Sazlıçayır, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
Sazlıçayır | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Sazlıçayır Sazlıçayır'ın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Hanak |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2300 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 396 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75900 |
Tarihçe
Sazlıçayır köyünün eski adı Ahalşeni'dir. Gürcüce bir yer adı olan Ahalşeni (ახალშენი), yeni anlamındaki "ahali" (ახალი) ile mesken anlamındaki "şeni" (შენი) kelimelerinden oluşur ve "yeni köy" anlamına gelir. Bu yer adı Türkçeye Ahalşen (اخالشین) olarak girmiştir. Ancak "L" harfi zaman içinde düşmüş ve köyün adı Ahaşen'e (آخاشین) dönüşmüştür.
Ahalşeni, Gürcü Hristiyanlığının erken dönem merkezlerinden biri olan tarihsel Eruşeti bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Gürcü kilisesi Ahalşeni Kilisesi bu dönemden kalmıştır. Gürcistan'ın Kutaisi kentinde korunan bir İncil'e düşülmüş notta, Aynaroz'daki Gürcü İviron Manastırı'nın keşişlerinin 1492 yılında Samtshe hükümdarı II. Kvarkvare, onun oğulları ve Mzeçabuki'den talep etmeleri üzerine, Artani bölgesindeki "Beberani" (Çetinsu) ve "Ahalşenni" (Sazlıçayır) köylerinin bu manastıra bağışlandığı belirtilmiştir.
Ahalşeni köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Ahalşen (اخالشین) olarak kaydedilmiş olan yerleşim o tarihte büyük bir köydü ve nüfusu 46 haneden oluşuyordu. Defterde kayıtlı hane reisi adları buranın Hristiyan bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. O tarihte köyde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Köyde bir adet su değirmeni bulunuyordu.
Ahalşeni uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince “Ahaşen" (Ахашен) şeklinde kaydedilmiş olan köy, 1886 tarihli nüfus tespiti sırasında Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlı Maçueti nahiyesinin beş köyünden biriydi. Köydeki 12 hanede, 56'sı erkek ve 55'i kadın olan 111 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Kürtlerden oluşuyordu.
Rusların Birinci Dünya Savaşı sonlarında bölgeden çekilmesinin ardından Ahalşeni bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 yılında imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Ahalşeni köyünü de kapsayan Ardahan sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgaliyle Sovyet Rusya Ankara Hükümeti'yle işbirliği yaptı ve 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması'yla da köy Türkiye'ye bırakıldı.
Ahalşeni adı 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Ahaşen (آخاشین) olarak geçer. Bu sırada köy Kars vilayetinin Poshof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında Ahalşeni’de 249 kişi yaşıyordu. Ahalşeni / Ahaşeni Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Sazlıçayır olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Sazlıçayır köyünün nüfusu 793 kişiden oluşuyor ve nüfus içinde 188 kişi okuma yazma biliyordu.
Sazlıçayır köyündeki megalit kalıntıların eski bir kale-kente ait olduğu tahmin edilmektedir. Köyün 300 metre doğrusundaki bu yapı kalıntıları, bir tepenin uzantısı üzerinde yer alır. Tamamen yıkılmış olan kompleksin ortasındaki küçük bir yapının planı (13×9 m) tespit edilmiştir. Köydeki eski Gürcü kilisesi olan Ahalşeni Kilisesi tamamen yıkılmış, yerinde cami inşa edilmiştir. Bununla birlikte kiliseye ait Gürcüce yazıt günümüze ulaşmıştır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 46 km, Hanak ilçe merkezine 20 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 396 |
2021 | 409 |
2020 | 400 |
2019 | 404 |
2018 | 427 |
2017 | 447 |
2016 | 449 |
2015 | 458 |
2014 | 471 |
2013 | 472 |
2012 | 496 |
2011 | 487 |
2010 | 500 |
2009 | 512 |
2008 | 531 |
2007 | 536 |
2000 | 544 |
1990 | 843 |
1985 | 1.007 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Hanak Sazlıçayır Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ „შენი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ „ახალი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 535". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 95-96. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 469". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 535". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^ "" 1595 tarihli "Gürcistan Vilayeti"nin etnik haritası". 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2023.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 288". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Köylerimiz, Ankara, 1968, s. 470". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 204, 366.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 36, 95-96. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Sazlıçayır, Hanak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sazlicayir Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli bir koydur SazlicayirKoyArdahan in konumuSazlicayirSazlicayir in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceHanakCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2300 mNufus 2022 Toplam396Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75900TarihceSazlicayir koyunun eski adi Ahalseni dir Gurcuce bir yer adi olan Ahalseni ახალშენი yeni anlamindaki ahali ახალი ile mesken anlamindaki seni შენი kelimelerinden olusur ve yeni koy anlamina gelir Bu yer adi Turkceye Ahalsen اخالشین olarak girmistir Ancak L harfi zaman icinde dusmus ve koyun adi Ahasen e آخاشین donusmustur Ahalseni Gurcu Hristiyanliginin erken donem merkezlerinden biri olan tarihsel Eruseti bolgesinde yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Koydeki Gurcu kilisesi Ahalseni Kilisesi bu donemden kalmistir Gurcistan in Kutaisi kentinde korunan bir Incil e dusulmus notta Aynaroz daki Gurcu Iviron Manastiri nin kesislerinin 1492 yilinda Samtshe hukumdari II Kvarkvare onun ogullari ve Mzecabuki den talep etmeleri uzerine Artani bolgesindeki Beberani Cetinsu ve Ahalsenni Sazlicayir koylerinin bu manastira bagislandigi belirtilmistir Ahalseni koyu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Ahalsen اخالشین olarak kaydedilmis olan yerlesim o tarihte buyuk bir koydu ve nufusu 46 haneden olusuyordu Defterde kayitli hane reisi adlari buranin Hristiyan bir Gurcu koyu oldugunu gostermektedir O tarihte koyde bugday arpa ve yonca tarimi ile aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Koyde bir adet su degirmeni bulunuyordu Ahalseni uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 yilinda imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresince Ahasen Ahashen seklinde kaydedilmis olan koy 1886 tarihli nufus tespiti sirasinda Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagli Macueti nahiyesinin bes koyunden biriydi Koydeki 12 hanede 56 si erkek ve 55 i kadin olan 111 kisi yasiyordu Bu nufusun tamami Kurtlerden olusuyordu Ruslarin Birinci Dunya Savasi sonlarinda bolgeden cekilmesinin ardindan Ahalseni bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 yilinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Ahalseni koyunu de kapsayan Ardahan sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak ertesi yil Kizil Ordu nun Gurcistan i isgaliyle Sovyet Rusya Ankara Hukumeti yle isbirligi yapti ve 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlasmasi yla da koy Turkiye ye birakildi Ahalseni adi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde de Ahasen آخاشین olarak gecer Bu sirada koy Kars vilayetinin Poshof kazasinin Damal nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda Ahalseni de 249 kisi yasiyordu Ahalseni Ahaseni Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda Sazlicayir olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Sazlicayir koyunun nufusu 793 kisiden olusuyor ve nufus icinde 188 kisi okuma yazma biliyordu Sazlicayir koyundeki megalit kalintilarin eski bir kale kente ait oldugu tahmin edilmektedir Koyun 300 metre dogrusundaki bu yapi kalintilari bir tepenin uzantisi uzerinde yer alir Tamamen yikilmis olan kompleksin ortasindaki kucuk bir yapinin plani 13 9 m tespit edilmistir Koydeki eski Gurcu kilisesi olan Ahalseni Kilisesi tamamen yikilmis yerinde cami insa edilmistir Bununla birlikte kiliseye ait Gurcuce yazit gunumuze ulasmistir CografyaKoy Ardahan il merkezine 46 km Hanak ilce merkezine 20 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 3962021 4092020 4002019 4042018 4272017 4472016 4492015 4582014 4712013 4722012 4962011 4872010 5002009 5122008 5312007 5362000 5441990 8431985 1 007Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Hanak Sazlicayir Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 შენი A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 ახალი A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 535 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 95 96 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 469 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 535 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023 1595 tarihli Gurcistan Vilayeti nin etnik haritasi 1 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Kasim 2023 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 288 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2022 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2022 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1944 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Koylerimiz Ankara 1968 s 470 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2022 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 204 366 ISBN 978 9941 478 17 8 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 36 95 96 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSazlicayir Hanak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft