Aten veya Aton veya Zentuk IV. Amenhotep veya sonradan aldığı adla Akhenaton (Aton'un hizmetkarı) tarafından ortaya çıkarılan bir Mısır tanrısıdır. Tıpkı günümüzde büyük kitlelere ulaşmış olan İbrahimi dinlerde olduğu gibi tek tanrı olarak kabul edilmiştir. Bu tanrının somut bir betimlemesi yoktu. Duvarlarla çevrili, üstü açık bir tapınakta tapınılırdı. Aton her ışının ucunda bir el olan bir Güneş olarak çizilirdi.
Aten | ||||
---|---|---|---|---|
Hiyerogliflerdeki adı |
| |||
Önemli din merkezi | Amarna | |||
Sembol | Güneş diski ve ulaşan ışık ışınları |
Yeni Krallık (Mısır'ın on sekizinci hanedanı) öncesinde her kent ya da kasabanın bir tanrısı vardı. Teb başkent olunca Teb'in tanrısı olan Amon da baştanrı oldu, ancak diğer kent ve kasabaların tanrılarına tapılmaya devam edildi. Yine de Ra silinmedi ve yeni baştanrı, Amon-Ra olarak anıldı. Birçok ad gibi Amenhotep'in adı da Amon'a dayanıyordu, Amon hoşnuttur anlamına geliyordu. IV. Amenhotep, firavun olur olmaz Amon'un yerine Aton'u geçirdi. Diğer tanrılara olan inancı yasakladı ve adlarını değiştirdi. Kendi adını da Akhenaton (Aton'un hizmetkarı) olarak değiştirdi. Başkenti de yeni kurduğu Güney yuvarlağının ufku anlamına gelen Akhetaton'a taşıdı. Günümüzde bu kent Tel-el-Amarna'dır.
Tesis ettiği dinî inanç sistemi uzun soluklu bir inanış olmamıştır. Ölümünden (MÖ 1352) sonra yeniden etkinlik kazanan Amon rahiplerince IV. Amenhotep, "sapkın firavun" olarak ilan edilmiş ve bu inanış Tutankhamon tarafından ortadan kaldırılmıştır. Eski tanrılara yani Amon sistemine geri dönülmüştür. Ayrıca Akhenaton ve Aten hakkındaki tüm belgeler yakılmış, Aten tapınakları yıkılmış ve Amarna şehri talan edilmiştir. Tutankhamon'un bu sistemi Amon inancına döndürmesi ayrıca Tutankhamon'un günümüzde ünlü ve çok tanınan bir firavun olmasında etkili sebeplerden biridir.
Kaynakça
- ^ Düşünce Tarihi - Orhan Hançerlioğlu. Remzi Kitabevi - 1999
Antik Mısır Mısır Mitolojisi |
---|
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad |
Amon/Amunet | Huh/Hauhet | Kuk/Kauket | Nu/Naunet |
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead |
Atum | Şu/Shu | Tefnut | Geb | Nuit/Nut | Ausare/Osiris | İsis/Aset | Set | Nebet Het/Neftis |
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar |
Anubis | Apis | Aton | Bast | | Hathor | Horus | Khepri | Khons | Ma'at | Min | Neith | Ptah | Ra | Sekhmet | Sobek | Wepwawet | Heryşaf |
Mısırbilim veya Antik Mısır ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Mitoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aten veya Aton veya Zentuk IV Amenhotep veya sonradan aldigi adla Akhenaton Aton un hizmetkari tarafindan ortaya cikarilan bir Misir tanrisidir Tipki gunumuzde buyuk kitlelere ulasmis olan Ibrahimi dinlerde oldugu gibi tek tanri olarak kabul edilmistir Bu tanrinin somut bir betimlemesi yoktu Duvarlarla cevrili ustu acik bir tapinakta tapinilirdi Aton her isinin ucunda bir el olan bir Gunes olarak cizilirdi AtenHiyerogliflerdeki adiOnemli din merkeziAmarnaSembolGunes diski ve ulasan isik isinlari Yeni Krallik Misir in on sekizinci hanedani oncesinde her kent ya da kasabanin bir tanrisi vardi Teb baskent olunca Teb in tanrisi olan Amon da bastanri oldu ancak diger kent ve kasabalarin tanrilarina tapilmaya devam edildi Yine de Ra silinmedi ve yeni bastanri Amon Ra olarak anildi Bircok ad gibi Amenhotep in adi da Amon a dayaniyordu Amon hosnuttur anlamina geliyordu IV Amenhotep firavun olur olmaz Amon un yerine Aton u gecirdi Diger tanrilara olan inanci yasakladi ve adlarini degistirdi Kendi adini da Akhenaton Aton un hizmetkari olarak degistirdi Baskenti de yeni kurdugu Guney yuvarlaginin ufku anlamina gelen Akhetaton a tasidi Gunumuzde bu kent Tel el Amarna dir Tesis ettigi dini inanc sistemi uzun soluklu bir inanis olmamistir Olumunden MO 1352 sonra yeniden etkinlik kazanan Amon rahiplerince IV Amenhotep sapkin firavun olarak ilan edilmis ve bu inanis Tutankhamon tarafindan ortadan kaldirilmistir Eski tanrilara yani Amon sistemine geri donulmustur Ayrica Akhenaton ve Aten hakkindaki tum belgeler yakilmis Aten tapinaklari yikilmis ve Amarna sehri talan edilmistir Tutankhamon un bu sistemi Amon inancina dondurmesi ayrica Tutankhamon un gunumuzde unlu ve cok taninan bir firavun olmasinda etkili sebeplerden biridir Kaynakca Dusunce Tarihi Orhan Hancerlioglu Remzi Kitabevi 1999 Antik Misir Misir MitolojisiHeliopolisli Sekiz tanri OgdoadAmon Amunet Huh Hauhet Kuk Kauket Nu NaunetHeliopolisli Dokuz tanri EnneadAtum Su Shu Tefnut Geb Nuit Nut Ausare Osiris Isis Aset Set Nebet Het NeftisDiger Buyuk Tanri ve TanricalarAnubis Apis Aton Bast Hathor Horus Khepri Khons Ma at Min Neith Ptah Ra Sekhmet Sobek Wepwawet HerysafMisirbilim veya Antik Misir ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Mitoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz