2,4-Dinitrotoluen (DNT) veya dinitro, C7H6N2O4 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Bu uçuk sarı kristal katı, trinitrotoluenin (TNT) bir öncü maddesi olarak bilinse de, esas olarak bir öncü maddesi olarak üretilir.
![]() | |
![]() | |
Adlandırmalar | |
---|---|
1-Metil-2,4-dinitrobenzen | |
Diğer adlar Dinitrotoluol, Metildinitrobenzen | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
ChEBI |
|
ChEMBL |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.004.046 |
KEGG |
|
PubChem CID |
|
UNII |
|
UN numarası | Erimiş: Katı veya sıvı: |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Kimyasal formül | C7H6N2O4 |
Molekül kütlesi | 182,13 g mol−1 |
Görünüm | Uçuk sarı- turuncu renge sahip kristal katı |
Yoğunluk | 1.52 g/cm3 |
Erime noktası | 70 °C |
Kaynama noktası | 250–300 °C’de bozunur |
Buhar basıncı | 1.47X10-4 mm Hg @ 22 C |
Tehlikeler | |
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
Ana tehlikeler | kanserojen, yanıcı (tutuşması zor olsa da) |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | ![]() ![]() ![]() |
İşaret sözcüğü | Tehlike |
Tehlike ifadeleri | H301+H311+H331, H341, H350, H361f, H373, H410 |
Önlem ifadeleri | P201, P261, P280, P301+P310+P330, P308+P313, P403+P233 |
Parlama noktası | 404 °C |
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 ((medyan doz)) | 1,954 mg/kg (oral, fare) |
LDLo ((yayınlanan en düşük)) | 27 mg/kg (kedi, oral) |
NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
PEL (izin verilen) | TWA 1.5 mg/m3 [deri] |
REL (tavsiye edilen) | Ca TWA 1.5 mg/m3 [deri] |
IDLH (anında tehlike) | Ca [50 mg/m3] |
Patlayıcı verileri | |
Duyarsız | |
Çok düşük | |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Dinitrotoluen izomerleri
Dinitrotoluen için altı mümkündür. En yaygın olanı 2,4-dinitrotoluen’dir. Toluenin nitrolaması sırayla mononitrotoluen, DNT ve son olarak TNT’yi verir. 2,4-DNT, dinitrolamadan elde edilen ana ürün olup, diğer ana ürün yaklaşaık %30 1,3-DNT’dir. nitrolanması 2,4-DNT verir.
Kullanım alanları
DNT çoğunlukla, esnek poliüretan köpükler üretmek için kullanılan üretiminde kullanılır. DNT, hidrojene edilerek üretilir. Elde edilen 2,4-toluendiamin fosgen ile işleme sokularak üretilir. Bu şekilde, 1999–2000 yılları arasında yaklaşık 1,4 milyar kilogram üretilmiştir. Diğer kullanım alanı patlayıcı maddeler endüstrisidir. Tek başına patlayıcı madde olarak kullanılmaz. Ancak üretiminin bir kısmı TNT'ye dönüştürülür.
Dinitrotoluen, itici yakıtlarda (örn., dumansız barutlar) sıklıkla plastikleştirici, önleyici kaplaması ve yanma oranı değiştiricisi olarak kullanılır. Kanserojen ve zehirli olduğu için, modern formülasyonlar kullanımından kaçınma eğilimindedir. Bu uygulamada genellikle dibütil ftalat ile birlikte kullanılır.
Zehirlilik
Dinitrotoluenler, 1.5 mg/m3 (TLV) ile oldukça zehirlidir.Hemoglobini dönüştürür.
2,4-Dinitrotoluen ayrıca 40 CFR 261.24 kapsamında listelenmiş bir tehlikeli atıktır. Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA) Tehlikeli Atık Numarası D030’dur. Toksik özelliklere sahip olmamak için içerilebilecek maksimum konsantrasyon 0.13 mg/L’dir.
Yararlanılan kaynaklar
- ^ a b c 'nün GESTIS Madde Veritabanındaki 2,4-Dinitrotoluene kaydı, accessed on 9. October 2007.
- ^ Pella, PA. J. Chem. Thermodyn. 9: 301-305, 1977
- ^ a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0235". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ a b . Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 4 Aralık 2014. 10 Şubat 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
- ^ Gerald Booth (2007). "Nitro Compounds, Aromatic". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a17_411. ISBN .
- ^ ; Richter, F. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a14_611.
- ^ "NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Dinitroluene". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Dinitrotoluenes ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2 4 Dinitrotoluen DNT veya dinitro C7H6N2O4 formulune sahip bir organik bilesiktir Bu ucuk sari kristal kati trinitrotoluenin TNT bir oncu maddesi olarak bilinse de esas olarak bir oncu maddesi olarak uretilir 2 4 Dinitrotoluen AdlandirmalarIUPAC adi1 Metil 2 4 dinitrobenzenDiger adlarDinitrotoluol MetildinitrobenzenTanimlayicilarCAS numarasi 121 14 2 3D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 920 ChEMBL ChEMBL259865 ChemSpider 8150 ECHA InfoCard 100 004 046KEGG C11006 PubChem CID 8461UNII 6741D310ED UN numarasi Erimis Kati veya sivi CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID0020529InChI InChI 1S C7H6N2O4 c1 5 2 3 6 8 10 11 4 7 5 9 12 13 h2 4H 1H3 Key RMBFBMJGBANMMK UHFFFAOYSA N InChI 1 C7H6N2O4 c1 5 2 3 6 8 10 11 4 7 5 9 12 13 h2 4H 1H3Key RMBFBMJGBANMMK UHFFFAOYACSMILES Cc1ccc cc1 N O O N O O OzelliklerKimyasal formul C7H6N2O4Molekul kutlesi 182 13 g mol 1Gorunum Ucuk sari turuncu renge sahip kristal katiYogunluk 1 52 g cm3Erime noktasi 70 CKaynama noktasi 250 300 C de bozunurBuhar basinci 1 47X10 4 mm Hg 22 CTehlikelerIs sagligi ve guvenligi OHS OSH Ana tehlikeler kanserojen yanici tutusmasi zor olsa da GHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu TehlikeTehlike ifadeleri H301 H311 H331 H341 H350 H361f H373 H410Onlem ifadeleri P201 P261 P280 P301 P310 P330 P308 P313 P403 P233Parlama noktasi 404 COldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 1 954 mg kg oral fare LDLo yayinlanan en dusuk 27 mg kg kedi oral NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 1 5 mg m3 deri REL tavsiye edilen Ca TWA 1 5 mg m3 deri IDLH aninda tehlike Ca 50 mg m3 Patlayici verileriDuyarsizCok dusukAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariDinitrotoluen izomerleriDinitrotoluen icin alti mumkundur En yaygin olani 2 4 dinitrotoluen dir Toluenin nitrolamasi sirayla mononitrotoluen DNT ve son olarak TNT yi verir 2 4 DNT dinitrolamadan elde edilen ana urun olup diger ana urun yaklasaik 30 1 3 DNT dir nitrolanmasi 2 4 DNT verir Kullanim alanlariDNT cogunlukla esnek poliuretan kopukler uretmek icin kullanilan uretiminde kullanilir DNT hidrojene edilerek uretilir Elde edilen 2 4 toluendiamin fosgen ile isleme sokularak uretilir Bu sekilde 1999 2000 yillari arasinda yaklasik 1 4 milyar kilogram uretilmistir Diger kullanim alani patlayici maddeler endustrisidir Tek basina patlayici madde olarak kullanilmaz Ancak uretiminin bir kismi TNT ye donusturulur Dinitrotoluen itici yakitlarda orn dumansiz barutlar siklikla plastiklestirici onleyici kaplamasi ve yanma orani degistiricisi olarak kullanilir Kanserojen ve zehirli oldugu icin modern formulasyonlar kullanimindan kacinma egilimindedir Bu uygulamada genellikle dibutil ftalat ile birlikte kullanilir ZehirlilikDinitrotoluenler 1 5 mg m3 TLV ile oldukca zehirlidir Hemoglobini donusturur 2 4 Dinitrotoluen ayrica 40 CFR 261 24 kapsaminda listelenmis bir tehlikeli atiktir Amerika Birlesik Devletleri Cevre Koruma Ajansi EPA Tehlikeli Atik Numarasi D030 dur Toksik ozelliklere sahip olmamak icin icerilebilecek maksimum konsantrasyon 0 13 mg L dir Yararlanilan kaynaklar a b c nun GESTIS Madde Veritabanindaki 2 4 Dinitrotoluene kaydi accessed on 9 October 2007 Pella PA J Chem Thermodyn 9 301 305 1977 a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0235 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH a b Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH 4 Aralik 2014 10 Subat 1999 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2023 Gerald Booth 2007 Nitro Compounds Aromatic Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a17 411 ISBN 978 3527306732 Richter F Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a14 611 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards Dinitroluene 10 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2023 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Dinitrotoluenes ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur