Gideğen (göl ayağı), bir gölün fazla sularını boşaltan akarsulara verilen addır. Çıkış ayağı denildiği de olur. Gideğeni olan göller her zaman tatlı suludur.
Göle dökülen akarsulara benzer adlandırma ile geleğen denilir. Bazı göller dipten sızmalar ile de su kaybedebilir. Göller dışa akıştan başka buharlaşma ile de su kaybederler. Kurak bölgelerde gölün beslenmesi zayıf, buharlaşma ise fazladır. Bu durumda gölün dışa akışı (gideğeni) yoktur, bu göllere uç gölleri adı verilir. Göller çevrelerinden (akarsular ve yeraltı kaynakları) suları toplar, fazla sularını gideğen aracılığı ile başka yerlere gönderir. Gideğenin bulunduğu alan göl kıyılarının en çukur yeridir.
Bazı göllerin göl dibi ayağı bulunur. Özellikle karstik göller dipten düdenler ile su kaybederler. Bu delikler kum, balçık gibi malzeme ile zamanla tıkanabilir, bazen tamamen kapanabilir.
Kanada, Finlandiya ve Norveç gibi bazı ülkelerde göller birbirlerine akarsular ile bağlıdır. Bir gölden çıkan gideğen, diğer bir göle dökülür. Göl-nehir dizilerinde akarsu gittikçe güçlenir. Akarsuyun debisi düzenli olur ve ara göller taşkınları önlemede depo görevi yapar. Dubawnt River, Thelon River, Kazan Nehri bu tip akarsulardır.
Türkiye'de gölden çıkan gideğenlerin başlattığı akarsular şunlardır:
Kaynakça
- ^ a b c İZBIRAK, Prof. Dr. Reşat (1989). Sular Coğrafyası. İstanbul: MEB. s. 214.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gidegen gol ayagi bir golun fazla sularini bosaltan akarsulara verilen addir Cikis ayagi denildigi de olur Gidegeni olan goller her zaman tatli suludur Sapanca Golu nun gidegeni Cark Deresi nin golden kontrollu cikisi Gole dokulen akarsulara benzer adlandirma ile gelegen denilir Bazi goller dipten sizmalar ile de su kaybedebilir Goller disa akistan baska buharlasma ile de su kaybederler Kurak bolgelerde golun beslenmesi zayif buharlasma ise fazladir Bu durumda golun disa akisi gidegeni yoktur bu gollere uc golleri adi verilir Goller cevrelerinden akarsular ve yeralti kaynaklari sulari toplar fazla sularini gidegen araciligi ile baska yerlere gonderir Gidegenin bulundugu alan gol kiyilarinin en cukur yeridir Bazi gollerin gol dibi ayagi bulunur Ozellikle karstik goller dipten dudenler ile su kaybederler Bu delikler kum balcik gibi malzeme ile zamanla tikanabilir bazen tamamen kapanabilir Kanada Finlandiya ve Norvec gibi bazi ulkelerde goller birbirlerine akarsular ile baglidir Bir golden cikan gidegen diger bir gole dokulur Gol nehir dizilerinde akarsu gittikce guclenir Akarsuyun debisi duzenli olur ve ara goller taskinlari onlemede depo gorevi yapar Dubawnt River Thelon River Kazan Nehri bu tip akarsulardir Turkiye de golden cikan gidegenlerin baslattigi akarsular sunlardir Beysehir Golu Carsamba Suyu Egirdir Golu Kovada Cayi Kovada Golu Aksu Manyas Golu Kocacay Ulubat Golu Kocacay Cildir Golu Arpacay Sapanca Golu Cark SuyuKaynakca a b c IZBIRAK Prof Dr Resat 1989 Sular Cografyasi Istanbul MEB s 214 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim