Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (Osmanlıca: Dârülbedayi), Osmanlı İmparatorluğu döneminde (1914) Dârülbedâyi adıyla kurulmuş olan tiyatro 1934 yılında İBB Şehir Tiyatroları adıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesine bağlanan bir tiyatro kurumudur.
| İstanbul Şehir Tiyatroları | |
|---|---|
 | |
 | |
| Kısaltma | İBB Şehir Tiyatroları |
| Slogan | "Darülbedayi'den günümüze Şehrin Tiyatrosu…" |
| Öncül | Dârülbedayi |
| Kuruluş | 1914) |
| Kurucu | Muhsin Ertuğrul |
| Merkez | Harbiye, Şişli, İstanbul |
| Hizmet bölgesi | İstanbul |
| Resmî site | sehirtiyatrolari.ibb.istanbul |
Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Kadıköy Haldun Taner Sahnesi, Fatih Reşat Nuri Sahnesi, Gaziosmanpaşa Sahnesi, Gaziosmanpaşa Ferih Egemen Çocuk Tiyatrosu Sahnesi, Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi, Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi, Kağıthane Sadabad Sahnesi, Kağıthane Küçük Kemal Çocuk Tiyatrosu Sahnesi, Sultangazi Hoca Ahmet Yesevi Sahnesi ve Ümraniye Sahnesi isimlerini taşıyan on adet sahnesi vardır.
Şehir Tiyatroları'nın, sergilediği klasik oyunlarla ve yetiştirdiği tiyatro sanatçıları ile İstanbul'un kültür yaşamında önemli yeri vardır. Ayrıca kuruma ait sahnelerle ve düzenlediği etkinlik ve festivallerle de önemli bir misyon üstlenmektedir. Bu etkinliklere örnek olarak, yazarlar, şairler ve tiyatro oyuncularının soruları yanıtladığı ücretsiz paneller ve "Uluslararası İstanbul Mekan-Tiyatro Festivali" gibi festivaller örnek gösterilebilir.
Tarihi
Dârülbedayi'nin kuruluşu
İstanbul Belediye Reisi Cemil (Topuzlu) Paşa, İstanbul şehrinin kültür hayatına yakışır bir konservatuvar kurmak istemiş, teklifini belediye meclisi üyelerine kabul ettirmişti. Bunun için 3000 liralık bir ödenek ayrıldı. Fransız tiyatro adamı André Antoine, Fransa'dan çağrıldı ve kendisiyle üç aylık bir sözleşme yapıldı. Konservatuvar öğrenimi iki ana konuya ayrıldı, müzik ve tiyatro bölümleri kuruldu. 28 Haziran 1914'te İstanbul'a gelen Antoine, bir süre kuruluşla uğraştı, alınacak öğrenci adaylarının seçilmesinde bulundu. Birinci Dünya Savaşı'nın çıkması üzerine İstanbul'dan ayrıldı. Dârülbedayi'nin kuruluşunda yönetici, alaturka ve alafranga müzik öğretmeni olarak görev alanlar Reşad Rıdvan, Ali Rıfad, Zekaizade Ahmet Efendi, Rauf Yekta Bey, Ahmed Kadir Kemali Bey, Saadeddin Bey, Hafız Yusuf Efendi, İsmail Hakkı Bey, Viktor Radeglia, Jean Avolio, Albert Braun, Furlani, Paul Lange, Aram Sinanyan, Halo Selvelli, C. Carihioponlo, Mescemes ve Silvio Kenssy adlı şahıslar oldu. Tiyatro bölümünün öğretmenleri Minakyan, Burhanettin (Tepsi), Ahmed Fehim Efendi, Rıza Tevfik, Şahap Rıza, Salih Fuat, Mösyö Rioti, Sadık Bey, Arif Hikmet, Kemal Emin; yardımcı öğretmenler Muhsin Ertuğrul, Celal Tahsin, Halit Fahri Ozansoy ve Hakkı Tahsin idi.
Dârülbedayi'nin ilk oyuncularının bir kısmı kuruluştan önce çeşitli sahnelerde çalışmış (Behzat Butak [Haki], Nurettin Şefkati, Rıza Fadıl, Fikret Sadi, Ahmet Muvahhit, Muhsin Ertuğrul, Raşit Rıza, İ. Galip Arcan), bir kısmı ise kuruluşla birlikte sahne hayatına atılmıştır (Hazım Körmükçü-1915, Vasfi Rıza Zobu-1917, Hüseyin Kemal Gürmen-1918). Diğer bir kısmının ise (M. Kemal Küçük'ün-1920, Emin Beliğ Belli'nin -1920, Mahmut Moralı'nın-1923) tiyatro çalışmaları çeşitli topluluklarda başlamış, Dârülbedayi'ye katılışları daha sonra olmuştur. Öğrenci adaylığı için verilen ilan üzerine, Dârülbedayi'ye 197 kişi başvurdu. İlk elemede 63'ü başarı gösterdi. Kadın olarak yalnız sekiz Hristiyan başvurdu. Bu yüzden, kadın oyuncu bulmak, uzun süre önemli bir mesele olarak kaldı. Müslüman kadınların Dârülbedayi'ye ilk girişleri Kasım 1918 tarihlerine rastlar. Bunlar Behire, Memduha, Beyza, Refika ve Afife adlarındaki genç Türk kızlarıydı. Sahnede ilk görüneni Afife oldu (1919, Hüseyin Suat Yalçın'ın Yamalar oyunu). Başlangıçta sahneye çıkan Ermeni kadın sanatçıların (Eliza Binemeciyan, Kınar Sıvacıyan) yerini Türk kadınlarının alışı ise Atatürk'ün ilgisiyle gerçekleşti ve 1923'ten sonra Bedia Muvahhit ve Neyyire Neyir sahne hayatına atıldılar. Antoine gittikten sonra Reşad Rıdvan, Dârülbedayi tasarısının unutulmaması için basında ve kamuoyunda yankı yapacak bir açılış töreni düzenledi (Kasım 1914). Bir süre sonra, bu sanat kurumu kapanma tehlikesiyle karşı karşıya geldi. Zamanın belediye başkanı İsmail Bey bir yönetmelik hazırlanmasını istedi. Kasım 1914'te başlayan çalışmalar, 1915 yılının Ocak ayında bitti. Dârülbedayi için hazırlanan ilk yönetmelik otuz yedi maddeden ibarettir. Bu yönetmelikle Dârülbedayi, yalnızca bir okul değil, aynı zamanda profesyonel temsiller veren bir topluluk oldu. "Güzellikler Evi" anlamına gelen adı da Ali Ekrem Bey tarafından bulundu.
Dârülbedayi, temsil hayatına Hüseyin Suat'ın Fransız yazar Emile Fabre'dan adapte ettiği Çürük Temel ile girdi. İlk temsiller 1890 yılında Rıdvan Paşa'nın yaptırdığı Tepebaşı'ndaki ahşap binada verildi; daha sonra Şehzadebaşı'ndaki Ferah Tiyatrosu ve diğerleri kullanıldı. 20 Ocak 1916 Perşembe günü, ikindi zamanı kadınlara, o günün gecesi erkeklere oynandı. Bu temsilden kısa bir süre sonra para sıkıntısına düşen Dârülbedayi, 14 Mart 1916'da musiki bölümünü kapattı. 1917 yılında, yardım niteliğindeki 3000 lira, 1000 liraya indirildi. Bu sırada, Dârülbedayi ilk yerli piyesi olan Halit Fahri Ozansoy'un Baykuş adlı manzum dramını oynadı (2 Mart 1917). Muhsin Ertuğrul'un sahneye koyduğu ve oynadığı bu oyun halkça tutuldu. İkinci yerli oyun Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz'ı oldu (1919). Bu sırada, parasızlıktan kapatılmış olan okul bölümü tekrar çalışmaya başladı ve Dârülbedayi Şehzadebaşı'ndaki Letafet Apartmanı'ndan Hamalbaşı'ndaki (Beyoğlu) bir eve taşındı.
1918 yılından başlayarak düzenli duruma giren temsillere rağmen, kurumdaki huzursuzluk arttı. 31 Mart 1920'de belediye başkanlığınca hazırlanan ikinci yönetmelik otuz üç maddeydi ve Dârülbedayi bu yönetmelikle, yalnızca temsiller veren bir tiyatro hâline geldi. Sanatçılarla yönetim kurulu arasında ortaya çıkan anlaşmazlık üzerine, sanatçıların önemli bir kısmı ayrılarak özel bir tiyatro (Yeni Sahne) kurdular. Bu topluluğun çalışmaları uzun sürmedi, kurucu İsmail Faik Bey iflas edince topluluk da dağıldı. 1922'de kurulan başka bir özel tiyatro (Türk Tiyatrosu), buradan ve Dârülbedayi'den yeni ayrılan sanatçıları bir araya getirdi. Bu kargaşalıklar 1923'e kadar sürdü. Parasızlık, düzensizlik ve imkânsızlık içinde Dârülbedayi o yılın temsillerine ancak ilkbaharda başlayabildi. Öte yandan, defterdarlık temsil gelirinden vergi istiyordu. Cumhuriyetin ilanından sonra Dârülbedayi için bir tasarı hazırlanması 1924 yılında kararlaştırıldı. İlk düzenli dönem olan 1927-1928 mevsimine kadar sanatçılar çeşitli topluluklar hâline çalıştılar. En önemlileri, Muhsin Ertuğrul'un Şehzadebaşı Ferah Sahnesi'nde kurduğu, Raşit Rıza'nın Halep Çarşısı Varyete Tiyatrosu'nda kurduğu ve Fikret Şadi'nin Anadolu turneleri düzenlediği Millî Sahne adlı topluluklardır.
1927-1928 tiyatro döneminde Dârülbedayi'nin başına Muhsin Ertuğrul geçirildi. Temsiller disiplinli, düzenli hâle geldi ve oyun seçimi daha iyi bir durum aldı. Yerli esere verilen önem arttı; 1928-1929 mevsiminde beş, 1932-1933 döneminde yedi yerli eser oynandı. Daha sonraki yıllarda, sahnelenen Türk oyunlarının sayısı sürekli olarak arttı. 1930 yılında Büyük Millet Meclisinde kabul edilen Belediyeler Kanunu'nun 5. maddesinin 59. fıkrası, tiyatro binası yapmayı ve tiyatro topluluğu kurmayı "ihtiyari" görev olarak belediyelere veriyordu. Böylece, bu kurum doğrudan doğruya belediyeye bağlandı. 1924 yılındaki komisyon, Dârülbedayi'nin "İstanbul Şehir Tiyatrosu" adını almasını kararlaştırdı. Kurum, belediyeye bağlandıktan sonra basında ve halk arasında Şehir Tiyatrosu adıyla anıldı, ancak kurum Şehir Tiyatrosu adını 1934 yılında aldı.
İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçiş
Önce İstanbul Belediyesinin hayır kurumlarına ayırdığı ödenekten yardım görerek çalışmalarını sürdüren Dârülbedayi, 1926'da, Vali Muhiddin Bey zamanında belediyenin yakın ilgisini gördü; tiyatronun yönetimi Celal Esat Bey'e verildi. Sanat yönetmenliği için de SSCB'de tiyatro eğitimi görerek yurda dönen Muhsin Ertuğrul seçildi. Sanatçılar da aylığa bağlandı. 1930'da tiyatronun belediye bütçesinden belli bir ödenek alması öngörüldü, 1934'te kurum resmen İstanbul Şehir Tiyatrosu olarak anılmaya başlandı. Tiyatronun başında bulunan Muhsin Ertuğrul, ilk zamanlarda seyirci ve her oyun için temsil sayısını artırma yolunda bir kampanyaya girişti. "3 defadan 100 defaya" sloganı gerçekleştirildi. 1926'da "Hamlet" en çok 7 defa arka arkaya temsil edildi; bu sayı 1959'da, aynı oyunun sahneye konuşunda 170'e çıktı. Bu başarıyı hızlandıran sebeplerden biri de Tepebaşı Sahnesi'nde yeni bir sanat dalı olan operetler oynanmasıdır. İlk yıllarda, Ekrem Reşid Rey ve Cemal Reşid Rey'in yazıp bestelediği operetler, ilgiyi ve seyirci sayısını artırdı.
1971-1972 mevsiminde, İstanbul Şehir Tiyatroları'nın beş sahnesinde seyirci sayısı 310.000'di ve temsil başına ortalama 270 seyirci düşüyordu. 1935'te, İstanbul Şehir Tiyatrosu üç ayrı sahnede temsil veriyordu: Tepebaşı Tiyatrosu'nda dram ve komedi, Fransız Tiyatrosu'nda operet, yine Tepebaşı'nda, Asri Sinema'da çocuk tiyatrosu. Bu sıralarda, Tepebaşı Tiyatrosu'nun her mevsim bir Shakespeare temsiliyle açılma geleneği kuruluyordu. Molière, Goldoni, Schiller gibi klasiklerin yanı sıra Pirandello, Çehov, Bernard Shaw, Dostoyevski, Tolstoy, Ibsen, Gorki'den çağdaş yazarlara kadar Batı dünyasının birçok eseri de halka tanıtılıyordu. Bir süre sonra, operetlere ve müzikli eserlere son verildi; bunların yerini hafif komediler ve vodviller aldı. 1952'de, sanat işlerini yürütmek üzere, Avusturya'dan Max Meinecke getirildi. Bu yıllarda, İstanbul yakasındaki Eminönü Halkevi Salonu'nda da temsiller veriliyordu. 1959'da, Muhsin Ertuğrul kuruluşun başına tekrar getirildi ve yeni çalışma dönemi 1966'ya kadar sürdü. Muhsin Ertuğrul tiyatroyu halkın ayağına kadar götürmek amacıyla Kadıköy, Üsküdar, Fatih ve Zeytinburnu tiyatrolarını kurdu. Bunlardan Saraçhane başındaki Fatih (Reşat Nuri) Tiyatrosu [1960] ve Doğancılar semtindeki Üsküdar (Musahipzade Celal) Tiyatrosu [1961] bugüne kadar gösterilerine devam etti; Zeytinburnu temsillerinden birkaç mevsim sonra vazgeçildi. Beyoğlu'ndaki İpek Sineması, Yeni Komedi Tiyatrosu adıyla Şehir Tiyatroları emrinde çalışmaya başladı. Kadıköy Tiyatrosu da yer değiştirerek Halk Eğitim Merkezinin geniş salonuna yerleşti. Tarihî bir değer taşıyan Tepebaşı Tiyatrosu, yanmadan (1970) birkaç yıl önce, eskiliği dolayısıyla fazla seyirci yükünü taşıyamayacağı görülerek temsillere kapatıldı. Bunun üzerine, Harbiye'de İstanbul sergisi sırasında inşa edilmiş bir pavyondan büyük bir tiyatro yapıldı ve idare kısmı da buraya taşındı (1970).
Reşat Nuri Güntekin'in 1943-1944 sezonunda sahnelenen Yaprak Dökümü oyunu, 100. temsili aşan ilk yerli oyun olmuştur. 1945-1946 sezonunda ise, Edmond Rostand'ın Cyrano de Bergerac'ı 105 temsile ulaşan ilk çeviri oyun olmuştur.
Dârülbedayi, günümüzdeki adıyla İstanbul Şehir Tiyatroları, ülkemizdeki tiyatro dergisi geleneğini başlatmıştır. 1918-1920 yılları arasında Temaşa adlı tiyatro dergisini 25 sayı yayınlayan Şehir Tiyatroları, dünyanın en uzun süreli tiyatro dergilerinden olan ve 1930’dan bugüne Dârülbedayi, Türk Tiyatrosu ve Şehir Tiyatrosu adlarını alan derginin yayımını bugün de sürdürmektedir.
Son yıllarda Türk tiyatrosundaki değişim ve seyirci yönelişini göz önüne alan Şehir Tiyatroları, yerli ve yabancı yazarlardan oluşan geniş bir repertuvarla İstanbul seyircisine ve turneler yoluyla da diğer kentlerdeki tiyatro severlere perdelerini açmakta. Ayrıca, yabancı yönetmenleri ve tiyatro adamlarını davet ederek sahneye koydukları oyunları Türk seyircisine ulaştırmaktadır.
Birçok oyun yazarının ilk çalışması, ilk kez Şehir Tiyatroları'nda sahnelenmiş, Türk Tiyatrosu'na yeni oyun yazarları kazandırılmıştır.
Aralık 2011 itibarıyla on sahnesi olan Şehir Tiyatroları, her gün 3000 civarında İstanbul seyircisine perdelerini açıyor. Bu sahneler şunlardır: Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Kadıköy Haldun Taner Sahnesi, Fatih Reşat Nuri Sahnesi, Gaziosmanpaşa Sahnesi, Gaziosmanpaşa Ferih Egemen Çocuk Tiyatrosu Sahnesi, Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi, Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi, Kağıthane Sadabad Sahnesi, Kağıthane Küçük Kemal Çocuk Tiyatrosu Sahnesi ve Ümraniye Sahnesi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı katma bütçeli bir müdürlük olarak sanat çalışmalarını ve oyunlarını sürdüren "Şehir Tiyatroları", 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren Genel Bütçe'ye alınmıştır.
Kurulduğu günden bu yana İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği görevini üstlenmiş değerli tiyatro kişilerinden bazıları şunlardır: Muhsin Ertuğrul, Vasfi Rıza Zobu, Gencay Gürün, Erol Keskin, Kenan Işık, Şükrü Türen, Nurullah Tuncer, Mazlum Kiper, Orhan Alkaya, Ayşenil Şamlıoğlu, , Erhan Yazıcıoğlu, Süha Uygur, Mehmet Ergen.
Son olarak, 2021 yılında Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği görevine Ayşegül İşsever getirilmiştir.
Sahneler
Şehir Tiyatroları İstanbul'a yayılmış bulunan sahneleri ve uyguladığı düşük fiyat uygulaması ile şehir halkının tiyatro izlemesine imkân tanımaktadır.
Ekim 2006'da açılan 214 koltuk kapasiteli "Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi" ve 601 koltuk kapasiteli "Kağıthane Sadabad Sahnesi" ile Şehir Tiyatroları'nın toplam koltuk kapasitesi 2.751’e ulaşmıştır. Ayrıca 3.996 koltuklu Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu ulusal ve uluslararası etkinliklere yaz sezonu süresince hizmet vermektedir. Bunların dışında Eski Galata Köprüsü de Şehir Tiyatroları’na devredilmiştir. Burada 5 bin kişilik seyirci katılımı ile ulusal ve uluslararası etkinlikler yapılmaktadır. Ayrıca 2008 yılında Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi yeniden yapılmak üzere yıkılmış ve 2010 yılında yeni binasının kapılarını yeniden seyircisine açmıştır.
İstanbul Şehir Tiyatroları'nın perde açtığı sahneler şunlardır:
- Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi
- Fatih Reşat Nuri Sahnesi
- Kağıthane Sadabad Sahnesi
- Kağıthane Kemal Küçük Çocuk Tiyatrosu Sahnesi
- Gaziosmanpaşa Sahnesi
- Gaziosmanpaşa Ferih Egemen Çocuk Tiyatrosu Sahnesi
- Kadıköy Haldun Taner Sahnesi
- Ümraniye Sahnesi
- Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi
- Üsküdar Kerem Yılmazer Sahnesi
- Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu
- Tepebaşı Deneme Sahnesi (Kapatılmıştır)
- Beylikdüzü Atatürk Kültür Ve Sanat Merkezi
- Müze Gazhane Prof. Dr. Sevda Şener Sahnesi
- İBB Bahçelievler Dr. Enver Ören Kültür Merkezi
- İBB İdris Güllüce Kültür Merkezi
- İBB Güngören Erdem Beyazıt Kültür Merkezi
- Bakırköy Belediye Tiyatroları Yunus Emre Kültür Merkezi Müşfik Kenter Sahnesi
- İBB Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi
- Müze Gazhane Meydan Sahne
- Küçükçekmece Belediyesi Sefaköy Kültür Ve Sanat Merkezi
- Nazım Hikmet Kültür Ve Sanat Evi
- Online
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.
Dış bağlantılar
- İstanbul Şehir Tiyatroları 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| İstanbul Şehir Tiyatroları ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istanbul Buyuksehir Belediyesi Sehir Tiyatrolari Osmanlica Darulbedayi Osmanli Imparatorlugu doneminde 1914 Darulbedayi adiyla kurulmus olan tiyatro 1934 yilinda IBB Sehir Tiyatrolari adiyla Istanbul Buyuksehir Belediyesi butcesine baglanan bir tiyatro kurumudur Istanbul Sehir TiyatrolariKisaltmaIBB Sehir TiyatrolariSlogan Darulbedayi den gunumuze Sehrin Tiyatrosu OnculDarulbedayiKurulus1914 110 yil once 1914 KurucuMuhsin ErtugrulMerkezHarbiye Sisli IstanbulHizmet bolgesiIstanbulResmi sitesehirtiyatrolari ibb istanbul Harbiye Muhsin Ertugrul Sahnesi Kadikoy Haldun Taner Sahnesi Fatih Resat Nuri Sahnesi Gaziosmanpasa Sahnesi Gaziosmanpasa Ferih Egemen Cocuk Tiyatrosu Sahnesi Uskudar Musahipzade Celal Sahnesi Uskudar Kerem Yilmazer Sahnesi Kagithane Sadabad Sahnesi Kagithane Kucuk Kemal Cocuk Tiyatrosu Sahnesi Sultangazi Hoca Ahmet Yesevi Sahnesi ve Umraniye Sahnesi isimlerini tasiyan on adet sahnesi vardir Sehir Tiyatrolari nin sergiledigi klasik oyunlarla ve yetistirdigi tiyatro sanatcilari ile Istanbul un kultur yasaminda onemli yeri vardir Ayrica kuruma ait sahnelerle ve duzenledigi etkinlik ve festivallerle de onemli bir misyon ustlenmektedir Bu etkinliklere ornek olarak yazarlar sairler ve tiyatro oyuncularinin sorulari yanitladigi ucretsiz paneller ve Uluslararasi Istanbul Mekan Tiyatro Festivali gibi festivaller ornek gosterilebilir TarihiDarulbedayi nin kurulusu Istanbul Belediye Reisi Cemil Topuzlu Pasa Istanbul sehrinin kultur hayatina yakisir bir konservatuvar kurmak istemis teklifini belediye meclisi uyelerine kabul ettirmisti Bunun icin 3000 liralik bir odenek ayrildi Fransiz tiyatro adami Andre Antoine Fransa dan cagrildi ve kendisiyle uc aylik bir sozlesme yapildi Konservatuvar ogrenimi iki ana konuya ayrildi muzik ve tiyatro bolumleri kuruldu 28 Haziran 1914 te Istanbul a gelen Antoine bir sure kurulusla ugrasti alinacak ogrenci adaylarinin secilmesinde bulundu Birinci Dunya Savasi nin cikmasi uzerine Istanbul dan ayrildi Darulbedayi nin kurulusunda yonetici alaturka ve alafranga muzik ogretmeni olarak gorev alanlar Resad Ridvan Ali Rifad Zekaizade Ahmet Efendi Rauf Yekta Bey Ahmed Kadir Kemali Bey Saadeddin Bey Hafiz Yusuf Efendi Ismail Hakki Bey Viktor Radeglia Jean Avolio Albert Braun Furlani Paul Lange Aram Sinanyan Halo Selvelli C Carihioponlo Mescemes ve Silvio Kenssy adli sahislar oldu Tiyatro bolumunun ogretmenleri Minakyan Burhanettin Tepsi Ahmed Fehim Efendi Riza Tevfik Sahap Riza Salih Fuat Mosyo Rioti Sadik Bey Arif Hikmet Kemal Emin yardimci ogretmenler Muhsin Ertugrul Celal Tahsin Halit Fahri Ozansoy ve Hakki Tahsin idi Darulbedayi nin ilk oyuncularinin bir kismi kurulustan once cesitli sahnelerde calismis Behzat Butak Haki Nurettin Sefkati Riza Fadil Fikret Sadi Ahmet Muvahhit Muhsin Ertugrul Rasit Riza I Galip Arcan bir kismi ise kurulusla birlikte sahne hayatina atilmistir Hazim Kormukcu 1915 Vasfi Riza Zobu 1917 Huseyin Kemal Gurmen 1918 Diger bir kisminin ise M Kemal Kucuk un 1920 Emin Belig Belli nin 1920 Mahmut Morali nin 1923 tiyatro calismalari cesitli topluluklarda baslamis Darulbedayi ye katilislari daha sonra olmustur Ogrenci adayligi icin verilen ilan uzerine Darulbedayi ye 197 kisi basvurdu Ilk elemede 63 u basari gosterdi Kadin olarak yalniz sekiz Hristiyan basvurdu Bu yuzden kadin oyuncu bulmak uzun sure onemli bir mesele olarak kaldi Musluman kadinlarin Darulbedayi ye ilk girisleri Kasim 1918 tarihlerine rastlar Bunlar Behire Memduha Beyza Refika ve Afife adlarindaki genc Turk kizlariydi Sahnede ilk goruneni Afife oldu 1919 Huseyin Suat Yalcin in Yamalar oyunu Baslangicta sahneye cikan Ermeni kadin sanatcilarin Eliza Binemeciyan Kinar Sivaciyan yerini Turk kadinlarinin alisi ise Ataturk un ilgisiyle gerceklesti ve 1923 ten sonra Bedia Muvahhit ve Neyyire Neyir sahne hayatina atildilar Antoine gittikten sonra Resad Ridvan Darulbedayi tasarisinin unutulmamasi icin basinda ve kamuoyunda yanki yapacak bir acilis toreni duzenledi Kasim 1914 Bir sure sonra bu sanat kurumu kapanma tehlikesiyle karsi karsiya geldi Zamanin belediye baskani Ismail Bey bir yonetmelik hazirlanmasini istedi Kasim 1914 te baslayan calismalar 1915 yilinin Ocak ayinda bitti Darulbedayi icin hazirlanan ilk yonetmelik otuz yedi maddeden ibarettir Bu yonetmelikle Darulbedayi yalnizca bir okul degil ayni zamanda profesyonel temsiller veren bir topluluk oldu Guzellikler Evi anlamina gelen adi da Ali Ekrem Bey tarafindan bulundu Darulbedayi temsil hayatina Huseyin Suat in Fransiz yazar Emile Fabre dan adapte ettigi Curuk Temel ile girdi Ilk temsiller 1890 yilinda Ridvan Pasa nin yaptirdigi Tepebasi ndaki ahsap binada verildi daha sonra Sehzadebasi ndaki Ferah Tiyatrosu ve digerleri kullanildi 20 Ocak 1916 Persembe gunu ikindi zamani kadinlara o gunun gecesi erkeklere oynandi Bu temsilden kisa bir sure sonra para sikintisina dusen Darulbedayi 14 Mart 1916 da musiki bolumunu kapatti 1917 yilinda yardim niteligindeki 3000 lira 1000 liraya indirildi Bu sirada Darulbedayi ilk yerli piyesi olan Halit Fahri Ozansoy un Baykus adli manzum dramini oynadi 2 Mart 1917 Muhsin Ertugrul un sahneye koydugu ve oynadigi bu oyun halkca tutuldu Ikinci yerli oyun Yusuf Ziya Ortac in Binnaz i oldu 1919 Bu sirada parasizliktan kapatilmis olan okul bolumu tekrar calismaya basladi ve Darulbedayi Sehzadebasi ndaki Letafet Apartmani ndan Hamalbasi ndaki Beyoglu bir eve tasindi 1918 yilindan baslayarak duzenli duruma giren temsillere ragmen kurumdaki huzursuzluk artti 31 Mart 1920 de belediye baskanliginca hazirlanan ikinci yonetmelik otuz uc maddeydi ve Darulbedayi bu yonetmelikle yalnizca temsiller veren bir tiyatro haline geldi Sanatcilarla yonetim kurulu arasinda ortaya cikan anlasmazlik uzerine sanatcilarin onemli bir kismi ayrilarak ozel bir tiyatro Yeni Sahne kurdular Bu toplulugun calismalari uzun surmedi kurucu Ismail Faik Bey iflas edince topluluk da dagildi 1922 de kurulan baska bir ozel tiyatro Turk Tiyatrosu buradan ve Darulbedayi den yeni ayrilan sanatcilari bir araya getirdi Bu kargasaliklar 1923 e kadar surdu Parasizlik duzensizlik ve imkansizlik icinde Darulbedayi o yilin temsillerine ancak ilkbaharda baslayabildi Ote yandan defterdarlik temsil gelirinden vergi istiyordu Cumhuriyetin ilanindan sonra Darulbedayi icin bir tasari hazirlanmasi 1924 yilinda kararlastirildi Ilk duzenli donem olan 1927 1928 mevsimine kadar sanatcilar cesitli topluluklar haline calistilar En onemlileri Muhsin Ertugrul un Sehzadebasi Ferah Sahnesi nde kurdugu Rasit Riza nin Halep Carsisi Varyete Tiyatrosu nda kurdugu ve Fikret Sadi nin Anadolu turneleri duzenledigi Milli Sahne adli topluluklardir 1927 1928 tiyatro doneminde Darulbedayi nin basina Muhsin Ertugrul gecirildi Temsiller disiplinli duzenli hale geldi ve oyun secimi daha iyi bir durum aldi Yerli esere verilen onem artti 1928 1929 mevsiminde bes 1932 1933 doneminde yedi yerli eser oynandi Daha sonraki yillarda sahnelenen Turk oyunlarinin sayisi surekli olarak artti 1930 yilinda Buyuk Millet Meclisinde kabul edilen Belediyeler Kanunu nun 5 maddesinin 59 fikrasi tiyatro binasi yapmayi ve tiyatro toplulugu kurmayi ihtiyari gorev olarak belediyelere veriyordu Boylece bu kurum dogrudan dogruya belediyeye baglandi 1924 yilindaki komisyon Darulbedayi nin Istanbul Sehir Tiyatrosu adini almasini kararlastirdi Kurum belediyeye baglandiktan sonra basinda ve halk arasinda Sehir Tiyatrosu adiyla anildi ancak kurum Sehir Tiyatrosu adini 1934 yilinda aldi Istanbul Sehir Tiyatrolari na gecis Once Istanbul Belediyesinin hayir kurumlarina ayirdigi odenekten yardim gorerek calismalarini surduren Darulbedayi 1926 da Vali Muhiddin Bey zamaninda belediyenin yakin ilgisini gordu tiyatronun yonetimi Celal Esat Bey e verildi Sanat yonetmenligi icin de SSCB de tiyatro egitimi gorerek yurda donen Muhsin Ertugrul secildi Sanatcilar da ayliga baglandi 1930 da tiyatronun belediye butcesinden belli bir odenek almasi ongoruldu 1934 te kurum resmen Istanbul Sehir Tiyatrosu olarak anilmaya baslandi Tiyatronun basinda bulunan Muhsin Ertugrul ilk zamanlarda seyirci ve her oyun icin temsil sayisini artirma yolunda bir kampanyaya giristi 3 defadan 100 defaya slogani gerceklestirildi 1926 da Hamlet en cok 7 defa arka arkaya temsil edildi bu sayi 1959 da ayni oyunun sahneye konusunda 170 e cikti Bu basariyi hizlandiran sebeplerden biri de Tepebasi Sahnesi nde yeni bir sanat dali olan operetler oynanmasidir Ilk yillarda Ekrem Resid Rey ve Cemal Resid Rey in yazip besteledigi operetler ilgiyi ve seyirci sayisini artirdi 1971 1972 mevsiminde Istanbul Sehir Tiyatrolari nin bes sahnesinde seyirci sayisi 310 000 di ve temsil basina ortalama 270 seyirci dusuyordu 1935 te Istanbul Sehir Tiyatrosu uc ayri sahnede temsil veriyordu Tepebasi Tiyatrosu nda dram ve komedi Fransiz Tiyatrosu nda operet yine Tepebasi nda Asri Sinema da cocuk tiyatrosu Bu siralarda Tepebasi Tiyatrosu nun her mevsim bir Shakespeare temsiliyle acilma gelenegi kuruluyordu Moliere Goldoni Schiller gibi klasiklerin yani sira Pirandello Cehov Bernard Shaw Dostoyevski Tolstoy Ibsen Gorki den cagdas yazarlara kadar Bati dunyasinin bircok eseri de halka tanitiliyordu Bir sure sonra operetlere ve muzikli eserlere son verildi bunlarin yerini hafif komediler ve vodviller aldi 1952 de sanat islerini yurutmek uzere Avusturya dan Max Meinecke getirildi Bu yillarda Istanbul yakasindaki Eminonu Halkevi Salonu nda da temsiller veriliyordu 1959 da Muhsin Ertugrul kurulusun basina tekrar getirildi ve yeni calisma donemi 1966 ya kadar surdu Muhsin Ertugrul tiyatroyu halkin ayagina kadar goturmek amaciyla Kadikoy Uskudar Fatih ve Zeytinburnu tiyatrolarini kurdu Bunlardan Sarachane basindaki Fatih Resat Nuri Tiyatrosu 1960 ve Dogancilar semtindeki Uskudar Musahipzade Celal Tiyatrosu 1961 bugune kadar gosterilerine devam etti Zeytinburnu temsillerinden birkac mevsim sonra vazgecildi Beyoglu ndaki Ipek Sinemasi Yeni Komedi Tiyatrosu adiyla Sehir Tiyatrolari emrinde calismaya basladi Kadikoy Tiyatrosu da yer degistirerek Halk Egitim Merkezinin genis salonuna yerlesti Tarihi bir deger tasiyan Tepebasi Tiyatrosu yanmadan 1970 birkac yil once eskiligi dolayisiyla fazla seyirci yukunu tasiyamayacagi gorulerek temsillere kapatildi Bunun uzerine Harbiye de Istanbul sergisi sirasinda insa edilmis bir pavyondan buyuk bir tiyatro yapildi ve idare kismi da buraya tasindi 1970 Resat Nuri Guntekin in 1943 1944 sezonunda sahnelenen Yaprak Dokumu oyunu 100 temsili asan ilk yerli oyun olmustur 1945 1946 sezonunda ise Edmond Rostand in Cyrano de Bergerac i 105 temsile ulasan ilk ceviri oyun olmustur Darulbedayi gunumuzdeki adiyla Istanbul Sehir Tiyatrolari ulkemizdeki tiyatro dergisi gelenegini baslatmistir 1918 1920 yillari arasinda Temasa adli tiyatro dergisini 25 sayi yayinlayan Sehir Tiyatrolari dunyanin en uzun sureli tiyatro dergilerinden olan ve 1930 dan bugune Darulbedayi Turk Tiyatrosu ve Sehir Tiyatrosu adlarini alan derginin yayimini bugun de surdurmektedir Son yillarda Turk tiyatrosundaki degisim ve seyirci yonelisini goz onune alan Sehir Tiyatrolari yerli ve yabanci yazarlardan olusan genis bir repertuvarla Istanbul seyircisine ve turneler yoluyla da diger kentlerdeki tiyatro severlere perdelerini acmakta Ayrica yabanci yonetmenleri ve tiyatro adamlarini davet ederek sahneye koyduklari oyunlari Turk seyircisine ulastirmaktadir Bircok oyun yazarinin ilk calismasi ilk kez Sehir Tiyatrolari nda sahnelenmis Turk Tiyatrosu na yeni oyun yazarlari kazandirilmistir Aralik 2011 itibariyla on sahnesi olan Sehir Tiyatrolari her gun 3000 civarinda Istanbul seyircisine perdelerini aciyor Bu sahneler sunlardir Harbiye Muhsin Ertugrul Sahnesi Kadikoy Haldun Taner Sahnesi Fatih Resat Nuri Sahnesi Gaziosmanpasa Sahnesi Gaziosmanpasa Ferih Egemen Cocuk Tiyatrosu Sahnesi Uskudar Musahipzade Celal Sahnesi Uskudar Kerem Yilmazer Sahnesi Kagithane Sadabad Sahnesi Kagithane Kucuk Kemal Cocuk Tiyatrosu Sahnesi ve Umraniye Sahnesi Istanbul Buyuksehir Belediyesi ne bagli katma butceli bir mudurluk olarak sanat calismalarini ve oyunlarini surduren Sehir Tiyatrolari 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren Genel Butce ye alinmistir Kuruldugu gunden bu yana Istanbul Sehir Tiyatrolari Genel Sanat Yonetmenligi gorevini ustlenmis degerli tiyatro kisilerinden bazilari sunlardir Muhsin Ertugrul Vasfi Riza Zobu Gencay Gurun Erol Keskin Kenan Isik Sukru Turen Nurullah Tuncer Mazlum Kiper Orhan Alkaya Aysenil Samlioglu Erhan Yazicioglu Suha Uygur Mehmet Ergen Son olarak 2021 yilinda Sehir Tiyatrolari Genel Sanat Yonetmenligi gorevine Aysegul Issever getirilmistir SahnelerSehir Tiyatrolari Istanbul a yayilmis bulunan sahneleri ve uyguladigi dusuk fiyat uygulamasi ile sehir halkinin tiyatro izlemesine imkan tanimaktadir Ekim 2006 da acilan 214 koltuk kapasiteli Uskudar Kerem Yilmazer Sahnesi ve 601 koltuk kapasiteli Kagithane Sadabad Sahnesi ile Sehir Tiyatrolari nin toplam koltuk kapasitesi 2 751 e ulasmistir Ayrica 3 996 koltuklu Cemil Topuzlu Acikhava Tiyatrosu ulusal ve uluslararasi etkinliklere yaz sezonu suresince hizmet vermektedir Bunlarin disinda Eski Galata Koprusu de Sehir Tiyatrolari na devredilmistir Burada 5 bin kisilik seyirci katilimi ile ulusal ve uluslararasi etkinlikler yapilmaktadir Ayrica 2008 yilinda Harbiye Muhsin Ertugrul Sahnesi yeniden yapilmak uzere yikilmis ve 2010 yilinda yeni binasinin kapilarini yeniden seyircisine acmistir Istanbul Sehir Tiyatrolari nin perde actigi sahneler sunlardir Harbiye Muhsin Ertugrul Sahnesi Fatih Resat Nuri Sahnesi Kagithane Sadabad Sahnesi Kagithane Kemal Kucuk Cocuk Tiyatrosu Sahnesi Gaziosmanpasa Sahnesi Gaziosmanpasa Ferih Egemen Cocuk Tiyatrosu Sahnesi Kadikoy Haldun Taner Sahnesi Umraniye Sahnesi Uskudar Musahipzade Celal Sahnesi Uskudar Kerem Yilmazer Sahnesi Cemil Topuzlu Acikhava Tiyatrosu Tepebasi Deneme Sahnesi Kapatilmistir Beylikduzu Ataturk Kultur Ve Sanat Merkezi Muze Gazhane Prof Dr Sevda Sener Sahnesi IBB Bahcelievler Dr Enver Oren Kultur Merkezi IBB Idris Gulluce Kultur Merkezi IBB Gungoren Erdem Beyazit Kultur Merkezi Bakirkoy Belediye Tiyatrolari Yunus Emre Kultur Merkezi Musfik Kenter Sahnesi IBB Kartal Bulent Ecevit Kultur Merkezi Muze Gazhane Meydan Sahne Kucukcekmece Belediyesi Sefakoy Kultur Ve Sanat Merkezi Nazim Hikmet Kultur Ve Sanat Evi OnlineAyrica bakinizUlusal tiyatrolarin listesi Tiyatro Oyunevi Tiyatro AnadoluKaynakca 13 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2015 Dis baglantilarIstanbul Sehir Tiyatrolari 14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul Sehir Tiyatrolari ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz