Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çataldere, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Çataldere | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Çataldere Çataldere'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1905 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 279 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Çataldere köyünün eski adı Kunzulut olarak bilinir. Gürcüce kaynaklarda Kunzuluti (კუნძულუტი) olarak geçer. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martveileli köyün adını Kundzuleti (კუნძულეთი) olarak kaydetmiş, bu yer adının Gürcüce "ada" anlamındaki "kundzuli"den (კუნძული) geldiğini belirtmiştir. Martvileli ayrıca köyün kurulu olduğu yerin bir adaya benzediğini yazmıştır.
Kunzulut veya Kundzuleti, tarihsel Artaani bölgesinde yer alır. Bu yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde köyün adı Kunzulud (كونزولود) biçiminde kaydedilmiştir. Köyün mezrası ise Zminda Marine (زمندە مارینە) adını taşıyordu. Gürcüce Tsminda Marine'den (წმინდა მარინე) değişime uğramış olan bu yer adı "Azize Marine" anlamına gelir. Bu tarihte köy, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 21 Hristiyan haneden (105 kişi) oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.
Çataldere köyü uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'yla Ruslara bırakıldı. Rus idaresinin Kunzulut (Кунзулут) olarak kaydettiği köy Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlıydı ve 1886 yılında nüfusu 135 kişiden oluşuyordu. 1595 tarihli mufassal defterde erkeklerin çoğu Gürcü adları taşımasına rağmen, bu tarihte nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martveileli Kundzuleti köyü hakkında şunları yazmıştır: "Değirmenköy’den Kundzuleti (კუნძულეთი) köyüne vardım. Kundzuleti Gürcüce bir isim ve adadan (კუნძული) gelir. Kundzuleti köyünün kurulu olduğu yer gerçekten de adaya benziyor. Kundzuleti pek çok açıdan tarihte çok önemli bir yer. Ben kısaca söz edeceğim: Kundzuleti, burada yaşayan yaşlıların anlattığına göre, Gürcülerin tarihinde çok önemli bir role sahipmiş. Burada Gürcülerin şarap mahzenleri varmış. Burada bulunan kvevriler de bunu gösteriyor. Ayrıca köyün merkezinin dışındaki eski köy yerleşmelerin adları dikkat çekici: Melikure (მელიყურე), Kahçala (კახჭალა), Sağometi (საღომეთი), Kançoçi (კანჭოჭი), Sağvine (საღვინე) ve köylülerin hatırlayamadığı benzer başka pek çok isim. Burada üzüm bağı varmış. Bugün de elma, erik gibi başka meyve bahçeleri var. Burada toprakta izler var, toprağın yüzeyindeki yüksekçe yerler bugün de fark ediliyor. Taşlardan mı yoksa sonradan bu şekilde sağlamlaştırılmış, bilemiyorum. Bu izler bize burada üzüm bağı olduğunu gösteriyor. Burada üzüm bağı olmasaydı bu taşların yeri ne olabilir? Burada yüksekçe yerde dev taşlar var. Her biri tonlarca ağırlıkta olmalı. Harç kullanılmadan saraya benzer bir yapı inşa edilmiş. Duvarları bugün de duruyor. Sadece taştan çatı örtüsü çökmüş ve taşlar yapının içinde duruyor. Hemen yanında bir mezarlık var. Burada at ve başka hayvan biçimli taşlar duruyor. Bu taşlarda Gürcüce yazılar ve haçlar varmış ancak zaman içinde silinmiş, ama izleri kalmış. Etrafta çok fazla insan kemiği var. Mezarlık ile etrafında üç kilise varmış, geriye sadece taşlar kalmış."
Kundzulwti köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Kundzuleti Türkiye'ye bırakıldı.
Kundzuleti, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kunzulut (قونزولوت) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında "Konzulut" olarak kaydedilmiş olan köyde 514 kişi yaşıyordu. Kunzulut veya Kundzuleti Türkçe olmadığı için adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çataldere olarak değiştirilmiştir. Nitekim köyün adı 1955 genel nüfus sayımında "Kunzulut", 1960 genel nüfus sayımında "Çataldere" olarak geçer. 1965 genel nüfus sayımında Çataldere'nin nüfusu 894 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 310 kişi okuma yazma biliyordu.
Köyün yaklaşık 3 km doğusundaki tepe üzerinde, Ballıkaya (Kunzut) kalesine ait kalıntılar ile çevresinde yerleşime ait izler bulunmaktadır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 18 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 279 |
| 2021 | 277 |
| 2020 | 269 |
| 2019 | 271 |
| 2018 | 297 |
| 2017 | 289 |
| 2016 | 293 |
| 2015 | 299 |
| 2014 | 295 |
| 2013 | 313 |
| 2012 | 311 |
| 2011 | 308 |
| 2010 | 319 |
| 2009 | 325 |
| 2008 | 357 |
| 2007 | 351 |
| 2000 | 416 |
| 1990 | 422 |
| 1985 | 806 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Çataldere Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 5 Ekim 1917, sayı. 218". 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ "Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941) s. 417-418; III. cilt (1958), s. 512". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2021.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "1997 Yılı Artvin-Ardahan İlleri Yüzey Araştırması", Kemalettin Köroğlu[]
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Çataldere, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cataldere Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur CataldereKoyArdahan in konumuCataldereCataldere nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1905 mNufus 2022 Toplam279Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceCataldere koyunun eski adi Kunzulut olarak bilinir Gurcuce kaynaklarda Kunzuluti კუნძულუტი olarak gecer Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martveileli koyun adini Kundzuleti კუნძულეთი olarak kaydetmis bu yer adinin Gurcuce ada anlamindaki kundzuli den კუნძული geldigini belirtmistir Martvileli ayrica koyun kurulu oldugu yerin bir adaya benzedigini yazmistir Kunzulut veya Kundzuleti tarihsel Artaani bolgesinde yer alir Bu yerlesimi Osmanlilar 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterinde koyun adi Kunzulud كونزولود biciminde kaydedilmistir Koyun mezrasi ise Zminda Marine زمندە مارینە adini tasiyordu Gurcuce Tsminda Marine den წმინდა მარინე degisime ugramis olan bu yer adi Azize Marine anlamina gelir Bu tarihte koy Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Guney nahiyesine bagliydi Nufusu 21 Hristiyan haneden 105 kisi olusuyordu Koyde bugday arpa yonca tarimi ve aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Cataldere koyu uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 93 Harbi nin ardindan 1878 de imzalanan Berlin Antlasmasi yla Ruslara birakildi Rus idaresinin Kunzulut Kunzulut olarak kaydettigi koy Ardahan sancaginin Ardahan kazasina bagliydi ve 1886 yilinda nufusu 135 kisiden olusuyordu 1595 tarihli mufassal defterde erkeklerin cogu Gurcu adlari tasimasina ragmen bu tarihte nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Birinci Dunya Savasi yillarinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martveileli Kundzuleti koyu hakkinda sunlari yazmistir Degirmenkoy den Kundzuleti კუნძულეთი koyune vardim Kundzuleti Gurcuce bir isim ve adadan კუნძული gelir Kundzuleti koyunun kurulu oldugu yer gercekten de adaya benziyor Kundzuleti pek cok acidan tarihte cok onemli bir yer Ben kisaca soz edecegim Kundzuleti burada yasayan yaslilarin anlattigina gore Gurculerin tarihinde cok onemli bir role sahipmis Burada Gurculerin sarap mahzenleri varmis Burada bulunan kvevriler de bunu gosteriyor Ayrica koyun merkezinin disindaki eski koy yerlesmelerin adlari dikkat cekici Melikure მელიყურე Kahcala კახჭალა Sagometi საღომეთი Kancoci კანჭოჭი Sagvine საღვინე ve koylulerin hatirlayamadigi benzer baska pek cok isim Burada uzum bagi varmis Bugun de elma erik gibi baska meyve bahceleri var Burada toprakta izler var topragin yuzeyindeki yuksekce yerler bugun de fark ediliyor Taslardan mi yoksa sonradan bu sekilde saglamlastirilmis bilemiyorum Bu izler bize burada uzum bagi oldugunu gosteriyor Burada uzum bagi olmasaydi bu taslarin yeri ne olabilir Burada yuksekce yerde dev taslar var Her biri tonlarca agirlikta olmali Harc kullanilmadan saraya benzer bir yapi insa edilmis Duvarlari bugun de duruyor Sadece tastan cati ortusu cokmus ve taslar yapinin icinde duruyor Hemen yaninda bir mezarlik var Burada at ve baska hayvan bicimli taslar duruyor Bu taslarda Gurcuce yazilar ve haclar varmis ancak zaman icinde silinmis ama izleri kalmis Etrafta cok fazla insan kemigi var Mezarlik ile etrafinda uc kilise varmis geriye sadece taslar kalmis Kundzulwti koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Sovyet Rusya tarafindan kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Kundzuleti Turkiye ye birakildi Kundzuleti 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kunzulut قونزولوت adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasinin merkez nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayiminda Konzulut olarak kaydedilmis olan koyde 514 kisi yasiyordu Kunzulut veya Kundzuleti Turkce olmadigi icin adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Cataldere olarak degistirilmistir Nitekim koyun adi 1955 genel nufus sayiminda Kunzulut 1960 genel nufus sayiminda Cataldere olarak gecer 1965 genel nufus sayiminda Cataldere nin nufusu 894 kisiden olusuyor ve bu nufus icinde 310 kisi okuma yazma biliyordu Koyun yaklasik 3 km dogusundaki tepe uzerinde Ballikaya Kunzut kalesine ait kalintilar ile cevresinde yerlesime ait izler bulunmaktadir CografyaKoy Ardahan il merkezine 18 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 2792021 2772020 2692019 2712018 2972017 2892016 2932015 2992014 2952013 3132012 3112011 3082010 3192009 3252008 3572007 3512000 4161990 4221985 806Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Merkez Cataldere Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 5 Ekim 1917 sayi 218 11 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2021 Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 417 418 III cilt 1958 s 512 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2021 Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Basbakanlik Istatistik Genel Mudurlugu 1961 1955 Genel Nufus Sayimi Vilayet Kaza Nahiye ve Koyler itibariyla nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1963 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 1997 Yili Artvin Ardahan Illeri Yuzey Arastirmasi Kemalettin Koroglu olu kirik baglanti a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Dis baglantilarCataldere Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft