Özel isim veya özel ad, "tek" ve "özel" olan varlıklara ve kavramlara verilen belirleyici Ad Evrende eşi olmayan varlıkları ve bazı önemli soyut kavramları belirtmekte kullanılır. Özel isimlere örnek olarak Ankara, İnternet, Jüpiter, Budizm, Toyota, Aşık Veysel, Fino, Mehmet ve Atatürkçülük verilebilir. Aralarında Türkçenin de bulunduğu pek çok dilde özel isimlerin ilk harfi büyük yazılır. Özel isimlerin dışında kalan tüm isimler cins isimdir.
Özel isimlerden sonra gelen çekim ekleri "çoğunlukla" kesme işareti (') ile ayırılır: Ahmet'in, Türkiye'de vs. Ancak bu kuralın vardır.
Başlıca özel isim grupları
Canlıların isimleri
Ünlü veya ünsüz tüm insan adları ve soyadları özel isimdir. Hem adın hem soyadın ilk harfi büyük harfle başlar: Murat, Aslı, Zeki Müren, Ünlüsanlar vb.
Hayvan türleri özel isim değildir (kedi, köpek vb.) ancak belirli bir hayvana insanlar tarafından verilen isimler özel isimdir: Fino, Bobby, Şimşek vs.
Yer adları
Coğrafî bölgeler, yerleşim birimleri, kıtalar, ülkeler; sokak, cadde, mahalle adları vs. özel isimdir ve hem adın hem de varsa yerin türünün (bölge, sokak, cadde vs.) ilk harfi büyük yazılır: İç Anadolu Bölgesi, Avrupa, Balâ, İrlanda, İstiklal Caddesi vs.
Kurum, kuruluş, makam adları
Okullar, iş yerleri, organizasyonlar gibi tüm kurum ve kuruluşlar ile makamların adları özel isimdir: , , Türk Dil Kurumu, Ege Üniversitesi, , , Türkiye Büyük Millet Meclisi vs.
İnsan grupları
Çete, millet, mezhep, din gibi belirli özellikleri nedeniyle bir araya gelmiş insanların oluşturdukları grupların adları özeldir: , Türk, Rus, Alevî, Sünnî, Hristiyan, Yahudi vs.
Diller
Türkçe, Kürtçe, Pomakça, Gürcüce, Farsça, İngilizce, Fransızca vs.
Coğrafî adlar
Deniz, okyanus, göl, akarsu, boğaz, geçit, dağ, tepe, ova, yayla gibi coğrafi şekillerin her birine verilen kendine has isimler özeldir.
Akdeniz, Manş Denizi, Büyük Okyanus, Van Gölü, Fırat, Ağrı Dağı, Erciyes, Himalayalar, Konya Ovası, İstanbul Boğazı vs.
Gök cisimleri
Samanyolu, Satürn, Mars, Jüpiter, Venüs, Küçükayı vs.
Dünya, Güneş ve Ay kelimeleri astronomi terimi olarak kullanılıyorsa özel isim olduğu için büyük; deyim içerisinde veya mecazî anlamlarda kullanılıyorsa cins isim olduğu için küçük harfle başlar.
Eser adları
Her türlü yazılı, görsel, işitsel yayın ile resim, heykel, mimarî, müzik, tiyatro, sinema gibi tüm sanat eserlerinin adları özeldir: Tercüman (gazete), Yaprak Dökümü, Yüzüklerin Efendisi, Mona Lisa, Süleymaniye Camii, Hisseli Harikalar Kumpanyası vs.
Kaynakça
- ^ Hayvanlara takılan özel isimler 7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TürkçeBilgi.org. Erişim: 22 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ozel isim veya ozel ad tek ve ozel olan varliklara ve kavramlara verilen belirleyici Ad Evrende esi olmayan varliklari ve bazi onemli soyut kavramlari belirtmekte kullanilir Ozel isimlere ornek olarak Ankara Internet Jupiter Budizm Toyota Asik Veysel Fino Mehmet ve Ataturkculuk verilebilir Aralarinda Turkcenin de bulundugu pek cok dilde ozel isimlerin ilk harfi buyuk yazilir Ozel isimlerin disinda kalan tum isimler cins isimdir Ozel isimlerden sonra gelen cekim ekleri cogunlukla kesme isareti ile ayirilir Ahmet in Turkiye de vs Ancak bu kuralin bazi istisnalari vardir Baslica ozel isim gruplariCanlilarin isimleri Unlu veya unsuz tum insan adlari ve soyadlari ozel isimdir Hem adin hem soyadin ilk harfi buyuk harfle baslar Murat Asli Zeki Muren Unlusanlar vb Hayvan turleri ozel isim degildir kedi kopek vb ancak belirli bir hayvana insanlar tarafindan verilen isimler ozel isimdir Fino Bobby Simsek vs Yer adlari Cografi bolgeler yerlesim birimleri kitalar ulkeler sokak cadde mahalle adlari vs ozel isimdir ve hem adin hem de varsa yerin turunun bolge sokak cadde vs ilk harfi buyuk yazilir Ic Anadolu Bolgesi Avrupa Bala Irlanda Istiklal Caddesi vs Kurum kurulus makam adlari Okullar is yerleri organizasyonlar gibi tum kurum ve kuruluslar ile makamlarin adlari ozel isimdir Turk Dil Kurumu Ege Universitesi Turkiye Buyuk Millet Meclisi vs Insan gruplari Cete millet mezhep din gibi belirli ozellikleri nedeniyle bir araya gelmis insanlarin olusturduklari gruplarin adlari ozeldir Turk Rus Alevi Sunni Hristiyan Yahudi vs Diller Turkce Kurtce Pomakca Gurcuce Farsca Ingilizce Fransizca vs Cografi adlar Deniz okyanus gol akarsu bogaz gecit dag tepe ova yayla gibi cografi sekillerin her birine verilen kendine has isimler ozeldir Akdeniz Mans Denizi Buyuk Okyanus Van Golu Firat Agri Dagi Erciyes Himalayalar Konya Ovasi Istanbul Bogazi vs Gok cisimleri Samanyolu Saturn Mars Jupiter Venus Kucukayi vs Dunya Gunes ve Ay kelimeleri astronomi terimi olarak kullaniliyorsa ozel isim oldugu icin buyuk deyim icerisinde veya mecazi anlamlarda kullaniliyorsa cins isim oldugu icin kucuk harfle baslar Eser adlari Her turlu yazili gorsel isitsel yayin ile resim heykel mimari muzik tiyatro sinema gibi tum sanat eserlerinin adlari ozeldir Tercuman gazete Yaprak Dokumu Yuzuklerin Efendisi Mona Lisa Suleymaniye Camii Hisseli Harikalar Kumpanyasi vs Kaynakca Hayvanlara takilan ozel isimler 7 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde TurkceBilgi org Erisim 22 Ocak 2012