Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin . Federal hükûmet (veya yönetim), üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.
Formasyon | 1789 | )
---|---|
Kuruluş belgesi | Amerika Birleşik Devletleri Anayasası |
Bölgesi | Amerika Birleşik Devletleri |
Yasama organı | |
Meclis | Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi |
Konum | Amerikan Kongre binası |
Yönetim birimi | |
Yönetici | Başkan |
Atanan | Seçiciler Kurulu |
Ana merkez | Beyaz Saray |
Ana organ | Federal Hükümet |
Birim | 15 |
Adli birim | |
Mahkeme | Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi |
Koltuk | Yüce Mahkeme Binası |
Birleşik Devletlerin yönetim merkezi Washington, DC'de yer alır, bu coğrafi bölge hiçbir eyalete ait değildir. Bu yüzden Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti için "Washington" tabiri yaygın olarak kullanılır.
Bu metinde hükûmet sözcüğü "bakanlar kurulu" anlamında değil, bir ülkeyi yöneten kuruluşlar anlamında ve "yönetim" sözcüğü ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır.
Tarih
Birleşik Devletler hükûmetinin ana hatları anayasasında özetlenmiştir. Hükûmetin 1789'da kurulması ile ABD, dünyanın ilk modern millî anayasal cumhuriyetlerinden biri olmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nda belirtildiği üzere, Birleşik Devletler hükûmeti federalizm esası üzerine kurulmuştur, siyasi güç, federal hükûmet ile eyalet hükûmetleri arasında bölüşülmüştür. Amerikan federalizminin ayrıntıları (federal hükûmetin hangi güçlere sahip olması gerektiği ve bu güçlerin nasıl uygulanması gerektiği de dahil olmak üzere), Anayasa'nın kabulünden beri tartışılagelmiştir. Bazıları kapsamlı bir federal gücü savunurken, başkalarının görüşüne göre, kişiler, eyaletler ve diğer tanımlanmış varlıklara kıyasla, merkezi hükûmet daha sınırlı bir role sahip olmalıdır.
Amerikan İç Savaşı'ndan beri, federal hükûmetin gücü genelde artmıştır. Ancak, yasama organının daha baskın olduğu belli dönemler de olmuştur (örneğin, İç Savaşı takip eden on yıllarda). Keza, yasama, yürütme erki veya anayasa ilkelerinin hâkimlerce yorumlanması yoluyla, eyalet hakları savunucularının federal gücü sınırlamayı başardığı dönemler de olmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'ndaki kuramsal esaslardan biri, Amerikan hükûmetinin üç organının (yürütme, yasama ve yargı) güçleri ve sorumlulukları arasında "kontrol ve dengeler" (İngilizce tabiriyle "checks and balances") olmasıdır. Örneğin, Kongre (yasama organı), yasa yapma gücüne sahip olmasına karşın, yürütme (Başkan) herhangi bir yasayı veto edebilir, onun bu eylemi de Kongre tarafından geçersiz kılınabilir. Başkan ülkenin en yüksek yargı otoritesine (Anayasa Mahkemesi) hâkimleri atar, ama atanan bu hâkimlerin Kongre tarafından onaylanması gerekir. Anayasa Mahkemesi de, Kongre tarafından geçirilen herhangi bir yasayı "anayasaya aykırı" bulup geçersiz kılabilir. Bu ve diğer örnekler aşağıdaki metinde incelenmektedir.
Yasama organı
Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, federal hükûmetin yasama organıdır. Kongre çift meclislidir, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi ve Senato'sundan oluşur.
Kongre'nin güçleri
Anayasa, Kongre'ye çeşitli güçler vermiştir. I. Maddenin 8. Bölümünde sıralandığı üzere, bunlar, vergi koyma ve toplama; para basma ve değerini düzenleme; kalpazanlık için ceza belirleme, posta hizmetleri ve yollar sağlamak, patent vermek yoluyla bilimin gelişmesini teşvik etmek, Anayasa Mahkemesi'nin altında yer alan mahkemeleri kurmak, korsanlık ve ağır suçlara karşı savaşmak; savaş ilan etmek; kurmak ve onu idame ettirmek; donanma kurmak ve onu idame ettirmek; kara ve deniz güçlerinin düzenlenmesi için kurallar yapmak, finanse etmek, onları silahlandırmak ve onların disiplinini sağlamak; Columbia Bölgesi (District of Columbia) için özel yasa yapmak ve kendisine ait bu güçleri kullanabilmek için gerekli kanunları yapmaktır. Birleşik Devletler'in kurulduğundan beri geçen iki yüzyılı aşkın süre zarfında federal hükûmet organlarının güçlerinin sınırları hakkında pek çok ihtilaf çıkmıştır. Bu ihtilaflar çoğu zaman davaların konusu olmuş ve en nihayetinde Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi'nde çözümlenmiştir.
Kongre'nin bileşimi
Temsilciler Meclisi
Temsilciler Meclisi (İng. House of Representatives) hâlen 435 temsilciden oluşur, bunların her biri bir (congressional district) temsil eder. Her eyaletin Meclis'te sahip olduğu temsilci sayısı, o eyaletin ile belirlenmiş olan nüfusuna dayalıdır. 435 temsilcinin hepsi ikişer yıl görev yapar. Her eyaletin Meclis'te en az bir temsilcisi olmalıdır. Temsilci seçilebilmek için bir kişinin en az 25 yaşında olması ve en az yedi yıldır Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olması gerekmektedir. Bir temsilcinin kaç kere seçilebileceğine dair bir sınırlama yoktur. 435 oy veren temsilciye ek olarak altı tane oy vermeyen temsilci vardır, bunlar beş delege ve bir mukim görevlidir (). Beş delege, Columbia Bölgesi, Guam, Virgin Adaları, Amerikan Samoa ve Kuzey Mariana Adaları Komonvelti'nden (Commonwealth of the Northern Mariana Islands) gelir, ise Porto Riko'dan.
Senato
Temsilciler Meclisi'nden farklı olarak, Senato'da her eyaletten iki senatör bulunur, eyaletin nüfusundan bağımsız olarak. Hâlen 100 senatör vardır (50 eyaletten ikişer tane), her biri altı yıl için görev yapar. Senatörlerin yaklaşık üçte biri her iki yılda bir yeniden seçime tâbi olur.
Farklı güçler
Meclis ve Senatonun her birinin kendine has güçleri vardır. Örneğin, Başkan tarafından yapılan çoğu atama (kabine yetkilileri ve bakanları, federal hâkimler, Amerika Birleşik Devletleri askeri subayları ve yabancı ülkelere sefirler) Senato tarafından onaylanır (Anayasa'da ifade edildiği şekliyle "tavsiye eder ve rıza verir"). Gelir elde etmeyi amaçlayan tüm yasalar Temsilciler Meclisi'nden kaynaklanmalıdır. Herhangi bir yasanın geçmesi için her iki meclis tarafından onaylanması gerekir, ama onun kanunlaşması için ayrıca Başkan tarafında imzalanması gerekir. Eğer Başkan kanunu veto ederse, Kongre'nin her iki meclisi kanunu ile yeniden geçirebilirler, bu durumda Başkanın imzası olmadan yasa kanunlaşır. Kongre'nin güçleri Anayasa'da sayılanlarla sınırlıdır; tüm diğer güçler eyaletler ve halka aittir. Anayasa'da ayrıca bir "" ("Necessary and Proper Clause") vardır, bu madde Kongre'ye "belirtilen güçlerin uygulanması için gerekli ve uygun olan her kanunu yapma" yetkisi verir. Temsilciler Meclisi ve Senato üyeleri geldikleri eyaletlerde ile seçilirler, bunun istisnası Louisiana ve Washington eyaletleridir, bunlarda vardır.
Federal yetkililerin görevden alınması
Kongre'nin Başkan, federal hâkim ve diğer federal yetkilileri görevden alma gücü vardır. Temsilciler Meclisi ve Senato'nun bu süreçte farklı rolleri vardır. Temsilciler Meclisi önce yetkiliyi suçlamak (İngilizce "impeach") için oylama yapar. Sonra, Senato'da bir yargılama yapılıp yetkilinin görevinden alınmasının gereği kararlaştırılır.
Kongre prosedürleri
Amerika Birleşik Devletleri Anayasa'sını 1. Maddesi'nin 2. Bölümünün 2. paragrafı, Kongre'nin her iki meclisine de "toplanma kurallarını belirleme" yetkisini verir. Bu hüküm sayesinde oluşmuştur, bunlar yasa metinlerini hazırlar ve millî meselelerle ilgili meclis tahkikatları yürütürler. 'de (2003-2009) Meclis'te 19 ve Senato'da 17 daimi komite bulunmaktaydı, bunlara ilaveten, her iki meclisten üyeleri olan dört daimi komite daha vardı, bunlar Kongre Kütüphanesi, para basımı, vergilendirme ve ekonomiyi denetliyordu. Ayrıca her meclis belli problemleri incelemek için özel veya seçme, komiteler atayabilir. Günümüzde kongenin iş yükünün büyük bir kısmı alt komiteler tarafından yürütülmektedir, bu alt komitlerin sayısı 150'den fazladır.
Kongre'nin Güçleri
Kongre gözetimi
Kongre gözetiminin amacı, ziyan ve sahteciliği engellemek, ve kişisel hakları korumak, yürütme nin kanunlara riayetini sağlamak, kanun yapmak ve kamuyu eğitmek için bilgi toplamak ve yürütmenin performansının değerlendirmektir.
Kabine bakanlıkları, idarî daireler, denetim komisyonları ve başkanlık üzerinde etki sahibidir.
Kongrenin gözetimi çeşitli biçimlerde olabilir:
- Komite tahkikatları ve oturumları.
- Başkan ile resmî görüşme ve onun sunduğu raporlar.
- Başkanlık atamaları ve antalşmalar için Senato öneri ve onayları.
- Temsilciler Meclisi (impeachment) ve onu izleyen Senato yargılaması.
- Başkan'ın görevinin yapamaz hâle gelmesi veya Başkan Yardımcısı makamının boşalması halinde, 'ne göre Meclis ve Senato toplantıları.
- Yasamacıla ve yürütme yetkilileri arasındaki gayriresmî buluşmalar
Yürütme organı
Federal hükûmetin yürütme gücü Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından taşınır. ama o, bu gücünü genelde Kabine üyeleri ve diğer yetkililere aktarır.Amerika Birleşik Devletleri başkanı ve Başkan Yardımcısı iki kişilik bir aday takımı (running ) olarak, tarafından seçilir. Seçmenler Kurulu'nda her eyalete (Columbia Bölgesi de dahil olmak üzere), Kongre'nin her iki meclisindeki temsil gücüyle orantılı olarak belli sayıda sandalye tahsis edilmiştir. Başkan, iki kez dört yıllık görev süresi ile sınırlıdır (bunlar peşpeşe olmak zorunda değildir), veya, eğer seçim değil de görev devralma yoluyla Başkan olduysa, Başkan olarak görev başında iki yıldan uzun bulunduysa bunu takiben ancak bir dört yıllık süre için daha seçilebilir.
Başkan
Yönetimin yürütme organı Başkan ve Başkan'ın yetkilendirdiği kişilerden oluşur. Başkan hem devlet başkanı hem başbakandır, ayrıca Başkomutan ve baş diplomattır. Anayasa'ya göre Başkan, "kanunlara sadık kalındığına dikkat etmeli" ve "Anayasa'yı muhafaza etmeli, korumalı ve savunmalıdır". Başkan, federal yönetimin yürütme organının başında yer alır. 5 milyon kişiden oluşan bu teşkilatın içinde 1 milyon aktif askerî personel ve 600.000 posta hizmeti görevlisi vardır. Şu anki Başkan olan Joe Biden, Amerika Birleşik Devletleri tarihinin 46. Başkanıdır.
Başkan, Kongre tarafından geçirilmiş olan yasaları imzalayarak yürürlüğe koyar veya onu (veto edebilir). Veto etmesi hâlinde onun kanunlaşmasını engeller. Eğer kongrenin iki meclisinin toplam üçte ikisi onun vetosunu geçersiz kılarsa başkanın yaptığı veto geçersiz sayılır ve kanun yürürlüğe girer. Başkan, tek başına yabancı ülkelerle antlaşmalar imzalayabilir. Ancak, uluslararası antlaşmaların için Senato'nun üçte ikilik çoğunluğunun desteği gerekir. Başkan, ihanet, rüşvet ve diğer büyük suç ve kabahatler konusunda Temsilciler Meclisi tarafından Senatonun üçte ikilik oyu ile görevden alınabilir. Başkan veya kararı alamaz. Başkan, federal hükûmete karşı suç işlemekten hüküm giymiş kişileri affedebilir (suçlama süreciyle görevden alınan yetkililer hariç), verebilir ve (Senato'nun onayı ile) Anayasa Mahkemesi başhâkimleri ve federal hâkimleri atayabilir.
Başkan Yardımcısı
Başkan Yardımcısı, yönetimdeki ikinci en yüksek yürütme yetkilisidir. başta yer alan Başkan Yardımcısı, Başkan'ın ölümü, istifası veya görevden alınması durumunda Başkan olur; bu durum Amerika Birleşik Devletleri tarihinde dokuz kere meydana gelmiştir. Anayasa'ya göre Başkan Yardımcısı olur. Bu özelliğinden dolayı Başkan Yardımcısı kanunlar hakkındaki oylama işleminde eşitlik durumunda eşitliği bozmak amacıyla Senato'da oy kullanabilir. gereği, Seçmenler Kurulu'nun oylarını saymak amacıyla toplanan Kongre'nin iki meclisinin ortak oturumuna başkanlık yapar. Başkan Yardımcısı'nın Anayasa'da belirtilen tek işlevi, başkanın halefi olması dışında, Senato Başkanlığı olsa da, günümüzde bu makam, genelde federal yönetimin yürütme organının bir parçası olarak görülür. Amerika Birleşik Devletleri Anayasası bu makamın yönetimin üç organından hangisine ait olarak belirtmez, bu yüzden akademisyenler onun yürütme organına mı, yasama organına mı, yoksa ikisine birden mi ait olduğunu tartışırlar.
Kabine, idari bölümler ve daireleri
Dışişleri Bakanlığı
Dışişleri Bakanı (aslında bu makamın İngilizce Secretary of State olan adının Türkçeye tam sözlük çevirisi Devlet Sekreteri'dir), Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın (Department of State) İdari Yönetim Amiri (Chief Executive Officer)'dir. Bu bakanlık tüm federal yürütme bakanlıklarının en önde gelenidir. Dışişleri Bakanı Amerika Birleşik Devletleri yönetiminin yürütme organının üçüncü en yüksek yetkilisidir, Başkan ve Başkan Yardımcısı'ndan sonra. Bakan, Başkan'ın Kabinesinin bir üyesidir; hem Başkan'ın haleflik sıralamasında hem de protokoldeki öncelik sıralamasındaki en yüksek kabine bakanıdır. Bakan, Amerika Birleşik Devletleri dışişleri politikası konusunda Başkan'ın baş danışmanıdır ve bu özelliği gereği antlaşma ve anlaşmalarla ilgili müzakereler yapar, onları yorumlar veya sona erdirir; ayrıca uluslararası konferanslara, teşkilatlara ve dairelere bizzat katılır veya Amerika Birleşik Devletleri temsilcilerini gönderir; Amerika Birleşik Devletleri dışişleri ile ilgili müzakereler yürütür; yabancı sefaret ve konsoloslukların idaresi ve işletmesinden sorumludur. Dış ticaret misyonları ve istihbarat görevlileri doğrudan Dışişleri Bakanına rapor verirler. Bakan ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin yabancı ülkelerdeki faaliyetleri ile ilgili diğer bakanlıkların faaliyetlerinin yönü, koordinasyonu ve denetlenmesinden sorumludur.
Diğer kabine yetkilileri, komisyonlar ve idari kurumlar
Federal kanunların gündelik uygulanması ve idaresi, çeşitli federal yürütme bakanlıklarının sorumluluğundadır. Bu bakanlıklar Kongre tarafından, millî ve uluslararası meselelerin spesifik konuları ile ilgilenmeleri için kurulmuştur. 15 bakanlığın başındaki kişiler Başkan tarafından seçilir, Amerika Birleşik Devletleri Senatosunun "tavsiye ve rızası" ile onaylanır, bunlar Başkan'ın "kabine"si olarak bilinen bir danışmanlar kurulu oluştururlar. Bakanlıkların (İngilizce departments) yanı sıra, bazı başka idari kurumlar (agency) Başkan'ın Yürütme Ofisi (Executive Office of the President) altında toplanır. Bunların arasında Beyaz Saray personeli, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Güvenlik Konseyi (National Security Council), (Office of Management and Budget), (Council of Economic Advisers), (Council on Environmental Quality), (Office of the U.S. Trade Representative), (Office of National Drug Control Policy) ve (Office of Science and Technology Policy) bulunur. Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bu devlet kurumlarının çalışanları olarak adlandırılır.
İdari kurumlardan başka, Amerika Birleşik Devletleri Posta İdaresi (United States Postal Service), Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Dairesi (Environmental Protection Agency) ve Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Dairesi () gibi vardır. Ayrıca, Federal Mevduat Sigorta Şirketi (Federal Deposit Insurance Corporation) ve Ulusal Demiryolu Yolcu Şirketi () gibi iktisadi devlet teşekkülleri vardır.
Yargı organı
Yargı kanunları açıklar ve uygular. Bu organ çeşitli hukuk davalarını dinler ve haklarında karar alır.
Federal yargı organına genel bakış
Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi federal mahkeme sisteminin ve en eski hukuki emsale göre, Amerika Birleşik Devletleri'nin en üst mahkemesidir. Federal yargı erki Anayasa mahkemesi ve çeşitli "alt mahkemelerden" oluşur. Anayasa Mahkemesi'nin hâkimler Başkan tarafından yaşam boyu için atanır ve Senato tarafından onaylanır. Şu anki John G. Roberts'dir. Alt mahkemeler arasında Temyiz Mahkemeleri ve Federal Bölge Mahkemeleri bulunur.
ülkeyi ayırmış ve her bölge için federal mahkemeler kurmuştur. O başlangıçtan günümüzdeki yapı ortaya çıkmıştır: Anayasa Mahkemesi, 13 Temyiz Mahkemesi (Gezici Mahkeme veya İstinaf Mahkemesi olarak da bilinir), 94 bölge mahkemesi ve iki özel yetki alanı mahkemesi. Kongre, Başkan'ın onayı ile, Anayasa Mahkemesi'nin altındaki mahkemeleri yeniden düzenleme ve hatta feshetme yetkisine sahiptir. Anayasa'nın koyduğu bir sınırlama ile, Anayasa Mahkemesi'nin hâkim sayısını sadece Kongre belirleyebilirler.
Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesi, "dava ve anlaşmazlıkları" konusunda hüküm verir. Federal yönetim ile ilgili meselelere, eyaletler arasındaki ihtilaflara, Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın yorumu ile ilgili meselelere bakar. Genel olarak, yönetimin herhangi bir seviyesinde yapılan kanunları ve idari işlemleri ilan edebilir, bu yolla kanunu geçersiz kılıp gelecekteki yasama ve kararlara emsal oluşturur. Amerika Birleşik Devletleri Anayasası yasama organına gücünü (bir kanunun anayasaya aykırı ilan etme gücünü) özellikle vermemiştir. Bu güç, tarafından, Amerikan hukuk tarihinde bir dönüm noktası sayılan adlı Anayasa Mahkemesi davasında ileri sürülmüştür. İlk defa bu davada bir yasanın anayasaya aykırı ilan edilip iptal edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesinin altında yer alır, onların altında da . Amerika Birleşik Devletleri bölge mahkemeleri, federal hukukla ilgili genel duruşmalara bakan mahkemelerdir. Ayrıca, bu mahkemeler, davacıların tek bir eyaletin vatandaşı sayılmadığı bazı ihtilaflara da bakarlar.
Genel yargı yetkisi olan, yani kişiler arasındaki kamu davaları ve hukuk davalarına bakan üç düzey federal mahkeme vardır. Diğer mahkemeler, örneğin Amerika Birleşik Devletleri iflas bankası () ve Vergi Mahkemesi, sadece belli dava çeşitlerine bakan özelleşmiş mahkemelerdir. İflas bankaları bölge mahkemelerinin altında sayılırlar ve dolayısıyla kapsamında sayılmazlar. Bu yüzden bunların hâkimleri hayat boyu görev süresine sahip değildir ve maaşlarını eksiltilmesinden anayasal olarak muaf değildirler. Vergi Mahkemesi de bir 3. Madde mahkemesi değildir (ama bir "Madde 1 Mahkemesi" sayılır).
Federal Bölge Mahkemeleri, davaların Yargı Yasası (Amerika Birleşik Devletleri Kanunnamesi Madde 28) kapsamında değerlendirildiği mahkemelerdir. Bu mahkemelerde "federal konu yargısı" (federal question jurisdiction), "çeşitlilik yargısı" (diversity jurisdiction) ve "tamamlanmamış yargı" (pendent jurisdiction) esaslarıyla uyumlu davalar açılır ve karara bağlanır. Bölge Mahkemeleri ayrıca "çıkarma yargısı" (removal jurisdiction) esasına ait davalara da bakabilirler: bu davalarda eyalet mahkemesinde açılan bir davanın çeşitlilik yargı şartlarını karşılar ve davacılardan biri davayı eyalet mahkemesinden çıkarıp federal mahkemeye taşır.
Amerika Birleşik Devletleri Temyiz Mahkemesi, bölge mahkemeleri tarafından karara bağlanmış davalar hakkındaki itirazlara bakar, ayrıca devlet kurumlarından gelen temyizler ve bazı ara temyizlere (yani bir dava sonuçlanmadan yapılan temyiz başvurularına) bakar. Amerika Birleşik Devletleri Anayasa mahkemesi temyiz mahkemeleri ve eyalet anayasa mahkemelerinin kararlarının temyizlerine bakar, ayrıca az sayıda bazı davalarda doğrudan yargı yetkisi vardır.
Yasama gücünün yargı yetki alanı içine giren konular şunlardır: Anayasa'dan kaynaklanan davalar; bir ; bir Amerika Birleşik Devletleri antlaşması; yabancı ülkelerin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sefirleri, ortaelçileri ve konsolosları etkileyen davalar; federal yönetimin taraf olduğu davalar; eyaletler (veya onların vatandaşları) ve yabancı ülkeler (veya onların vatandaşları veya tebaları) arasındaki ihtilaflar; ve iflas davaları. Bunlar toplu olarak "federal konu yargısı" (federal-question jurisdiction) kapsamında sayılır. , davacıların bir eyaletin vatandaşı, davalının bir diğer eyaletin hükûmeti olduğu davaları federal yargı yetkisinden çıkarmıştır; ancak davacının bir eyalet hükûmeti, davalının bir diğer eyalet vatandaşı olduğu davalardaki federal yargı yetkisine dokunmamıştır.
Federal mahkemelerin gücü hem zarar tazmini ile ilgili hukuk davaları hem de federal kanundan kaynaklanan suç davalarına uzanır. Üstünlük Koşulu (Supremacy Clause) ve III. Madde arasındaki etkileşimler sonucu, eyalet ve federal mahkemeler arasında karmaşık bir ilişki doğmuştur. Federal mahkemeler bazen eyalet mahkemelerinden kaynaklanan davalara bakarlar, esasından hareket ederek. Eyalet mahkemeleri federal kanunla ilgili bazı meselelere bakarlar ve bazı federal haklar, federal kanunlar sonucu eyalet mahkemelerin yetkisine bırakılmıştır (örneğin gibi). Her iki mahkeme sisteminin belli sahalarda , başka alanlarda ise olduğu söylenebilir.
Amerika Birleşik Devletleri Anayasası, yargı bağımsızlığının korumak için federal hâkimlerin "iyi davranışta iken" ("during good behavior") görev başında olmalarını hükmeder; pratikte, hâkimler ölene, emekli olana veya istifa edene kadar görev yaparlar. Görev başındayken bir suç işleyen bir hâkim, suçlama sürecine () tâbi tutulabilir, Başkan veya federal hükûmetin bir diğer yetkilisi gibi. Amerika Birleşik Devletleri hâkimleri Başkan tarafından atanır ve Senato onayına tâbidirler. Bir diğer Anayasal hüküm, Kongre tarafından bir Madde III yargıcının maaşını düşürmesini yasaklar (Kongre yeni göreve alınacak hâkimlere daha düşük maaş verilmesine karar verebilir ama mevcut hâkimlerin maaşlarını azaltamaz).
Eyalet ve federal mahkemeler arasındaki ilişkiler
Yukarıda ana hatları verilen bu federal mahkeme sisteminden başka (ama ondan tamamen bağımsız olmayan), bir de eyaletlerin mahkeme sistemleri vardır. Bunların her biri, federal kanunlara ek olarak (federal kanunların geçersizliği söz konusu değilse) eyaletin kanunları ile ilgilenir ve kendi mahkeme kural ve prosedürlerine sahiptir. Eyalet yönetimleri ve federal yönetim resmen "ikili egemen" (dual sovereigns) iseler de, Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesi çoğu durumda Eyalet Anayasa Mahkemelerinin temyiz mahkemesidir (bunun istisnası, eyalet mahkemesinin "yeterli ve bağımsız eyalet dayanağı doktrini"ni [] öne sürmesidir). Bu doktrine göre söz konusu eyaletin kanunlarını ve anayasasını yorumlamada son söze sahiptir. Çoğu eyalet anayasasının hükümleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın hükümleri ile aynı kapsamdadır ama "paralel" sayılırlar. Örneğin, bir eyalet anayasasından kaynaklanan kişisel mahremiyet hakkı, federal bir mahremiyet hakkından daha geniş olsa ve bir davada, federal değil de bu eyalet yasasındaki mahremiyet hakkı, "bağımsızlık" esasına dayanılarak savunulursa, bu konudaki bir dava en son aşamada eyalet anayasa mahmekemesinde karara bağlanır, Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesi karışmayı reddeder.
Bir Eyalet Anayasa Mahkemesi, federal kanunlar hakkında sadece Amerika Birleşik Devletleri Anayasa Mahkemesi'nin yorumlarına uymak zorundadır, ama, kendi rızası dahilindeki durumlar hariç, eyaletin ait olduğu federal bölgedeki federal temyiz mahkemelerinin yorumları onu bağlamaz; hatta bu federal temyiz mahkemeleri o eyaletin içinde yer alsa dahi onların yorumu eyalet Anayasa Mahkemesini bağlamaz, "ikili egemenlik" esasından dolayı. Buna karşın, bir federal bölge mahkemesi davası eğer sadece eyalet kanunlarıyla ilgili bir dava görüyorsa (genelde bu "çeşitlilik yargısı" davaları durumunda olur), mahkemenin bulunduğu eyalete ait esasa ilişkin hukukunu uygulamakla yükümlüdür. Bu yükümlük, 'nin uygulamasından kaynaklanır. Buna rağmen, dava duruşması (Federal Rules of Civil Procedure), (Federal Rules of Criminal Procedure) ve (Federal Rules of Evidence) izlenerek yapılır, eyalet usul kurallarını uygulamak yerine. Yani, çeşitlilik yargısından kaynaklanan yetki hakkını öne süren bir federal mahkeme tarafından Erie Doktrini'nin uygulaması, sadece esasa ilişkin hukukun izlenmesini zorunlu kılar, ama (farklı olabilen) usule ilişkin eyalet kanununu zorunlu kılmaz. Hep beraber, federal ve eyalet yönetimlerinin kanunları 'nu meydana getirir.
Seçimler ve oy verme
zaman için önemli derecede değişiklik geçirmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk yıllarında oy verme eyalet yönetimi ile ilişkiliydi ve bu hak genelde toprak sahibi beyaz erkekler ile sınırlıydı. Doğrudan seçimler başlıca Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi ve eyalet yasama organları için yapılırdı, ama seçmenler tarafından hangi organların seçildiği eyaletten eyalete değişirdi. Bu orijinal sistemde, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'nda her eyaleti temsil eden senatörler, geldikleri eyaletin yasama organı tarafından seçilirdi. 1913'te 'nin eyaletlerce onaylanmasından sonra Kongre'nin her iki meclisinin de üyeleri doğrudan seçilir oldular.
Günümüzde, kısmen 'nin kabulü sayesinde, Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlarının 18 yaştan itibaren, ırk, cinsiyet veya servetten bağımsız olarak, neredeyse evrensel oy verme hakkı vardır. Bunun tek istisnası ve bazı eyaletlerde eski mahpusların da oy verme hakkı olmamasıdır.
Günümüzde, Amerika Birleşik Devletleri toprakları (territory) ve Washington, DC'deki federal bölgenin temsili : Columbia Bölgesi mukimleri federal kanun ve vergilere tâbidir ama Kongre'deki tek temsilcileri . Amerika Birleşik Devletleri territory'lerinin mukimlerinin sahip olduğu haklar çeşitlilik gösterir; örneğin Porto Riko'da sadece bazı mukimler federal gelir vergisi öder (ama tüm mukimler diğer tüm federal vergileri ödemekle mükelleftir, ithal ve ihraç vergisi, federal emtia vergisi ve maaş primleri ( ve Medicare primi) gibi. "Yerel olarak geçersiz" olmayan federal kanunlar otomatik olarak Porto Riko'da "egemen yasa" (law of the land) sayılır, buna rağmen Porto Rikoluların Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nde temsili, oy hakkı olmayan bir (mukim görevli) tarafından yapılır.
Eyalet ve kabile yönetimleri, yerel yönetimler
Eyalet yönetimleri çoğu Amerikalı'nın günlük hayatında federal yönetimden daha büyük etkiye sahiptir. , eyaletler ve Anayasa tarafından federal yönetime teslim edilmemiş bir gücün onun tarafından kullanılmasını yasaklar. Bunun sonucu olarak, eyaletler, kendi hukukî yetki alanları içinde yaşayan kişiler için en anlamlı olan meselelerle ilgilenirler. Eyaler yönetimleri para basma gücüne sahip olmadıkları için, vergilendirme veya tahvil çıkarma yoluyla gelir elde ederler. Bu yüzden, ne zaman ekonomi zayıflasa, eyalet yönetimleri ciddi bütçe kesintileri uygular, bunun etkisi kamu harcamalarından yararlanan kişilerce şiddetle hissedilir.
Her eyaletin kendi anayasası, yönetimi ve kanunnamesi vardır. Eyaletler arasında kanun ve usul bakımından bazen büyük farklılıklar olabilir, özellikle mülk, suç, sağlık ve eğitim konularında. Her eyaletin seçilmiş en yüksek mevkili yetkilisi (Vali)'dir. Her eyalette ayrıca eyaletteki seçmenleri temsil eden bir bulunur. Nebraska hariç her eyaletteki yasama organı iki meclislidir. Bazı eyaletlerde anayasa ve onun altındaki mahkemelerin hâkimleri halk tarafından seçilir, diğerlerinde ise hâkimler federal sistemde olduğu gibi atamayla göreve alınır.
adlı Anayasa Mahkemesi davası sonucu "yerel bağımlı milletler" olarak sayılır. Bunlar federal otoriteye tâbi ama genelde ve mümkün olduğunca, eyalet yönetimlerinin etkisi dışında varlık gösteren yönetimlerdir. Gerek kabilelerin gerek eyaletlerin yönetimsel statüsü günümüze kadar yüzlerce kanun, başkanlık emri ve mahkeme kararı ile değişikliğe uğramışsa da, Amerika Birleşik Devletleri tarihi boyunca eyalet yönetimleri ve kabile yönetimleri farklı varlıklar olarak tanınmaya devam etmişlerdir. Kızılderili hükûmetlerinin yapısı çok çeşitlilik gösterir, çeşitlilik yelpazesinin bir ucunda, tüm kabile işlerine bakan basit bir kurul, öbür ucunda ise büyük ve karmaşık bürokrasili, birkaç organlı yönetimlere kadar çeşitli idarî yapılar mevcuttur. Kabileler kendi yönetimlerini kurma gücüne sahiptir: seçimle başa gelen kabile konseyi, seçimle başa gelen kabile kurum başkanı veya dinî olarak atanmış liderler (pueblolar durumunda) iktidara gelebilir. Kabile vatandaşlığı (ve oy verme hakkı) genelde kızılderili soyundan kişilere sınırlandırılmıştır ama kabileler istediklerine üyelik vermekte serbesttirler.
Eyaletlerde yerel yönetimden sorumlu olan kurumlar tipik olarak, kasaba, şehir veya county kurulları, su işletme bölgeleri, itfaiye işletme bölgeleri, kütüphane bölgeleri ve belli bir bölgeye etkileyen kanunlar yapan benzeri yönetimsel birimlerdir. Bu kanunlar trafik, alkol satışı ve hayvan bakımı gibi meselelere etki edebilir. Bir kasaba veya şehrin seçilmiş en yüksek yetkilisi genelde (mayor)'dır. New England bölgesinde kasabalar doğrudan demokratik biçimde yönetilirler ve bazı eyaletlerde, Rhode Island ve Connecticut gibi, county'lerin gücü çok az veya hiç yoktur, sadece coğrafî bir tanımlamaya yararlar. Başka bölgelerde, county yönetimlerinin daha fazla gücü vardır, bunların vergi toplamak ve kuruluşları idame ettirmek gibi sorumlulukları olur.
Ayrıca bakınız
- Başkan
- Mahkemeler
- (Federal judicial circuit)
- Hukuk
- Kurumlar
- Çoğu kurum yürütmeye aittir amd birkaçı yasama veya yargıya aittir.
- Eyaletler ve topraklar (territory'ler)
- Web siteleri ve çalışmalar
Notlar
- ^ 'The Influence of State Politics in Expanding Federal Power,' Henry Jones Ford, 'Proceedings of the American Political Science Association, Vol. 5, Fifth Annual Meeting (1908)' Jstor.org 15 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on 17 March 2010
- ^ . 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- ^ "US House Official Website". 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2008.
- ^ Kaiser, Frederick M. (3 Ocak 2006). "Congressional Oversight" (PDF). Congressional Research Service. 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Temmuz 2008.
- ^ a b c Article II, Constitution of the United States of America
- ^ §§ 301–303
- ^ Barack, Obama (27 Nisan 2009). "Delegation of Certain Authority Under the National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2008". Amerika Birleşik Devletleri. 27 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
- ^ Amendment XXIII to the United States Constitution
- ^ Amendment XXII to the United States Constitution
- ^ Goldstein, Joel K. (1995). "The New Constitutional Vice Presidency". Wake Forest Law Review. 30 (505). Winston Salem, NC: Wake Forest Law Review Association, Inc.
- ^ Reynolds, Glenn Harlan (2007). "Is Dick Cheney Unconstitutional?". Northwestern University Law Review Colloquy. 102 (110). Chicago: Northwestern University School of Law.
- ^ Genel kanının aksine, Porto Riko mukimleri Amerika Birleşik Devletleri federal vergileri öderler: gümrük vergileri (bunların bir kısmı sonra Porto Riko hazinesine iade edilir) (Bkz. Department of the Interior, Office of Insular Affairs. 10 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), ithal/ihraç vergileri (Bkz. Stanford.wellsphere.com 1 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), federal emtia vergileri (Bkz. Stanford.wellsphere.com 1 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), sosyal güvenlik vergileri (Bkz. IRS.gov 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., vs.) öder. Mukimler federal öder (yani (Bkz. IRS.gov 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) ve Medicare primleri) (Bkz. Reuters.com 27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), ayrıca Porto Riko Komonvelt gelir vergisi (Bkz. Puertorico-herald.com 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve HTRCPA.com 29 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Tüm federal personel (Bkz. Heritage.org 10 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), ayrıca federal hükûmet ile iş yapanlar (Bkz. MCVPR.com 15 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), Amerika Birleşik Devletleri'ne para havale edecek Porto Riko-merkezli şirketler (Bkz. Sf. 9, satır 1. 3 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) ve bazı diğerleri (Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri askeriyesi üyesi olan Porto Riko mukimleri, Bkz. Heritage.org 8 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Porto Riko dışında kaynaklardan gelir elde eden Porto Riko mukimleri, Bkz. pp 14-15.[]) federal gelir vergisi öder. Ayrıca, gelir vergilendirmesinin alt sınırı Amerika Birleşik Devletleri vergi kanunundan farklı olduğu ve Porto Riko'da kişi başına gelir anakaradaki ortalama kişi başına gelirden daha düşük olduğu için, Porto Riko'da gelir vergisi ödeyen kişi oranı, Amerika Birleşik Devletleri vergi kanunun adaya doğrudan uygulanmasından beklenebilecek orandan daha yüksektir. Bunun nedeni "Porto Riko Komonvelti'nin sorumlukları Amerika Birleşik Devletleri eyaletleri ve yerel yönetimlerininkinden daha yüksektir" olarak ifade edilmiştir (Bkz. GAO.gov 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Porto Riko mukimleri Sosyal Güvenlik fonuna para yatırır, bunun sonucu Porto Rikolular emekli olunca Sosyal Güvenlik kazançlarına hak sahibi olurlar. Ancak, Ek güvenlik Geliri (Supplemental Security Income, veya SSI) alamazlar (Porto Riko Komonvelt'i mukimleri, Kuzey Mariana Adaları Komonvelti ve 50 eyaletın mukimlerinden farklı olarak SSI alamazlar. Bakınız Socialsecurity.gov 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), ayrıca adanın aldığı fonu, ada bir Amerika Birleşik Devletleri eyaleti olsaydı alacağı miktarın %15'inden azdır. Medicare hizmeti veren tıbbi kuruluşlar Porto Rikko'daki hizmetlerine karşılık olarak tipik bir eyalette alacklarından daha azı develet tarafından kendilerine ödenir, Porto Riko'lular normal düzeyde ödeme yapmalarına rağmen) (Bkz. p. 252 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .). Hesaplara göre (Bkz. Eagleforum.org 9 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .), ada nüfusu eyaletlerin yarısından fazlasınından daha kalabalık olduğu için, eğer Porto Riko bir eyalet olsaydı, Temsilciler Meclisinde altı ila sekiz sandalyesi olurdu, Senato'daki iki sandalyeye ek olarak (Bakınız Eagleforum.org 9 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., CRF-USA.org 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Thomas.gov 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . [Verilen bağlantılardan sonuncusu için bir sorgu yapılması gerekiyor. Söz konusu belgenin adı "House Report 110-597 - ." Şu adımların izlenmesi gerekiyor: Thomas.gov 29 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . > Committee Reports > 110 > "Word/Phrase" > "Report Number" seç > "597" yazın, Report Number'ın yanına. Bu yolla "House Report 110-597 - " belgesini elde edeceksiniz, sonra İçindekiler tablosundan "Background and need for legislation" bölümünü seçin.]). Bir diğer yanlış kanı, Amerika Birleşik Devletleri tarafından toplanan, Porto Riko'dan imal edilen mallardan alınan ithal/ihraç vergilerinin tamamen Porto Riko hazinesine geri döndüğüdür. Bu doğru değildir, bu ithal ihraç vergileri sadece rom ürünleri için iade edilir, onlarda dahi Amerika Birleşik Devletleri Hazinesi bu vergilerin belli bir kısmını tutar (Bkz. yukarıda belirtilen "House Report 110-597 - ").
- ^ (PDF). Center on Budget and Policy Priorities. 12 Mayıs 2004. 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2008.
Konuyla ilgili yayınlar
- (PDF). A.B.D. Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Bilgi Programları Bürosu. 2004. 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011.
- (PDF). A.B.D. Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Bilgi Programları Bürosu. 2008. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011.
- (PDF). A.B.D. Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Bilgi Programları Bürosu. 2009. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011.
- (PDF). A.B.D. Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Bilgi Programları Bürosu. 2005. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2011.
- Kemal Gözler (2001). Devlet başkanları: Bir karşılaştırmalı anayasa hukuku incelemesi. Kemal Gözler. s. 22. ISBN .
- Ufuk Aykan (2008). (PDF). Sayıştay Dergisi, 70. ss. 103-120. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Walter F. Murphy, Tunçer Karamustafaoğlu (1974). (PDF). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 31 (1). s. 55. 12 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Muvaffak Akbay (1950). "Amerika Birleşik Devletlerinin Anayasa Tarihi". AÜHF dergisi. 7 (1-2). ss. 18-39. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2011.
- Murat Sevinç (1996). "Amerikan Yüce Mahkemesi" (PDF). Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 51 (1). ss. 391-407.[]
Dış bağlantılar
- USA.gov8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . resmî Amerika Birleşik Devletleri Yönetimi Web Portali
- , University of Illinois at Urbana-Champaign Kütüphanesi'nden araştırma bilgi rehberi
- kütüphanesinde GovPubs tarafından sağlanan Web kaynakları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesik Devletler in federal yonetimi Amerika Birlesik Devletleri ni olusturan 50 eyaletin ait oldugu anayasal cumhuriyetin Federal hukumet veya yonetim uc organdan olusur yasama yurutme ve yargi Bu organlar ve onlarin gucleri Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi icinde belirtilmistir Gucler hakkinda daha cok ayrinti Kongre tarafindan yururluge konulan kanunlarda belirtilir Formasyon1789 234 yil once 1789 Kurulus belgesiAmerika Birlesik Devletleri AnayasasiBolgesiAmerika Birlesik DevletleriYasama organiMeclisAmerika Birlesik Devletleri Temsilciler MeclisiKonumAmerikan Kongre binasiYonetim birimiYoneticiBaskanAtananSeciciler KuruluAna merkezBeyaz SarayAna organFederal HukumetBirim15Adli birimMahkemeAmerika Birlesik Devletleri Yuce MahkemesiKoltukYuce Mahkeme Binasi Birlesik Devletlerin yonetim merkezi Washington DC de yer alir bu cografi bolge hicbir eyalete ait degildir Bu yuzden Amerika Birlesik Devletleri federal hukumeti icin Washington tabiri yaygin olarak kullanilir Bu metinde hukumet sozcugu bakanlar kurulu anlaminda degil bir ulkeyi yoneten kuruluslar anlaminda ve yonetim sozcugu ile es anlamli olarak kullanilmistir TarihFederal Hukumet ve Amerikan Birligi nin bir semasi 1862 Birlesik Devletler hukumetinin ana hatlari anayasasinda ozetlenmistir Hukumetin 1789 da kurulmasi ile ABD dunyanin ilk modern milli anayasal cumhuriyetlerinden biri olmustur Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi nda belirtildigi uzere Birlesik Devletler hukumeti federalizm esasi uzerine kurulmustur siyasi guc federal hukumet ile eyalet hukumetleri arasinda bolusulmustur Amerikan federalizminin ayrintilari federal hukumetin hangi guclere sahip olmasi gerektigi ve bu guclerin nasil uygulanmasi gerektigi de dahil olmak uzere Anayasa nin kabulunden beri tartisilagelmistir Bazilari kapsamli bir federal gucu savunurken baskalarinin gorusune gore kisiler eyaletler ve diger tanimlanmis varliklara kiyasla merkezi hukumet daha sinirli bir role sahip olmalidir Amerikan Ic Savasi ndan beri federal hukumetin gucu genelde artmistir Ancak yasama organinin daha baskin oldugu belli donemler de olmustur ornegin Ic Savasi takip eden on yillarda Keza yasama yurutme erki veya anayasa ilkelerinin hakimlerce yorumlanmasi yoluyla eyalet haklari savunucularinin federal gucu sinirlamayi basardigi donemler de olmustur Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi ndaki kuramsal esaslardan biri Amerikan hukumetinin uc organinin yurutme yasama ve yargi gucleri ve sorumluluklari arasinda kontrol ve dengeler Ingilizce tabiriyle checks and balances olmasidir Ornegin Kongre yasama organi yasa yapma gucune sahip olmasina karsin yurutme Baskan herhangi bir yasayi veto edebilir onun bu eylemi de Kongre tarafindan gecersiz kilinabilir Baskan ulkenin en yuksek yargi otoritesine Anayasa Mahkemesi hakimleri atar ama atanan bu hakimlerin Kongre tarafindan onaylanmasi gerekir Anayasa Mahkemesi de Kongre tarafindan gecirilen herhangi bir yasayi anayasaya aykiri bulup gecersiz kilabilir Bu ve diger ornekler asagidaki metinde incelenmektedir Yasama organiAmerika Birlesik Devletleri Kongresi nin muhru Amerika Birlesik Devletleri Kongresi federal hukumetin yasama organidir Kongre cift meclislidir Amerika Birlesik Devletleri Temsilciler Meclisi ve Senato sundan olusur Kongre nin gucleri Anayasa Kongre ye cesitli gucler vermistir I Maddenin 8 Bolumunde siralandigi uzere bunlar vergi koyma ve toplama para basma ve degerini duzenleme kalpazanlik icin ceza belirleme posta hizmetleri ve yollar saglamak patent vermek yoluyla bilimin gelismesini tesvik etmek Anayasa Mahkemesi nin altinda yer alan mahkemeleri kurmak korsanlik ve agir suclara karsi savasmak savas ilan etmek kurmak ve onu idame ettirmek donanma kurmak ve onu idame ettirmek kara ve deniz guclerinin duzenlenmesi icin kurallar yapmak finanse etmek onlari silahlandirmak ve onlarin disiplinini saglamak Columbia Bolgesi District of Columbia icin ozel yasa yapmak ve kendisine ait bu gucleri kullanabilmek icin gerekli kanunlari yapmaktir Birlesik Devletler in kuruldugundan beri gecen iki yuzyili askin sure zarfinda federal hukumet organlarinin guclerinin sinirlari hakkinda pek cok ihtilaf cikmistir Bu ihtilaflar cogu zaman davalarin konusu olmus ve en nihayetinde Amerika Birlesik Devletleri Yuce Mahkemesi nde cozumlenmistir Kongre nin bilesimi Temsilciler Meclisi Temsilciler Meclisi Ing House of Representatives halen 435 temsilciden olusur bunlarin her biri bir congressional district temsil eder Her eyaletin Meclis te sahip oldugu temsilci sayisi o eyaletin ile belirlenmis olan nufusuna dayalidir 435 temsilcinin hepsi ikiser yil gorev yapar Her eyaletin Meclis te en az bir temsilcisi olmalidir Temsilci secilebilmek icin bir kisinin en az 25 yasinda olmasi ve en az yedi yildir Amerika Birlesik Devletleri vatandasi olmasi gerekmektedir Bir temsilcinin kac kere secilebilecegine dair bir sinirlama yoktur 435 oy veren temsilciye ek olarak alti tane oy vermeyen temsilci vardir bunlar bes delege ve bir mukim gorevlidir Bes delege Columbia Bolgesi Guam Virgin Adalari Amerikan Samoa ve Kuzey Mariana Adalari Komonvelti nden Commonwealth of the Northern Mariana Islands gelir ise Porto Riko dan Senato Temsilciler Meclisi nden farkli olarak Senato da her eyaletten iki senator bulunur eyaletin nufusundan bagimsiz olarak Halen 100 senator vardir 50 eyaletten ikiser tane her biri alti yil icin gorev yapar Senatorlerin yaklasik ucte biri her iki yilda bir yeniden secime tabi olur Farkli gucler Meclis ve Senatonun her birinin kendine has gucleri vardir Ornegin Baskan tarafindan yapilan cogu atama kabine yetkilileri ve bakanlari federal hakimler Amerika Birlesik Devletleri askeri subaylari ve yabanci ulkelere sefirler Senato tarafindan onaylanir Anayasa da ifade edildigi sekliyle tavsiye eder ve riza verir Gelir elde etmeyi amaclayan tum yasalar Temsilciler Meclisi nden kaynaklanmalidir Herhangi bir yasanin gecmesi icin her iki meclis tarafindan onaylanmasi gerekir ama onun kanunlasmasi icin ayrica Baskan tarafinda imzalanmasi gerekir Eger Baskan kanunu veto ederse Kongre nin her iki meclisi kanunu ile yeniden gecirebilirler bu durumda Baskanin imzasi olmadan yasa kanunlasir Kongre nin gucleri Anayasa da sayilanlarla sinirlidir tum diger gucler eyaletler ve halka aittir Anayasa da ayrica bir Necessary and Proper Clause vardir bu madde Kongre ye belirtilen guclerin uygulanmasi icin gerekli ve uygun olan her kanunu yapma yetkisi verir Temsilciler Meclisi ve Senato uyeleri geldikleri eyaletlerde ile secilirler bunun istisnasi Louisiana ve Washington eyaletleridir bunlarda vardir Federal yetkililerin gorevden alinmasi Kongre nin Baskan federal hakim ve diger federal yetkilileri gorevden alma gucu vardir Temsilciler Meclisi ve Senato nun bu surecte farkli rolleri vardir Temsilciler Meclisi once yetkiliyi suclamak Ingilizce impeach icin oylama yapar Sonra Senato da bir yargilama yapilip yetkilinin gorevinden alinmasinin geregi kararlastirilir Kongre prosedurleri Amerika Birlesik Devletleri Anayasa sini 1 Maddesi nin 2 Bolumunun 2 paragrafi Kongre nin her iki meclisine de toplanma kurallarini belirleme yetkisini verir Bu hukum sayesinde olusmustur bunlar yasa metinlerini hazirlar ve milli meselelerle ilgili meclis tahkikatlari yuruturler de 2003 2009 Meclis te 19 ve Senato da 17 daimi komite bulunmaktaydi bunlara ilaveten her iki meclisten uyeleri olan dort daimi komite daha vardi bunlar Kongre Kutuphanesi para basimi vergilendirme ve ekonomiyi denetliyordu Ayrica her meclis belli problemleri incelemek icin ozel veya secme komiteler atayabilir Gunumuzde kongenin is yukunun buyuk bir kismi alt komiteler tarafindan yurutulmektedir bu alt komitlerin sayisi 150 den fazladir Kongre nin Gucleri Amerikan Kongre Binasi Kongre nin yonetim merkezidir Kongre gozetimi Kongre gozetiminin amaci ziyan ve sahteciligi engellemek ve kisisel haklari korumak yurutme nin kanunlara riayetini saglamak kanun yapmak ve kamuyu egitmek icin bilgi toplamak ve yurutmenin performansinin degerlendirmektir Kabine bakanliklari idari daireler denetim komisyonlari ve baskanlik uzerinde etki sahibidir Kongrenin gozetimi cesitli bicimlerde olabilir Komite tahkikatlari ve oturumlari Baskan ile resmi gorusme ve onun sundugu raporlar Baskanlik atamalari ve antalsmalar icin Senato oneri ve onaylari Temsilciler Meclisi impeachment ve onu izleyen Senato yargilamasi Baskan in gorevinin yapamaz hale gelmesi veya Baskan Yardimcisi makaminin bosalmasi halinde ne gore Meclis ve Senato toplantilari Yasamacila ve yurutme yetkilileri arasindaki gayriresmi bulusmalarYurutme organiFederal hukumetin yurutme gucu Amerika Birlesik Devletleri baskani tarafindan tasinir ama o bu gucunu genelde Kabine uyeleri ve diger yetkililere aktarir Amerika Birlesik Devletleri baskani ve Baskan Yardimcisi iki kisilik bir aday takimi running olarak tarafindan secilir Secmenler Kurulu nda her eyalete Columbia Bolgesi de dahil olmak uzere Kongre nin her iki meclisindeki temsil gucuyle orantili olarak belli sayida sandalye tahsis edilmistir Baskan iki kez dort yillik gorev suresi ile sinirlidir bunlar pespese olmak zorunda degildir veya eger secim degil de gorev devralma yoluyla Baskan olduysa Baskan olarak gorev basinda iki yildan uzun bulunduysa bunu takiben ancak bir dort yillik sure icin daha secilebilir Baskan Amerika Birlesik Devletleri baskani nin muhru Yonetimin yurutme organi Baskan ve Baskan in yetkilendirdigi kisilerden olusur Baskan hem devlet baskani hem basbakandir ayrica Baskomutan ve bas diplomattir Anayasa ya gore Baskan kanunlara sadik kalindigina dikkat etmeli ve Anayasa yi muhafaza etmeli korumali ve savunmalidir Baskan federal yonetimin yurutme organinin basinda yer alir 5 milyon kisiden olusan bu teskilatin icinde 1 milyon aktif askeri personel ve 600 000 posta hizmeti gorevlisi vardir Su anki Baskan olan Joe Biden Amerika Birlesik Devletleri tarihinin 46 Baskanidir Baskan Kongre tarafindan gecirilmis olan yasalari imzalayarak yururluge koyar veya onu veto edebilir Veto etmesi halinde onun kanunlasmasini engeller Eger kongrenin iki meclisinin toplam ucte ikisi onun vetosunu gecersiz kilarsa baskanin yaptigi veto gecersiz sayilir ve kanun yururluge girer Baskan tek basina yabanci ulkelerle antlasmalar imzalayabilir Ancak uluslararasi antlasmalarin icin Senato nun ucte ikilik cogunlugunun destegi gerekir Baskan ihanet rusvet ve diger buyuk suc ve kabahatler konusunda Temsilciler Meclisi tarafindan Senatonun ucte ikilik oyu ile gorevden alinabilir Baskan veya karari alamaz Baskan federal hukumete karsi suc islemekten hukum giymis kisileri affedebilir suclama sureciyle gorevden alinan yetkililer haric verebilir ve Senato nun onayi ile Anayasa Mahkemesi bashakimleri ve federal hakimleri atayabilir Baskan Yardimcisi Amerika Birlesik Devletleri Baskan Yardimcisi nin muhru Baskan Yardimcisi yonetimdeki ikinci en yuksek yurutme yetkilisidir basta yer alan Baskan Yardimcisi Baskan in olumu istifasi veya gorevden alinmasi durumunda Baskan olur bu durum Amerika Birlesik Devletleri tarihinde dokuz kere meydana gelmistir Anayasa ya gore Baskan Yardimcisi olur Bu ozelliginden dolayi Baskan Yardimcisi kanunlar hakkindaki oylama isleminde esitlik durumunda esitligi bozmak amaciyla Senato da oy kullanabilir geregi Secmenler Kurulu nun oylarini saymak amaciyla toplanan Kongre nin iki meclisinin ortak oturumuna baskanlik yapar Baskan Yardimcisi nin Anayasa da belirtilen tek islevi baskanin halefi olmasi disinda Senato Baskanligi olsa da gunumuzde bu makam genelde federal yonetimin yurutme organinin bir parcasi olarak gorulur Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi bu makamin yonetimin uc organindan hangisine ait olarak belirtmez bu yuzden akademisyenler onun yurutme organina mi yasama organina mi yoksa ikisine birden mi ait oldugunu tartisirlar Kabine idari bolumler ve daireleri Disisleri Bakanligi Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakanligi nin muhru Disisleri Bakani aslinda bu makamin Ingilizce Secretary of State olan adinin Turkceye tam sozluk cevirisi Devlet Sekreteri dir Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakanligi nin Department of State Idari Yonetim Amiri Chief Executive Officer dir Bu bakanlik tum federal yurutme bakanliklarinin en onde gelenidir Disisleri Bakani Amerika Birlesik Devletleri yonetiminin yurutme organinin ucuncu en yuksek yetkilisidir Baskan ve Baskan Yardimcisi ndan sonra Bakan Baskan in Kabinesinin bir uyesidir hem Baskan in haleflik siralamasinda hem de protokoldeki oncelik siralamasindaki en yuksek kabine bakanidir Bakan Amerika Birlesik Devletleri disisleri politikasi konusunda Baskan in bas danismanidir ve bu ozelligi geregi antlasma ve anlasmalarla ilgili muzakereler yapar onlari yorumlar veya sona erdirir ayrica uluslararasi konferanslara teskilatlara ve dairelere bizzat katilir veya Amerika Birlesik Devletleri temsilcilerini gonderir Amerika Birlesik Devletleri disisleri ile ilgili muzakereler yurutur yabanci sefaret ve konsolosluklarin idaresi ve isletmesinden sorumludur Dis ticaret misyonlari ve istihbarat gorevlileri dogrudan Disisleri Bakanina rapor verirler Bakan ayrica Amerika Birlesik Devletleri nin yabanci ulkelerdeki faaliyetleri ile ilgili diger bakanliklarin faaliyetlerinin yonu koordinasyonu ve denetlenmesinden sorumludur Diger kabine yetkilileri komisyonlar ve idari kurumlar Federal kanunlarin gundelik uygulanmasi ve idaresi cesitli federal yurutme bakanliklarinin sorumlulugundadir Bu bakanliklar Kongre tarafindan milli ve uluslararasi meselelerin spesifik konulari ile ilgilenmeleri icin kurulmustur 15 bakanligin basindaki kisiler Baskan tarafindan secilir Amerika Birlesik Devletleri Senatosunun tavsiye ve rizasi ile onaylanir bunlar Baskan in kabine si olarak bilinen bir danismanlar kurulu olustururlar Bakanliklarin Ingilizce departments yani sira bazi baska idari kurumlar agency Baskan in Yurutme Ofisi Executive Office of the President altinda toplanir Bunlarin arasinda Beyaz Saray personeli Amerika Birlesik Devletleri Ulusal Guvenlik Konseyi National Security Council Office of Management and Budget Council of Economic Advisers Council on Environmental Quality Office of the U S Trade Representative Office of National Drug Control Policy ve Office of Science and Technology Policy bulunur Amerika Birlesik Devletleri ne ait bu devlet kurumlarinin calisanlari olarak adlandirilir Idari kurumlardan baska Amerika Birlesik Devletleri Posta Idaresi United States Postal Service Ulusal Havacilik ve Uzay Dairesi NASA Merkezi Istihbarat Teskilati CIA Amerika Birlesik Devletleri Cevre Koruma Dairesi Environmental Protection Agency ve Amerika Birlesik Devletleri Uluslararasi Kalkinma Dairesi gibi vardir Ayrica Federal Mevduat Sigorta Sirketi Federal Deposit Insurance Corporation ve Ulusal Demiryolu Yolcu Sirketi gibi iktisadi devlet tesekkulleri vardir Yargi organiYargi kanunlari aciklar ve uygular Bu organ cesitli hukuk davalarini dinler ve haklarinda karar alir Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesi nin muhruFederal yargi organina genel bakis Amerika Birlesik Devletleri Yuce Mahkemesi federal mahkeme sisteminin ve en eski hukuki emsale gore Amerika Birlesik Devletleri nin en ust mahkemesidir Federal yargi erki Anayasa mahkemesi ve cesitli alt mahkemelerden olusur Anayasa Mahkemesi nin hakimler Baskan tarafindan yasam boyu icin atanir ve Senato tarafindan onaylanir Su anki John G Roberts dir Alt mahkemeler arasinda Temyiz Mahkemeleri ve Federal Bolge Mahkemeleri bulunur ulkeyi ayirmis ve her bolge icin federal mahkemeler kurmustur O baslangictan gunumuzdeki yapi ortaya cikmistir Anayasa Mahkemesi 13 Temyiz Mahkemesi Gezici Mahkeme veya Istinaf Mahkemesi olarak da bilinir 94 bolge mahkemesi ve iki ozel yetki alani mahkemesi Kongre Baskan in onayi ile Anayasa Mahkemesi nin altindaki mahkemeleri yeniden duzenleme ve hatta feshetme yetkisine sahiptir Anayasa nin koydugu bir sinirlama ile Anayasa Mahkemesi nin hakim sayisini sadece Kongre belirleyebilirler Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesi dava ve anlasmazliklari konusunda hukum verir Federal yonetim ile ilgili meselelere eyaletler arasindaki ihtilaflara Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi nin yorumu ile ilgili meselelere bakar Genel olarak yonetimin herhangi bir seviyesinde yapilan kanunlari ve idari islemleri ilan edebilir bu yolla kanunu gecersiz kilip gelecekteki yasama ve kararlara emsal olusturur Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi yasama organina gucunu bir kanunun anayasaya aykiri ilan etme gucunu ozellikle vermemistir Bu guc tarafindan Amerikan hukuk tarihinde bir donum noktasi sayilan adli Anayasa Mahkemesi davasinda ileri surulmustur Ilk defa bu davada bir yasanin anayasaya aykiri ilan edilip iptal edilmistir Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesinin altinda yer alir onlarin altinda da Amerika Birlesik Devletleri bolge mahkemeleri federal hukukla ilgili genel durusmalara bakan mahkemelerdir Ayrica bu mahkemeler davacilarin tek bir eyaletin vatandasi sayilmadigi bazi ihtilaflara da bakarlar Genel yargi yetkisi olan yani kisiler arasindaki kamu davalari ve hukuk davalarina bakan uc duzey federal mahkeme vardir Diger mahkemeler ornegin Amerika Birlesik Devletleri iflas bankasi ve Vergi Mahkemesi sadece belli dava cesitlerine bakan ozellesmis mahkemelerdir Iflas bankalari bolge mahkemelerinin altinda sayilirlar ve dolayisiyla kapsaminda sayilmazlar Bu yuzden bunlarin hakimleri hayat boyu gorev suresine sahip degildir ve maaslarini eksiltilmesinden anayasal olarak muaf degildirler Vergi Mahkemesi de bir 3 Madde mahkemesi degildir ama bir Madde 1 Mahkemesi sayilir Federal Bolge Mahkemeleri davalarin Yargi Yasasi Amerika Birlesik Devletleri Kanunnamesi Madde 28 kapsaminda degerlendirildigi mahkemelerdir Bu mahkemelerde federal konu yargisi federal question jurisdiction cesitlilik yargisi diversity jurisdiction ve tamamlanmamis yargi pendent jurisdiction esaslariyla uyumlu davalar acilir ve karara baglanir Bolge Mahkemeleri ayrica cikarma yargisi removal jurisdiction esasina ait davalara da bakabilirler bu davalarda eyalet mahkemesinde acilan bir davanin cesitlilik yargi sartlarini karsilar ve davacilardan biri davayi eyalet mahkemesinden cikarip federal mahkemeye tasir Amerika Birlesik Devletleri Temyiz Mahkemesi bolge mahkemeleri tarafindan karara baglanmis davalar hakkindaki itirazlara bakar ayrica devlet kurumlarindan gelen temyizler ve bazi ara temyizlere yani bir dava sonuclanmadan yapilan temyiz basvurularina bakar Amerika Birlesik Devletleri Anayasa mahkemesi temyiz mahkemeleri ve eyalet anayasa mahkemelerinin kararlarinin temyizlerine bakar ayrica az sayida bazi davalarda dogrudan yargi yetkisi vardir Yasama gucunun yargi yetki alani icine giren konular sunlardir Anayasa dan kaynaklanan davalar bir bir Amerika Birlesik Devletleri antlasmasi yabanci ulkelerin Amerika Birlesik Devletleri ndeki sefirleri ortaelcileri ve konsoloslari etkileyen davalar federal yonetimin taraf oldugu davalar eyaletler veya onlarin vatandaslari ve yabanci ulkeler veya onlarin vatandaslari veya tebalari arasindaki ihtilaflar ve iflas davalari Bunlar toplu olarak federal konu yargisi federal question jurisdiction kapsaminda sayilir davacilarin bir eyaletin vatandasi davalinin bir diger eyaletin hukumeti oldugu davalari federal yargi yetkisinden cikarmistir ancak davacinin bir eyalet hukumeti davalinin bir diger eyalet vatandasi oldugu davalardaki federal yargi yetkisine dokunmamistir Federal mahkemelerin gucu hem zarar tazmini ile ilgili hukuk davalari hem de federal kanundan kaynaklanan suc davalarina uzanir Ustunluk Kosulu Supremacy Clause ve III Madde arasindaki etkilesimler sonucu eyalet ve federal mahkemeler arasinda karmasik bir iliski dogmustur Federal mahkemeler bazen eyalet mahkemelerinden kaynaklanan davalara bakarlar esasindan hareket ederek Eyalet mahkemeleri federal kanunla ilgili bazi meselelere bakarlar ve bazi federal haklar federal kanunlar sonucu eyalet mahkemelerin yetkisine birakilmistir ornegin gibi Her iki mahkeme sisteminin belli sahalarda baska alanlarda ise oldugu soylenebilir Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi yargi bagimsizliginin korumak icin federal hakimlerin iyi davranista iken during good behavior gorev basinda olmalarini hukmeder pratikte hakimler olene emekli olana veya istifa edene kadar gorev yaparlar Gorev basindayken bir suc isleyen bir hakim suclama surecine tabi tutulabilir Baskan veya federal hukumetin bir diger yetkilisi gibi Amerika Birlesik Devletleri hakimleri Baskan tarafindan atanir ve Senato onayina tabidirler Bir diger Anayasal hukum Kongre tarafindan bir Madde III yargicinin maasini dusurmesini yasaklar Kongre yeni goreve alinacak hakimlere daha dusuk maas verilmesine karar verebilir ama mevcut hakimlerin maaslarini azaltamaz Eyalet ve federal mahkemeler arasindaki iliskiler Yukarida ana hatlari verilen bu federal mahkeme sisteminden baska ama ondan tamamen bagimsiz olmayan bir de eyaletlerin mahkeme sistemleri vardir Bunlarin her biri federal kanunlara ek olarak federal kanunlarin gecersizligi soz konusu degilse eyaletin kanunlari ile ilgilenir ve kendi mahkeme kural ve prosedurlerine sahiptir Eyalet yonetimleri ve federal yonetim resmen ikili egemen dual sovereigns iseler de Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesi cogu durumda Eyalet Anayasa Mahkemelerinin temyiz mahkemesidir bunun istisnasi eyalet mahkemesinin yeterli ve bagimsiz eyalet dayanagi doktrini ni one surmesidir Bu doktrine gore soz konusu eyaletin kanunlarini ve anayasasini yorumlamada son soze sahiptir Cogu eyalet anayasasinin hukumleri Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi nin hukumleri ile ayni kapsamdadir ama paralel sayilirlar Ornegin bir eyalet anayasasindan kaynaklanan kisisel mahremiyet hakki federal bir mahremiyet hakkindan daha genis olsa ve bir davada federal degil de bu eyalet yasasindaki mahremiyet hakki bagimsizlik esasina dayanilarak savunulursa bu konudaki bir dava en son asamada eyalet anayasa mahmekemesinde karara baglanir Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesi karismayi reddeder Bir Eyalet Anayasa Mahkemesi federal kanunlar hakkinda sadece Amerika Birlesik Devletleri Anayasa Mahkemesi nin yorumlarina uymak zorundadir ama kendi rizasi dahilindeki durumlar haric eyaletin ait oldugu federal bolgedeki federal temyiz mahkemelerinin yorumlari onu baglamaz hatta bu federal temyiz mahkemeleri o eyaletin icinde yer alsa dahi onlarin yorumu eyalet Anayasa Mahkemesini baglamaz ikili egemenlik esasindan dolayi Buna karsin bir federal bolge mahkemesi davasi eger sadece eyalet kanunlariyla ilgili bir dava goruyorsa genelde bu cesitlilik yargisi davalari durumunda olur mahkemenin bulundugu eyalete ait esasa iliskin hukukunu uygulamakla yukumludur Bu yukumluk nin uygulamasindan kaynaklanir Buna ragmen dava durusmasi Federal Rules of Civil Procedure Federal Rules of Criminal Procedure ve Federal Rules of Evidence izlenerek yapilir eyalet usul kurallarini uygulamak yerine Yani cesitlilik yargisindan kaynaklanan yetki hakkini one suren bir federal mahkeme tarafindan Erie Doktrini nin uygulamasi sadece esasa iliskin hukukun izlenmesini zorunlu kilar ama farkli olabilen usule iliskin eyalet kanununu zorunlu kilmaz Hep beraber federal ve eyalet yonetimlerinin kanunlari nu meydana getirir Secimler ve oy vermezaman icin onemli derecede degisiklik gecirmistir Amerika Birlesik Devletleri nin ilk yillarinda oy verme eyalet yonetimi ile iliskiliydi ve bu hak genelde toprak sahibi beyaz erkekler ile sinirliydi Dogrudan secimler baslica Amerika Birlesik Devletleri Temsilciler Meclisi ve eyalet yasama organlari icin yapilirdi ama secmenler tarafindan hangi organlarin secildigi eyaletten eyalete degisirdi Bu orijinal sistemde Amerika Birlesik Devletleri Senatosu nda her eyaleti temsil eden senatorler geldikleri eyaletin yasama organi tarafindan secilirdi 1913 te nin eyaletlerce onaylanmasindan sonra Kongre nin her iki meclisinin de uyeleri dogrudan secilir oldular Gunumuzde kismen nin kabulu sayesinde Amerika Birlesik Devletleri vatandaslarinin 18 yastan itibaren irk cinsiyet veya servetten bagimsiz olarak neredeyse evrensel oy verme hakki vardir Bunun tek istisnasi ve bazi eyaletlerde eski mahpuslarin da oy verme hakki olmamasidir Gunumuzde Amerika Birlesik Devletleri topraklari territory ve Washington DC deki federal bolgenin temsili Columbia Bolgesi mukimleri federal kanun ve vergilere tabidir ama Kongre deki tek temsilcileri Amerika Birlesik Devletleri territory lerinin mukimlerinin sahip oldugu haklar cesitlilik gosterir ornegin Porto Riko da sadece bazi mukimler federal gelir vergisi oder ama tum mukimler diger tum federal vergileri odemekle mukelleftir ithal ve ihrac vergisi federal emtia vergisi ve maas primleri ve Medicare primi gibi Yerel olarak gecersiz olmayan federal kanunlar otomatik olarak Porto Riko da egemen yasa law of the land sayilir buna ragmen Porto Rikolularin Amerika Birlesik Devletleri Kongresi nde temsili oy hakki olmayan bir mukim gorevli tarafindan yapilir Eyalet ve kabile yonetimleri yerel yonetimler lere bolunmus eyaletleri ile ABD County lere Louisiana da Alaska da denir Alaska ve Hawaii haritada farkli olcekte gosterilmistir Aleut Adalari ve haritaya dahil edilmemistir Eyalet yonetimleri cogu Amerikali nin gunluk hayatinda federal yonetimden daha buyuk etkiye sahiptir eyaletler ve Anayasa tarafindan federal yonetime teslim edilmemis bir gucun onun tarafindan kullanilmasini yasaklar Bunun sonucu olarak eyaletler kendi hukuki yetki alanlari icinde yasayan kisiler icin en anlamli olan meselelerle ilgilenirler Eyaler yonetimleri para basma gucune sahip olmadiklari icin vergilendirme veya tahvil cikarma yoluyla gelir elde ederler Bu yuzden ne zaman ekonomi zayiflasa eyalet yonetimleri ciddi butce kesintileri uygular bunun etkisi kamu harcamalarindan yararlanan kisilerce siddetle hissedilir Her eyaletin kendi anayasasi yonetimi ve kanunnamesi vardir Eyaletler arasinda kanun ve usul bakimindan bazen buyuk farkliliklar olabilir ozellikle mulk suc saglik ve egitim konularinda Her eyaletin secilmis en yuksek mevkili yetkilisi Vali dir Her eyalette ayrica eyaletteki secmenleri temsil eden bir bulunur Nebraska haric her eyaletteki yasama organi iki meclislidir Bazi eyaletlerde anayasa ve onun altindaki mahkemelerin hakimleri halk tarafindan secilir digerlerinde ise hakimler federal sistemde oldugu gibi atamayla goreve alinir adli Anayasa Mahkemesi davasi sonucu yerel bagimli milletler olarak sayilir Bunlar federal otoriteye tabi ama genelde ve mumkun oldugunca eyalet yonetimlerinin etkisi disinda varlik gosteren yonetimlerdir Gerek kabilelerin gerek eyaletlerin yonetimsel statusu gunumuze kadar yuzlerce kanun baskanlik emri ve mahkeme karari ile degisiklige ugramissa da Amerika Birlesik Devletleri tarihi boyunca eyalet yonetimleri ve kabile yonetimleri farkli varliklar olarak taninmaya devam etmislerdir Kizilderili hukumetlerinin yapisi cok cesitlilik gosterir cesitlilik yelpazesinin bir ucunda tum kabile islerine bakan basit bir kurul obur ucunda ise buyuk ve karmasik burokrasili birkac organli yonetimlere kadar cesitli idari yapilar mevcuttur Kabileler kendi yonetimlerini kurma gucune sahiptir secimle basa gelen kabile konseyi secimle basa gelen kabile kurum baskani veya dini olarak atanmis liderler pueblolar durumunda iktidara gelebilir Kabile vatandasligi ve oy verme hakki genelde kizilderili soyundan kisilere sinirlandirilmistir ama kabileler istediklerine uyelik vermekte serbesttirler Eyaletlerde yerel yonetimden sorumlu olan kurumlar tipik olarak kasaba sehir veya county kurullari su isletme bolgeleri itfaiye isletme bolgeleri kutuphane bolgeleri ve belli bir bolgeye etkileyen kanunlar yapan benzeri yonetimsel birimlerdir Bu kanunlar trafik alkol satisi ve hayvan bakimi gibi meselelere etki edebilir Bir kasaba veya sehrin secilmis en yuksek yetkilisi genelde mayor dir New England bolgesinde kasabalar dogrudan demokratik bicimde yonetilirler ve bazi eyaletlerde Rhode Island ve Connecticut gibi county lerin gucu cok az veya hic yoktur sadece cografi bir tanimlamaya yararlar Baska bolgelerde county yonetimlerinin daha fazla gucu vardir bunlarin vergi toplamak ve kuruluslari idame ettirmek gibi sorumluluklari olur Ayrica bakinizBaskanMahkemeler Federal judicial circuit HukukAnayasaKurumlar Cogu kurum yurutmeye aittir amd birkaci yasama veya yargiya aittir Eyaletler ve topraklar territory ler Amerika Birlesik Devletleri eyaletleriWeb siteleri ve calismalarNotlar The Influence of State Politics in Expanding Federal Power Henry Jones Ford Proceedings of the American Political Science Association Vol 5 Fifth Annual Meeting 1908 Jstor org 15 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 17 March 2010 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2011 US House Official Website 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2008 Kaiser Frederick M 3 Ocak 2006 Congressional Oversight PDF Congressional Research Service 27 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Temmuz 2008 a b c Article II Constitution of the United States of America 301 303 Barack Obama 27 Nisan 2009 Delegation of Certain Authority Under the National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2008 Amerika Birlesik Devletleri 27 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Temmuz 2009 Amendment XXIII to the United States Constitution Amendment XXII to the United States Constitution Goldstein Joel K 1995 The New Constitutional Vice Presidency Wake Forest Law Review 30 505 Winston Salem NC Wake Forest Law Review Association Inc Reynolds Glenn Harlan 2007 Is Dick Cheney Unconstitutional Northwestern University Law Review Colloquy 102 110 Chicago Northwestern University School of Law Genel kaninin aksine Porto Riko mukimleri Amerika Birlesik Devletleri federal vergileri oderler gumruk vergileri bunlarin bir kismi sonra Porto Riko hazinesine iade edilir Bkz Department of the Interior Office of Insular Affairs 10 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ithal ihrac vergileri Bkz Stanford wellsphere com 1 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde federal emtia vergileri Bkz Stanford wellsphere com 1 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde sosyal guvenlik vergileri Bkz IRS gov 2 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde vs oder Mukimler federal oder yani Bkz IRS gov 2 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Medicare primleri Bkz Reuters com 27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ayrica Porto Riko Komonvelt gelir vergisi Bkz Puertorico herald com 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve HTRCPA com 29 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tum federal personel Bkz Heritage org 10 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ayrica federal hukumet ile is yapanlar Bkz MCVPR com 15 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerika Birlesik Devletleri ne para havale edecek Porto Riko merkezli sirketler Bkz Sf 9 satir 1 3 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve bazi digerleri Ornegin Amerika Birlesik Devletleri askeriyesi uyesi olan Porto Riko mukimleri Bkz Heritage org 8 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Porto Riko disinda kaynaklardan gelir elde eden Porto Riko mukimleri Bkz pp 14 15 olu kirik baglanti federal gelir vergisi oder Ayrica gelir vergilendirmesinin alt siniri Amerika Birlesik Devletleri vergi kanunundan farkli oldugu ve Porto Riko da kisi basina gelir anakaradaki ortalama kisi basina gelirden daha dusuk oldugu icin Porto Riko da gelir vergisi odeyen kisi orani Amerika Birlesik Devletleri vergi kanunun adaya dogrudan uygulanmasindan beklenebilecek orandan daha yuksektir Bunun nedeni Porto Riko Komonvelti nin sorumluklari Amerika Birlesik Devletleri eyaletleri ve yerel yonetimlerininkinden daha yuksektir olarak ifade edilmistir Bkz GAO gov 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Porto Riko mukimleri Sosyal Guvenlik fonuna para yatirir bunun sonucu Porto Rikolular emekli olunca Sosyal Guvenlik kazanclarina hak sahibi olurlar Ancak Ek guvenlik Geliri Supplemental Security Income veya SSI alamazlar Porto Riko Komonvelt i mukimleri Kuzey Mariana Adalari Komonvelti ve 50 eyaletin mukimlerinden farkli olarak SSI alamazlar Bakiniz Socialsecurity gov 28 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ayrica adanin aldigi fonu ada bir Amerika Birlesik Devletleri eyaleti olsaydi alacagi miktarin 15 inden azdir Medicare hizmeti veren tibbi kuruluslar Porto Rikko daki hizmetlerine karsilik olarak tipik bir eyalette alacklarindan daha azi develet tarafindan kendilerine odenir Porto Riko lular normal duzeyde odeme yapmalarina ragmen Bkz p 252 11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hesaplara gore Bkz Eagleforum org 9 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ada nufusu eyaletlerin yarisindan fazlasinindan daha kalabalik oldugu icin eger Porto Riko bir eyalet olsaydi Temsilciler Meclisinde alti ila sekiz sandalyesi olurdu Senato daki iki sandalyeye ek olarak Bakiniz Eagleforum org 9 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde CRF USA org 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Thomas gov 1 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Verilen baglantilardan sonuncusu icin bir sorgu yapilmasi gerekiyor Soz konusu belgenin adi House Report 110 597 Su adimlarin izlenmesi gerekiyor Thomas gov 29 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde gt Committee Reports gt 110 gt Word Phrase gt Report Number sec gt 597 yazin Report Number in yanina Bu yolla House Report 110 597 belgesini elde edeceksiniz sonra Icindekiler tablosundan Background and need for legislation bolumunu secin Bir diger yanlis kani Amerika Birlesik Devletleri tarafindan toplanan Porto Riko dan imal edilen mallardan alinan ithal ihrac vergilerinin tamamen Porto Riko hazinesine geri dondugudur Bu dogru degildir bu ithal ihrac vergileri sadece rom urunleri icin iade edilir onlarda dahi Amerika Birlesik Devletleri Hazinesi bu vergilerin belli bir kismini tutar Bkz yukarida belirtilen House Report 110 597 PDF Center on Budget and Policy Priorities 12 Mayis 2004 18 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2008 Konuyla ilgili yayinlar PDF A B D Disisleri Bakanligi Uluslararasi Bilgi Programlari Burosu 2004 31 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2011 PDF A B D Disisleri Bakanligi Uluslararasi Bilgi Programlari Burosu 2008 6 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2011 PDF A B D Disisleri Bakanligi Uluslararasi Bilgi Programlari Burosu 2009 6 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2011 PDF A B D Disisleri Bakanligi Uluslararasi Bilgi Programlari Burosu 2005 6 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2011 Kemal Gozler 2001 Devlet baskanlari Bir karsilastirmali anayasa hukuku incelemesi Kemal Gozler s 22 ISBN 9789757338727 Ufuk Aykan 2008 PDF Sayistay Dergisi 70 ss 103 120 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2011 Walter F Murphy Tuncer Karamustafaoglu 1974 PDF Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi Dergisi 31 1 s 55 12 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2011 Muvaffak Akbay 1950 Amerika Birlesik Devletlerinin Anayasa Tarihi AUHF dergisi 7 1 2 ss 18 39 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2011 Murat Sevinc 1996 Amerikan Yuce Mahkemesi PDF Ankara Universitesi SBF Dergisi 51 1 ss 391 407 olu kirik baglanti Dis baglantilarUSA gov8 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde resmi Amerika Birlesik Devletleri Yonetimi Web Portali University of Illinois at Urbana Champaign Kutuphanesi nden arastirma bilgi rehberi kutuphanesinde GovPubs tarafindan saglanan Web kaynaklari