Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstolni Belgrad Muharebesi, 4 Kasım 1593'te Yanıkkale Komutanı Albay Hardegg komutasındaki Kutsal Roma İmparatorluğu ordusunun Budin Valisi Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı birliğini yendiği askerî çarpışma, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda bir evre.
| İstolni Belgrad Muharebesi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Macaristan Krallığı Hırvat Krallığı  Papalık Devleti |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
 Albay Hardegg Miklós Pálffy Györgi Zrinyi Tamás Nádasdy Péter Huszár | Budin Valisi Hasan Paşa | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| ~20.000 | ~10-15.000 | ||||||||||
| Kayıplar | |||||||||||
| ~1.500 asker | 3-4.000 asker, 20-40 top | ||||||||||
Muharebe öncesi
1593 yılında Kutsal Roma İmparatorluğu'na savaş ilan edilmesiyle 19 Temmuz'da Türk ordusunun başında İstanbul'dan harekete geçen Serdar-ı Ekrem Sadrazam Koca Sinan Paşa 4 Eylül gibi sefer mevsimi açısından geç bir tarihte Belgrad'a ulaştı. Ardından sınır bölgesine yürüdü ve 13 Ekim'de (3 günlük bir kuşatmadan sonra) Bespirim'i, 19 Ekim'de de Palota'yı (2 günlük bir kuşatmadan sonra) fethetti.
Bu sırada Kutsal Roma İmparatorluğu da Yanıkkale ve Komarom civarında yaklaşık 20.000 kişilik bir ordu toplamıştı. Alınan esirlerden Yanıkkale civarındaki Alman ordusunun İstolni Belgrad'a yürüyecekleri duyumu alınmışsa da, Kasım ayının yaklaşması nedeniyle, kışlağa çekilerek müteakip bahar harekâta devam etme fikri ağır basmıştı.
Türk ordusu 24 Ekim'de çekilmeye başlarken, Kutsal Roma İmparatoru II. Rudolf tarafından İmparatorluk ordusunun komutanlığıyla görevlendirilen Yanıkkale Komutanı Albay Ferdinand Hardegg, Orta Macaristan komutanları Miklós Pálffy ve Kont György Zrinyi, Hırvat Komutan Tamás Nádasdy Türk ordusunun takibini önerdiler. Bununla birlikte, İmparatorluk (Alman-Macar) ordusu yavaş yavaş 20.000'e ulaştığından, taarruz için yeterli değildi. 28 Ekim'e kadar süren Harp Kurulunda önce Bespirim'in geri alınması tartışılmışken, daha sonra İstolni Belgrad'ın kuşatılması hususunda mutabık kalındı. 29 Ekim'de harekete geçen ordu, 31 Ekim günü 15.00 civarında sisten faydalanarak kalenin önüne kadar fark edilmeksizin geldi. Bununla birlikte, 200-300 kişilik bir Türk keşifçi birliğini takibe girişince, kalenin top menziline girdi ve 1 Kasım'a kadar topların menzilinden uzaklaşana kadar kaydadeğer kayıplar verdi.
Papalık temsilcisi Péter Huszár komutasındaki Macar birliklerinin kaleye taarruzunun da püskürtülmesi üzerine, 1 Kasım'da Albay Hardegg orduyu kamplarına geri çekti. 3 Kasım Çarşamba günü ise külliyen ricat etmeye başlamışken, İstolni Belgrad kalesinin kuşatıldığını duyan Budin Beylerbeyi Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı birliği sabah saatlerinde kale civarında göründü. Birlikte Estergon, Peçuy, Mohaç ve Nograd Beylerine bağlı askerler de vardı. Birliğin İstolni Belgrad kalesinden çıkan takipçi bir birlik olmadığını anlayan Albay Hardegg ordusunu muharebe düzenine soktu.
Muharebe
İmparatorluk ordusu ile Osmanlı birliği İstolni Belgrad'ın 10 kilometre kuzeydoğusunda civarında 10.00 sularında karşı karşıya geldi. Budin Valisi Hasan Paşa, sayı ve teçhizat açısından dezavantajlı konumda olmasına rağmen muharebeyi kabul etti. İmparatorluk ordusunda Alman askerleri merkezde, Miklós Pálffy sol kanatta, György Zrinyi ve Tamás Nádasdy sağ kanatta konumlandılar. İmparatorluk ordusu Pálffy'nin kanadından taarruza geçti. Péter Huszár ise Osmanlı birliklerinin karşı taarruzunu püskürttü. Alman ordusunun topçusunun devreye girmesiyle Osmanlı birlikleri bozulmaya başladı.
Aşağı Avusturya süvarisinin hücumuyla Osmanlı piyadeleri sarsıldı. Albay Hardegg'in sol, Péter Huszár'ın ise sağ kanattan başlattığı hücuma dayanamayan Osmanlı birlikleri, sağ kanadın Kont Pálffy'nin birlikleri tarafından kuşatılma tehlikesi karşısında geri çekilmeye başladı. Nádasdy ve Zrinyi komutasındaki birlikler düzensiz bir şekilde İstolni Belgrad kalesine çekilmeye çalışan Osmanlı birliklerini 4 kilometre boyunca takip etti.
Osmanlı birliği (Alman kayıtlarına göre) 3.000 ilâ 4.000 asker ve 20 ilâ 40 top kayıp verirken, İmparatorluk ordusununki 1.500 civarındaydı. Ordusundaki komutanlarının İstolni Belgrad'ın yeniden kuşatılması yönündeki fikirlerinin aksine (kuşatma için ağır toplar da orduya ulaşmıştı), Albay Hardegg riske girmeyerek geri çekilmeyi tercih etti ve 7 Kasım'da Yanıkkale'ye ulaştı. Kont Pálffy de Komarom'a geri döndü.
Muharebe sonrası
Bu muharebeyle Kulpa Bozgunu'ndan sonra aynı yıl içinde ikinci yenilgiyi alan Osmanlı birlikleri kalelere çekilirken, Alman ordusu da harekât serbestisi kazandı.
Alman idaresindeki Orta Macar kalesi Kosice'nin komutanı Kristof Teuffenbach 1593 Eylül'ünde Koca Sinan Paşa komutasındaki Türk ordusunun Slovakya bölgesine yönelmesi ihtimaline karşı bölgesinde asker toplamıştı. İstolni Belgrad Muharebesi'nin ardından Yanıkkale'ye dönen Albay Hardegg'in aksine fırsatı değerlendirerek harekâtı sürdürmek isteyen Miklós Pálffy 7-8.000 kişilik ordusuyla Tuna'yı geçti ve 24 Kasım'da Teuffenbach'ın birliklerine katıldı.
Teuffenbach ilk önce 8-9 Kasım'da (birkaç yıl önce Filek'teki Türk garnizonu tarafından inşa edilmiş olan) Sabatka kalesini kuşatmış, Seçen civarında bir Türk birliğini püskürttükten sonra Sabatka 15 Kasım'da teslim olmuştu. Teuffenbach Filek'i kuşatırken Pálffy'nin ordusuyla 24 Kasım'da Teuffenbach'a katılması Osmanlı birliklerinin moralini bozdu ve 800 kişilik garnizon 27 Kasım'da 39 yıldır Osmanlı egemenliğindeki bu önemli kaleyi teslim ederek güneye çekildi.
Alman-Macar ordusu, tahliye edilen Kekkö, , , , ve Hayasko kalelerini savaşsız ele geçirdi.
Avusturya Arşidükü Matthias komutasındaki bir birlik ise Neograd'ı zaptetti.
Harekâta devam ederek bölgedeki bir diğer önemli Osmanlı kalesi Hatvan'ı ele geçirmeyi hedefleyen Kont Pálffy'nin aksine, Teuffenbach soğuktan şikayet eden askerleriyle birlikte Kosice'ye çekildi. Bunu üzerine çekilmekten başka çaresi kalmayan Kont Pálffy geri dönüş yolu boyunca Seçen ve Dregeli'yi hücumla zaptetti ve 15 Ocak 1594'te Komarom'a döndü.
Osmanlı Sadrazamı Koca Sinan Paşa ise 1594 sefer mevsiminde doğrudan (İstolni Belgrad Muharebesinde başrol oynayan) Albay Hardegg ile Kont Pálffy'nin konuşlandıkları yerleri hedef alarak Yanıkkale'yi fethetti ve Komarom'u kuşattı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istolni Belgrad Muharebesi 4 Kasim 1593 te Yanikkale Komutani Albay Hardegg komutasindaki Kutsal Roma Imparatorlugu ordusunun Budin Valisi Hasan Pasa komutasindaki Osmanli birligini yendigi askeri carpisma 1593 1606 Osmanli Avusturya Savasi nda bir evre Istolni Belgrad Muharebesi1593 1606 Osmanli Avusturya SavasiTarih4 Kasim 1593BolgeIstolni Belgrad MacaristanSebepAlman ordusunun Istolni Belgrad i kusatmak istemesiSonucKutsal Roma Imparatorlugu zaferiCografi DegisikliklerOsmanli Devleti Slovakya daki kalelerini kaybettiTaraflarKutsal Roma Imparatorlugu Macaristan Kralligi Hirvat Kralligi Papalik DevletiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAlbay Hardegg Miklos Palffy Gyorgi Zrinyi Tamas Nadasdy Peter HuszarBudin Valisi Hasan PasaGucler 20 000 10 15 000Kayiplar 1 500 asker3 4 000 asker 20 40 topMuharebe oncesi1593 yilinda Kutsal Roma Imparatorlugu na savas ilan edilmesiyle 19 Temmuz da Turk ordusunun basinda Istanbul dan harekete gecen Serdar i Ekrem Sadrazam Koca Sinan Pasa 4 Eylul gibi sefer mevsimi acisindan gec bir tarihte Belgrad a ulasti Ardindan sinir bolgesine yurudu ve 13 Ekim de 3 gunluk bir kusatmadan sonra Bespirim i 19 Ekim de de Palota yi 2 gunluk bir kusatmadan sonra fethetti Bu sirada Kutsal Roma Imparatorlugu da Yanikkale ve Komarom civarinda yaklasik 20 000 kisilik bir ordu toplamisti Alinan esirlerden Yanikkale civarindaki Alman ordusunun Istolni Belgrad a yuruyecekleri duyumu alinmissa da Kasim ayinin yaklasmasi nedeniyle kislaga cekilerek muteakip bahar harekata devam etme fikri agir basmisti Turk ordusu 24 Ekim de cekilmeye baslarken Kutsal Roma Imparatoru II Rudolf tarafindan Imparatorluk ordusunun komutanligiyla gorevlendirilen Yanikkale Komutani Albay Ferdinand Hardegg Orta Macaristan komutanlari Miklos Palffy ve Kont Gyorgy Zrinyi Hirvat Komutan Tamas Nadasdy Turk ordusunun takibini onerdiler Bununla birlikte Imparatorluk Alman Macar ordusu yavas yavas 20 000 e ulastigindan taarruz icin yeterli degildi 28 Ekim e kadar suren Harp Kurulunda once Bespirim in geri alinmasi tartisilmisken daha sonra Istolni Belgrad in kusatilmasi hususunda mutabik kalindi 29 Ekim de harekete gecen ordu 31 Ekim gunu 15 00 civarinda sisten faydalanarak kalenin onune kadar fark edilmeksizin geldi Bununla birlikte 200 300 kisilik bir Turk kesifci birligini takibe girisince kalenin top menziline girdi ve 1 Kasim a kadar toplarin menzilinden uzaklasana kadar kaydadeger kayiplar verdi Papalik temsilcisi Peter Huszar komutasindaki Macar birliklerinin kaleye taarruzunun da puskurtulmesi uzerine 1 Kasim da Albay Hardegg orduyu kamplarina geri cekti 3 Kasim Carsamba gunu ise kulliyen ricat etmeye baslamisken Istolni Belgrad kalesinin kusatildigini duyan Budin Beylerbeyi Hasan Pasa komutasindaki Osmanli birligi sabah saatlerinde kale civarinda gorundu Birlikte Estergon Pecuy Mohac ve Nograd Beylerine bagli askerler de vardi Birligin Istolni Belgrad kalesinden cikan takipci bir birlik olmadigini anlayan Albay Hardegg ordusunu muharebe duzenine soktu MuharebeImparatorluk ordusu ile Osmanli birligi Istolni Belgrad in 10 kilometre kuzeydogusunda civarinda 10 00 sularinda karsi karsiya geldi Budin Valisi Hasan Pasa sayi ve techizat acisindan dezavantajli konumda olmasina ragmen muharebeyi kabul etti Imparatorluk ordusunda Alman askerleri merkezde Miklos Palffy sol kanatta Gyorgy Zrinyi ve Tamas Nadasdy sag kanatta konumlandilar Imparatorluk ordusu Palffy nin kanadindan taarruza gecti Peter Huszar ise Osmanli birliklerinin karsi taarruzunu puskurttu Alman ordusunun topcusunun devreye girmesiyle Osmanli birlikleri bozulmaya basladi Asagi Avusturya suvarisinin hucumuyla Osmanli piyadeleri sarsildi Albay Hardegg in sol Peter Huszar in ise sag kanattan baslattigi hucuma dayanamayan Osmanli birlikleri sag kanadin Kont Palffy nin birlikleri tarafindan kusatilma tehlikesi karsisinda geri cekilmeye basladi Nadasdy ve Zrinyi komutasindaki birlikler duzensiz bir sekilde Istolni Belgrad kalesine cekilmeye calisan Osmanli birliklerini 4 kilometre boyunca takip etti Osmanli birligi Alman kayitlarina gore 3 000 ila 4 000 asker ve 20 ila 40 top kayip verirken Imparatorluk ordusununki 1 500 civarindaydi Ordusundaki komutanlarinin Istolni Belgrad in yeniden kusatilmasi yonundeki fikirlerinin aksine kusatma icin agir toplar da orduya ulasmisti Albay Hardegg riske girmeyerek geri cekilmeyi tercih etti ve 7 Kasim da Yanikkale ye ulasti Kont Palffy de Komarom a geri dondu Muharebe sonrasiFilek in Almanlarca ele gecirilisi 1593 Bu muharebeyle Kulpa Bozgunu ndan sonra ayni yil icinde ikinci yenilgiyi alan Osmanli birlikleri kalelere cekilirken Alman ordusu da harekat serbestisi kazandi Alman idaresindeki Orta Macar kalesi Kosice nin komutani Kristof Teuffenbach 1593 Eylul unde Koca Sinan Pasa komutasindaki Turk ordusunun Slovakya bolgesine yonelmesi ihtimaline karsi bolgesinde asker toplamisti Istolni Belgrad Muharebesi nin ardindan Yanikkale ye donen Albay Hardegg in aksine firsati degerlendirerek harekati surdurmek isteyen Miklos Palffy 7 8 000 kisilik ordusuyla Tuna yi gecti ve 24 Kasim da Teuffenbach in birliklerine katildi Teuffenbach ilk once 8 9 Kasim da birkac yil once Filek teki Turk garnizonu tarafindan insa edilmis olan Sabatka kalesini kusatmis Secen civarinda bir Turk birligini puskurttukten sonra Sabatka 15 Kasim da teslim olmustu Teuffenbach Filek i kusatirken Palffy nin ordusuyla 24 Kasim da Teuffenbach a katilmasi Osmanli birliklerinin moralini bozdu ve 800 kisilik garnizon 27 Kasim da 39 yildir Osmanli egemenligindeki bu onemli kaleyi teslim ederek guneye cekildi Alman Macar ordusu tahliye edilen Kekko ve Hayasko kalelerini savassiz ele gecirdi Avusturya Arsiduku Matthias komutasindaki bir birlik ise Neograd i zaptetti Harekata devam ederek bolgedeki bir diger onemli Osmanli kalesi Hatvan i ele gecirmeyi hedefleyen Kont Palffy nin aksine Teuffenbach soguktan sikayet eden askerleriyle birlikte Kosice ye cekildi Bunu uzerine cekilmekten baska caresi kalmayan Kont Palffy geri donus yolu boyunca Secen ve Dregeli yi hucumla zaptetti ve 15 Ocak 1594 te Komarom a dondu Osmanli Sadrazami Koca Sinan Pasa ise 1594 sefer mevsiminde dogrudan Istolni Belgrad Muharebesinde basrol oynayan Albay Hardegg ile Kont Palffy nin konuslandiklari yerleri hedef alarak Yanikkale yi fethetti ve Komarom u kusatti Kaynakca