Çoğunluk sistemi veya çoğunlukçu seçim sistemi, en çok oy alan adayın kazandığı ve bu şekilde çoğunluk temsilini sağlayan bir seçim sistemidir. Ancak, farklı tanımlamalara dayalı olarak çeşitli çoğunluk seçim sistemleri bulunmaktadır. Bu tanımlamalar arasında blok oylama veya parti blok oylaması (genel liste) gibi toplu temsil türlerini içeren genelde çoğunluk temsiline dayalı çoğunluk temsil sistemleri bulunmaktadır. Aynı zamanda, bölge temelli çoğunluk sistemler arasında Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi bulunmaktadır. İki adayın yarıştığı durumda en çok oy alan aday çoğunluğa sahip olacaktır, ancak üç veya daha fazla adayın olduğu durumlarda genellikle hiçbir aday çoğunluğu alamaz (bkz. Çoğulluk (oylama)).
Genel olarak genel temsil için değil, bölgesel seçimlerde çoğunlukçu temsil uygulanmaktadır. İlk turda genellikle en çok oy alan parti çoğunluğu alır, ancak bu, en çok oy alan partinin çoğunluğu alacağı anlamına gelmemektedir. Bu tür sistemlere karşı yapılan yaygın tartışmalar genellikle bu durumu dikkate alır. Aternatif oylama, gerçek çoğunluk temsilini sağlayan bir başka örnektir. Çoğunluk sistemleri, orantısız seçim sonuçları nedeniyle anti-demokratik olarak görülür. Nispi temsil sistemleriyle karşılaştırıldığında, çoğunluk sistemleri iktidar sağlamayı amaçlar.
Açıklama
Bu tür seçim sistemleri, bir partinin (çoğunluğu veya oy çoğunluğunu elde eden partinin) bir mecliste hükûmet çoğunluğuna sahip olması için yeterli sayıda sandalye sağlamayı amaçlar ya da en azından güçlü partilere orantılı bir şekilde avantaj sağlamayı amaçlar (genellikle her oy için eşit temsil sağlayan nispi temsilin aksine). Seçim sistemleri hakkında bilimsel olmayan konuşmalarda bu tanım daha sık kullanılır.
Seçim sistemine göre kazananların kendi bölgesindeki tüm seçimlerle tüm koltukları alması ve tüm azınlıklara temsil hakkını reddetmesi çoğunluk temsilidir. Tanım, tek kazananlı oy kullanma sistemlerinin çoğunluk temsilini sağlamasına izin vermesine rağmen, çoğulculuk kuralını reddeder. Bu tür sistemlerde çoğulcu seçimler düzenlemek için, tüm seçmenlerin tek bir seçim bölgesi (genellikle "genel oy kullanımı" olarak adlandırılan) veya seçmenlerin çoğunluk bölgelerine bölünebileceği birden fazla seçim bölgesi yapılabilir. Günümüzde, çoğunluk temsili terimi, çoğunluk ilkesine dayanan yerel bölgelerde kullanılan sistemlere atıfta bulunur.
Çoğunluğun temsil edilmesinin, çoğunluğu sağlayan parti veya partilere her zaman çoğunluk koltuklarını vermeyeceği unutulmamalıdır. Asılı parlamento gibi durumlarda, en çok oy alan parti, ikinci en çok oy alan partiden daha az koltuk alabilir. Bu durum, çağdaş çoğunluk sistemlerinin bireysel adaylara odaklanmasının yanı sıra çoğunluk sistemlerinin çoğunun politik partilere odaklanmaması nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Orantılı Nispi Temsil sistemleri | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Siyasi parti | Parti adı | A | B | C | D | Meclis, ülke çapında nispi temsiliyet kullanılarak seçilseydi, her partinin kazandığı sandalye sayısını oy oranlarındaki paylarına karşılık gelirdi. | |
Oy sayısı | Oy oranı (%) | 44 | 40 | 10 | 6 | ||
Geniş nispi temsil | Parti listesi kapsamındaki koltuklar | 44 | 40 | 10 | 6 | ||
Çoğunluk sistemleri | |||||||
Seçim sistemi türü | Seçim sistemi | Siyasi parti | Sandalye dağılımı | Açıklama | |||
A | B | C | D | ||||
Genel çoğunlukçu | Liste usulü çoğunluk seçim sistemi | 100 | 0 | 0 | 0 | Liste usulü çoğunluk sistemi altında ülke çapında tek bir seçim bölgesinde meclisin tamamı seçilirse, en yüksek oyu alan parti her zaman tüm sandalyeleri kazanır. | |
Çok üyeli bölgesel çoğunlukçu | 40 | 60 | 0 | 0 | Meclis, liste usulü çoğunluk sistemi altında tek bir seçim bölgesi kullanılarak seçilirse (örneğin her biri 20 sandalyeli beş bölge), en yüksek oyu alan parti tüm sandalyeleri kazanır. Bununla birlikte, ülke çapında en fazla oyu alan parti, aynı zamanda ülke çapında en fazla sandalyeyi kazanamayabilir. | ||
Tek üyeli bölgesel çoğunlukçu | Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi | 64 | 33 | 0 | 3 | Tek üyeli bölgelerde, tek üyeli bölgesel çoğunlukçu seçim sistemi uygulandığında, en çok oyu alan aday, kendi bölgesindeki sandalyeyi kazanır. Çoğu zaman, burada gösterildiği gibi, ezici bir çoğunlukla en yüksek oyu alan parti kazanır, ancak birinci parti iktidara gelmez ve hiçbir parti sandalyelerin salt çoğunluğunu sağlayamaz. (Asılı parlamento) |
Çoğunluk demokrasisi, çoğunluk sisteminin zorunlu olarak kullanılmasını gerektirmez; genellikle bu ilkeye daha iyi hizmet eden nispi sistemler, meclisin sadece seçilen kişilerin değil, bütün nüfusu doğru bir şekilde temsil etmesini amaçlar ve daha sonra çoğunluk sistemi meclis içindeki oylamalarda kullanılır. Temsili demokrasiyi en yaygın olarak benimseyen çağdaş görüşler artık çoğunluk temsilini demokratik olarak görmemektedir. Sonuç olarak, günümüzde çoğunluk sistemi genellikle tek üyeli bölgelerde kullanılmaktadır. Bir bölgede çoğunluğu oluşturdukları takdirde azınlıkların ülke çapında temsil elde etmelerine olanak tanır. Ancak bazıları bunu anti-demokratik olarak görüyor çünkü oyların genelinin kazanıldığı halde azınlığın iktidara gelme olasılığı vardır (2016 ABD Başkanlık seçimleri).
Dünya çapında, çoğunluk sistemi ve nispi sistemler en yaygın oy sistemleridir. Karma seçim sistemleri, çoğunluk ve orantılı temsili birleştirir. Karma sistemler, iki çoğunluk sistemini birleştirenlerden ve sadece iki çoğunluk sistemini birleştirenlerden oluşabilir. Çoğunluk temsili, nispi temsilin alternatifidir ve politik azınlıkların oy sayılarına göre temsilini sağlar.
Geniş çoğunluk sistemi
Tarihsel olarak, ilk çoğunlukçu seçim sistemleri çoğunlukla çoklu oy sistemlerinden oluşuyordu.[]
Teori
Büyük bir bilim insanı grubu, çoğunlukçu düşünceyi destekledi. Aristoteles, çoğu Roma düşünürü tarafından benimsenen "maior pars curiae efficit, pro eo habetur ac si omnes egerint" teorisini ortaya koydu. Bu teoriye göre, senatörlerin çoğunluğu tarafından alınan karar, herkesin onayladığı gibi geçerli sayılır. Jean-Jacques Rousseau, genel irade kavramına dayanarak "daha büyük sayının sesi her zaman diğerlerini susturur" dedi. Adhémar Esmein'e göre, ülkenin tamamı tek bir seçim bölgesi olsa, çoğunluğun tüm milletvekillerini seçme yetkisine sahip olacağından, bu sistem azınlığa haksızlık yapmayacaktır, çünkü çoğunluk haklarından fazlasını elde edemez.
Kullanımdan kaldırılması
19. yüzyılın ilk yarısında büyük ideolojik farklılıklar ortaya çıktığında, klasik çoğunluk sistemi giderek daha fazla eleştirildi. Dünya çapında, aşağıdaki düzeltmeler aşamalı olarak uygulandı:
- Birinci olasılık, seçimleri çok sayıda yerel seçim bölgesine bölmekti. Bu, azınlığın belirli bölgelerde daha fazla şansa sahip olmasını sağladı. Seçimler genellikle çok üyeli seçim bölgeleri tarafından değiştirildi, ancak sonunda tek kazananlı seçim bölgeleriyle değiştirildi;
- Bunun yerine, ülke geneli veya çok üyeli seçim bölgelerinde oy kullanırken aşağıdaki değişiklikleri yapmak ikinci seçenekti:
- Seçmenlere yarışılan makamlar için daha az sayıda adaya oy vermelerine izin veren bir sistem olan sınırlı oy sistemi;
- Seçmenlerin tüm oylarını daha az sayıda adaya dağıtmalarına olanak tanıyan ;
- Bir seçmenin çok üyeli bir yarışta tek bir seçenek kullanmasına izin veren devredilemez tek oy sistemi;
- Seçmenlere adayları sıralamalarını soran ve seçimi kazanmak için bir kota koyma yeteneği veren bir sistem olan tercihli blok oy sistemi;
- Her seçmenin değerini yalnızca bir oy ile sınırlayan ve aynı zamanda bir kota koyma yeteneğine sahip olan devredebilen tek oy sistemi.
Bireysel adaylar yerine seçim listeleri kullanan blok oy yöntemi, parti listeli nispi temsil sistemleri ile değiştirildi. Bu sistemler, çoğunluk kriterinden tamamen vazgeçerek eşit temsil sağladı.
Çoğunluk bölgeleri
Günümüzde, saf çoğunluk sistemlerinin en yaygın türü tek kontenjanlı bölgeler olan tek üyeli çoğunluk sistemi veya Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi olan tek kazananlı bölgelerdir. Genellikle meclis üyelerini seçmek için kullanılır.
Bununla birlikte, çok sayıda insan bu sistemleri demokratik olarak görmemektedir. Avrupa'da meclisin alt kamarasını seçmek için kullanılan tek isimli ve tek turlu oy sistemi sadece Belarus ve Birleşik Krallık tarafından kullanılmaktadır. Meclis seçimlerinde Fransa iki turlu bir seçim sistemi kullanır. Avrupanın diğer ülkeleri (Andorra, İtalya, Macaristan, Litvanya, Rusya ve Ukrayna gibi) nispi temsil veya karma üyeli çoğunluk sistemleri kullanır. Almanya ise karma üyeli nispi temsil sistemi kullanmaktadır.
Özellikle eski Britanya İmparatorluğu sömürgeleri arasında olan bu ülkeler çoğunluk sistemlerini kullanıyor: Avustralya, Bangladeş, Kanada, Mısır, Hindistan, Pakistan ve Amerika Birleşik Devletleri.
Çoğunluk sistemini kullanan ülkeler
Alt ve tek meclisli yasama sistemlerini kullanan ülkeler | Üst meclisli (varsa) yasama sistemlerini kullanan ülkeler |
---|---|
Tek üyeli seçim bölgeleri | Diğer |
Anlık olarak çoğunlukçu oylama sistemi | Eyaletlere veya seçim bölgelerine göre değişkenlik göstermektedir. Doğrudan seçim yok. Bilgi yok. |
Çok üyeli seçim bölgeleri: | |
veya karma üyeli Tek İsimli Tek Turlu + BO Liste usulü çoğunluk seçim sistemi veya karma (Tek İsimli Tek Turlu + Liste usulü), (Tek İsimli Tek Turlu + çoğunluk ikramiyeli) |
Kaynakça
- ^ "IRV". 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cogunluk sistemi veya cogunlukcu secim sistemi en cok oy alan adayin kazandigi ve bu sekilde cogunluk temsilini saglayan bir secim sistemidir Ancak farkli tanimlamalara dayali olarak cesitli cogunluk secim sistemleri bulunmaktadir Bu tanimlamalar arasinda blok oylama veya parti blok oylamasi genel liste gibi toplu temsil turlerini iceren genelde cogunluk temsiline dayali cogunluk temsil sistemleri bulunmaktadir Ayni zamanda bolge temelli cogunluk sistemler arasinda Tek Isimli Tek Turlu Cogunluk Sistemi bulunmaktadir Iki adayin yaristigi durumda en cok oy alan aday cogunluga sahip olacaktir ancak uc veya daha fazla adayin oldugu durumlarda genellikle hicbir aday cogunlugu alamaz bkz Cogulluk oylama Genel olarak genel temsil icin degil bolgesel secimlerde cogunlukcu temsil uygulanmaktadir Ilk turda genellikle en cok oy alan parti cogunlugu alir ancak bu en cok oy alan partinin cogunlugu alacagi anlamina gelmemektedir Bu tur sistemlere karsi yapilan yaygin tartismalar genellikle bu durumu dikkate alir Aternatif oylama gercek cogunluk temsilini saglayan bir baska ornektir Cogunluk sistemleri orantisiz secim sonuclari nedeniyle anti demokratik olarak gorulur Nispi temsil sistemleriyle karsilastirildiginda cogunluk sistemleri iktidar saglamayi amaclar AciklamaBu tur secim sistemleri bir partinin cogunlugu veya oy cogunlugunu elde eden partinin bir mecliste hukumet cogunluguna sahip olmasi icin yeterli sayida sandalye saglamayi amaclar ya da en azindan guclu partilere orantili bir sekilde avantaj saglamayi amaclar genellikle her oy icin esit temsil saglayan nispi temsilin aksine Secim sistemleri hakkinda bilimsel olmayan konusmalarda bu tanim daha sik kullanilir Pasta grafikleri cogulluk solda ve cogunluk sagda Secim sistemine gore kazananlarin kendi bolgesindeki tum secimlerle tum koltuklari almasi ve tum azinliklara temsil hakkini reddetmesi cogunluk temsilidir Tanim tek kazananli oy kullanma sistemlerinin cogunluk temsilini saglamasina izin vermesine ragmen cogulculuk kuralini reddeder Bu tur sistemlerde cogulcu secimler duzenlemek icin tum secmenlerin tek bir secim bolgesi genellikle genel oy kullanimi olarak adlandirilan veya secmenlerin cogunluk bolgelerine bolunebilecegi birden fazla secim bolgesi yapilabilir Gunumuzde cogunluk temsili terimi cogunluk ilkesine dayanan yerel bolgelerde kullanilan sistemlere atifta bulunur Cogunlugun temsil edilmesinin cogunlugu saglayan parti veya partilere her zaman cogunluk koltuklarini vermeyecegi unutulmamalidir Asili parlamento gibi durumlarda en cok oy alan parti ikinci en cok oy alan partiden daha az koltuk alabilir Bu durum cagdas cogunluk sistemlerinin bireysel adaylara odaklanmasinin yani sira cogunluk sistemlerinin cogunun politik partilere odaklanmamasi nedeniyle ortaya cikmaktadir Orantili Nispi Temsil sistemleriSiyasi parti Parti adi A B C D Meclis ulke capinda nispi temsiliyet kullanilarak secilseydi her partinin kazandigi sandalye sayisini oy oranlarindaki paylarina karsilik gelirdi Oy sayisi Oy orani 44 40 10 6Genis nispi temsil Parti listesi kapsamindaki koltuklar 44 40 10 6Cogunluk sistemleriSecim sistemi turu Secim sistemi Siyasi parti Sandalye dagilimi AciklamaA B C DGenel cogunlukcu Liste usulu cogunluk secim sistemi 100 0 0 0 Liste usulu cogunluk sistemi altinda ulke capinda tek bir secim bolgesinde meclisin tamami secilirse en yuksek oyu alan parti her zaman tum sandalyeleri kazanir Cok uyeli bolgesel cogunlukcu 40 60 0 0 Meclis liste usulu cogunluk sistemi altinda tek bir secim bolgesi kullanilarak secilirse ornegin her biri 20 sandalyeli bes bolge en yuksek oyu alan parti tum sandalyeleri kazanir Bununla birlikte ulke capinda en fazla oyu alan parti ayni zamanda ulke capinda en fazla sandalyeyi kazanamayabilir Tek uyeli bolgesel cogunlukcu Tek Isimli Tek Turlu Cogunluk Sistemi 64 33 0 3 Tek uyeli bolgelerde tek uyeli bolgesel cogunlukcu secim sistemi uygulandiginda en cok oyu alan aday kendi bolgesindeki sandalyeyi kazanir Cogu zaman burada gosterildigi gibi ezici bir cogunlukla en yuksek oyu alan parti kazanir ancak birinci parti iktidara gelmez ve hicbir parti sandalyelerin salt cogunlugunu saglayamaz Asili parlamento Cogunluk demokrasisi cogunluk sisteminin zorunlu olarak kullanilmasini gerektirmez genellikle bu ilkeye daha iyi hizmet eden nispi sistemler meclisin sadece secilen kisilerin degil butun nufusu dogru bir sekilde temsil etmesini amaclar ve daha sonra cogunluk sistemi meclis icindeki oylamalarda kullanilir Temsili demokrasiyi en yaygin olarak benimseyen cagdas gorusler artik cogunluk temsilini demokratik olarak gormemektedir Sonuc olarak gunumuzde cogunluk sistemi genellikle tek uyeli bolgelerde kullanilmaktadir Bir bolgede cogunlugu olusturduklari takdirde azinliklarin ulke capinda temsil elde etmelerine olanak tanir Ancak bazilari bunu anti demokratik olarak goruyor cunku oylarin genelinin kazanildigi halde azinligin iktidara gelme olasiligi vardir 2016 ABD Baskanlik secimleri Dunya capinda cogunluk sistemi ve nispi sistemler en yaygin oy sistemleridir Karma secim sistemleri cogunluk ve orantili temsili birlestirir Karma sistemler iki cogunluk sistemini birlestirenlerden ve sadece iki cogunluk sistemini birlestirenlerden olusabilir Cogunluk temsili nispi temsilin alternatifidir ve politik azinliklarin oy sayilarina gore temsilini saglar Genis cogunluk sistemiTarihsel olarak ilk cogunlukcu secim sistemleri cogunlukla coklu oy sistemlerinden olusuyordu kaynak belirtilmeli Teori Buyuk bir bilim insani grubu cogunlukcu dusunceyi destekledi Aristoteles cogu Roma dusunuru tarafindan benimsenen maior pars curiae efficit pro eo habetur ac si omnes egerint teorisini ortaya koydu Bu teoriye gore senatorlerin cogunlugu tarafindan alinan karar herkesin onayladigi gibi gecerli sayilir Jean Jacques Rousseau genel irade kavramina dayanarak daha buyuk sayinin sesi her zaman digerlerini susturur dedi Adhemar Esmein e gore ulkenin tamami tek bir secim bolgesi olsa cogunlugun tum milletvekillerini secme yetkisine sahip olacagindan bu sistem azinliga haksizlik yapmayacaktir cunku cogunluk haklarindan fazlasini elde edemez Kullanimdan kaldirilmasi 19 yuzyilin ilk yarisinda buyuk ideolojik farkliliklar ortaya ciktiginda klasik cogunluk sistemi giderek daha fazla elestirildi Dunya capinda asagidaki duzeltmeler asamali olarak uygulandi Birinci olasilik secimleri cok sayida yerel secim bolgesine bolmekti Bu azinligin belirli bolgelerde daha fazla sansa sahip olmasini sagladi Secimler genellikle cok uyeli secim bolgeleri tarafindan degistirildi ancak sonunda tek kazananli secim bolgeleriyle degistirildi Bunun yerine ulke geneli veya cok uyeli secim bolgelerinde oy kullanirken asagidaki degisiklikleri yapmak ikinci secenekti Secmenlere yarisilan makamlar icin daha az sayida adaya oy vermelerine izin veren bir sistem olan sinirli oy sistemi Secmenlerin tum oylarini daha az sayida adaya dagitmalarina olanak taniyan Bir secmenin cok uyeli bir yarista tek bir secenek kullanmasina izin veren devredilemez tek oy sistemi Secmenlere adaylari siralamalarini soran ve secimi kazanmak icin bir kota koyma yetenegi veren bir sistem olan tercihli blok oy sistemi Her secmenin degerini yalnizca bir oy ile sinirlayan ve ayni zamanda bir kota koyma yetenegine sahip olan devredebilen tek oy sistemi Bireysel adaylar yerine secim listeleri kullanan blok oy yontemi parti listeli nispi temsil sistemleri ile degistirildi Bu sistemler cogunluk kriterinden tamamen vazgecerek esit temsil sagladi Cogunluk bolgeleriGunumuzde saf cogunluk sistemlerinin en yaygin turu tek kontenjanli bolgeler olan tek uyeli cogunluk sistemi veya Tek Isimli Tek Turlu Cogunluk Sistemi olan tek kazananli bolgelerdir Genellikle meclis uyelerini secmek icin kullanilir Bununla birlikte cok sayida insan bu sistemleri demokratik olarak gormemektedir Avrupa da meclisin alt kamarasini secmek icin kullanilan tek isimli ve tek turlu oy sistemi sadece Belarus ve Birlesik Krallik tarafindan kullanilmaktadir Meclis secimlerinde Fransa iki turlu bir secim sistemi kullanir Avrupanin diger ulkeleri Andorra Italya Macaristan Litvanya Rusya ve Ukrayna gibi nispi temsil veya karma uyeli cogunluk sistemleri kullanir Almanya ise karma uyeli nispi temsil sistemi kullanmaktadir Ozellikle eski Britanya Imparatorlugu somurgeleri arasinda olan bu ulkeler cogunluk sistemlerini kullaniyor Avustralya Banglades Kanada Misir Hindistan Pakistan ve Amerika Birlesik Devletleri Cogunluk sistemini kullanan ulkelerAlt ve tek meclisli yasama sistemlerini kullanan ulkeler Ust meclisli varsa yasama sistemlerini kullanan ulkelerTek uyeli secim bolgeleri Diger Tek Isimli Tek Turlu Cogunluk Sistemi Iki turlu secim sistemi Anlik olarak cogunlukcu oylama sistemi Eyaletlere veya secim bolgelerine gore degiskenlik gostermektedir Dogrudan secim yok Bilgi yok Cok uyeli secim bolgeleri veya karma uyeli Tek Isimli Tek Turlu BO Liste usulu cogunluk secim sistemi veya karma Tek Isimli Tek Turlu Liste usulu Tek Isimli Tek Turlu cogunluk ikramiyeli Kaynakca IRV 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2023