Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Johore Sultanlığı Malezya federasyonu'nu meydana getiren devletlerden biridir. İngilizce Johore olmakla beraber resmi isim Arapça Darul Ta'zim olmaktadır. "Johor" sözcüğünün kökeni Arapça'daki "değerli taş" anlamındaki cevherden gelmektedir.
| Johor جوهر دارالتّعظيم | |
|---|---|
Federal Bölge | |
Johor Darul Ta'zim | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
Sloganlar: | |
 | |
| Ülke |  Malezya |
| Krallik | Johor Sultanlığı |
| Johor Sultanlığı | 14. yüzyıl |
| Britanya kolonisi | 1914 |
| Japonya işgali | 31 Ocak 1942 |
| Malaya Federasyonu'na katılma | 1948 |
| Malaya Federasyonu'nun parçası olarak bağımsız devlet olması. | 31 Agustos 1957 |
| Malaya Federasyonu'nun Malezya olması | 16 Eylul 1963 |
| İdare | |
| • Jahore Sultanı | Sultan Ibrahim Ismail |
| • Menteri Besar (Basbakan) | Abdul Ghani Othman (Barisan National (BN)) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 19210 km² |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 3.348.283 |
| • Yoğunluk | 174/km² |
| Alan kodları | 07[ 06 (Muar ve Ledang) |
| Plaka kodu | J |
Resmî site www.johor.gov.my | |
Malay Yarımadasının güneyinde yer alır. Güneyinde Singapur ile komşudur. Devlet başkenti eski ismi "Tanjung Puteri (Prenses Burnu)" olan Johor Bahru'dır. Kraliyet ikamet merkezi "Muar"'dır. Daha önce devlet merkezi "Johor Lama"'da idi.
Tarihçe
Johor, Malaya prensliklerinin en eski iki prensliğinden biridir. 16. yüzyıl başlarında Portekizliler Malacca'yı işgal etmeye başlayınca bu yarımadada hükümdar olan Malaka Sultanı Mahmut Şah 1511'de Portekizlilerle yaptığı savaşta yenilmiş ülkesinden kaçmak zorunda kalmıştır. Son Malaka Sultanı'nın oğlu olan II. Alaaddin Riayet Şah Malaka İmparatorluğu arazilerinin kuzey kısmında Johor Sultanlığı'nı kurup babasını ülkesini takip eden iki sultanlıktan birini ortaya çıkartmıştır. Mahmud Şah'in diğer oğlu olan I. Muzaffer Şah ise Perak Sultanlığı'nı kurmuştur.
Johor Sultanlığı vaktiyle tüm Malay Yarımadası ve çevresindeki ufak adalara hakim olmuştur ve günümüzde Endonezya'ya dahil olan "Riau" takim adalarına ve Sumatra adasının bir kısmını eline geçirmiştir. Bir seri hükümdarlık ele geçirmek için yapılan mücadele ve bölgesel klanlar ve yabancı ülkelerin güçleri ile yapılan stratejik müttefiklik yoluyla Johor Sultanlığı Malaya adası ile Endonezya adaları arasındaki boğaz etrafında egemenliğini ve ekonomik ve politik üstünlüğünü koruyabilmiştir. Özellikle kuzey Sumatra'da buluna Açe Sultanlığı, Portekizlilerin idare merkezi olan Malaka şehrine ve sonra da adalarda egemenlik kuran Hollandalılar'la yapılan rekabet ve stratejik dostluklar yapılmıştır. Sonunda 1641'de Hollandalıların desteği ile Portekizlileri Malaka limanlarından atmayı başarmıştır. 1660'lı yıllara doğru Johor Sultanlığı, Hollandalılarla birlikte, Güneydoğu Asya ticaretinde en büyük rol oynayan devlet olmuştur. Fakat 17.yüzyıl sonlarında ve 18. yüzyılda Sultanlık için yapılan iç mücadeleler dolayısıyla Johor Sultanlığı zayıflamaya ve parçalanmaya başlamıştır.
18. yuzyilda Sulawesi'de bulunan Bugiler ve Sumatra'da bulunan Minangkabauler Johor-Riau Sultanlığı idaresinde önemli rol oynamaya başlamışlardır. 19.yüzyıl başlarında ise rekabet Sulawesi adalarından Bugiler ile Malay Yarımadasındaki Malaylar olmaya başladı. 1819'da bu rekabet sonucunda Johor-Riau Sultanlığı bölündü. Malay yarımadasında Johor Sultanlığı'nı Temengong Abu Bakar eline geçirdi ve adalardaki arazilerde Bugiler kontrolü altında Riau-Linga Sultanlığı kuruldu.
19. yüzyılda Güneydoğu Asya'da Britanya İmparatorluğu egemen olmaya başlamışlardı ve Singapur'da koloni kurup ve burada üstlenmişlerdi. 1855'da Johor Sultanı Ali ile Singapur'daki Britanyalılar arasında yapılan bir antlaşma ile Johor Sultanlığı'nın en önemli kısmının resmen Britanyalılar idaresine geçtiği kabul edildi ve 1877'de de devletin Muar şehri ve Keasng'da kalan kısmı Britanya'ya bağlandı. Bu zaman Sultan olan Temenggong Abu Bakar Britanya himayesi altına girdiğini ifade etmek için Britanya Kraliçesi olan Kraliçe Viktorya tarafından "Seri Maharaja Johor" unvanı kendine bahşedilmiştir. 1886'da ise resmen "Johor Sultanı" olarak kabul edilmiş ve taç giydirilmiştir. Temenggong Ibrahim önce güney Johor'da Bandar Tanjung Puteri'de sonradan Johor'un başkenti olan Johor Bahru şehrini kurmuştur. Johor Sultanı Abu Bakr (1864-1895) ise idari reforma girerek devletini de bir yeni anayasa hazırlamış ve Britanyalılar stilinde bir modern devlet idaresi sistemi kurmuştur. Aynı sultan devletinde Sultan ikamet merkezi olan "Jahor Bahru"'da "Istana Beşar" adlı bir saray yaptırmıştır.
19.yüzyılda dünyada artan siyah biber talebini karşılamak için Johor Sultanlığı ülkesinde yeni tarım alanları açılıp işletilmesi gerekmiştir. Bu talebi karşılamak için ucuz işçi getirilmesi düşünülmüş ve Çin'den "Kangchu" sitemi denen taşeronlar idaresinde gruplar halinde geçici iççiler getirilmeye başlanmıştır. Bu sistem ilk defa 1844'te uygulanmıştır ama çok geçmeden Çinli işçiler "geçici" olmaktan çıkmış ve taşeron işçi grupları olan "Kangchu" sistemi bozulmuş ve Johor'un önemli tarım alanlarına büyük sayıda Çinliler yerleşmişlerdir. 19.yüzyılın sonlarına doğru da Johor Sultanlığı'nda bir demir yolu ağı sistemi kurulmuş ve tarım maddeleri üretimi bu ulaşım sistemine göre geliştirilmiştir. 1909'dan itibaren ise Malay Yarımadası ve Johor Sultanlığı arazilerinde büyük Kauçuk ağaçları plantasyonları kurma tarımına geçilmiştir.
Sultan Abu Bakar'ın yerine Johor Sultanı olan Sultan İbrahim döneminde ise Britanya İmparatorluğu himayesi daha da ciddileşmiştir ve 1904'te Johor Sultanlığı gayet yaygın iktidar ve idare güçleri olan "Britanya Danışmanı" adlı Britanyalı kolonici idareciyi kabul etmesi gerekmiştir. II. Dünya Savaşı başlamasına kadar Johor Sultanlığı büyük bir Kauçuk üreticisi olarak gelişmiştir. Bu arada büyük palmiye yağı plantasyonları da geliştirilmiş ve Jahore Sultanlığı en çok büyük palmiye yağı üreticisi ve ihracatçısı olmuştur.
II. Dünya Savaşı'na 1941 sonunda savaşa giren Japonya Britanya'nın Güneydoğu Asya sömürgelerine karşı taarruza geçmişti. 1942'de karadan Malay Yarımadasına çıkan Japon orduları koloni başkenti Kuala Lumpur'u ellerine geçirmişler ve Johor Sultanlığı'da işgal edilmiştir. Büyük Britanya ve müttefiklerini Singapur'da son direnmesine Japon orduları taarruzuna Japon komutanı General Jahore başkenti Johor Bahru'da bulunan karargahından komuta etmiştir. 15 şubat 1942'de Singapur düşünce Japonların eline 130,000 Britanyalı, Hint, Avustralyalı ve Hollandalı asker esir alarak geçmiştir.
Bu savaş sona ermesinden sonra bir Birleşik Malaya devleti kurma planı çoğu Johor'lu olan Malay siyasetçileri tarafından tarafından çıkartılmıştır. 11 Mayıs 1946'da bunu başarmak için Johore'li Malaylar Dato Onn Jafer liderliği altında "UMNO" adli bir parti kurdular. Bu partinin büyük rol oynadığı bir Malay siyasetçiler grubu "Barisan Nasional Koalisyonu" vasitasıyla 1948'de Britanya himayesinde bir "Malaya Federasyonu" kurulumasında önemli rol oynamışlardır ve Johor Sultanlığı bu Malaya Federasyonu'na katılmıştır. Buna karşılık çoğu 19. yüzyılda Johor ve Perak'a gelip yerleşmiş olan Çinliler arasında bir komünist Malaya isyanı çıkmış ve ortaya çıkan gerilla isyanını bastırmak Britanyalılar için büyük zorluklar yaratmıştır. 1955'te Britanyalılar bu isyanı bastırmaya yüz tutunca Malaya Federasyonu asilere af ilan etmiştir. 1957'de Malaya Federasyonu Britanya'dan bağımsızlığını kazanmıştır.
Johor Malaya Birliği planı raydan Malay muhalefetini doğurdu. Malay Dato 'Onn Cafer liderliğinde Birleşik Malay Ulusal Örgütü UMNO Johor 11 Mayıs 1946'da kuruldu. 1948 yılında Johor Malaya Federasyonuna katıldı. 1957 yılında Bağımsızlık kazandı.
14.yüzyılda kurulana Johor Sultanlığı vaktiyle tüm Malay Yarımadası ve çevresindeki ufak adalara hakim olmuş, Singapur limanını da idare etmiş, XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti ile diplomatik ilişkiler kurmuştur.
Devlet yüzölçümü 19,210 km² olup Devlet nüfusu (2010 sayımına göre) 3.348.283 kişidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Laporan Taburan Penduduk dan Ciri-ciri Asas Demografi 2010" (PDF). Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 22 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
- ^ . 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012.
- ^ Ancient temple steeped in history, Peggy Loh, JohorBuzz,
- ^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Cohar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Johor Bas Bakani Ofisi resmi websitesi[]
- Johor cemiyet websitesi 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Johor Imparatorlugu Tariki 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Johore Sultanligi Malezya federasyonu nu meydana getiren devletlerden biridir Ingilizce Johore olmakla beraber resmi isim Arapca Darul Ta zim olmaktadir Johor sozcugunun kokeni Arapca daki degerli tas anlamindaki cevherden gelmektedir Johor جوهر دارالت عظيمFederal BolgeJohor Darul Ta zimBayrakArmaSloganlar Kepada Allah Berserah كڤدالله برسراه Allah a Teslimiz UlkeMalezyaKrallikJohor SultanligiJohor Sultanligi14 yuzyilBritanya kolonisi1914Japonya isgali31 Ocak 1942Malaya Federasyonu na katilma1948Malaya Federasyonu nun parcasi olarak bagimsiz devlet olmasi 31 Agustos 1957Malaya Federasyonu nun Malezya olmasi16 Eylul 1963Idare Jahore SultaniSultan Ibrahim Ismail Menteri Besar Basbakan Abdul Ghani Othman Barisan National BN Yuzolcumu Toplam19210 km Nufus 2010 Toplam3 348 283 Yogunluk174 km Alan kodlari07 06 Muar ve Ledang Plaka koduJResmi site www johor gov my Malay Yarimadasinin guneyinde yer alir Guneyinde Singapur ile komsudur Devlet baskenti eski ismi Tanjung Puteri Prenses Burnu olan Johor Bahru dir Kraliyet ikamet merkezi Muar dir Daha once devlet merkezi Johor Lama da idi TarihceJohor Malaya prensliklerinin en eski iki prensliginden biridir 16 yuzyil baslarinda Portekizliler Malacca yi isgal etmeye baslayinca bu yarimadada hukumdar olan Malaka Sultani Mahmut Sah 1511 de Portekizlilerle yaptigi savasta yenilmis ulkesinden kacmak zorunda kalmistir Son Malaka Sultani nin oglu olan II Alaaddin Riayet Sah Malaka Imparatorlugu arazilerinin kuzey kisminda Johor Sultanligi ni kurup babasini ulkesini takip eden iki sultanliktan birini ortaya cikartmistir Mahmud Sah in diger oglu olan I Muzaffer Sah ise Perak Sultanligi ni kurmustur Johor Sultanligi vaktiyle tum Malay Yarimadasi ve cevresindeki ufak adalara hakim olmustur ve gunumuzde Endonezya ya dahil olan Riau takim adalarina ve Sumatra adasinin bir kismini eline gecirmistir Bir seri hukumdarlik ele gecirmek icin yapilan mucadele ve bolgesel klanlar ve yabanci ulkelerin gucleri ile yapilan stratejik muttefiklik yoluyla Johor Sultanligi Malaya adasi ile Endonezya adalari arasindaki bogaz etrafinda egemenligini ve ekonomik ve politik ustunlugunu koruyabilmistir Ozellikle kuzey Sumatra da buluna Ace Sultanligi Portekizlilerin idare merkezi olan Malaka sehrine ve sonra da adalarda egemenlik kuran Hollandalilar la yapilan rekabet ve stratejik dostluklar yapilmistir Sonunda 1641 de Hollandalilarin destegi ile Portekizlileri Malaka limanlarindan atmayi basarmistir 1660 li yillara dogru Johor Sultanligi Hollandalilarla birlikte Guneydogu Asya ticaretinde en buyuk rol oynayan devlet olmustur Fakat 17 yuzyil sonlarinda ve 18 yuzyilda Sultanlik icin yapilan ic mucadeleler dolayisiyla Johor Sultanligi zayiflamaya ve parcalanmaya baslamistir 18 yuzyilda Sulawesi de bulunan Bugiler ve Sumatra da bulunan Minangkabauler Johor Riau Sultanligi idaresinde onemli rol oynamaya baslamislardir 19 yuzyil baslarinda ise rekabet Sulawesi adalarindan Bugiler ile Malay Yarimadasindaki Malaylar olmaya basladi 1819 da bu rekabet sonucunda Johor Riau Sultanligi bolundu Malay yarimadasinda Johor Sultanligi ni Temengong Abu Bakar eline gecirdi ve adalardaki arazilerde Bugiler kontrolu altinda Riau Linga Sultanligi kuruldu 19 yuzyilda Guneydogu Asya da Britanya Imparatorlugu egemen olmaya baslamislardi ve Singapur da koloni kurup ve burada ustlenmislerdi 1855 da Johor Sultani Ali ile Singapur daki Britanyalilar arasinda yapilan bir antlasma ile Johor Sultanligi nin en onemli kisminin resmen Britanyalilar idaresine gectigi kabul edildi ve 1877 de de devletin Muar sehri ve Keasng da kalan kismi Britanya ya baglandi Bu zaman Sultan olan Temenggong Abu Bakar Britanya himayesi altina girdigini ifade etmek icin Britanya Kralicesi olan Kralice Viktorya tarafindan Seri Maharaja Johor unvani kendine bahsedilmistir 1886 da ise resmen Johor Sultani olarak kabul edilmis ve tac giydirilmistir Temenggong Ibrahim once guney Johor da Bandar Tanjung Puteri de sonradan Johor un baskenti olan Johor Bahru sehrini kurmustur Johor Sultani Abu Bakr 1864 1895 ise idari reforma girerek devletini de bir yeni anayasa hazirlamis ve Britanyalilar stilinde bir modern devlet idaresi sistemi kurmustur Ayni sultan devletinde Sultan ikamet merkezi olan Jahor Bahru da Istana Besar adli bir saray yaptirmistir Johor Bayragi Mavi renk Sultanlik Hukumeti nin semboludur Kirmizi renk bu Sultanligini koruyan cesur askerleri sembolize etmektedir Beyaz hilal ve bes koseli yildiz Islam dinini ve dinin koruyucusu Sultani ifade etmektedir 19 yuzyilda dunyada artan siyah biber talebini karsilamak icin Johor Sultanligi ulkesinde yeni tarim alanlari acilip isletilmesi gerekmistir Bu talebi karsilamak icin ucuz isci getirilmesi dusunulmus ve Cin den Kangchu sitemi denen taseronlar idaresinde gruplar halinde gecici icciler getirilmeye baslanmistir Bu sistem ilk defa 1844 te uygulanmistir ama cok gecmeden Cinli isciler gecici olmaktan cikmis ve taseron isci gruplari olan Kangchu sistemi bozulmus ve Johor un onemli tarim alanlarina buyuk sayida Cinliler yerlesmislerdir 19 