731. Birim

731. Birim (731 部隊, Nana-san-ichi butai) (tam adı: Kantō Ordusu Karantina ve Sulama Şubesi (関東軍防疫給水部, Kantō-Gun Bōeki Kyūsui Bu)), Japon İmparatorluk Ordusu tarafından Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında Mançurya halkına uygulanan biyolojik ve kimyasal savaş birimidir. Bu birim insanlar üzerinde birçok deney yapmıştır.

Birim 731

Birim 731 kompleksi. Ana binanın ortasında iki hapishane gizlidir.
Bölge	, Harbin, Heilongjiang, Mançurya
Koordinatlar	45°36′30″K 126°37′55″D / 45.60833°K 126.63194°D / 45.60833; 126.63194
Tarih	1936-1945
Saldırı türü	İnsan deneyleri Biyolojik savaş Kimyasal savaş
Silahlar	Biyolojik silahlar Kimyasal silahlar Patlayıcılar
Ölü	Tahmini 3000 ve 300.000 arası Biyolojik savaştan dolayı 400.000'den fazla ölü Her birimde yapılan deneylerden ötürü 3000'den fazla ölü En az 10.000 ölü mahkum Kayıtlara göre hayatta kalan kimse yoktur
İşleyenler	Baş doktor Shirō Ishii, Korgeneral , Salgın Önleme ve Su Arıtma Bölümü

Harbin'deki 731. Birim tesislerinde yer alan bir bina

1 Mart 1932 ile 18 Ağustos 1945 tarihleri arasında Mançurya'da, Japon İmparatorluğu himayesinde hüküm sürmüş bir kukla devlet olan Manchukuo'nun Harbin şehrinin Pingfang bölgesinde faaliyet gösteren 731. Birim, Japonya'nın adının karıştığı en çarpıcı ve dehşet verici savaş suçlarından sorumludur. Bölge, bugün Çin'in kuzeydoğusunda yer almaktadır.

731. Birim, resmi olarak Salgın Hastalıkları Önleme ve Su Arıtma Merkezi (関東軍防疫給水部本部 Kantōgun Bōeki Kyūsuibu Honbu) adıyla kuruldu. Gerçekte Japon İmparatorluğu'nun Kempeitai askeri polis birimi altında faaliyet gösteren 731. Birim, kuruluşundan savaşın sonuna kadar, Kwantung Ordusu'nun bir subayı olan ve Ishii Butai olarak da anılan Korgeneral Shirō Ishii (石井 四郎, ) tarafından yönetildi. 1934-1939 yılları arasında inşa edilen tesisler, resmi olarak 1941 yılında 731. Birim adını aldı. 100. Birim gibi diğer benzer tesislerde gerçekleştirilenlerin haricinde, aralarında kadınlar ve çocukların da bulunduğu en az 3000 kişi, 731. Birim'de çeşitli deneylerde kullanıldı. Her yıl en az 600 kişi, Kempetai askeri polisi tarafından bu tesislere gönderildi.

731. Birim'de deneylere tabi tutulan kurbanların çoğunluğunu Çinliler oluşturmakta, Çinlileri ise Sovyetler takip etmekteydi. Geri kalan küçük bir yüzde de Moğol, Koreli ve diğer savaş esirlerinden oluşmaktaydı. Pingfang kampında hayatını kaybeden kurbanların yaklaşık yüzde 70'i Çinli (sivil ve asker), yaklaşık yüzde 30'u Sovyet'ti. Geri kalan kısım ise bazıları Japonya İmparatorluğu'nun sömürgesi durumunda olan Güneydoğu Asyalılar ve Pasifik Adaları sakinleriydi. Bunun yanında çok az sayıda da müttefik ordulardan elde edilen savaş esirleri bulunuyordu. Canice deneylerin yapıldığı ve farklı milletlerden birçok insana mezar olan 731. Birim, kurulduğu günden 1945'te savaşın sona erdiği güne kadar Japon hükûmeti tarafından cömert bir şekilde desteklendi.

Birim 731'de görev yapanlar ve burada savaş suçlarını işleyenler, savaşın sonra ermesinin ardından savaş suçlarıyla yargılanmak yerine, insanlar üzerinde yaptıkları acımasızca deneylerde elde ettikleri verilerin paylaşılması karşılığında ABD tarafından korundular ve ceza almadılar. Amerikalı yetkililer, Birim 731'de yapılan insanlık dışı deneylerde biyolojik silahlar konusunda elde edilen bilgi ve tecrübenin, ABD'nin biyolojik silah programı kapsamında da kullanılabileceğini düşünüyorlardı. Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı General Douglas MacArthur, 6 Mayıs 1947'de Washington'a gönderdiği bir yazıda, Birim 731'de görev alanlardan elde edilecek bilgilerin istihbarat kanallarında saklanacağını ve dışarıya sızdırılmayacağını, ayrıca elde edilen bilgilerin savaş suçu delili olarak değerlendirilmeyeceğini ifade etti. Sonraki yıllarda da adaletin yerine getirilmesi için verilen çabalar, Batı hükûmetleri tarafından komünizm propagandası olarak değerlendirilerek çoğunlukla ya görmezden gelindi ya da ciddiye alınmadı. Buna benzer bir adam kayırma, ABD tarafından Paperclip Harekatı sırasında Nazi araştırmacılara karşı da uygulanmıştı. Diğer yandan Amerikalı kuvvetlerden önce Sovyet kuvvetlerinin eline geçen ve tutuklanan Birim 731 görevlileri ise 1949'da Khabarovsk Savaş Suçları Mahkemelerinde yargılandı.

Yapıldığı iddia edilen deneylerden birkaçı: ne kadar kan kaybı yaşandığını ölçmek için kol ve bacak gibi bazı uzuvların kesilmesi, kangreni incelemek için bazı uzuvların dondurulup tekrar çözülmesi, vücudun kimyasal maddelere karşı tepkileri.

Kuruluşu

Cerrah General Shiro Ishii

Japon Ordusu'nun sağlık sorumlusu olan ve Ordu Bakanı Sadao Araki tarafından desteklenen Cerrah General Shiro Ishii, 1932 yılında Ordu Salgın Hastalıkları Önleme Araştırma Laboratuvarı (Army Epidemic Prevention Research Laboratory / AEPRL)'nin komutanlığına getirildi. Sonrasında Ishii, Mançurya'da, çeşitli kimyasal ve biyolojik araştırmalar/deneyler üzerinde çalışacak olan "Togo Birimi" adlı gizli bir araştırma grubu kurdu. Japonya dışına gerçekleştirdiği iki yıllık bir araştırma gezisi sonrasında Ishii, 1930 yılında, Batılı güçlerin kendi programlarını geliştirdikleri gerekçesiyle Japonya'nın da çok geç kalmadan biyolojik ve kimyasal araştırmalara başlamasını ve bu amaca yönelik çalışacak bir birim kurulmasını önerdi. Ishii'nin ordu içerisindeki en büyük destekçilerinden birisi, 1941-45 yılları arasında Japonya Sağlık Bakanı olarak da görev yapmış olan Albay Chikahiko Koizumi'ydi. Almanların I. Dünya Savaşı sırasında İkinci Ypres Muharebesi'nde zehirli klor gazı kullanması ve bu kimyasal saldırı sonucunda İtilaf Devletleri'nin yaklaşık 15,000 kayıp vermesi, çoğu Japon subayını olduğu gibi Albay Chikahiko Koizumi'yi de etkilemişti. Bunun sonucunda Albay Chikahiko Koizumi, aynı yıl içerisinde gizli bir zehirli gaz araştırma komitesine katıldı.

Togo Birimi, Güney Mançurya Demiryolu üzerinde yer alan ve Harbin'in 100 km güneyinde bulunan Beiyinhe köyünde, Zhongma Hapishanesi'nde kuruldu. 1934 sonbaharında yaşanan bir firar ve sonrasında 1935 yılındaki bir patlamanın (saldırı olduğuna inanılıyor) ardından Shiro Ishii, Zhongma Hapishanesi'ni kapattı. Paralelinde de bu tesistekileri Harbin'in yaklaşık 24 km güneyinde yer alan Pingfang'a taşıma ve daha büyük ve yeni bir tesis kurma konusunda yetkilendirildi.

İmparator Hirohito, 1936'da bu birimin genişletilmesine ve Salgın Hastalıkları Önleme Birimi olarak Kwantung Ordusu'na entegre edilmesine karar verdi. Paralelinde de "Ishii Birimi" ve "Wakamatsu Birimi" olarak ikiye bölündü. Ağustos 1940'tan itibaren ise bu birimler, "Kwantung Ordusu Salgın Hastalıkları Önleme ve Su Arıtma Departmanı" ya da kısaca "731. Birim" olarak isimlendirildi. 731. Birim'in kurulmasına ek olarak, Kwantung Ordusu Salgın Askeri At Hastalıklarıyla Mücadele Atölyesi (daha sonra Mançurya 100. Birimi olarak anılacaktır) adlı bir biyolojik silah geliştirme birimi ile Kwantung Ordusu Teknik Test Departmanı (daha sonra Mançurya 516. Birimi olarak anılacaktır) adlı bir kimyasal silah geliştirme birimi kurmak için de çalışmalar başlatıldı. Japonya'nın 1937'de Çin'e saldırması ve bazı bölgelerini işgal etmesiyle birlikte büyük Çin şehirlerinde de Salgın Hastalıkları Önleme ve Su Sağlama Birimi adı altında benzer kimyasal ve biyolojik araştırma ve silah geliştirme laboratuvarları kuruldu. Daha sonra bunlara Pekin'deki 1855. Birim, Nanjing'deki 1644. Birim, Guangzhou'daki 8604. Birim ve Singapur'daki 9420. Birim de katıldı. 1939 yılına gelindiğinde 10.000'den fazla personelin çalıştığı bütün bu birimler, Ishii'nin yönetiminde faaliyet gösteriyordu.

Normal şartlarda insanlar üzerinde deneyler yapma fırsatı bulunamaması ya da çok nadiren bu fırsatın ele geçmesi ve yeni kurulan bu birimlere ordu tarafından güçlü finansal destek sağlanması, Japon tıp doktorları ve profesörlerinin bu birimlerde görev yapma konusunda istekli davranmasına sebep oluyordu.

Yapılan Çalışmalar

Çok sayıda canlı insan, Maruta (Japonca'da kütük anlamına gelir) kod adlı özel bir proje kapsamında acımasız deneylere tabi tutuldu. Deneylerde kullanılacak olan insanlar, savaş esirlerinin yanı sıra tesis çevresindeki nüfus arasından seçiliyordu. Bu insanlara ya da kurbanlara kısaca kütük deniyordu ve bazen 731. Birim'in çalışanları arasında "Kaç tane yeni kütük geldi?" gibi espriler yapılıyordu. Bu durumun sebebi, 731. Birim hakkında yerel yönetimlere bilgi verilirken paravan oluşturmak amacıyla burasının kereste atölyesi olduğunun söylenmesiydi. 731. Birim'de çalışan sivil bir ordu görevlisinin dosyasından çıkan bilgilere göre bu acımasız proje, 731. Birim çalışanları tarafından Almancada kütük anlamına gelen Holzklotz olarak da anılıyordu. Deneylerde kullanılan kurbanların cesetleri ise yakılarak imha ediliyordu. Burada görev yapan araştırmacılar, yaptıkları çalışmalarda Mançurya maymunları veya uzun kuyruklu maymunlar gibi insan olmayan primatların kullandıklarını ileri sürdüler ve araştırma sonuçlarının bir kısmını hakemli dergilerde yayınladılar.

Deneylerde kullanılan insanlar toplumun çok farklı kesimlerinden seçiliyordu ve bunlar arasında genel suçlular, haydutlar, Japonya karşıtı militanlar, siyasi mahkûmlar ve "şüpheli davranışlar" iddiasıyla Kempeitai askeri polisi tarafından tutuklananlar vardı. Bazı deneylerde ise bebekler, yaşlılar ve hamile kadınlar da kullanılıyordu. 731. Birim'in çoğu doktor ve bakteriyolog olan yaklaşık 300 kişilik araştırma grubunun çoğu Japon vatandaşlarından oluşsa da aralarında az sayıda işbirlikçi Çinli ve Koreliler de vardı. Bunların birçoğu, hayvanlar üzerinde yaptıkları son derece tatsız deneylerle duyarsızlaştırılmış insanlardı.

Dirikesim (Viviseksiyon)

Esir kamplarında kalan binlerce erkek, kadın ve çocuk, çoğunlukla anestezi bile olmadan canlı canlı kesilerek incelendi ve bu durum, genelde kurbanın ölümüyle sonuçlandı. Dirikesim, kurbanlar bilinçli olarak çeşitli mikroplara maruz bırakılıp hasta edildikten sonra yapılıyordu. Kurbanlara bulaştıran hastalığın etkilerini incelemek amacıyla iç organlar cerrahlar tarafından çıkarılıyordu ve tüm bu işlemler, kurban canlı ve genellikle de anestezi etkisi altında değilken yapılıyordu. Deneylerin kurban canlıyken yapılmasının sebebi, kurban öldürüldükten sonra başlayacak olan dokuların bozunma sürecinin araştırma sonuçlarına zarar verebileceği yönünde endişe duyulmasıydı. Hastalık bulaştırılıp sonrasında da dirikesime uğrayan kurbanlar arasında erkek, kadın ve çocukların yanı sıra bebekler de vardı.

Kan kaybını incelemek amacıyla kurbanların kolları ve bacakları kesiliyor (ampute ediliyor), bazen de kesilen bu kol ve bacaklar, soldakiler sağa sağdakiler de sola olacak şekilde yeniden vücuda dikiliyordu. Bazı kurbanların kol ve bacakları dondurulduktan sonra kesiliyordu. Bazılarınınki de tedavi edilmeyen kangren ve çürümenin etkilerini incelemek amacıyla önce donduruluyor sonrasında da çözülüyordu.

Bazı kurbanların mideleri ameliyatla çıkarıldıktan sonra yemek boruları doğrudan bağırsaklarına bağlandı. Yine benzer şekilde bazı kurbanların da beyin, akciğer, karaciğer gibi organlarının bazı bölümleri kesilip çıkarıldı ve vücudun verdiği tepkiler incelendi.

Genellikle Çinli komünistler olmak üzere insan vücudu üzerinde uygulanan dirikesim işlemi, Japon ordu cerrahı Ken Yuasa'nın önerisiyle 731. Birim'in dışında da uygulanmaya başlandı. Tahminlere göre de en az 1,000 Japon personeli, 731. Birim'in dışında, Çin toprakları üzerinde gerçekleştirilen bu insanlık dışı uygulamalara katıldı.

Bulaşıcı Hastalık Yayma Amaçlı Biyolojik Saldırılar

İnsan vücudu üzerindeki etkilerini incelemek için çeşitli hastalıklar, 731. Birim'de kalan mahkûmlara (kurbanlara), aşılama kisvesi altında bilerek bulaştırıldı. Tedavi edilmeyen zührevi hastalıkların etkilerini araştırmak için de yine erkek ve kadın mahkûmlara kasıtlı olarak frengi ve bel soğukluğu bulaştırıldı ve sonrasında hastaların vücutları üzerinde çeşitli incelemeler yapıldı. Ayrıca tutuklular, gardiyanlar tarafından sürekli tecavüze uğradılar.

Vebalı pireler, bulaşıcı hastalık taşıyan hastaların kullandığı kıyafetler ve hastalık bulaştırılmış daha birçok malzeme, bombaların içine yerleştirilerek birçok hedefe gönderildi. Bu biyolojik saldırılar sonucunda halk arasında görülen kolera, şarbon ve veba hastalıkları, tahminlere göre 400 binden fazla Çinli sivilin ölümüne sebep oldu. Tularemi de yine Çinli siviller üzerinde test edilen hastalıklardan biriydi.

731. Birim ve buraya bağlı diğer birimler (1644. Birlik ve 100. Birim gibi), bulaşıcı hastalıkların bilinçli olarak kitlelere bulaştırılmasını sağlayacak biyolojik silahların araştırması, geliştirmesi ve II. Dünya Savaşı boyunca Çin halkı (hem sivil hem de askerler) üzerinde deney amaçlı uygulamanması çalışmalarını yürüttüler. 731. Birim ve 1644. Birim'in laboratuvarlarında yetiştirilen vebalı pireler, alçak uçuş yapan uçaklar vasıtasıyla 1940'ta kıyı bölgesindeki Ningbo'ya ve 1940'ta da Hunan Eyaleti'ndeki Changde şehrine salındılar ve insanlara bulaştırıldılar. Askeri uçaklarla havadan yapılan bu saldırı sonucu insanlar arasında yayılan hıyarcıklı veba, binlerce insanın ölümüne yol açtı.

Tetanosun insanlara bilinçli olarak bulaştırılmasıyla ilgili bazı çalışmalara dair elde edilen bilgiler, 731. Birim'in yöntemlerinin Endonezya'da da takip edilmiş olabileceğini göstermektedir.

Donma testi

Fizyolog Yoshimura Hisato, mahkûmların el, kol, bacak gibi uzuvlarını önce suya batırıp sonra da soğuk havada bekleterek donmasını sağlıyordu. Burada görev yapan bir Japon memur, verdiği ifadede, uzuvlar dondurulduktan sonra bir sopayla bu uzuvlara vurulduğunda, sanki bir tahta parçasına vururmuş gibi bir ses çıktığını belirtmişti. Donma gerçekleştikten sonra donan bölge üzerindeki buzlar kırılıyor ve sonra da donmuş olan uzuvlar suya batırılıyordu. Uzuvların çözünüp çözünmediklerini kontrol etmek içinse kurbanlar toplanıyor ve farklı sıcaklıklardaki suyun, donmuş uzvun çözünme hızına etkisi gibi konular inceleniyordu. Bu deneyler çok daha korkunç şekillerde devam etti.

Frengi

Frengi bulaştırma amacıyla yapılmış deneyler sırasında orada bulunmuş bir gardiyanın ifadelerine göre doktorlar, mahkûmlara hastalık bulaştırmak için hastalıklı mahkûmlarla sağlıklı mahkûmları cinsel ilişkiye girmeye zorluyorlardı:

"Zührevi hastalıkların mahkûmlara yapay yoldan bulaştırılmasından vazgeçildi ve bunun yerine, hastalık taşıyan ve taşımayan mahkûmlar, birbirleriyle cinsel ilişkiye girmeye zorlanıyordu. Sadece gözleri ve ağızlarını açık bırakacak şekildeki giyinen dört ya da beş laboratuvar görevlisi tarafından yönetilen bu deneylerde, aynı hücreye kapatılan frengili bir mahkûmla sağlıklı bir mahkûm cinsel ilişkiye zorlanıyordu. İlişkiye girmeye direnen mahkûmların kurşuna dizileceği gerçeği ise mahkûmlara net bir şekilde öğretilmişti."

Mahkûmlara hastalık bulaştırıldıktan sonra, hastalığın ilerlemesine bağlı olarak iç ve dış organlarda meydana gelen değişiklikleri izleyebilmek için hastalığın farklı dönemlerinde bu mahkûmlara dirikesim yapıldı. Birkaç gardiyan tarafından verilen ifadelerden anlaşılana göre, hastalık taşıyan kadın kurbanlar, kendilerine zorla hastalık bulaştırılmış olmasına rağmen hastalık taşıdıkları için suçlanıyorlardı. Frengi bulaştırılmış kadın tutsakların cinsel organları, gardiyanlar tarafından "reçel dolu çörekler" diye adlandırılıyordu

731. Birim'in duvarları arasında büyümüş bazı çocuklara da frengi bulaştırıldı. Çocuklar, anne-babalarıyla benzer muameleyi gördüler ve bazı çocuklar, hastalığın değişik evrelerinde uygulanmaya başlanan tedavilerin verimliliğini incelemek amacıyla özel deneylere maruz kaldılar. 731. Birim'de görev yapan birinden alınan ve deneylere başlanmadan önce incelenen bir mahkûm grubunu anlatan ifadede şöyle deniyor: "Biri elinde bebeğini tutan Çinli bir kadın, diğeri yanında dört ya da beş yaşlarındaki kızı bulunan Belaruslu bir kadın ve sonuncusu da altı ya da yedi yaşlarındaki oğluyla bekleyen Belaruslu bir kadındı."

Tecavüz ve zorunlu gebelik

731. Birim'de tutuklu bulunan kadın mahkûmlardan bazıları, deneylerde kullanılmak üzere hamile kalmaya zorlandılar. Bu eylemin temel amacı, özellikle frengi gibi hastalıkların anneden karnındaki bebeğe geçebileceği yönündeki varsayımların incelenmesiydi. 731. Birim'de esaret altında doğan çok sayıda bebek olmasına rağmen buradan kurtulanlar olduğunu gösteren herhangi bir bilgiye rastlanamamıştır. Bu deneyler sırasında doğan çocukların öldürüldüğü ya da gerekli incelemeler yapıldıktan sonra hamileliklerin sonlandırıldığı düşünülmektedir.

Deney sonuçlarının başka etkenlerden etkilenmemesi adına erkek mahkûmlar genellikle tek bir deneyde kullanılırken kadın mahkûmlar, bakteriyolojik ve fizyolojik deneylerde, cinsel ilişkiye zorlandıkları deneylerde kullanıldılar ve tecavüze uğradılar. 731. Birim'de görev yapmış bir gardiyanın verdiği ifadeler, bu gerçeği açıkça ortaya koymaktadır:

"Eskiden yanında görev yaptığım araştırmacılardan birisi bana, önceden planlanmış bir deneyleri olduğunu ancak deney vaktine kadar hala daha zaman öldürebileceklerini söylemişti. Bunun üzerine başka bir görevliyle birlikte Çinli bir kadının yattığı bir hücreye girdiler. Aralarından birisi Çinli kadın mahkûma tecavüz ederken diğeri, daha önceden donma deneylerinde kullanılan başka bir Çinli kadının yattığı başka bir hücreye girdi. Kadının birkaç parmağı yoktu ve kemikler de kangren sebebiyle siyahtı. Buna rağmen tecavüz etmekte kararlı olan görevli, daha sonra kadının cinsel organının iltihaplı olduğunu ve iltihabın sızıp hücrenin tabanına yayıldığını gördü. Bunun üzerine tecavüzden vazgeçti, hücreden çıkıp kapısını kilitledi ve yarıda bıraktığı deneye devam etmek için geri döndü."

Silah-mühimmat testleri

El bombasının insan vücudunda bıraktığı tahribatı incelemek için mahkûmlara yakın mesafelerde el bombaları patlatıldı. Mahkûmun duruş pozisyonu ve el bombasına olan uzaklığının vücuttaki tahribat üzerindeki etkisini görmek içinse deneyler farklı mesafeler ve pozisyonlarda tekrarlandı. Benzer şekilde alev silahları da mahkûmlar üzerinde denendi. Ayrıca kimyasal silahlar, çeşitli patlayıcılar ve mikrop yaymaya yarayan bombalar da kazıklara bağlanıp hedef haline getirilmiş mahkûmlar üzerinde denendi.

Diğer deneyler

Diğer deneylere örnek olarak şunlar sıralanabilir: İnsanın açlığa ve susuzluğa ne kadar süreyle dayanabildiğini ölçmek için mahkûmların aç ve susuz bırakılması ve bu koşullar altındaki ölüm sürelerinin ölçülmesi; yüksek basıncın insan vücudu üzerindeki etkilerini incelemek için mahkûmların basınçlandırılmış odalara konulması ve mahkûm ölene kadar odanın basıncının arttırılması; vücudun maruz kaldığı ortam sıcaklığı ve vücuttaki yanıklarla hayatta kalma süresi arasındaki ilişkinin incelenmesi; mahkûmların santrifüje sokulması, vücutlarının ölene dek burulması ve eklemlerden çekme vasıtasıyla uzatılması; mahkûmlara hayvan kanı ya da deniz suyu enjekte edilmesi; ölümcül dozlarda X-ışınlarına ve gaz odalarında çeşitli kimyasal silahlara maruz bırakılması; diri diri yakılması ya da toprağa gömülmesi.

Biyolojik Savaş

731. Birim'in biyolojik silah tesislerinde yer alan bir kazan dairesi binasının bugünkü hali.

Japon araştırmacılar, mahkûmlar üzerinde hıyarcıklı veba, kolera, çiçek, botulizm zehirlenmesi ve diğer hastalıklarla ilgili deneyler yaptılar. Bu araştırmalar sonucunda, Japonlar tarafından hıyarcıklı vebayı yaymak için kullanılacak olan çeşitli tipte bombalar geliştirildi. Bu bombaların bir kısmı, Shiro Ishii'nin 1938'de yaptığı öneri üzerine koruyucu bir porselen kabuğa sahip olacak şekilde tasarlandı.

Bu bombalar, Japon askerlerine tarım alanları ve su depolama alanları gibi halk sağlığı açısından kritik noktalara biyolojik saldırılar gerçekleştirebilme ve şarbon, veba, tifo, dizanteri, kolera ve bazı diğer ölümcül hastalıkları yayma imkânı sağladı. Hastalık bulaştırılmış yiyecekler ve kıyafetler, Çin'in henüz Japon işgali altında bulunmayan bölgelerine hava yoluyla bırakılıyor, bazı mahkûmlar da zehirlendiklerinin farkında olmadan hastalık taşıyan yemekler ve şekerler vasıtasıyla hasta ediliyor ve sonrasında da bulgular inceleniyordu. Biyolojik bomba deneyleri sırasında araştırmacılar, ölen ya da ölmek üzere olan mahkûmlar üzerinde incelemeler yapabilmek için koruyucu kıyafetler giyiyorlardı.

731. Birim'in pire püskürtme saldırılarına maruz kalan Çin'in Changde şehrinde 2002 yılında düzenlenen Bakteriyolojik Savaş Suçları Uluslararası Sempozyumu'nda yapılan tahminlere göre, 580,000 kişi bu saldırılar sonucu öldü. Tarihçi Sheldon Harris'in iddiasına göreyse bu sayı 200,000 civarındaydı. Çin halkının yaşadığı kayıplara ek olarak, Çin'in Chekiang bölgesinde yaşayan 1,700 Japon da, hastalık bulaştırılmış pireleri ve diğer malzemeleri Çin topraklarına bırakırken yanlışlıkla bu hastalıklara yakalandılar ve hayatlarını kaybettiler.

İkinci Dünya Savaşı'nın son dönemlerinde ABD'nin Kaliforniya Eyaleti'ndeki San Diego şehrine biyolojik saldırı düzenlenerek veba bulaştırılması planlanıyordu. Bu saldırının 22 Eylül 1945'te gerçekleştirilmesi planlanıyordu ancak Japonya, bu tarihten beş hafta önce teslim oldu ve savaştan çekildi.

Mahkûmlar ve kurbanlar

A.S. Wells'e göre kurbanların çoğunluğu Çinli (haydutluk ve komünistlikle suçlananlar da dahil), Koreli ve Ruslardan oluşuyordu; ayrıca aralarında az sayıda Avrupalı, Amerikalı ve Avustralyalı savaş esirleri de vardı.

731. Birim'de deneylere tabi tutulan kurbanların çoğunluğunu Çinliler oluşturmakta, Çinlileri ise Sovyetler takip etmekteydi; geri kalan küçük bir yüzde de Moğol, Koreli ve diğer savaş esirlerinden oluşmaktaydı. Pingfang kampında hayatını kaybeden kurbanların yaklaşık yüzde 70'i Çinli (sivil ve asker) yaklaşık yüzde 30'u Sovyet'ti. Geri kalanlar ise Japon İmparatorluğu'nun sömürgesi durumunda olan Güneydoğu Asyalılar ve Pasifik Adaları sakinleriydi; çok az sayıda da müttefik ordularına mensup savaş esirleri bulunuyordu.

İngiliz Kraliyet Ordusu'nda yarbay olarak görev yapan Robert Peaty (1903-1989), bu dönemle ilgili bilgilerin de yer aldığı ve bugün NARA (National Archives and Records Administration) arşivlerinde bulunan gizli bir günlük tuttu. Bu günlüğün bazı önemli bölümleri, bugün Kew'de yer alan Birleşik Krallık Ulusal Arşivi'nde incelenebiliyor. İmparatorluk Savaş Müzesi tarafından Robert Peaty ile 1981 yılında yapılan bir röportajın ses kayıtları da müzenin arşivinde saklanmaktadır.

731. Birim'in Tanınmış Üyeleri

• Korgeneral Shiro Ishii
• Yarbay Ryoichi Naito, Green Cross ilaç şirketinin kurucusu
• Masaji Kitano
• Yoshio Shinozuka
• Yasuji Kaneko

Bölümler

731. Birim, sekiz farklı bölümden oluşuyordu:

• Bölüm 1: İnsanlar üzerinde hıyarcıklı veba, kolera, şarbon, verem ve tifo hastalıklarıyla ilgili deneylerden sorumluydu. Bölüm bünyesinde, deneylerde kullanılacak olan 300'den fazla mahkûmun barınabileceği bir hapishane mevcuttu.
• Bölüm 2: Biyolojik silahlar ve bu silahların kullanımını (fırlatılması, atılması vs) sağlayacak olan düzeneklerin geliştirilmesinden sorumluydu.
• Bölüm 3: Hastalıklı virüsleri/mikropları taşıyacak olan bombaların ya da diğer taşıyıcı ekipmanların üretiminden sorumluydu.
• Bölüm 4: Bakteri üretim ve depolama merkezi olarak görev yaptı.
• Bölüm 5: Personel eğitimlerinden sorumluydu.
• Bölüm 6–8: Gerekli ekipmanların ve sağlık hizmetlerinin sağlanması ile 731. Birim'in yönetiminden sorumluydu.

Tesisler

Harbin biyolojik silah tesisleri, günümüzde ziyaretçilere açıktır.

Toplamda yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alan üzerine kurulu olan 731. Birim tesisleri, 150'den fazla bina ve çeşitli fabrikalardan oluşuyordu. Binalar, bombardımanlardan mümkün olduğunca az etkilenecek şekilde tasarlanmıştı. Pire üretmek amacıyla 4500 civarında konteynırın yer aldığı tesislerde, bu pireleri birer biyolojik silaha çevirecek olan yaklaşık 1800 konteynır ve kimyasalların hazırlanması için de 6 adet kazan bulunuyordu. Toplam 30 kilogram hıyarcıklı veba bakterisinin üretimi, yalnızca birkaç gün alıyordu.

731. Birim'in önceden kullandığı tesislerden bazıları, bugün Çin endüstrisi tarafından kullanıyor. Tesislerin bir kısmı ise korunmuş durumda ve bugün Çin Savaş Müzesi olarak ziyaretçilere açık.

Tokyo

Tokyo'nun Shinjuku Bölgesi'nde 731. Birim'e ait, tıbbi eğitim veren bir okul ve araştırma tesisi bulunuyordu. Savaş sırasında bu okulda görev yapan hemşirelerden biri olan Toyo Ishii, 2006 yılında yaptığı açıklamalarla, 1945 yılında Japonya'nın teslim oluşunun hemen ardından, tesislerde can veren mahkûmların cesetlerinin ya da vücut parçalarının tesisin arazisine gömülmesine yardım ettiğini itiraf etti. 2011 yılının Şubat ayında ise Sağlık Bakanlığı, tesisin arazisinde kazı çalışmalarına başladı.

Çin, yapılan kazılarda bulunan insan kalıntılarından DNA örnekleri istedi. 731. Birim tarafından işlenen savaş ve insanlık suçlarını hiçbir zaman resmi olarak kabul etmeyen Japon hükûmeti ise bu talebi reddetti.

Guangzhou

8604. Birim'in merkezi, günümüzde Sun Yat-sen Üniversitesi'nin kuzey kampüsünde kütüphane olarak kullanılıyor.

Japon Güney Çin Bölgesi Ordusu tarafından yönetilen 8604. Birim, Guangzhou'da bulunuyordu. Bu birim, insanların gıdadan ve sudan yoksun bırakıldığı ve sonuçlarının incelendiği deneyler yaptı.İçme ya da kullanma suyu yoluyla yayılan tifüs hastalığıyla ilgili deneyler de yine bu birim tarafından gerçekleştirildi. Savaş sonrasında edinilen bilgilere göre burası aynı zamanda hastalık bulaştırılmak suretiyle deneylerde kullanılacak olan sıçanların da üretim merkeziydi.

Bağlı Olunan Birimler

731. Birim, Salgın Hastalıkları Önleme ve Su Arıtma Merkezi'ne bağlı bir birimdi.

Teslim Olma ve Dokunulmazlık

Günümüzde bölgedeki bilgi tabelası

731. Birim'in faaliyetleri, savaşın sonuna kadar devam etti. Elde edilen biyolojik silah tecrübesi Ishii tarafından 1944 Mayıs'ından sonra Pasifik cephesinde kullanılmak istense de bu talep hiçbir zaman rağbet görmedi.

Kanıtların İmha Edilmesi

Kızıl Ordu'nun Ağustos 1945'teki müdahalesiyle birlikte 731. Birim'deki tüm faaliyetler bir anda durdu ve burada çalışanlarla aileleri Japonya'ya kaçtı.

Shiro Ishii, 731. Birim'de görev yapanları, buradaki faaliyetlerine ait tüm bilgilerin sır olarak kalması ve kendileriyle birlikte mezara gitmeleri konusunda uyardı. Bu sırrı saklama konusunda başarısız olurlarsa da savaştan sonra her birini bulma ve Japonya'da kamu görevinde bulunmalarını engellemekle tehdit etti. Geriye kalan üyelerin yakalanması durumunda intihar etmelerini kolaylaştırmak içinse içinde potasyum siyanür bulunan küçük şişeler hazırlandı.

İshii'nin emrindeki seçkin Japon birlikleri, kanıtları yok etmek için tesisleri ve tesislerde bulunan tertibatı tahrip etmeye çalıştı ancak tesisler savaş şartlarında ayakta kalacak şekilde inşa edildiği için tahrip etme işlemi tam anlamıyla başarıya ulaşmadı.

ABD Tarafından Sağlanan Dokunulmazlık

Japonya'nın teslim olmasının ardından Amerikalı Yarbay Murray Sanders, Amerikan gemisi Sturgess vasıtasıyla Eylül 1945'te Yokohama'ya gitti. Japonya'nın biyolojik silahlarla ilgili faaliyetlerini araştırmakla görevlendirilen Yarbay Sanders, oldukça önemli bir mikrobiyolog ve aynı zamanda da Amerikan Ordusu'nun biyolojik silahlarla ilgili çalışmalar yürüten biriminin bir üyesiydi; ancak Japonya'ya ayak bastığı sırada 731. Birim'in faaliyetlerinden haberdar değildi. Sonrasında da Sanders'in Japonlardan bilgi alması kolay olmadı; ta ki onları Sovyetlere teslim etmekle tehdit edene kadar. Sovyet yargısının önüne çıkmak istemeyen Japonlar, bu son derece etkili tehdidin ertesi sabahında Sanders'e, Japonların biyolojik savaş faaliyetlerine yer verilen bir belge ulaştırdılar. Sanders bu bilgileri, Japonya'nın savaş sonrası yeniden yapılandırılmasından sorumlu olan General Douglas MacArthur'a götürdü. MacArthur da Japon muhbirlerle bir anlaşma yaptı. Bu anlaşmaya göre 731. Birim'in fizikçilerine (liderleri de dahil) dokunulmazlık verilecek, bunun karşılığında da 731. Birim'in biyolojik savaş ve insan deneyleri hakkındaki tecrübeleri ABD ile paylaşılacak, ancak diğer müttefik ülkeleriyle bilgi paylaşımı yapılmayacaktı. ABD 731. Birim'in elindeki bilgilere çok değer veriyordu ve başta Sovyetler olmak üzere diğer ülkelerin biyolojik savaşla ilgili bilgilere ulaşmasını istemiyordu. Bunun da etkisiyle 731. Birim'in eski çalışanları, Amerikan işgal yetkilileri tarafından gözetlendi, postaları okundu ve zaman zaman da sansüre maruz kaldı.

731. Birim'in yaptığı çalışmalar, Tokyo Savaş Suçları Mahkemesi'nde sadece bir defa, o da Çinli sivillere zehirli serum verilmesiyle ilgili olarak Ağustos 1946'da gündeme geldi. Çinlileri savunmak amacıyla duruşmalara katılan Amerikalı David Sutton tarafından öne sürülen bu iddia, şüpheli ve doğruluğu kesinleşmemiş bir iddia olarak görüldü ve mahkeme başkanı Sir William Webb tarafından delil yetersizliğinden dolayı reddedildi. Konu üzerindeki ısrarını sürdürmeyen David Sutton'ın, o dönemde muhtemelen 731. Birim'in faaliyetlerinden habersiz olduğuna ve bu iddiayı bilinçli olarak öne sürmediğine inanılıyor.

Sovyetler Birliği'ndeki Yargılamalar

Sovyetler Birliği Tokyo'daki yargılamalar sırasında sessizliğini korusa da sonrasında Habarovsk Savaş Suçları Yargılamaları sırasında konunun peşini bırakmadı. Bu mahkemelerde 721. Birim'in yanı sıra buraya bağlı olarak faaliyet gösteren Nanjing'deki 1644. Birim ve Changchun'daki 100. Birim'den 12 üst düzey asker ve araştırmacı yargılandı. Mançurya'yı işgal eden Kwantung Ordusu'nun komutanı General Otozo Yamada da yargılananlar arasındaydı.

Savaş suçu işleme suçlamasıyla yakalanan Japon sanıkların davası, Aralık 1949'da Habarovsk'ta görüldü. Mahkeme tutanaklarının önemli bir bölümü ertesi yıl, Moskova'da yabancı dillerde yayın yapan bir yayınevi tarafından İngilizce de dahil olmak üzere farklı dillerde yayımlandı. Yargılamalarda başsavcı sıfatıyla yer alan Lev Smirnov, aynı zamanda Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi'ne Sovyetler Birliği'ni temsilen katılan en önemli savcılardan biriydi. Habarovsk'ta suçlu bulunan Japon doktorlar ve askerler, cezalarını Sibirya'daki esir çalışma kamplarında geçirecek şekilde 2 ila 25 yıl arasında cezalar aldılar. Amerika Birleşik Devletleri, mahkeme tarafından verilen bu cezaların komünizm propagandası olduğunu iddia ederek kararı kabul etmedi. Yine de verilen cezalar Sovyetler Birliği standartlarına göre beklenmedik ölçüde hafifti. Mahkûmlardan birisi cezasını çektikten sonra 1950'li yıllarda Japonya'ya dönerken geri kalan mahkûmlar hücrelerinde intihar ettiler.

Amerikalı makamlar, bu dava aracılığıyla komünizm propagandası yapıldığı yönündeki suçlamalarına ek olarak Sovyetler'i, dünyanın dikkatini ellerindeki yüz binlerce Japon savaş esirine yapılan muamelelerden uzaklaştırmakla suçladı. Diğer yandan da Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri'ni Japonya'nın elindeki biyolojik savaş tecrübesi ve insanlar üzerinde yapılan deneylerle ilgili bilgilerin kendilerine aktarılması karşılığında Japon savaş suçlularına hoşgörü göstermekle suçladı. İronik bir şekilde her iki tarafın da iddiaları doğruydu. Sovyetler Birliği'nin de biyolojik savaş ve insan deneyleri konusundaki bilgi alışverişi karşılığında Japon savaş suçlularına yargılamalar sırasında ayrıcalık tanıdığına inanılıyor. Buna kanıt olarak da Mançurya'daki 731. Birim tesislerinde kullanılan dokümanların, Sverdlovsk'taki Sovyetler Birliği'ne ait biyolojik silah tesislerinde bulunması gösteriliyor.

II. Dünya Savaşı'ndan Sonra

İşgal Altındaki Sessizlik Dönemi

Bahsedildiği gibi 731. Birim ve benzer diğer birimlerin üyeleri, Amerikan işgali altında geçen süreçte serbest bırakıldılar. İkinci Dünya Savaşı yıllarında 1644. Birim'de çalışan Masami Kitaoka, savaştan sonra 1947'den 1956'ya kadar Japonya Ulusal Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde çalışmalarına devam etti. Bazı Japon vatandaşlarını iradeleri dışında insan deneylerinde kullanan Kitaoka, hapishane mahkûmlarına riketsiya bulaştırdı ve akıl hastaları üzerinde de tifüs hastalığıyla ilgili denemeler yaptı.

İşgal Sonrası Japon Medyasının Konuya İlgisi ve Tartışmalar

731. Birim'in faaliyetleriyle ilgili tartışmalar Japonya'da, 1950'li yıllarda, ABD işgali bittikten sonra başladı. 1952 yılında Nagoya Şehri Çocuk Hastalıkları Hastanesi'nde insanlar üzerinde gerçekleştirilen deneyler ve bu deneylerin bir kişinin ölümüyle sonuçlanması şeklindeki olaylar dizisi, 731. Birim'in eski çalışanlarıyla ilişkilendirildi. Sonraki yıllarda da bazı gazeteciler, cezası hükûmet tarafından Sadamichi Hirasawa'ya kesilen cinayetlerin de aslında 731. Birim üyeleri tarafından işlenmiş olabileceğinden şüphelendiler. Japon yazar Shusaku Endo'nun 1958 yılında yayımladığı ve insanlar üzerinde yapılan deneyleri konu alan "The Sea and Poison" (Deniz ve Zehir) adlı kitabının da gerçek olayları yansıttığı düşünülmektedir.

Yazar Seiichi Morimura, 1981'de "The Devil's Gluttony" (Şeytanın Açgözlülüğü) adlı eserini yayınladı; bu kitabı 1983'te yayımlanan ve önceki kitabın devamı niteğindeki "The Devil's Gluttony: A Sequel" izledi. Bu kitaplar, 731. Birim'in operasyonları hakkındaki gerçek bilgileri verdikleri iddiasındaydılar. Ancak 100. Birim'de yaşanan bazı olayların 731. Birim'de yaşanmış gibi anlatılması ve 100. Birim'e ait bazı fotoğrafların 731. Birim'e atfedilmesi, kitaptaki bilgilerin güvenilirliğinin sorgulanmasına neden oldu.

Çin'de insanların canlı canlı kesilerek deneylere tabi tutulduğuna dair birinci ağızdan ilk tanıklık, 1981'de Ken Yuasa tarafından yapıldı. Bu bir başlangıç oldu ve ardından Japonya'da, olayların daha derinlemesine aydınlatılmasını sağlayan tanıklara ulaşıldı. 2001 yılında çekilen "Japanese Devils" (Japon Şeytanları) adlı belgesel de büyük oranda, Çin hükûmeti tarafından hapsedilip sonradan serbest bırakılan 14 farklı 731. Birim üyesiyle yapılan röportajlardan oluşuyordu.

Kaynakça

1. ^ Kristof, Nicholas D. (17 Mart 1995). "Unmasking Horror – A special report. Japan Confronting Gruesome War Atrocity". The New York Times. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
2. ^ Watts, Jonathan (28 Ağustos 2002). "Japan guilty of germ warfare against thousands of Chinese". The Guardian. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; trialmaterials isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
4. ^ . osaka-cu.ac.jp. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017. 
5. ^ . Materials on the Trial of Former Servicemen of the Japanese Army Charged with Manufacturing and Employing Biological Weapons, Moscow: Foreign Languages Publishing House, 1950. p. 117
6. ^ Yuki Tanaka, Hidden Horrors, Westviewpress, 1996, p.138
7. ^ . chinafile.com. 4 Haziran 2015. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
8. ^ . korea-np.co.jp. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
9. ^ . 6 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
10. ^ . 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017. 
11. ^ ^{a b c} Hal Gold, Unit 731 Testimony, 2003, p. 109
12. ^ The World: Revisiting World War II Atrocities; Comparing the Unspeakable to the Unthinkable 21 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. New York Times
13. ^ Harris, S.H. (2002) Factories of Death. Japanese Biological Warfare, 1932—1945, and the American Cover-up, revised edn. Routledge, New York, U.S.
14. ^ Williams, Peter, and Wallace, David (1989). Unit 731. Grafton Books, p. 44.
15. ^ Harris, Sheldon H. (1994). Factories of Death: Japanese Biological Warfare 1932-45 and the American Cover-Up. California State University, Northridge: Routledge. ss. 26-33. ISBN . Page 26: Zhong Ma Prison Camp's creation; Page 33: Pingfang site's creation. 
16. ^ Yuki Tanaka, Hidden Horrors, 1996, p.136
17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2017. 
18. ^ "YouTube ＮＨＫスペシャル 「731部隊の真実～エリート医学者と人体実験～」". 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2017. 
19. ^ Cook, Haruko Taya; Cook, Theodore F. (1992). Japan at war : an oral history (1 bas.). New York, NY: New Press. ss. 162. ISBN . 
20. ^ Harris, S.H. (2002). Factories of Death: Japanese Biological Warfare, 1932-1945, and the American Cover-up. Routledge. s. 83. ISBN . 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017. 
21. ^ Harris, S.H. (2002). Factories of Death: Japanese Biological Warfare, 1932-1945, and the American Cover-up. Routledge. s. 334. ISBN . 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017. 
22. ^ Tamura, Yoshio (1992). "Demons from the East: Unit 731". Cook, Haruko Taya; Cook, Theodore F. (Ed.). Japan at War: An Oral History. New York: The New Press. s. 161. 
23. ^ ^{a b} Richard Lloyd Parry (25 Şubat 2007). "Dissect them alive: order not to be disobeyed". Londra: Times Online. 23 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
24. ^ . 19 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2004. 
25. ^ Nicholas D. Kristof New York Times, March 17, 1995. "Unmasking Horror: A special report. Japan Confronting Gruesome War Atrocity" 17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
26. ^ Kristof, Nicholar D. (17 Mart 1995). "Unmasking Horror — A special report. Japan Confronting Gruesome War Atrocity". New York Times. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
27. ^ Hongo, Jun (24 Ekim 2007). "Vivisectionist recalls his day of reckoning". 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2017 – Japan Times Online vasıtasıyla. 
28. ^ "Pure Evil: Wartime Japanese Doctor Had No Regard for Human Suffering". Medical Bag (İngilizce). 28 Mayıs 2014. 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
29. ^ . mtholyoke.edu. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
30. ^ Christopher Hudson (2 Mart 2007). "Doctors of Depravity". Daily Mail. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
31. ^ Video 21 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . adapted from "Biological Warfare & Terrorism: The Military and Public Health Response", Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved October 21, 2007
32. ^ Barenblatt, Daniel. A Plague Upon Humanity: the Secret Genocide of Axis Japan's Germ Warfare Operation, HarperCollins, 2004.
33. ^ Kevin Baird, "War Crimes in Japan-Occupied Indonesia: Unraveling the Persecution of Achmad Mochtar 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", The Asia-Pacific Journal, Vol. 14, Issue 1, No. 3, January 1, 2016.
34. ^ Kristof, Nicholas D. "Unmasking Horror – A special report.; Japan Confronting Gruesome War Atrocity" The New York Times(1995)
35. ^ Gold, Hal (2004). Unit 731: Testimony. Tuttle Publishing. 
36. ^ ^{a b} Gold, Hal (2011). Unit 731: Testimony. New York: Tuttle Publishing. s. 166. ISBN . 
37. ^ Monchinski, Tony (2008). Critical Pedagogy and the Everyday Classroom. Volumen 3 de Explorations of Educational Purpose. Springer, p. 57.
38. ^ Neuman, William Lawrence (2008). Understanding Research. Pearson/Allyn and Bacon, p. 65.
39. ^ . Advocacy & Intelligence Index For POWs-MIAs Archives. 2001. 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2010. 
40. ^ Review of the studies on Germ Warfare 19 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tien-wei Wu A Preliminary Review of Studies of Japanese Biological Warfare and Unit 731 in the United States
41. ^ Sheldon Harris, Factories of Death (London, Routledge, 1994)
42. ^ David C. Rapoport. "Terrorism and Weapons of the Apocalypse". In James M. Ludes, Henry Sokolski (eds.), Twenty-First Century Weapons Proliferation: Are We Ready? Routledge, 2001. pp. 19, 29
43. ^ Naomi Baumslag, Murderous Medicine: Nazi Doctors, Human Experimentation, and Typhus, 2005, p.207
44. ^ "Weapons of Mass Destruction: Plague as Biological Weapons Agent". GlobalSecurity.org. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2014. 
45. ^ Amy Stewart (25 Nisan 2011). "Where To Find The World's Most 'Wicked Bugs': Fleas". National Public Radio. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
46. ^ Russell Working (5 Haziran 2001). "The trial of Unit 731". The Japan Times. 26 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
47. ^ Wells, A.S. (2009). The A to Z of World War II: The War Against Japan. The A to Z Guide Series. Scarecrow Press. s. 42. ISBN . 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017. 
48. ^ Buruma, Ian (4 Haziran 2015). . www.chinafile.com. The New York Review of Books. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
49. ^ , accessed 17 Dec 2007
50. ^ Robert Peaty (18 Eylül 1947). "Diary Whilst A P.O.W. [Prisoner of War] At Mukden, Manchuria". The U.S. National Archives and Records Administration. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
51. ^ . UK National Archives. 18 Nisan 1946. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
52. ^ "Audio recording of interview with Robert Peaty on five reels". Imperial War Museum. 22 Nisan 1981. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016. 
53. ^ . 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2015. 
54. ^ {{Kitap kaynağı|soyadı1 = Gold|ad1 = Hal|başlık = Unit 731 Testimony.|tarih = 2011|yayıncı = Tuttle Pub.|yer= New York|isbn = 9781462900824|sayfalar =166|basım=1.1
55. ^ {{Kitap kaynağı|soyadı1=Gold|ad1=Hal|başlık=Unit 731 Testimony.|tarih=2011|yayıncı=Tuttle Pub.|yer=New York|isbn=9781462900824|sayfa=96|basım=1.1
56. ^ {{Kitap kaynağı|soyadı1=Gold|ad1=Hal|başlık=Unit 731 Testimony.|tarih=2011|yayıncı=Tuttle Pub.|yer=New York|isbn=9781462900824|sayfa=97|basım=1.1
57. ^ BBC News – Unit 731: Japan's biological force. 29 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
58. ^ Kyodo News, "Occupation censored Unit 731 ex-members' mail: secret paper 5 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", , February 10, 2010, p. 3.
59. ^ Materials on the Trial of Former Servicemen of the Japanese Army Charged with Manufacturing and Employing Bacteriological Weapons (Moscow: Foreign Languages Publishing House, 1950). (French language: Documents relatifs au procès des anciens Militaires de l'Armée Japonaise accusés d'avoir préparé et employé l'Arme Bactériologique / Japanese language: 細菌戦用兵器ノ準備及ビ使用ノ廉デ起訴サレタ元日本軍軍人ノ事件ニ関スル公判書類 / Chinese language: 前日本陸軍軍人因準備和使用細菌武器被控案審判材料)
60. ^ Takashi Tsuchiya. "The Imperial Japanese Experiments in China". The Oxford Textbook of Clinical Research Ethics, pp, 35, 42. Oxford University Press, 2011.
61. ^ . 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017. 
62. ^ and S. Handelman. . 1999. Delta (2000) .
63. ^ 日本弁護士連合会『人権白書昭和43年版』日本弁護士連合会、1968年、pp.126–134
64. ^ 日本弁護士連合会『人権白書昭和43年版』日本弁護士連合会、1968年、pp.134–136；高杉晋吾『七三一部隊細菌戦の医師を追え』徳間書店、1982年、pp.94–111; 保護施設収容者に対する人権擁護に関する件（決議） 27 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
65. ^ Nozaki, Yoshiko (2000). Textbook controversy and the production of public truth: Japanese education, nationalism, and Saburo Ienaga's court challenges. University of Wisconsin—Madison. ss. 300, 381. 
66. ^ Keiichi Tsuneishi (1995). 『七三一部隊 生物兵器犯罪の真実』 講談社現代新書. s. 171. ISBN . 
67. ^ 田辺敏雄 『検証 旧日本軍の「悪行」―歪められた歴史像を見直す』 自由社

Dış bağlantılar

• The Nazi War Crimes and Japanese Imperial Government Records Interagency Working Group (IWG) 5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — The U.S. National Archives and Records Administration (NARA).
• History of Japan's biological weapons program4 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — The Federation of American Scientists (FAS).
• History of United States' biological weapons program17 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — The Federation of American Scientists (FAS).
•  — an internet gathering place for news and emerging information about Japan's human experiment and biological warfare program of the 1930s and '40s, commonly known in shorthand as "Unit 731".
•  — information site.
• Unit 731, Nightmare in Manchuria, a World Justice documentary, [1] 10 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .