Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2021) () |
Simun Petrus (MS 64 ile 68 arasında öldü), İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.
| Papa Simun Petrus | |
|---|---|
| Havari, Papa, Antakya Patriği, şehit | |
 | |
| Sonra gelen |
|
| Papazlığa atanma | 33 MS İsa Mesih |
| Meslek | Balıkçı, Havari |
Hristiyanlıkta adının önüne "Aziz" unvanı getirilir. Celile, Filistin'de dünyaya gelmiştir. Asıl mesleği balıkçılıktı. Katolik Kilisesi'ne göre ilk Papa'dır ve İsa'nın vekilidir. Hristiyan geleneğine göre Roma'da İmparator Neron'un yönetiminde 29 Haziran 67 tarihinde çarmıha başaşağı gerilerek öldürüldüğüne inanılır. İlk Roma Piskoposu -başka bir deyişle ilk Papa- olarak kabul edilir. Ayrıca Doğu Hristiyan geleneği tarafından ilk Antakya Patriği olarak görülür. Eski Hristiyan kiliselerinin tümü, Petrus'a büyük bir aziz ve Antakya Kilisesi ile Roma Piskoposluğu'nun kurucusu olarak saygı göstermekle birlikte ardıllarının yetkisine ilişkin tutumlarında farklılık gösterirler. İsa, Katolik inancına göre Matta 16'da (Matta 16:18) Petrus'a Kilise'de özel bir konum vadetmiştir.
Petrus Yeni Ahit'te dört İncil'in her birinde ve Elçilerin İşleri'nde sık sık öne çıkar. Özellikle Markos İncili'nin geleneksel olarak Petrus'un vaazı ile görgü tanıklığı anılarının etkisini gösterdiği düşünülüyordu. Pavlus'un Korintlilere Birinci Mektubu ile Galatyalılara Mektupta Petrus veya Kefas adıyla da bahsedilir. Yeni Ahit ayrıca geleneksel olarak ona atfedilen iki genel mektubu -Birinci Petrus ile İkinci Petrus- içerir. Ancak modern bilim her ikisinin de Petrus tarafından yazılmış olmasını sorgulamaktadır. İkinci Petrus'un MS 90 yılında Petrus öldükten sonra yazıldığı düşünülmekte, Birinci Petrus'un ise Petrus tarafından yazdırılmış olabileceği konusunda akademisyenler arasında farklı görüşler vardır.
Köken bilimi
Petrus, Hristiyanlığa göre İsa'nın üzerinde Kilisesini kurmak istediği Kaya'dır (temel kişi). "Kaya" anlamına gelen Aramice Kifas (Latince Petrus) künyesini kendisine İsa vermiştir.
İsa'nın ölümünden sonra Hristiyanlar Petrus'un etrafında kenetlenerek Romalıların tüm saldırılarına karşı inançlarını korudular. Bir gün Pavlus, Barnabas'ın himayesinde Petrus'a gelerek Kilise'ye katılmak istediğini söyledi ve gördüğü vizyonlardan bahsetti. Döndüğünü söyleyen kişiye her ne kadar günahkar olsa da şans tanımak gerektiğine inanan Petrus onu kabul etti.
Erken dönem kilisenin ilk önderi
İnciller ile Elçilerin İşleri, çarmıha geriliş olayları sırasında İsa'yı üç kez inkâr etmesine rağmen Petrus'u en önde gelen havari olarak tasvir eder. Hristiyan geleneğine göre Petrus, İsa'nın göründüğü ilk öğrenciydi. İsa, Petrus'un inkârını dengeledi ve kendisine inanmasını sağladı. Petrus, erken dönem Kilise'nin ilk önderi olarak kabul edilir. Kısa süre sonra bu önderlikte "Rab'bin Kardeşi" Adil Yakup tarafından gölgede bırakıldı. İsa'nın göründüğü ilk kişi olduğu için Petrus'un önderliği, Petrus'un mirasçıları (Hristiyanlar) olarak havarilerin ardıllığının ve ortodoksluğun kurumsal gücünün temelini oluşturur. Bu yüzden Petrus ve önderliği "kilisenin üzerine kurulduğu kaya" olarak tanımlanır.
Havariler arasında yeri
Petrus her zaman incillerde ve Elçilerin İşleri kitabında On İki Havari arasında ilk sırada yer alır (Örneğin bkz. Elçilerin İşleri 1:13). Ayrıca incillerde sık sık Zebedi oğulları Yakup ve Yuhanna'yla birlikte On İki Havari içinde özel bir grup oluşturduğundan bahsedilir. Bu gruptan İsa'nın Başkalaşımı, Yair'in kızının diriltilmesi ve Bahçede Izdırap gibi diğer havarilerin adlarının geçmediği olaylarda da bahsedilmiştir.
Petrus, incillerde sık sık havarilerin sözcüsü olarak tasvir edilir. Katolik bir bilim insanı olan John Vidmar şöyle yazar: "Katolik alimler, Petrus'un diğer havarilerin otoritesinin yerine geçen bir otoriteye sahip olduğu konusunda hemfikirlerdir. Petrus, çeşitli olaylarda onların sözcüsü olmuş, Mattiya'nın seçimini yönetmiştir. Yahudi olmayanların din değiştirmesiyle ilgili tartışmadaki görüşü, son derece önemli görülmüştür."
Elçilerin İşleri'nin yazarı, Petrus'u erken Hristiyan cemaatinin merkezi figürü olarak tasvir eder.
Roma'yla bağlantısı
Erken dönem kilise geleneklerine göre Petrus, Pavlus ile beraber Roma Kilisesi'ni kurmuş, piskoposluğunu yapmış ve sonunda Roma'da ölmüştür.
Papalık
Katolik İnancı'na göre Papa -Roma Piskoposu- Aziz Petrus'un tahtının varisidir. Bu inanca göre Petrus tarihteki ilk Roma Piskoposudur. Fakat Papalık kurumunun Petrus'a dayalı olmadığına, hatta Petrus'un Roma'ya hiç gelmediğine dair söylemler de vardır.
I. Clemens, Petrus ile Pavlus'u öne çıkan inanç kahramanları olarak tasvir eder.
Roma'ya varış
Yeni Ahit yazılarında
Petrus'un Roma'ya geldiğine dair İncil'de kesin bir kanıt yoktur. Fakat Petrus'un Birinci Mektubu'nda "Sizler gibi seçilmiş olan Babil'deki kilise ve oğlum Markos size selam ederler." (1. Petrus 5:13) ayeti geçer. Bu ayette kastedilen "Babil"in esas Babil mi olduğu, yoksa dönemde takma ismi Babil olan Roma mı olduğu tartışılmaktadır. Ayrıca yakın tarihin bir önerisi olarak bahsi geçen Babil'in genel Yahudi diasporası olabileceği ihtimali de ortaya çıkmıştır.
Pavlus, yaklaşık MS 57 yılında Romalılara Mektubunu yazdığında Roma'daki kilise halihazırda gelişmekteydi. Pavlus Roma'da elli kadar kişiyi ismiyle selamlıyor. Ancak bu isimler arasında, daha önceden de tanıdığı kesin olan, Petrus bulunmuyor. Ayrıca Pavlus'un MS 60-62 yılları arasında Roma'da bulunuşunu anlatan "Acts 28" boyunca Petrus ile alakalı hiçbir şeyden bahsedilmiyor.
Kilise Babaları
1. yüzyıl kilise babalarından Antakyalı İgnatius'un yazıları Petrus ile Pavlus'un Romalılara Petrus'un Roma'da olduğuna dair uyarılar verdiğini anlatır. İrinaios 2. yüzyıldaki yazılarında Petrus ile Pavlus'un Roma kilisesinin kurucuları olduğunu ve Linus'u ardıl piskopos olarak atadıklarını anlatır. İskenderiyeli Klement "Petrus'un Roma'dan dünyaya seslendiğini" söyler (MS 190).
Origenes ve Eusebios'a göre Petrus Antakya Kilisesi'ni kurduktan sonra Roma'ya Müjde'yi vaaz etmeye gitti. Ayrıca Antakya Kilisesi'ne başkanlık ettikten sonra ölümüne kadar Roma Kilisesi'ni yönetti. Bir süre Antakya'daki kiliseye başkanlık ettikten sonra Petrus'un yerine Evodius ve ardından Havari Yuhanna'nın öğrencisi olan Ignatius'a geçecekti.
Lacantius MS 318 civarlarında yazdığı "Zulümcülerin Ölümleri Üzerine" isimli kitabında şöyle yazar: "İmparator Neron hükmünü sürerken Havari Petrus Roma'ya geldi ve Tanrı'nın ona verdiği güç ile mucizeler yarattı. Birçok insanı doğru dine döndürerek Rab'be sadık bir tapınak inşa etti."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ O'Connor, Daniel William (2013). "Saint Peter the Apostle". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. s. 5. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.
- ^ Wilken, p. 281, quote: "Some (Christian communities) had been founded by Peter, the disciple Jesus designated as the founder of his church. ... Once the position was institutionalized, historians looked back and recognized Peter as the first pope of the Christian church in Rome"
- ^ Vidmar, John (2005). The Catholic Church Through the Ages: A History (İngilizce). Paulist Press. ISBN .