yuzyilin sonlarina dogru da Johor Sultanligi nda bir demir yolu agi sistemi kurulmus ve tarim maddeleri uretimi bu ulasim sistemine gore gelistirilmistir 1909 dan itibaren ise Malay Yarimadasi ve Johor Sultanligi arazilerinde buyuk Kaucuk agaclari plantasyonlari kurma tarimina gecilmistir Sultan Abu Bakar in yerine Johor Sultani olan Sultan Ibrahim doneminde ise Britanya Imparatorlugu himayesi daha da ciddilesmistir ve 1904 te Johor Sultanligi gayet yaygin iktidar ve idare gucleri olan Britanya Danismani adli Britanyali kolonici idareciyi kabul etmesi gerekmistir II Dunya Savasi baslamasina kadar Johor Sultanligi buyuk bir Kaucuk ureticisi olarak gelismistir Bu arada buyuk palmiye yagi plantasyonlari da gelistirilmis ve Jahore Sultanligi en cok buyuk palmiye yagi ureticisi ve ihracatcisi olmustur II Dunya Savasi na 1941 sonunda savasa giren Japonya Britanya nin Guneydogu Asya somurgelerine karsi taarruza gecmisti 1942 de karadan Malay Yarimadasina cikan Japon ordulari koloni baskenti Kuala Lumpur u ellerine gecirmisler ve Johor Sultanligi da isgal edilmistir Buyuk Britanya ve muttefiklerini Singapur da son direnmesine Japon ordulari taarruzuna Japon komutani General Jahore baskenti Johor Bahru da bulunan karargahindan komuta etmistir 15 subat 1942 de Singapur dusunce Japonlarin eline 130 000 Britanyali Hint Avustralyali ve Hollandali asker esir alarak gecmistir Bu savas sona ermesinden sonra bir Birlesik Malaya devleti kurma plani cogu Johor lu olan Malay siyasetcileri tarafindan tarafindan cikartilmistir 11 Mayis 1946 da bunu basarmak icin Johore li Malaylar Dato Onn Jafer liderligi altinda UMNO adli bir parti kurdular Bu partinin buyuk rol oynadigi bir Malay siyasetciler grubu Barisan Nasional Koalisyonu vasitasiyla 1948 de Britanya himayesinde bir Malaya Federasyonu kurulumasinda onemli rol oynamislardir ve Johor Sultanligi bu Malaya Federasyonu na katilmistir Buna karsilik cogu 19 yuzyilda Johor ve Perak a gelip yerlesmis olan Cinliler arasinda bir komunist Malaya isyani cikmis ve ortaya cikan gerilla isyanini bastirmak Britanyalilar icin buyuk zorluklar yaratmistir 1955 te Britanyalilar bu isyani bastirmaya yuz tutunca Malaya Federasyonu asilere af ilan etmistir 1957 de Malaya Federasyonu Britanya dan bagimsizligini kazanmistir Johor Malaya Birligi plani raydan Malay muhalefetini dogurdu Malay Dato Onn Cafer liderliginde Birlesik Malay Ulusal Orgutu UMNO Johor 11 Mayis 1946 da kuruldu 1948 yilinda Johor Malaya Federasyonuna katildi 1957 yilinda Bagimsizlik kazandi 14 yuzyilda kurulana Johor Sultanligi vaktiyle tum Malay Yarimadasi ve cevresindeki ufak adalara hakim olmus Singapur limanini da idare etmis XIX Yuzyilda Osmanli Devleti ile diplomatik iliskiler kurmustur Devlet yuzolcumu 19 210 km olup Devlet nufusu 2010 sayimina gore 3 348 283 kisidir Ayrica bakinizMalezya Malaya FederasyonuKaynakca Laporan Taburan Penduduk dan Ciri ciri Asas Demografi 2010 PDF Jabatan Perangkaan Malaysia s iv 22 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Temmuz 2011 29 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2012 Ancient temple steeped in history Peggy Loh JohorBuzz Laporan Kiraan Permulaan 2010 Jabatan Perangkaan Malaysia s 27 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2011 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Cohar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Johor Bas Bakani Ofisi resmi websitesi olu kirik baglanti Johor cemiyet websitesi 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Johor Imparatorlugu Tariki 21 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde