Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1950-1951 Bağdat bombalamaları, Nisan 1950 ile Haziran 1951 arasında Bağdat, Irak'ta Yahudiler hedef alınarak yapılan bombalamalardır. Bu olaylar canlanmaya başladığı zaman Irak yetkilileri 28 Yahudi ve 9 Arabı casusluk ve yasadışı yollarla silah edinme sebepleriyle tutukladı.
Bu saldırıların sorumluları kim olduğu konusundaki görüşler önemli ölçüde tartışmaya sebep olmaktadır. Bazı tarihçiler bunun anti-Yahudi Arap radikallerin yaptığını savunurken diğerleri bunun Irak Yahudilerini İsrail'e göç etmeye teşvik etmek için radikal Siyonist yeraltı hareketi tarafından yapıldığını savunur.
Şüpheli Irak Yahudilerinden 2'si idama, biri ömür boyu hapse ve 17'si uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldı.
Ön bilgi
İsrail'e yapılan (toplu göçlerden) önce Irak'ta 140,000 Yahudi yaşamaktaydı. Çoğu Bağdat'ta yaşıyordu ve şehir nüfusunun altıda birini oluşturuyordu. Ayrıca, önemli derecede Yahudi nüfusu Basra ve Musul'da da yaşamaktaydı.
Irak Yahudileri, dünyanın en eski Yahudi cemaatlerinden birini ve tarihi açıdan en kayda değer cemaati oluşturmaktaydı. 1936'da Irak'taki Yahudiler arasındaki güvensizlik hissi artmaya başladı. Pan-Arabizm'in yükselişe geçişi, Nazizm yanlısı Kral Faysal'ın ikinci hükûmet dönemiyle örtüşüyordu. 1941'de Nazi yanlısı Raşid Ali Geylani yenilince askerleri ve polisleri, Arap halkın desteğiyle Farhud olaylarını başlattı. Sonradan hükûmet komisyonunun sunduğu rapora göre 180 Yahudi öldürüldü, 240'ı yaralandı, 586 Yahudi işyeri yağmalandı ve 99 Yahudi evi yakıldı.
1948 yazında, Irak hükûmeti Siyonizmi idam gerektiren suç sayıp Yahudileri devlet görevlerinden kovdu. Bağdat Yahudisi 'in otobiyografisinde bu sözler aktarılmıştır:
Irak Yahudileri arasında iki nehir arasındaki topraklarda günlerinin sayılı olduğu hissine rağmen 1946 veya 1947'ye kadar dış göçler seyrekti. 1948'de Filistin'de savaş patlak verdikten sonra çoğu kamu görevlisi işlerinden kovuldu. Ticaret önemli derecede azaldı ve silinmek üzere olan Farhud anıları tekrar canlandı.
Yazdıklarına göre, bu sırada "Yüzlerce Yahudi... bazısı gerçek bazısı hayali olan Siyonist ve Komünist aktiviteler sebebiyle uzun süre hapis cezasına çarptırıldılar."
Elie Kedourie'nin yazdıklarına göre, saygıdeğer Yahudi bir iş insanı olan Şefik Ades'in göstermelik duruşmasının ardından Basra'da asılmasıyla Irak Yahudileri kanunlar tarafından korunmadıklarını ve Irak adalet sistemiyle halk arasında bir fark olmadığını anladılar.
1949'a kadar yeraltı Irak Siyonistleri her ay 1000 Yahudinin kaçmasına olanak sağladı. Mart 1950'de Irak bir yasa çıkarıp ülkeden çıkan Yahudilerin vatandaşlıklarını ellerinden aldı. Kanunun çıkmasının arkasındaki itici güç hem ekonomikti (Yahudilerin arkada bıraktığı mal varlıkları devlet hazinesine aktarıldı) hem de sorunlu azınlığın ülkeden ayrılması ülke için iyi olacağı hissiydi. Başta, İsrail bu kadar yeni göçmeni karşılayabilme konusunda çekimserdi fakat Mart 1951'de Ezra ve Nehemya Operasyonu düzenleyip Yahudileri havayoluyla İsrail'e taşıdı.
Bombalama olayları
- 19 Mart 1950 - Irak Yahudilerinin kullandığı Amerikan Kültür Merkezi ve Kütüphanesinde bomba patladı.
- Nisan 1950 - Bağdat'ta El-Dar El-Bida Coffee dükkânına bomba atıldı. Dört Yahudi yaralandı.
- 10 Mayıs 1950 - Sahiplerinin Yahudi olduğu Beit-Lawi Otomobil şirketine el bombası atıldı.
- 3 Haziran 1950 - El-Batawin'e ve Bağdat'ta Yahudi mahallesine el bombası atıldı. Ölen veya yaralanan olmadı.
- 5 Haziran 1950 - El Rasjid Sokağında saldırı düzenlendi. Yaralanan olmadı
- 14 Ocak 1951 - Masouda Şem-Tov Sinagogu'na atılan el bombası yüksek voltaj kablosuna hasar verdi. Aralarında 12 yaşında bir oğlanın bulunduğı üç, veya dört Yahudi öldü ve 10 kişi yaralandı.
- Mart 1951 - ABD Temsilciliği Danışma Bürosuna saldırıldı.
- Mayıs 1951 - Bir Yahudi evine saldırıldı.
- Haziran 1951 - Bir Yahudi dükkânına saldırıldı.
Bombalamaların sorumluları
İsrailli tarihçi Moşe Gat, saldırıların radikal Araplar tarafından yapıldığına inanmakta olup ve bombalamalarla göçler arasında çok az bir bağ gördüğünü belirtmektedir. Gat, yazısında, Yahudilerin vatandaşlıktan çıkmak için acele etmelerinin sebebini bu sürecin Mart 1951'de biteceğinin bilinmesine bağlar. Ayrıca malvarlığını dondurma kanunu ve anti-Yahudi rahatsızlıkların cemaatte geniş çaplı bir pogrom yapılma ihtimali korkusu yarattığını dile getirmiştir. Gat'a göre, halihazırda Yahudi göçüyle başa çıkmaya çalışan İsrail'in bu olaylara karışma ihtimali yoktur.
Gat ayrıca bomba atmakla suçlanan Yahudilerin gerçekte suçlu olduğuna dair şüphe duymaktadır. Anti-Yahudi görüşleri olan Irak ordu yetkilisi saldırıları nedeniyle tutuklandı fakat hüküm giymedi, evinde bulunan patlayıcı maddeler sinagoga yapılan saldırıda kullanılan maddelerle aynıydı. 1950-1951 bombalamaları uzun süren anti-Yahudi olayların ardından gerçekleşti fakat davacılar tek bir görgü tanığı bile sunamadı. Şalom Salah yapılan işkenceler sonunda mahkemede suçunu itiraf etti. Gat, suçun faillerinin anti-Yahudi görüşleri olan İstiklal Partisi üyeleri olduğuna inanmaktadır.
Tarihçi Esther Meir-Glitzenstein, Zionism in an Arab Country: Jews in Iraq in the 1940s (Türkçe: Bir Arap Ülkesinde Siyonizm: 1940'larda Irak'ta Yahudiler) isimli kitabında Yahudilere yapılan suçlamaların "çeşitli sebeplerden dolayı asılsız" olduğunu belirtmiştir. Binlerce Irak Yahudisi ülkeden ayrılmak için kayıt olmuştu. Esther'e göre, Irak hükûmetinin yaptığı tutuklamalar Yahudileri bırakmayarak "İsrail'e yardım" etmeme taktiklerinin bir parçasıydı. "Filistinli Araplar, İsrail'in söylemiş olduğu 'antisemitizm, ayrımcılık, zulüm ve kovulmalar nedeniyle Yahudilerin İslam ülkelerinde hayatta kalmaları mümkün değildir' iddialarına karşı olarak olayların İsrail terörizmi olduğuna inanmaktadır."
Filistinli tarihçi , saldırıların, Yahudilerin İsrail'e gönderilmesi için Siyonist aktivistler tarafından gerçekleştirildiğine inanmaktadır. Şiblak ayrıca, saldırıların amacının Irak-ABD ilişkilerini zedelemek olduğunu düşünüp "Mart 1951'deki ABD Temsilciliği Danışma Bürosuna yapılan saldırı muhtemelen Iraklıları Amerika karşıtı gösterip Siyonist amaçlarına ABD'de destek bulmak için yapılmıştır" demiştir.
Anti-Siyonist Irak Yahudisi yazar 'ye göre bombalamalar "Siyonist ajanlar tarafından Yahudiler arasında korku yaratılıp İsrail'e göçü sağlanmaları için" yapılmıştır. Bu teori aynı zamanda Uri Avnery ve Marion Wolfsohn tarafından da paylaşılmıştır. Giladi'nin iddiasına göre, eski kıdemli CIA görevlisi Wilbur Crane Eveland'ın "Ropes of Sand" kitabında da aynı fikir destek görmektedir.
Irak yetkililerinden alınıp ABD elçiliğiyle paylaşılan bilgilerden alındığı düşünülen verilerle Eveland, kitabında "Iraklıları anti-Amerikan gösterme ve Yahudileri terörize etmek için ABD Danışma Hizmetleri kütüphanesi ve sinagog bombalama eylemleri Siyonistler tarafından tezgahlanmıştır. Kısa bir zaman sonra Yahudileri İsrail'e göç etmeye çağıran broşürler görünmeye başlandı... dünyanın çoğu Iraklı Yahudilerin Arap terörizmi yüzünden kaçtığına, amaçları İsrail nüfusunu arttırmak olan Siyonistlerce 'kurtarıldığına' inandı." diye yazmıştır.
Bağdat'taki İngiliz elçiliği, bombalamaların Siyonist aktivistler tarafından Irak Yahudilerinin durumunun tehlikeli olduğunu göstermek ve İsrail devletinin göç sürecinde daha etkili olması için yapıldığını bildirdi. Elçilik tarafından yapılan bir başka açıklamada da, durumları iyi olan ve Irak'ta kalmak isteyen Yahudilerin fikirlerini değiştirmek için yapılmıştı.
'in yakın zamanda çıkan "Occupied Minds" (Türkçe: İşgal Altındaki Zihinler) kitabında, bombalama eylemlerinden suçlanan Yehuda Tajar ile bir görüşme aktarıldı. Tajar, eski Mossad ajanı Beit-Halahmi'nin dul eşiyle yaptığı konuşmayı anlattı. Bu diyaloğa göre Beit-Halahmi'nin eşi, kocasının, tutuklanan meslektaşlarının suçluluğu üzerinde şüphe etkisi yaratmak için, kendi inisiyatifiyle, İsrail'in emri olmadan, saldırıları organize ettiğini ima etti.
Gerekçeler
Bombalamaların, Mossad tarafından Irak Yahudilerinin yeni kurulan İsrail devletine göç etmesi için mi yapıldığı yoksa bunun Irak'taki Yahudi karşıtı radikal Arapların işi mi olduğu tartışma konusudur. Bu olay, İsrail'de davalara ve tahkikatlara konu olmuştur. Tarihçi ve Mossad'ın 1960 yılındaki tahkikatı bu olaylarda Yahudi parmağı olmadığını belirtmektedir. Tarihçi , Irak Yahudisi ve CIA ajanı ise bunun tersini savunmaktadır.
Mossad iddiaları
Nisan 1950'de Mossad LeAliyah Bet aktivisti , Richard Armstrong adıyla Amsterdam'dan Bağdat'a Near East Air Transport şirketi temsilcisi olarak uçtu ve Irak Yahudilerinin Kıbrıs'a taşınma işlemini organize etti. Near East Air Transport'un sahibi ve Yahudiler Kıbrıs yerine İsrail'e getirildi. Bundan önce Hillel, Bağdat'ta Fuad Salah adı altında Siyonist militanları eğitti. Adam Shatz'a göre, Mossad 1941'den beri Yahudi göçünü teşvik ediyor ve teşvik etmek için Yahudilere kötü davranılan hikâyeler anlatıyordu. Babil Yahudi Mirası Merkezi kurucusu ve başkanı Yahudi göçünü koordine ettiği dönemde Yahudi göçünü hızlandırmak için bombalama kampanyalarını düzenlemekle suçlandı. Porat bu iftira üzerine gazeteciye dava açtı fakat gazetecinin özür dilemesiyle dava geri çekildi. Ben-Porat'ın 1996'da yayınlanan "To Baghdad and Back" (Türkçe: Bağdat'a ve Geriye) isimli kitabında 1960'ta David Ben Gurion tarafından atanan araştırma komisyonunun bombalamalarda Yahudilerin parmağı olmadığını belirten tam raporu yayınladı. Bombalamalara karışma suçundan 10 yıl Irak hapishanesinde yatan Yehuda Tajar sorumluların Müslüman Kardeşler olduğunu belirtti. Tajar, Masuda Şem-Tov Sinogogu bombalaması, önceki tutukluların suçsuzluğunu ıspatlamak için tarafından yapıldığını ve bunun dul eşi tarafından kendisine ima edildiğini bildirdi.
Irak Yahudi göçünün etkileri
Mart 1950'de Irak hükûmeti Vatandaşlıktan Çıkma Yasası'nı yürürlüğe soktu, bu yasaya göre Yahudilere göç izni Irak vatandaşlığından çıktıkları sürece verilecekti. Irak Başbakanı 125,000 kişilik Yahudi nüfusunun 7000 ila 10,000'inin ülkeyi terkedeceğini düşünüyordu. İlk bombalamalardan önce birkaç bin Yahudi göç için başvurdu. İlk bombalama, Pesah bayramının son gününde 8 Nisan 1950'de gerçekleşti. Irak Yahudileri arasında doğan panikle daha da Yahudi göç için kayıt yaptırdı. Yasanın süresi Mart 1951'de dolmasına rağmen, hükûmet ülkeyi terk etmiş veya etmemiş tüm Yahudilerin mallarını dondurunca bu süre uzatıldı. İlk ve son bombalamalar arasında birkaç bin Yahudi hariç hemen hemen Yahudilerin hepsi ülkeyi terk etti. Ülkeden ayrılma sebeplerinden biri de 1948 Arap-İsrail Savaşının ardından Irak Yahudilerinin sadakatsiz olma şüphesiyle statülerinin kötüye gitmesiydi. Şüpheyle yaklaşıldılar, tehdit edildiler, fiziksel saldırılara uğradılar ve medyada beşinci kol olarak resmedildiler. 1953'te Yahudilerin hemen hemen hepsi ülkeyi terketmişti. Bağdat'taki Yahudi hayatı isimli anılarında Sasson Somekh şunları yazmıştır: "Vatandaşlıktan çıkmak için yapılan kayıtların hızı başlangıçta yavaştı, ama Yahudilerle komşuları arasında gerginlik artınca ve Yahudi işyeri ve kuruluşlara -özellikle Masuda Şem Tov Sinagogu'na- terör hareketleri düzenlenince bu süreç hızlandı... Burası, dış göç yapmak isteyen vatandaşların İsrail'e gitmeden önce valizlerini rapor ettikleri yerdi."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Morris & Black, 1992, p.91 15 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d e (2006) [2006], "Review: Iraqi Jews: A History of Mass Exodus", , Winter 2006 (7), s. 187, erişim tarihi: 5 Nisan 2010[]
- ^ The terror behind Iraq's Jewish exodus 6 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Julia Magnet (The Telegraph, April 16, 2003)
- ^ (Kış 2004). . Volume 23. Reform Judaism Online. 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2010.
- ^ a b c d e f g (6 Kasım 2008), , , 30 (21), 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Nisan 2010
- ^ Baghdad, Yesterday:The Making of an Arab Jew, Sasson Somekh, Ibis, 2003, p. 150
- ^ a b Baghdad, Yesterday:The Making of an Arab Jew, Sasson Somekh, Ibis, 2003, p. 152
- ^ "The terror behind Iraq's Jewish exodus Julia Magnet (The Telegraph, April 16, 2003)". 6 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2011.
- ^ R. S. Simon, S. Reguer, M. Laskier, The Jews of the Middle East and North Africa in Modern Times (Columbia University Press, 2003), p. 365
- ^ (p. 91)
- ^ (Hillel, 1987)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2011.
- ^ . 14 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ a b . 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ a b c d e Segev, Tom (4 Haziran 2006). "Now it can be told". Haaretz. 4 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2010.
- ^ a b Gat 1997, s. 224
- ^ "The Quagmire, Emil Murad, p. 182-183". 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2011.
- ^ Esther Meir-Glitzstein (2004). Zionism in an Arab Country: Jews in Iraq in the 1940's. Londra: Routledge. ss. 208-209. ISBN .
- ^ (1 Temmuz 1986). The Lure of Zion: The Case of the Iraqi Jews. Al Saqi. s. 196. ISBN . 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2010.
- ^ (Nisan–Mayıs 1998), The Jews of Iraq (PDF), , 10 Aralık 2006 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 5 Nisan 2010
- ^ a b Gat 1997, s. 178
- ^ a b c (1980). Ropes of Sand, America's Failure in the Middle East. W W Norton & Co Inc. s. 48.
In an attempt to portray the Iraqis as anti-American and to terrorize the Jews, the Zionists planted bombs in the U.S. Information Service library and in the synagogues. Soon leaflets began to appear urging Jews to flee to Israel. The Iraqi police later provided our embassy with evidence to show that the synagogue and library bombings, as well as the anti-Jewish and anti-American leaflet campaigns, had been the work of an underground Zionist organization, most of the world believed reports that Arab terrorism had motivated the flight of the Iraqi Jews whom the Zionists had “rescued” really just in order to increase Israel’s Jewish population.
- ^ a b (Sonbahar 2008). "Claiming Jewish Communal Property in Iraq". . 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2010.
- ^ . 14 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2011.
- ^ Baghdad, Yesterday:The Making of an Arab Jew, Sasson Somekh, Ibis, 2003, p. 153
Bibliyografi
- (1 Mayıs 1997), The Jewish Exodus from Iraq, 1948–1951, Routledge, ISBN , 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 5 Nisan 2010
- Meir-Glitzenstein, Esther (2004), Zionism in an Arab Country: Jews in Iraq in the 1940's., Routledge, ISBN , 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 19 Ocak 2011
- (1992), Israel's Secret Wars: A History of Israel's Intelligence Services, , ISBN , 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 19 Ocak 2011
- (2007), Baghdad, Yesterday : The Making of an Arab Jew, Ibis Editions, 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 19 Ocak 2011
Dış bağlantılar
- Video of on the 1950 synagogue bombing in Baghdad 12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1950 1951 Bagdat bombalamalari Nisan 1950 ile Haziran 1951 arasinda Bagdat Irak ta Yahudiler hedef alinarak yapilan bombalamalardir Bu olaylar canlanmaya basladigi zaman Irak yetkilileri 28 Yahudi ve 9 Arabi casusluk ve yasadisi yollarla silah edinme sebepleriyle tutukladi Irak Yahudilerinin Israil e gocu 1951 Bu saldirilarin sorumlulari kim oldugu konusundaki gorusler onemli olcude tartismaya sebep olmaktadir Bazi tarihciler bunun anti Yahudi Arap radikallerin yaptigini savunurken digerleri bunun Irak Yahudilerini Israil e goc etmeye tesvik etmek icin radikal Siyonist yeralti hareketi tarafindan yapildigini savunur Supheli Irak Yahudilerinden 2 si idama biri omur boyu hapse ve 17 si uzun sureli hapis cezalarina carptirildi On bilgiIsrail e yapilan toplu goclerden once Irak ta 140 000 Yahudi yasamaktaydi Cogu Bagdat ta yasiyordu ve sehir nufusunun altida birini olusturuyordu Ayrica onemli derecede Yahudi nufusu Basra ve Musul da da yasamaktaydi Irak Yahudileri dunyanin en eski Yahudi cemaatlerinden birini ve tarihi acidan en kayda deger cemaati olusturmaktaydi 1936 da Irak taki Yahudiler arasindaki guvensizlik hissi artmaya basladi Pan Arabizm in yukselise gecisi Nazizm yanlisi Kral Faysal in ikinci hukumet donemiyle ortusuyordu 1941 de Nazi yanlisi Rasid Ali Geylani yenilince askerleri ve polisleri Arap halkin destegiyle Farhud olaylarini baslatti Sonradan hukumet komisyonunun sundugu rapora gore 180 Yahudi olduruldu 240 i yaralandi 586 Yahudi isyeri yagmalandi ve 99 Yahudi evi yakildi 1948 yazinda Irak hukumeti Siyonizmi idam gerektiren suc sayip Yahudileri devlet gorevlerinden kovdu Bagdat Yahudisi in otobiyografisinde bu sozler aktarilmistir Irak Yahudileri arasinda iki nehir arasindaki topraklarda gunlerinin sayili oldugu hissine ragmen 1946 veya 1947 ye kadar dis gocler seyrekti 1948 de Filistin de savas patlak verdikten sonra cogu kamu gorevlisi islerinden kovuldu Ticaret onemli derecede azaldi ve silinmek uzere olan Farhud anilari tekrar canlandi Yazdiklarina gore bu sirada Yuzlerce Yahudi bazisi gercek bazisi hayali olan Siyonist ve Komunist aktiviteler sebebiyle uzun sure hapis cezasina carptirildilar Elie Kedourie nin yazdiklarina gore saygideger Yahudi bir is insani olan Sefik Ades in gostermelik durusmasinin ardindan Basra da asilmasiyla Irak Yahudileri kanunlar tarafindan korunmadiklarini ve Irak adalet sistemiyle halk arasinda bir fark olmadigini anladilar 1949 a kadar yeralti Irak Siyonistleri her ay 1000 Yahudinin kacmasina olanak sagladi Mart 1950 de Irak bir yasa cikarip ulkeden cikan Yahudilerin vatandasliklarini ellerinden aldi Kanunun cikmasinin arkasindaki itici guc hem ekonomikti Yahudilerin arkada biraktigi mal varliklari devlet hazinesine aktarildi hem de sorunlu azinligin ulkeden ayrilmasi ulke icin iyi olacagi hissiydi Basta Israil bu kadar yeni gocmeni karsilayabilme konusunda cekimserdi fakat Mart 1951 de Ezra ve Nehemya Operasyonu duzenleyip Yahudileri havayoluyla Israil e tasidi Bombalama olaylari19 Mart 1950 Irak Yahudilerinin kullandigi Amerikan Kultur Merkezi ve Kutuphanesinde bomba patladi Nisan 1950 Bagdat ta El Dar El Bida Coffee dukkanina bomba atildi Dort Yahudi yaralandi 10 Mayis 1950 Sahiplerinin Yahudi oldugu Beit Lawi Otomobil sirketine el bombasi atildi 3 Haziran 1950 El Batawin e ve Bagdat ta Yahudi mahallesine el bombasi atildi Olen veya yaralanan olmadi 5 Haziran 1950 El Rasjid Sokaginda saldiri duzenlendi Yaralanan olmadi 14 Ocak 1951 Masouda Sem Tov Sinagogu na atilan el bombasi yuksek voltaj kablosuna hasar verdi Aralarinda 12 yasinda bir oglanin bulundugi uc veya dort Yahudi oldu ve 10 kisi yaralandi Mart 1951 ABD Temsilciligi Danisma Burosuna saldirildi Mayis 1951 Bir Yahudi evine saldirildi Haziran 1951 Bir Yahudi dukkanina saldirildi Bombalamalarin sorumlulariIsrailli tarihci Mose Gat saldirilarin radikal Araplar tarafindan yapildigina inanmakta olup ve bombalamalarla gocler arasinda cok az bir bag gordugunu belirtmektedir Gat yazisinda Yahudilerin vatandasliktan cikmak icin acele etmelerinin sebebini bu surecin Mart 1951 de biteceginin bilinmesine baglar Ayrica malvarligini dondurma kanunu ve anti Yahudi rahatsizliklarin cemaatte genis capli bir pogrom yapilma ihtimali korkusu yarattigini dile getirmistir Gat a gore halihazirda Yahudi gocuyle basa cikmaya calisan Israil in bu olaylara karisma ihtimali yoktur Gat ayrica bomba atmakla suclanan Yahudilerin gercekte suclu olduguna dair suphe duymaktadir Anti Yahudi gorusleri olan Irak ordu yetkilisi saldirilari nedeniyle tutuklandi fakat hukum giymedi evinde bulunan patlayici maddeler sinagoga yapilan saldirida kullanilan maddelerle ayniydi 1950 1951 bombalamalari uzun suren anti Yahudi olaylarin ardindan gerceklesti fakat davacilar tek bir gorgu tanigi bile sunamadi Salom Salah yapilan iskenceler sonunda mahkemede sucunu itiraf etti Gat sucun faillerinin anti Yahudi gorusleri olan Istiklal Partisi uyeleri olduguna inanmaktadir Tarihci Esther Meir Glitzenstein Zionism in an Arab Country Jews in Iraq in the 1940s Turkce Bir Arap Ulkesinde Siyonizm 1940 larda Irak ta Yahudiler isimli kitabinda Yahudilere yapilan suclamalarin cesitli sebeplerden dolayi asilsiz oldugunu belirtmistir Binlerce Irak Yahudisi ulkeden ayrilmak icin kayit olmustu Esther e gore Irak hukumetinin yaptigi tutuklamalar Yahudileri birakmayarak Israil e yardim etmeme taktiklerinin bir parcasiydi Filistinli Araplar Israil in soylemis oldugu antisemitizm ayrimcilik zulum ve kovulmalar nedeniyle Yahudilerin Islam ulkelerinde hayatta kalmalari mumkun degildir iddialarina karsi olarak olaylarin Israil terorizmi olduguna inanmaktadir Filistinli tarihci saldirilarin Yahudilerin Israil e gonderilmesi icin Siyonist aktivistler tarafindan gerceklestirildigine inanmaktadir Siblak ayrica saldirilarin amacinin Irak ABD iliskilerini zedelemek oldugunu dusunup Mart 1951 deki ABD Temsilciligi Danisma Burosuna yapilan saldiri muhtemelen Iraklilari Amerika karsiti gosterip Siyonist amaclarina ABD de destek bulmak icin yapilmistir demistir Anti Siyonist Irak Yahudisi yazar ye gore bombalamalar Siyonist ajanlar tarafindan Yahudiler arasinda korku yaratilip Israil e gocu saglanmalari icin yapilmistir Bu teori ayni zamanda Uri Avnery ve Marion Wolfsohn tarafindan da paylasilmistir Giladi nin iddiasina gore eski kidemli CIA gorevlisi Wilbur Crane Eveland in Ropes of Sand kitabinda da ayni fikir destek gormektedir Irak yetkililerinden alinip ABD elciligiyle paylasilan bilgilerden alindigi dusunulen verilerle Eveland kitabinda Iraklilari anti Amerikan gosterme ve Yahudileri terorize etmek icin ABD Danisma Hizmetleri kutuphanesi ve sinagog bombalama eylemleri Siyonistler tarafindan tezgahlanmistir Kisa bir zaman sonra Yahudileri Israil e goc etmeye cagiran brosurler gorunmeye baslandi dunyanin cogu Irakli Yahudilerin Arap terorizmi yuzunden kactigina amaclari Israil nufusunu arttirmak olan Siyonistlerce kurtarildigina inandi diye yazmistir Bagdat taki Ingiliz elciligi bombalamalarin Siyonist aktivistler tarafindan Irak Yahudilerinin durumunun tehlikeli oldugunu gostermek ve Israil devletinin goc surecinde daha etkili olmasi icin yapildigini bildirdi Elcilik tarafindan yapilan bir baska aciklamada da durumlari iyi olan ve Irak ta kalmak isteyen Yahudilerin fikirlerini degistirmek icin yapilmisti in yakin zamanda cikan Occupied Minds Turkce Isgal Altindaki Zihinler kitabinda bombalama eylemlerinden suclanan Yehuda Tajar ile bir gorusme aktarildi Tajar eski Mossad ajani Beit Halahmi nin dul esiyle yaptigi konusmayi anlatti Bu diyaloga gore Beit Halahmi nin esi kocasinin tutuklanan meslektaslarinin suclulugu uzerinde suphe etkisi yaratmak icin kendi inisiyatifiyle Israil in emri olmadan saldirilari organize ettigini ima etti GerekcelerBombalamalarin Mossad tarafindan Irak Yahudilerinin yeni kurulan Israil devletine goc etmesi icin mi yapildigi yoksa bunun Irak taki Yahudi karsiti radikal Araplarin isi mi oldugu tartisma konusudur Bu olay Israil de davalara ve tahkikatlara konu olmustur Tarihci ve Mossad in 1960 yilindaki tahkikati bu olaylarda Yahudi parmagi olmadigini belirtmektedir Tarihci Irak Yahudisi ve CIA ajani ise bunun tersini savunmaktadir Mossad iddialariNisan 1950 de Mossad LeAliyah Bet aktivisti Richard Armstrong adiyla Amsterdam dan Bagdat a Near East Air Transport sirketi temsilcisi olarak uctu ve Irak Yahudilerinin Kibris a tasinma islemini organize etti Near East Air Transport un sahibi ve Yahudiler Kibris yerine Israil e getirildi Bundan once Hillel Bagdat ta Fuad Salah adi altinda Siyonist militanlari egitti Adam Shatz a gore Mossad 1941 den beri Yahudi gocunu tesvik ediyor ve tesvik etmek icin Yahudilere kotu davranilan hikayeler anlatiyordu Babil Yahudi Mirasi Merkezi kurucusu ve baskani Yahudi gocunu koordine ettigi donemde Yahudi gocunu hizlandirmak icin bombalama kampanyalarini duzenlemekle suclandi Porat bu iftira uzerine gazeteciye dava acti fakat gazetecinin ozur dilemesiyle dava geri cekildi Ben Porat in 1996 da yayinlanan To Baghdad and Back Turkce Bagdat a ve Geriye isimli kitabinda 1960 ta David Ben Gurion tarafindan atanan arastirma komisyonunun bombalamalarda Yahudilerin parmagi olmadigini belirten tam raporu yayinladi Bombalamalara karisma sucundan 10 yil Irak hapishanesinde yatan Yehuda Tajar sorumlularin Musluman Kardesler oldugunu belirtti Tajar Masuda Sem Tov Sinogogu bombalamasi onceki tutuklularin sucsuzlugunu ispatlamak icin tarafindan yapildigini ve bunun dul esi tarafindan kendisine ima edildigini bildirdi Irak Yahudi gocunun etkileriUlkelerinden cikmis Irak Yahudileri Israil e vardi 1951 Mart 1950 de Irak hukumeti Vatandasliktan Cikma Yasasi ni yururluge soktu bu yasaya gore Yahudilere goc izni Irak vatandasligindan ciktiklari surece verilecekti Irak Basbakani 125 000 kisilik Yahudi nufusunun 7000 ila 10 000 inin ulkeyi terkedecegini dusunuyordu Ilk bombalamalardan once birkac bin Yahudi goc icin basvurdu Ilk bombalama Pesah bayraminin son gununde 8 Nisan 1950 de gerceklesti Irak Yahudileri arasinda dogan panikle daha da Yahudi goc icin kayit yaptirdi Yasanin suresi Mart 1951 de dolmasina ragmen hukumet ulkeyi terk etmis veya etmemis tum Yahudilerin mallarini dondurunca bu sure uzatildi Ilk ve son bombalamalar arasinda birkac bin Yahudi haric hemen hemen Yahudilerin hepsi ulkeyi terk etti Ulkeden ayrilma sebeplerinden biri de 1948 Arap Israil Savasinin ardindan Irak Yahudilerinin sadakatsiz olma suphesiyle statulerinin kotuye gitmesiydi Supheyle yaklasildilar tehdit edildiler fiziksel saldirilara ugradilar ve medyada besinci kol olarak resmedildiler 1953 te Yahudilerin hemen hemen hepsi ulkeyi terketmisti Bagdat taki Yahudi hayati isimli anilarinda Sasson Somekh sunlari yazmistir Vatandasliktan cikmak icin yapilan kayitlarin hizi baslangicta yavasti ama Yahudilerle komsulari arasinda gerginlik artinca ve Yahudi isyeri ve kuruluslara ozellikle Masuda Sem Tov Sinagogu na teror hareketleri duzenlenince bu surec hizlandi Burasi dis goc yapmak isteyen vatandaslarin Israil e gitmeden once valizlerini rapor ettikleri yerdi Ayrica bakinizEzra ve Nehemya Operasyonu Farhud Irak taki Yahudilerin tarihi Shafiq Ades Yahudilerin Arap topraklarindan toplu gocuKaynakca a b c d e f g Morris amp Black 1992 p 91 15 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e 2006 2006 Review Iraqi Jews A History of Mass Exodus Winter 2006 7 s 187 erisim tarihi 5 Nisan 2010 olu kirik baglanti The terror behind Iraq s Jewish exodus 6 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Julia Magnet The Telegraph April 16 2003 Kis 2004 Volume 23 Reform Judaism Online 11 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2010 a b c d e f g 6 Kasim 2008 30 21 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 5 Nisan 2010 Baghdad Yesterday The Making of an Arab Jew Sasson Somekh Ibis 2003 p 150 a b Baghdad Yesterday The Making of an Arab Jew Sasson Somekh Ibis 2003 p 152 The terror behind Iraq s Jewish exodus Julia Magnet The Telegraph April 16 2003 6 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2011 R S Simon S Reguer M Laskier The Jews of the Middle East and North Africa in Modern Times Columbia University Press 2003 p 365 p 91 Hillel 1987 Arsivlenmis kopya 24 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2011 14 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 a b 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 a b c d e Segev Tom 4 Haziran 2006 Now it can be told Haaretz 4 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2010 a b Gat 1997 s 224 The Quagmire Emil Murad p 182 183 10 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2011 Esther Meir Glitzstein 2004 Zionism in an Arab Country Jews in Iraq in the 1940 s Londra Routledge ss 208 209 ISBN 0 203 34406 5 1 Temmuz 1986 The Lure of Zion The Case of the Iraqi Jews Al Saqi s 196 ISBN 978 0863560330 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2010 Nisan Mayis 1998 The Jews of Iraq PDF 10 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 5 Nisan 2010 a b Gat 1997 s 178 a b c 1980 Ropes of Sand America s Failure in the Middle East W W Norton amp Co Inc s 48 In an attempt to portray the Iraqis as anti American and to terrorize the Jews the Zionists planted bombs in the U S Information Service library and in the synagogues Soon leaflets began to appear urging Jews to flee to Israel The Iraqi police later provided our embassy with evidence to show that the synagogue and library bombings as well as the anti Jewish and anti American leaflet campaigns had been the work of an underground Zionist organization most of the world believed reports that Arab terrorism had motivated the flight of the Iraqi Jews whom the Zionists had rescued really just in order to increase Israel s Jewish population a b Sonbahar 2008 Claiming Jewish Communal Property in Iraq 15 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2010 14 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2011 Baghdad Yesterday The Making of an Arab Jew Sasson Somekh Ibis 2003 p 153 Bibliyografi 1 Mayis 1997 The Jewish Exodus from Iraq 1948 1951 Routledge ISBN 978 0714646893 10 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 5 Nisan 2010 Meir Glitzenstein Esther 2004 Zionism in an Arab Country Jews in Iraq in the 1940 s Routledge ISBN 0714655791 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 19 Ocak 2011 1992 Israel s Secret Wars A History of Israel s Intelligence Services ISBN 0 8021 1159 9 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 19 Ocak 2011 2007 Baghdad Yesterday The Making of an Arab Jew Ibis Editions 2 Mart 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 19 Ocak 2011 Dis baglantilarVideo of on the 1950 synagogue bombing in Baghdad 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde