve ses kayıtları gibi kültürel açıdan önemli birçok eserin, uzun telif hakları nedeniyle zaten kaybolduğunu söyledi.
Etik sorunlar
Telif hakkı kurumu çeşitli etik sorunları gündeme getirmektedir. Selmer Bringsjord, bazı kopyalama biçimlerine izin verildiğinden ve çeşitli kopyalama biçimleri arasında mantıksal bir ayrım olmadığından, tüm kopyalama biçimlerinin (ticari kullanım olmaksızın) ahlaki olarak izin verilebilir olduğunu savunuyor.
Edwin Hettinger, fikrî mülkiyet için doğal haklar argümanlarının zayıf olduğunu ve mülkiyeti haklı çıkaran felsefi geleneğin fikrî mülkiyet hakkında düşünmemizde bize rehberlik edemeyeceğini savunuyor.
Shelly Warwick, mevcut haliyle telif hakkı yasasının tutarlı bir etik temele sahip görünmediğine inanmaktadır.
Kuruluşlar ve akademisyenler
Telif hakkının kaldırılmasını savunan gruplar
Pirate Cinema ve The League of Noble Peers gibi gruplar, telif haklarına karşı daha radikal argümanlar öne sürmektedir. Yakın zamanda, eşler arası dosya paylaşımı, dijital özgürlük ve bilgi özgürlüğü konusundaki tartışmalarda bir dizi telif hakkı karşıtı grup ortaya çıktı; Bunlara Association des Audionautes ve Yeni Zelanda Kopimizm Kilisesi dahildir.
2003 yılında, Columbia Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Eben Moglen, Karl Marx'ın Komünist Manifesto'sunu bilgisayar teknolojisi ve internetin gelişimi ışığında yeniden yorumlayan dotCommunist Manifesto'yu yayınladı; yeniden yorumlanan içeriğin çoğu, telif hakkı yasasını ve ayrıcalığı Marksist terimlerle tartıştı.
BitTorrent ve eşler arası dosya paylaşımıyla ilgili son gelişmeler, medya yorumcuları tarafından "telif hakkı savaşları" olarak adlandırılıyor ve The Pirate Bay, "gelişmekte olan bir uluslararası telif hakkı karşıtı veya korsanlığın en görünür üyesi" olarak anılıyor." Büyük ölçekli kasıtlı telif hakkı ihlali şeklinde iyi duyurulan bir elektronik sivil itaatsizlik örneği (ECD) 24 Şubat 2004'te Gray Salı adlı bir olayda meydana geldi. Aktivistler, telif hakkı reformu sorunlarına ve telif hakkı karşıtı ideallere kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla The Gray Album adlı bir karma albümün MP3 dosyalarını dağıtarak EMI'nin Beyaz Albüm'ün telif hakkını kasıtlı olarak ihlal ettiler. Bildirildiğine göre, albüme ev sahipliği yapan 170'i de dahil olmak üzere 400'den fazla site katıldı ve bazı protestocular Gri Albümün telif hakkıyla korunan materyalin adil kullanımı altında örneklemeye izin vermek için telif hakkı yasasında revizyon yapılması gerektiğini gösterdiğini veya örneklemeye izin vermek için adil bir tazminat sistemi önerdiğini belirtti.
Telif hakkı yasasında değişiklik yapılmasını savunan gruplar
Fransız grup Association des Audionautes kendi başına telif hakkı karşıtı değildir, ancak telif hakkı yaptırımı ve tazminat için reforme edilmiş bir sistem önerir. Grubun kurucu ortağı Aziz Ridouan, Fransa'ya eşler arası dosya paylaşımını yasallaştırmasını ve sanatçılara İnternet servis sağlayıcı ücretlerinde ek bir ücret (yani alternatif bir tazminat sistemi) yoluyla tazminat ödemesini teklif ediyor. Wired dergisi, büyük müzik şirketlerinin Ridouan'ın önerisini korsanlığı meşrulaştırmakla eşitlediğini bildirdi. Ocak 2008'de, Ilımlı Parti'den (yönetim koalisyonunun bir parçası) yedi İsveçli milletvekili, İsveç'teki bir tabloid gazetesinde dosya paylaşımının tamamen suç olmaktan çıkarılması çağrısında bulunan bir yazı kaleme aldı; "Ticari olmayan tüm dosya paylaşımlarını suç olmaktan çıkarmak ve piyasayı uyum sağlamaya zorlamak sadece en iyi çözüm değil. Vatandaşların internette yaptıkları üzerinde daha kapsamlı bir kontrol istemiyorsak, tek çözüm bu."
Haziran 2015'te bir WIPO makalesi olan "Remix culture and Amateur Creativity: A Copyright Dilemma",Lenz v. Universal Music Corp. ve Copyright Modernization Act' deki son hukuk yorumlarına atıfta bulunarak "age of remixing"i (remiks çağı) ve telif hakkı reformuna ihtiyaç duyulduğunu kabul etti.
Mevcut telif hakkı yasasını kullanmayı savunan gruplar
Hedeflerine ulaşmak için mevcut telif hakkı yasal çerçevesini özel lisanslarla kullanmayı savunan gruplar arasında copyleft hareketi ve Creative Commons yer alıyor. Creative Commons, kendi başına telif hakkı karşıtı değildir, ancak mevcut telif hakkı yasası kapsamında daha esnek ve açık telif hakkı lisanslarının kullanılmasını savunur. Creative Commons, telif hakkı sahibinin eseri yalnızca "bazı hakları saklıdır" veya hatta "hiçbir hakkı saklı değildir" olarak yayımlamasına izin veren, karşılanmamış bir esneklik talebi olduğu görüşündedir. Creative Commons'a göre birçok kişi, varsayılan telif hakkını, istedikleri teşhiri ve yaygın dağıtımı elde etmelerine yardımcı olarak görmez. Creative Commons, lisanslarının girişimcilerin ve sanatçıların yaratıcı yatırımlarından geri dönüş sağlamak için tamamen telif hakkı yerine yenilikçi iş modelleri kullanmalarına izin verdiğini savunuyor.
Akademisyenler ve yorumcular
Bu alandaki akademisyenler ve yorumcular arasında Lawrence Liang, Jorge Cortell, Rasmus Fleischer, Stephan Kinsella ve Siva Vaidhyanathan bulunmaktadır .
Leo Tolstoy gibi geleneksel anarşistler, telif hakkını kabul etmeyi reddettiklerini ifade ettiler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Larry Lessig (1 Mart 2007). . ted.com. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
- ^ . Intellectual Property Watch (İngilizce). 4 Eylül 2006. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2018.
- ^ Kinsella, Stephan Against Intellectual Property 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2008) Ludwig von Mises Institute.
- ^ Green, Stuart P. When Stealing Isn’t Stealing 30 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2012) The New York Times
- ^ "Property Rights and the Efficient Exploitation of Copyrighted Works: An Empirical Analysis of Public Domain and Copyrighted Fiction Best Sellers". 2nd Annual Conference on Empirical Legal Studies (İngilizce). 2007. doi:10.2139/ssrn.955954. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ The Public Domain. 2008. 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Real Copyright Reform". Iowa Law Review (İngilizce). 14 Ocak 2010. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . CATO Unbound. June 2008. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
“We conclude that the snippet function does not give searchers access to effectively competing substitutes. Snippet view, at best and after a large commitment of manpower, produces discontinuous, tiny fragments, amounting in the aggregate to no more than 16% of a book. This does not threaten the rights holders with any significant harm to the value of their copyrights or diminish their harvest of copyright revenue,” wrote the court.
Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . Fortune (İngilizce). 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2018.
- ^ . Hipatia. 1 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2008.
- ^ a b c d . Infochangeindia.org. February 2005. 7 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b "How Winnie-the-Pooh highlights flaws in U.S. copyright law — and what that could mean for Canada". . Canadian Broadcasting Corporation. 10 Ocak 2022. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Why you can now repurpose 'Winnie-the-Pooh' for free". . . 3 Ocak 2022. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
- ^ Selmer Bringsjord, "In Defence of Copying" 21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Public Affairs Quarterly 3 (1989) 1–9.
- ^ Alfino, Mark, "Intellectual Property and Copyright Ethics" 4 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Business and Professional Ethics Journal, 10.2 (1991): 85–109. Reprinted in Robert A. Larmer (Ed.), Ethics in the Workplace, Minneapolis, MN: West Publishing Company, 1996, 278–293.
- ^ a b "P2P Gets Legit". Wired. September 2006. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . Linux. May 2006. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 3 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Sarno, David (April 2007). "The Internet sure loves its outlaws". Los Angeles Times. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ Mitchell, Dan (August 2006). "Pirate Take Sweden". The New York Times. 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ . Tech Law Advisor. 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2008. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Werde, Bill (February 2004). "Defiant Downloads Rise From Underground". The New York Times. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2022.
- ^ . Ars Technica. January 2008. 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . WIPO. 1 Haziran 2015. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
in 2013 a district court ruled that copyright owners do not have the right to simply take down content before undertaking a legal analysis to determine whether the remixed work could fall under fair use, a concept in US copyright law which permits limited use of copyrighted material without the need to obtain the right holder's permission (US District Court, Stephanie Lenz v. Universal Music Corp., Universal Music Publishing Inc., and Universal Music Publishing Group, Case No. 5:07-cv-03783-JF, January 24, 2013).[...] Given the emergence of today's "remix" culture, and the legal uncertainty surrounding remixes and mash-ups, the time would appear to be ripe for policy makers to take a new look at copyright law.
Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 29 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2008.
- ^ . Creative Commons. 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2010.
- ^ . Creative Commons. 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2010.
- ^ . Creative Commons. 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2010.
- ^ . Creative Commons. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2008.
- ^ . Own Website. May 2005. 21 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ (PDF). Institute of Contemporary History, Sodertorn University College. May 2006. 27 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Leo Tolstoy, Letter to the Free Age Press, 1900
Dış bağlantılar
- Telif Hakkını Terk Etme: Sanatçılar, Sanat ve Toplum İçin Bir Nimet 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Profesör Joost Smiers'ın Görüşü
- Telif Hakkıyla Mücadele Kaynakları 22 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gnominizm 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Kopyalanabilen her türlü veriye uygulanan Telif Hakkı Karşıtı Ütopya
- Telif Hakkının Şaşırtıcı Tarihi ve Telif Hakkı Sonrası Bir Dünyanın Vaadi 5 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., QuestionCopyright.org'dan Karl Fogel tarafından.
- Unlicense.org 14 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Lisanssız, yazılımdaki telif hakkı menfaatini reddetmek için bir şablondur.
- Culture vs. Copyright 15 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Anatoly Volynets'in e-kitabı. Kitap, birinci sınıf öğrencilerinin diyaloglarından ve öğretmenlerinin "Fikri Mülkiyet"in kültürel, psikolojik, ekonomik ve diğer yönleriyle ilgili düşüncelerinden oluşmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Telif hakki elestirisi belki de tamamen telif hakki karsitligi olarak adlandirilabilir bir kavram olarak telif hakki yasasinin veya telif hakkinin mevcut durumuna karsi olan farkli bir gorustur Elestirel gruplar genellikle bu tur yasalarin felsefi ekonomik veya sosyal gerekcelerini ve yararlarinin politikanin topluma maliyetini hakli cikarmadigini iddia ettikleri yasalarin uygulamalarini tartisir Farkli gruplarin bu degisimin ne olmasi gerektigi konusunda farkli fikirleri olmasina ragmen mevcut sistemi degistirmeyi savunmaktadir Bazilari politikalarin onceki bir duruma geri verilmesi cagrisinda bulunuyor telif hakki bir zamanlar birkac kategoriyi kapsiyordu ve daha kisa vadeli sinirlara sahipti veya izinsiz kopyalamaya izin veren adil kullanim gibi kavramlari genisletmeye calisabilirler Digerleri telif hakkinin kendisinin kaldirilmasini ister Modern telif hakki yasasina ve uygulamalarina aktif olarak karsi cikan Isvecli bir kurulus olan Piratbyran ve BitTorrent izleyicisi The Pirate Bay in bagimsiz bir kurulus olarak ayrilmadan once onceki operatorleri tarafindan gelistirilen bir telif hakki karsiti girisim olan Kopimi nin sembolu Telif hakkina muhalefet genellikle daha genis sosyal reformu savunan platformlarin bir parcasidir Ornegin ozgur kultur hareketi konusmacisi olan Lawrence Lessig bilgi paylasimini kolaylastirmak veya yetim eserler orphan works sorununu ele almak icin bir arac olarak telif hakki yasasini gevsetmeyi savunmaktadir ve Isvec Korsan Partisi telif hakkini bes yillik donemle sinirlamayi savunmaktadir Telif hakkina karsi ekonomik argumanlarKitlik olmamasi Bu argumanda telif hakkinin gecersiz oldugu iddia edilir cunku fiziksel mulkiyetten farkli olarak fikri mulkiyet kit degildir ve devlet tarafindan yaratilmis bir yasal kurgudur Arguman hirsizliktan farkli olarak telif hakkini ihlal etmenin magduru orijinal ogeden mahrum etmedigini iddia etmektedir Tarihsel karsilastirma Telif hakki yasalarinin cogu yazar icin ekonomik acidan tesvik edici oldugu acik degildir ve telif hakki yasalarinin etkilerine iliskin ampirik calismalara dayanarak degerlendirilmesi nadirdir Bilgi teknolojisi ile ilgili endiselerPiratbyran in kurucularindan biri olan Rasmus Fleischer telif hakki yasasinin Internet ile bas edemedigini ve bu nedenle modasinin gectigini savunmaktadir Internetin ve ozellikle Web 2 0 in calma fikrinin belirsiz statusunu beraberinde getirdigini ve bunun yerine is modellerinin Darknet in gercekligine uyum saglamasi gerektigini savunur Web 2 0 i dizginleme girisiminde 21 yuzyilda telif hakki yasasinin tum teknolojilerin suc haline getirilmesiyle giderek daha fazla ilgilendigini ve yalnizca telif hakkiyla korunabilecek dosyalara baglantilar sagladiklari icin farkli turdeki arama motorlarina yonelik son saldirilara yol actigini savunmaktadir Fleischer Google in hala buyuk olcude tartismasiz olmakla birlikte gri bir telif hakki bolgesinde faaliyet gosterdigine isaret eder ornegin Google Kitaplar in is modeli gelirini reklamdan alan bir is planinin parcasi olarak milyonlarca sayfa telif hakkiyla korunan ve telif hakki bulunmayan kitabi goruntulemektir Buna karsilik digerleri Google Kitaplar in ayni kitaplarin buyuk bolumlerini engelledigine dikkat cekti ve bunun hak sahiplerinin mesru cikarlarina zarar vermedigini soylediler Kulturel argumanlarBilgi ozgurlugu Bilgi ozgurlugu fikrini destekleyen Free Beer aktivisti Telif hakki bilgiye erisimi engelliyor 2007 Hipatia gibi gruplar bilgi ozgurlugu adina telif hakki karsiti argumanlar gelistiriyor ve bilginin dayanisma icinde paylasilmasi gerektigini savunuyor Bu tur gruplar bilgi ozgurlugunu bir hak olarak ve veya uluslararasi kabul gormus bir insan hakki olan egitim hakkinin yani sira ozgur kultur ve ozgur iletisim hakkinin gerceklestirilmesinde temel olarak algilayabilirler Mevcut telif hakki yasasinin gunumuzun yeni teknolojik iletisim araclarina dayanan bilgi toplumlarinda bu haklarin gerceklesmesini engelledigini ve telif hakki yasasini insanligin ilerlemesini engelleyen veya yavaslatan bir yapi olarak gorduklerini savunuyorlar Yazarlik ve yaraticilik Alternatif Hukuk Forumu nun kurucusu Lawrence Liang mevcut telif haklarinin acik ve tartismasiz oldugu varsayilan cok dar bir yazar tanimina dayandigini savunuyor Liang yazar kavraminin kulturler ve zaman icinde evrensel bir anlam ifade ettiginin varsayildigini gozlemler Bunun yerine Liang ozgun ve askin bir varlik olarak yazar kavraminin ruhun ozgunlugune sahip Avrupa da Sanayi Devrimi nden sonra yazarin kisiligini genisleyen kitlesel uretilen mallar alanindan ayirt etmek icin insa edildigini savunuyor Bu nedenle yazarlar tarafindan yaratilan eserler orijinal kabul edildi ve o sirada yaygin olan mulkiyet doktrini ile birlesti Liang yazar kavraminin telif hakki kavramina bagli oldugunu ve yeni bir sosyal iliski toplumun bilgi sahipligini algilama bicimi tanimlamak icin ortaya ciktigini savunuyor Boylece yazar kavrami bireysel katki ve bireysel mulkiyete yapilan vurgunun topluluk bilgisi kavramindan once geldigi belirli bir bilgi uretim surecini dogallastirdi Yazar kavramina dayanan telif hakki bir fikri mulkiyet haklari rejimi olmadan yazarlarin daha fazla yaratma durtusunun olmayacagi ve sanatcilarin ekonomik bir tesvik olmadan yeni eserler uretemeyecekleri varsayimina dayanmaktadir Liang bu mantiga meydan okuyor ve yayinlari icin bir pazar bulma konusunda cok az umudu olan ve sonuc olarak telif haklari neredeyse degersiz olan bircok yazarin gecmiste ve hatta gunumuzde yazmaya devam ettigini ileri suruyor Liang insanlarin sadece kisisel tatmin icin hatta akranlarindan saygi ve taninma icin eserler urettigine dikkat cekiyor Liang 19 Yuzyilin yazara fayda saglayan anlamli telif hakkinin yoklugunda edebi eserlerin uretken yazarligini gordugunu savunuyor Aslinda Liang telif hakki korumasinin genellikle yayinciya ve nadiren yazara fayda sagladigini savunuyor Kulturel eserlerin korunmasi Kamusal Alan Calismalari Merkezi Amerika Birlesik Devletleri ndeki uzun sureli telif hakki kosullarinin tarihi filmlerin ve diger kulturel eserlerin sayisallastirilmadan once dagilma nedeniyle nasil yok edilmesine neden oldugu konusunda endiselerini dile getirdi Merkez telif hakki terimlerini hak sahiplerine cok az ekonomik fayda saglayan ve tarihi eserleri koruma cabalarini engelleyen sacma derecede uzun olarak nitelendirdi Yonetmen Jennifer Jenkins 95 yil sonra Amerika Birlesik Devletleri nde eski eserlerin kamu mali haline gelmesine kadar eski filmler ve ses kayitlari gibi kulturel acidan onemli bircok eserin uzun telif haklari nedeniyle zaten kayboldugunu soyledi Etik sorunlarTelif hakki kurumu cesitli etik sorunlari gundeme getirmektedir Selmer Bringsjord bazi kopyalama bicimlerine izin verildiginden ve cesitli kopyalama bicimleri arasinda mantiksal bir ayrim olmadigindan tum kopyalama bicimlerinin ticari kullanim olmaksizin ahlaki olarak izin verilebilir oldugunu savunuyor Edwin Hettinger fikri mulkiyet icin dogal haklar argumanlarinin zayif oldugunu ve mulkiyeti hakli cikaran felsefi gelenegin fikri mulkiyet hakkinda dusunmemizde bize rehberlik edemeyecegini savunuyor Shelly Warwick mevcut haliyle telif hakki yasasinin tutarli bir etik temele sahip gorunmedigine inanmaktadir Kuruluslar ve akademisyenlerTelif hakkinin kaldirilmasini savunan gruplar Isvec te dosya paylasimini destekleyen gosteri 2006 Pirate Cinema ve The League of Noble Peers gibi gruplar telif haklarina karsi daha radikal argumanlar one surmektedir Yakin zamanda esler arasi dosya paylasimi dijital ozgurluk ve bilgi ozgurlugu konusundaki tartismalarda bir dizi telif hakki karsiti grup ortaya cikti Bunlara Association des Audionautes ve Yeni Zelanda Kopimizm Kilisesi dahildir 2003 yilinda Columbia Universitesi nde hukuk profesoru olan Eben Moglen Karl Marx in Komunist Manifesto sunu bilgisayar teknolojisi ve internetin gelisimi isiginda yeniden yorumlayan dotCommunist Manifesto yu yayinladi yeniden yorumlanan icerigin cogu telif hakki yasasini ve ayricaligi Marksist terimlerle tartisti BitTorrent ve esler arasi dosya paylasimiyla ilgili son gelismeler medya yorumculari tarafindan telif hakki savaslari olarak adlandiriliyor ve The Pirate Bay gelismekte olan bir uluslararasi telif hakki karsiti veya korsanligin en gorunur uyesi olarak aniliyor Buyuk olcekli kasitli telif hakki ihlali seklinde iyi duyurulan bir elektronik sivil itaatsizlik ornegi ECD 24 Subat 2004 te Gray Sali adli bir olayda meydana geldi Aktivistler telif hakki reformu sorunlarina ve telif hakki karsiti ideallere kamuoyunun dikkatini cekmek amaciyla The Gray Album adli bir karma albumun MP3 dosyalarini dagitarak EMI nin Beyaz Album un telif hakkini kasitli olarak ihlal ettiler Bildirildigine gore albume ev sahipligi yapan 170 i de dahil olmak uzere 400 den fazla site katildi ve bazi protestocular Gri Albumun telif hakkiyla korunan materyalin adil kullanimi altinda orneklemeye izin vermek icin telif hakki yasasinda revizyon yapilmasi gerektigini gosterdigini veya orneklemeye izin vermek icin adil bir tazminat sistemi onerdigini belirtti Telif hakki yasasinda degisiklik yapilmasini savunan gruplar Fransiz grup Association des Audionautes kendi basina telif hakki karsiti degildir ancak telif hakki yaptirimi ve tazminat icin reforme edilmis bir sistem onerir Grubun kurucu ortagi Aziz Ridouan Fransa ya esler arasi dosya paylasimini yasallastirmasini ve sanatcilara Internet servis saglayici ucretlerinde ek bir ucret yani alternatif bir tazminat sistemi yoluyla tazminat odemesini teklif ediyor Wired dergisi buyuk muzik sirketlerinin Ridouan in onerisini korsanligi mesrulastirmakla esitledigini bildirdi Ocak 2008 de Ilimli Parti den yonetim koalisyonunun bir parcasi yedi Isvecli milletvekili Isvec teki bir tabloid gazetesinde dosya paylasiminin tamamen suc olmaktan cikarilmasi cagrisinda bulunan bir yazi kaleme aldi Ticari olmayan tum dosya paylasimlarini suc olmaktan cikarmak ve piyasayi uyum saglamaya zorlamak sadece en iyi cozum degil Vatandaslarin internette yaptiklari uzerinde daha kapsamli bir kontrol istemiyorsak tek cozum bu Haziran 2015 te bir WIPO makalesi olan Remix culture and Amateur Creativity A Copyright Dilemma Lenz v Universal Music Corp ve Copyright Modernization Act deki son hukuk yorumlarina atifta bulunarak age of remixing i remiks cagi ve telif hakki reformuna ihtiyac duyuldugunu kabul etti Mevcut telif hakki yasasini kullanmayi savunan gruplar Hedeflerine ulasmak icin mevcut telif hakki yasal cercevesini ozel lisanslarla kullanmayi savunan gruplar arasinda copyleft hareketi ve Creative Commons yer aliyor Creative Commons kendi basina telif hakki karsiti degildir ancak mevcut telif hakki yasasi kapsaminda daha esnek ve acik telif hakki lisanslarinin kullanilmasini savunur Creative Commons telif hakki sahibinin eseri yalnizca bazi haklari saklidir veya hatta hicbir hakki sakli degildir olarak yayimlamasina izin veren karsilanmamis bir esneklik talebi oldugu gorusundedir Creative Commons a gore bircok kisi varsayilan telif hakkini istedikleri teshiri ve yaygin dagitimi elde etmelerine yardimci olarak gormez Creative Commons lisanslarinin girisimcilerin ve sanatcilarin yaratici yatirimlarindan geri donus saglamak icin tamamen telif hakki yerine yenilikci is modelleri kullanmalarina izin verdigini savunuyor Akademisyenler ve yorumcular Bu alandaki akademisyenler ve yorumcular arasinda Lawrence Liang Jorge Cortell Rasmus Fleischer Stephan Kinsella ve Siva Vaidhyanathan bulunmaktadir Leo Tolstoy gibi geleneksel anarsistler telif hakkini kabul etmeyi reddettiklerini ifade ettiler Ayrica bakinizPatentin elestirisi Creative Commons Copyleft Ifade ozgurlugu Bilgi yonetimi Korsan Parti Kamu mali Sci Hub WarezKaynakca Larry Lessig 1 Mart 2007 ted com 1 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2016 Intellectual Property Watch Ingilizce 4 Eylul 2006 15 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2018 Kinsella Stephan Against Intellectual Property 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2008 Ludwig von Mises Institute Green Stuart P When Stealing Isn t Stealing 30 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2012 The New York Times Property Rights and the Efficient Exploitation of Copyrighted Works An Empirical Analysis of Public Domain and Copyrighted Fiction Best Sellers 2nd Annual Conference on Empirical Legal Studies Ingilizce 2007 doi 10 2139 ssrn 955954 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Public Domain 2008 24 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Real Copyright Reform Iowa Law Review Ingilizce 14 Ocak 2010 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim CATO Unbound June 2008 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi We conclude that the snippet function does not give searchers access to effectively competing substitutes Snippet view at best and after a large commitment of manpower produces discontinuous tiny fragments amounting in the aggregate to no more than 16 of a book This does not threaten the rights holders with any significant harm to the value of their copyrights or diminish their harvest of copyright revenue wrote the court Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Fortune Ingilizce 17 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2018 Hipatia 1 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2008 a b c d Infochangeindia org February 2005 7 Subat 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b How Winnie the Pooh highlights flaws in U S copyright law and what that could mean for Canada Canadian Broadcasting Corporation 10 Ocak 2022 8 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Why you can now repurpose Winnie the Pooh for free 3 Ocak 2022 8 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2022 Selmer Bringsjord In Defence of Copying 21 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Public Affairs Quarterly 3 1989 1 9 Alfino Mark Intellectual Property and Copyright Ethics 4 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Business and Professional Ethics Journal 10 2 1991 85 109 Reprinted in Robert A Larmer Ed Ethics in the Workplace Minneapolis MN West Publishing Company 1996 278 293 a b P2P Gets Legit Wired September 2006 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Linux May 2006 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 3 Aralik 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Sarno David April 2007 The Internet sure loves its outlaws Los Angeles Times 31 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 Mitchell Dan August 2006 Pirate Take Sweden The New York Times 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 Tech Law Advisor 4 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2008 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Werde Bill February 2004 Defiant Downloads Rise From Underground The New York Times 10 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2022 Ars Technica January 2008 7 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim WIPO 1 Haziran 2015 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mart 2016 in 2013 a district court ruled that copyright owners do not have the right to simply take down content before undertaking a legal analysis to determine whether the remixed work could fall under fair use a concept in US copyright law which permits limited use of copyrighted material without the need to obtain the right holder s permission US District Court Stephanie Lenz v Universal Music Corp Universal Music Publishing Inc and Universal Music Publishing Group Case No 5 07 cv 03783 JF January 24 2013 Given the emergence of today s remix culture and the legal uncertainty surrounding remixes and mash ups the time would appear to be ripe for policy makers to take a new look at copyright law Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 29 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2008 Creative Commons 27 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2010 Creative Commons 27 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2010 Creative Commons 27 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2010 Creative Commons 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2008 Own Website May 2005 21 Mayis 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim PDF Institute of Contemporary History Sodertorn University College May 2006 27 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Leo Tolstoy Letter to the Free Age Press 1900Dis baglantilarTelif Hakkini Terk Etme Sanatcilar Sanat ve Toplum Icin Bir Nimet 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Profesor Joost Smiers in Gorusu Telif Hakkiyla Mucadele Kaynaklari 22 Agustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gnominizm 24 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kopyalanabilen her turlu veriye uygulanan Telif Hakki Karsiti Utopya Telif Hakkinin Sasirtici Tarihi ve Telif Hakki Sonrasi Bir Dunyanin Vaadi 5 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde QuestionCopyright org dan Karl Fogel tarafindan Unlicense org 14 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lisanssiz yazilimdaki telif hakki menfaatini reddetmek icin bir sablondur Culture vs Copyright 15 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anatoly Volynets in e kitabi Kitap birinci sinif ogrencilerinin diyaloglarindan ve ogretmenlerinin Fikri Mulkiyet in kulturel psikolojik ekonomik ve diger yonleriyle ilgili dusuncelerinden olusmaktadir