Şuşanik’in Şehadeti (Gürcüce: შუშანიკის წამება; okunuşu: "şuşanik'is ts'ameba"), Kutsal Kraliçe Şuşanik'in Şehadeti olarak da bilinir (Gürcüce: წამებაჲ წმიდისა შუშანიკისი დედოფლისაჲ; okunuşu: "ts'amebay ts'midisa şusanikisi dedoplisay"), Gürcü edebiyatının günümüze ulaşan en eski eseridir. Şuşanik'in şehadetini anlatan elyazması ilk kez 1882'de basıldı. Eser ayrıca Rusça, Fransızca, İngilizce, Almanca, İspanyolca, Macarca, İzlandaca ve Türkçe gibi başka dillere de çevrilmiştir.
1979 yılı Şuşanik'in Şehadeti'nin yazılışının 1500. yılı kabul edilmiş ve UNESCO tarafından anılmıştır.
Gürcü edebiyatındaki yeri
Şuşanik'in Şehadeti Gürcü edebiyatının günümüze ulaşmış en eski metnidir. 5. yüzyılın son çeyreğinde yazıldığı kabul edilir. Günümüze ulaşan en eski el yazması 10. yüzyıla aittir ve bu el yazması, tarihsel Tao bölgesinde, bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Altıparmak köyündeki Parhali Manastırı'nda kaleme alınmıştır. Bu metnin 10. yüzyıla tarihlenen Ermenice bir çevirisi de vardır. Bu hagiografik romanda anlatılan olayların yazarı, Azize Şuşanik’le aynı dönemde yaşamış ve olayların içinde yer almış biri olan İakob Tsurtaveli'dir. İakob Tsurtaveli’in Şuşanik’in Şehadeti adlı eserini Gürcü yazar ve şair Tamaz Çiladze, on beş yüz yıl önce yazılmış bir “roman” olarak niteler.
Değerlendirme
Daha önce Rusça, Fransızca, İngilizce, Almanca, İspanyolca, Macarca, İzlandaca gibi başka dillere çevrilmiş olan ve 2019’da Türkçe Şuşanik adıyla yayımlana Şuşanik’in Şehadeti, Azize Şuşanik’in öldüğü tarihten (475) hemen sonra tamamlanmış olmalıdır. “Ve şimdi size azize ve sevgili Şuşanik’in şehadete ermesini hakikate uygun biçimde anlatacağım” diye başlayan metnin içeriğine bakarak, İakob Tsurtaveli'nin bu kitapçığı azize hayattayken yazmaya başlamış, onun ölümünden hemen sonra bitirmiş olduğunu anlaşılmaktadır. Bu küçük romanın günümüze ulaşan en eski el yazması 10. yüzyıldan kalmıştır. Aynı döneme ait Ermenice metin Gürcüce metin üzerinden kaleme alınmış ya da çevrilmiştir. Bununla birlikte Gürcüce ve Ermenice metinler birbirinden farklı olması nedeniyle her metin diğerinden bağımsız olarak yazılmış da olabilir. Şuşanik’in rahibi İakob, Kartli (Gürcü) kilisesinin rahibiydi ve Şuşanik bu kilise tarafından azize ilan edilmiştir. Öte yandan, Ermeni soyundan gelen Şuşanik, Ermeni kilisesi tarafından da azize olarak kabul edilir.
Konusu
Şuşanik, Gürcü kralı Vahtang Gorgasali’nin (yaklaşık 439 – 502) hüküm sürdüğü dönemde, Gürcistan’ın Aşağı Kartli bölgesini yöneten Prens Varsken’in İran şahı I. Firuz’a bağlılığını bildirmesi ve Hristiyanlıktan çıkıp Zerdüşt dinine girmesinin ardından eşi Kraliçe Şuşanik’e yaptığı eziyeti anlatır. Kraliçe Şuşanik, kocası Varsken’in baskısına boyun eğmeyip Hristiyan kalmaya devam eder ve saraydan ayrılıp küçük bir evde şehadete ermek için Tanrı yolunda çile çekmeye başlar. Azizenin bu yolculuğunu Şuşanik'in Şehadeti adlı küçük eserde anlatan, aynı zamanda Şuşanik’in rahibi olan İakob Tsurtaveli, sadece bir anlatıcı değil, bu küçük romanın kişilerinden de biridir.
Kaynakça
- ^ "თამაზ ჭილაძე – იაკობ ცურტაველის "შუშანიკის წამება" (Tamaz Çiladze - İakob Tsurtaveli "Şuşanik'in Şehadeti". 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ İakob Tsurtaveli, Şuşanik, İstanbul, 2019, 80 sayfa, .
- ^ "Okan Çil, "Dünyanın ilk romanı: Şuşanik"". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ İakob Tsurtaveli, Şuşanik, İstanbul, 2019, s. 7-8, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Susanik in Sehadeti Gurcuce შუშანიკის წამება okunusu susanik is ts ameba Kutsal Kralice Susanik in Sehadeti olarak da bilinir Gurcuce წამებაჲ წმიდისა შუშანიკისი დედოფლისაჲ okunusu ts amebay ts midisa susanikisi dedoplisay Gurcu edebiyatinin gunumuze ulasan en eski eseridir Susanik in sehadetini anlatan elyazmasi ilk kez 1882 de basildi Eser ayrica Rusca Fransizca Ingilizce Almanca Ispanyolca Macarca Izlandaca ve Turkce gibi baska dillere de cevrilmistir 1979 yili Susanik in Sehadeti nin yazilisinin 1500 yili kabul edilmis ve UNESCO tarafindan anilmistir Gurcu edebiyatindaki yeriSusanik in Sehadeti Gurcu edebiyatinin gunumuze ulasmis en eski metnidir 5 yuzyilin son ceyreginde yazildigi kabul edilir Gunumuze ulasan en eski el yazmasi 10 yuzyila aittir ve bu el yazmasi tarihsel Tao bolgesinde bugun Turkiye sinirlari icinde bulunan Artvin ilinin Yusufeli ilcesine bagli Altiparmak koyundeki Parhali Manastiri nda kaleme alinmistir Bu metnin 10 yuzyila tarihlenen Ermenice bir cevirisi de vardir Bu hagiografik romanda anlatilan olaylarin yazari Azize Susanik le ayni donemde yasamis ve olaylarin icinde yer almis biri olan Iakob Tsurtaveli dir Iakob Tsurtaveli in Susanik in Sehadeti adli eserini Gurcu yazar ve sair Tamaz Ciladze on bes yuz yil once yazilmis bir roman olarak niteler DegerlendirmeDaha once Rusca Fransizca Ingilizce Almanca Ispanyolca Macarca Izlandaca gibi baska dillere cevrilmis olan ve 2019 da Turkce Susanik adiyla yayimlana Susanik in Sehadeti Azize Susanik in oldugu tarihten 475 hemen sonra tamamlanmis olmalidir Ve simdi size azize ve sevgili Susanik in sehadete ermesini hakikate uygun bicimde anlatacagim diye baslayan metnin icerigine bakarak Iakob Tsurtaveli nin bu kitapcigi azize hayattayken yazmaya baslamis onun olumunden hemen sonra bitirmis oldugunu anlasilmaktadir Bu kucuk romanin gunumuze ulasan en eski el yazmasi 10 yuzyildan kalmistir Ayni doneme ait Ermenice metin Gurcuce metin uzerinden kaleme alinmis ya da cevrilmistir Bununla birlikte Gurcuce ve Ermenice metinler birbirinden farkli olmasi nedeniyle her metin digerinden bagimsiz olarak yazilmis da olabilir Susanik in rahibi Iakob Kartli Gurcu kilisesinin rahibiydi ve Susanik bu kilise tarafindan azize ilan edilmistir Ote yandan Ermeni soyundan gelen Susanik Ermeni kilisesi tarafindan da azize olarak kabul edilir KonusuSusanik Gurcu krali Vahtang Gorgasali nin yaklasik 439 502 hukum surdugu donemde Gurcistan in Asagi Kartli bolgesini yoneten Prens Varsken in Iran sahi I Firuz a bagliligini bildirmesi ve Hristiyanliktan cikip Zerdust dinine girmesinin ardindan esi Kralice Susanik e yaptigi eziyeti anlatir Kralice Susanik kocasi Varsken in baskisina boyun egmeyip Hristiyan kalmaya devam eder ve saraydan ayrilip kucuk bir evde sehadete ermek icin Tanri yolunda cile cekmeye baslar Azizenin bu yolculugunu Susanik in Sehadeti adli kucuk eserde anlatan ayni zamanda Susanik in rahibi olan Iakob Tsurtaveli sadece bir anlatici degil bu kucuk romanin kisilerinden de biridir Kaynakca თამაზ ჭილაძე იაკობ ცურტაველის შუშანიკის წამება Tamaz Ciladze Iakob Tsurtaveli Susanik in Sehadeti 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 Iakob Tsurtaveli Susanik Istanbul 2019 80 sayfa ISBN 9786058025820 Okan Cil Dunyanin ilk romani Susanik 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2020 Iakob Tsurtaveli Susanik Istanbul 2019 s 7 8 ISBN 9786058025820