- ^ Stevenson, James; Edwards, M. J. (7 Mart 2016), "Lactantius (Lucius Caelius (Caecilius ?) Firmianus)", Oxford Research Encyclopedia of Classics, Oxford University Press, ISBN , erişim tarihi: 4 Aralık 2020
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Petrus haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Simun Petrus MS 64 ile 68 arasinda oldu Isa nin on iki havarisinden biridir Isa nin diger bir havarisi olan Andreas in kardesidir Papa Simun PetrusHavari Papa Antakya Patrigi sehitSonra gelenPiskopozu Papa Gelenege Gore Piskoposu Gelenege gore Papazliga atanma33 MS Isa MesihMeslekBalikci HavariPetrus Hristiyanlikta adinin onune Aziz unvani getirilir Celile Filistin de dunyaya gelmistir Asil meslegi balikcilikti Katolik Kilisesi ne gore ilk Papa dir ve Isa nin vekilidir Hristiyan gelenegine gore Roma da Imparator Neron un yonetiminde 29 Haziran 67 tarihinde carmiha basasagi gerilerek olduruldugune inanilir Ilk Roma Piskoposu baska bir deyisle ilk Papa olarak kabul edilir Ayrica Dogu Hristiyan gelenegi tarafindan ilk Antakya Patrigi olarak gorulur Eski Hristiyan kiliselerinin tumu Petrus a buyuk bir aziz ve Antakya Kilisesi ile Roma Piskoposlugu nun kurucusu olarak saygi gostermekle birlikte ardillarinin yetkisine iliskin tutumlarinda farklilik gosterirler Isa Katolik inancina gore Matta 16 da Matta 16 18 Petrus a Kilise de ozel bir konum vadetmistir Petrus Yeni Ahit te dort Incil in her birinde ve Elcilerin Isleri nde sik sik one cikar Ozellikle Markos Incili nin geleneksel olarak Petrus un vaazi ile gorgu tanikligi anilarinin etkisini gosterdigi dusunuluyordu Pavlus un Korintlilere Birinci Mektubu ile Galatyalilara Mektupta Petrus veya Kefas adiyla da bahsedilir Yeni Ahit ayrica geleneksel olarak ona atfedilen iki genel mektubu Birinci Petrus ile Ikinci Petrus icerir Ancak modern bilim her ikisinin de Petrus tarafindan yazilmis olmasini sorgulamaktadir Ikinci Petrus un MS 90 yilinda Petrus oldukten sonra yazildigi dusunulmekte Birinci Petrus un ise Petrus tarafindan yazdirilmis olabilecegi konusunda akademisyenler arasinda farkli gorusler vardir Koken bilimiPetrus soldaki Petrus Hristiyanliga gore Isa nin uzerinde Kilisesini kurmak istedigi Kaya dir temel kisi Kaya anlamina gelen Aramice Kifas Latince Petrus kunyesini kendisine Isa vermistir Isa nin olumunden sonra Hristiyanlar Petrus un etrafinda kenetlenerek Romalilarin tum saldirilarina karsi inanclarini korudular Bir gun Pavlus Barnabas in himayesinde Petrus a gelerek Kilise ye katilmak istedigini soyledi ve gordugu vizyonlardan bahsetti Dondugunu soyleyen kisiye her ne kadar gunahkar olsa da sans tanimak gerektigine inanan Petrus onu kabul etti Erken donem kilisenin ilk onderiInciller ile Elcilerin Isleri carmiha gerilis olaylari sirasinda Isa yi uc kez inkar etmesine ragmen Petrus u en onde gelen havari olarak tasvir eder Hristiyan gelenegine gore Petrus Isa nin gorundugu ilk ogrenciydi Isa Petrus un inkarini dengeledi ve kendisine inanmasini sagladi Petrus erken donem Kilise nin ilk onderi olarak kabul edilir Kisa sure sonra bu onderlikte Rab bin Kardesi Adil Yakup tarafindan golgede birakildi Isa nin gorundugu ilk kisi oldugu icin Petrus un onderligi Petrus un mirascilari Hristiyanlar olarak havarilerin ardilliginin ve ortodokslugun kurumsal gucunun temelini olusturur Bu yuzden Petrus ve onderligi kilisenin uzerine kuruldugu kaya olarak tanimlanir Havariler arasinda yeri Petrus Andreas ve Isa Petrus her zaman incillerde ve Elcilerin Isleri kitabinda On Iki Havari arasinda ilk sirada yer alir Ornegin bkz Elcilerin Isleri 1 13 Ayrica incillerde sik sik Zebedi ogullari Yakup ve Yuhanna yla birlikte On Iki Havari icinde ozel bir grup olusturdugundan bahsedilir Bu gruptan Isa nin Baskalasimi Yair in kizinin diriltilmesi ve Bahcede Izdirap gibi diger havarilerin adlarinin gecmedigi olaylarda da bahsedilmistir Petrus incillerde sik sik havarilerin sozcusu olarak tasvir edilir Katolik bir bilim insani olan John Vidmar soyle yazar Katolik alimler Petrus un diger havarilerin otoritesinin yerine gecen bir otoriteye sahip oldugu konusunda hemfikirlerdir Petrus cesitli olaylarda onlarin sozcusu olmus Mattiya nin secimini yonetmistir Yahudi olmayanlarin din degistirmesiyle ilgili tartismadaki gorusu son derece onemli gorulmustur Elcilerin Isleri nin yazari Petrus u erken Hristiyan cemaatinin merkezi figuru olarak tasvir eder Roma yla baglantisiErken donem kilise geleneklerine gore Petrus Pavlus ile beraber Roma Kilisesi ni kurmus piskoposlugunu yapmis ve sonunda Roma da olmustur Papalik Katolik Inanci na gore Papa Roma Piskoposu Aziz Petrus un tahtinin varisidir Bu inanca gore Petrus tarihteki ilk Roma Piskoposudur Fakat Papalik kurumunun Petrus a dayali olmadigina hatta Petrus un Roma ya hic gelmedigine dair soylemler de vardir I Clemens Petrus ile Pavlus u one cikan inanc kahramanlari olarak tasvir eder Roma ya varis Yeni Ahit yazilarinda Petrus un Roma ya geldigine dair Incil de kesin bir kanit yoktur Fakat Petrus un Birinci Mektubu nda Sizler gibi secilmis olan Babil deki kilise ve oglum Markos size selam ederler 1 Petrus 5 13 ayeti gecer Bu ayette kastedilen Babil in esas Babil mi oldugu yoksa donemde takma ismi Babil olan Roma mi oldugu tartisilmaktadir Ayrica yakin tarihin bir onerisi olarak bahsi gecen Babil in genel Yahudi diasporasi olabilecegi ihtimali de ortaya cikmistir Pavlus yaklasik MS 57 yilinda Romalilara Mektubunu yazdiginda Roma daki kilise halihazirda gelismekteydi Pavlus Roma da elli kadar kisiyi ismiyle selamliyor Ancak bu isimler arasinda daha onceden de tanidigi kesin olan Petrus bulunmuyor Ayrica Pavlus un MS 60 62 yillari arasinda Roma da bulunusunu anlatan Acts 28 boyunca Petrus ile alakali hicbir seyden bahsedilmiyor Kilise Babalari 1 yuzyil kilise babalarindan Antakyali Ignatius un yazilari Petrus ile Pavlus un Romalilara Petrus un Roma da olduguna dair uyarilar verdigini anlatir Irinaios 2 yuzyildaki yazilarinda Petrus ile Pavlus un Roma kilisesinin kuruculari oldugunu ve Linus u ardil piskopos olarak atadiklarini anlatir Iskenderiyeli Klement Petrus un Roma dan dunyaya seslendigini soyler MS 190 Origenes ve Eusebios a gore Petrus Antakya Kilisesi ni kurduktan sonra Roma ya Mujde yi vaaz etmeye gitti Ayrica Antakya Kilisesi ne baskanlik ettikten sonra olumune kadar Roma Kilisesi ni yonetti Bir sure Antakya daki kiliseye baskanlik ettikten sonra Petrus un yerine Evodius ve ardindan Havari Yuhanna nin ogrencisi olan Ignatius a gececekti Lacantius MS 318 civarlarinda yazdigi Zulumculerin Olumleri Uzerine isimli kitabinda soyle yazar Imparator Neron hukmunu surerken Havari Petrus Roma ya geldi ve Tanri nin ona verdigi guc ile mucizeler yaratti Bircok insani dogru dine dondurerek Rab be sadik bir tapinak insa etti Ayrica bakinizPetrus Haci Ashab i KaryeKaynakca O Connor Daniel William 2013 Saint Peter the Apostle Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online s 5 6 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2013 Wilken p 281 quote Some Christian communities had been founded by Peter the disciple Jesus designated as the founder of his church Once the position was institutionalized historians looked back and recognized Peter as the first pope of the Christian church in Rome Vidmar John 2005 The Catholic Church Through the Ages A History Ingilizce Paulist Press ISBN 978 0 8091 4234 7 Stevenson James Edwards M J 7 Mart 2016 Lactantius Lucius Caelius Caecilius Firmianus Oxford Research Encyclopedia of Classics Oxford University Press ISBN 978 0 19 938113 5 erisim tarihi 4 Aralik 2020 Vikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilar