Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdüllatif Suphi Paşa veya Sami Paşazade Subhi Paşa (11 Kasım 1818, Tripolis, Mora, - 17 Ocak 1886, İstanbul). Osmanlı devlet adamı ve yazar.
| Abdüllatif Suphi Paşa | |
|---|---|
 | |
| Evkaf-ı Hûmayun Nazırı | |
| Görev süresi 1861-1867 | |
| Maarif Nazırı | |
| Görev süresi 1867-1868 | |
| Şûrayı Devlet Başkanlığı | |
| Görev süresi 1868-1871 | |
| Görev süresi 1873 - ? | |
| Suriye Valiliği (vezir rütbesi) | |
| Görev süresi 1871-1873 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 11 Kasım 1818 Tripolis, Mora |
| Ölüm | 17 Ocak 1886 (67 yaşında) İstanbul |
| Defin yeri | II. Mahmud Türbesi |
| Milliyeti |  Osmanlı |
| Çocuk(lar) | Hamdullah Suphi Tanrıöver |
| Ebeveyn(ler) | Abdurrahman Sami Paşa (Babası) Nezih Bey (Dedesi) |
| Mesleği | |
Osmanlı Devleti'nde Evkaf, Maarif, Ticaret ve Maliye Nâzırlığı görevlerinde bulunmuş olan Abdullatif Suphi Paşa, Osmanlı Devleti'nin ilk Maarif Nazırı (Eğitim Bakanı) Abdurrahman Sami Paşa’nın oğlu, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver'in babasıdır.
Devlet adamlığının yanı sıra nümismatik ve tarihle ilgilenen Abdüllatif Suphi Paşa, ilk Türk nümismatıdır.
Kitaplara ve eski eserlere olan özel ilgisi ile de tanınır.Sanayi-i Nefise Mektebi ile Müze-i Hümayun (İstanbul Arkeoloji Müzesi) onun çabaları sonucu kurulmuştur.
İlk Türk romanının yazarı Samipaşazade Sezai'nin kardeşidir.
Yaşamı
1818'de Mora'da dünyaya geldi. Babası, Mora'daki Cerrahi Tekkesi’nin şeyhi Abdurrahman Sami Paşa idi. Aile, Yunan İsyanı sırasında bir süre isyancıların elinde esir kalmış; aile reisi dedesi Nezih Bey öldürülmüştü. Rum ileri gelenlerin devreye girmesi ile babasının Mısır'a gitmesine izin verilince aile Mora'dan ayrılabilmişti Öğrenimini Mısır’da tamamlayan Abdüllatif Suphi, önce babasının yanında maiyet memurluğu; sonra Mısır hidivi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın özel kaleminde kâtiplik yaptı. Mehmed Ali Paşa'nın teşvikiyle İbn Haldun'un tarihinin ikinci ve üçüncü kitabını Türkçeye çevirmeye başladı.
Mısır'da hidivliğe I. Abbas'ın geçmesi üzerine 1849’da babasıyla birlikte Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'a göç etti, Osmanlı Devleti'nin hizmetine girdi. Ailesiyle Horhor’da bugün Tıp Tarih Enstitüsü olarak kullanılan konakta yaşadı.
1849'da Meclis-i Maarifi Umumiye’de ve 1854'te Meclis-i Valayi Ahkâmı Adliye üyeliklerinde bulundu. 1861 yılında Evkaf-ı Hûmayun Nazırı, 1867’de Maarif Nazırı oldu. Maarif Nazırlığı sırasında kız çocuklar için okullar açılmasına özel önem verdi, bu okullarda okutulacak müfredatı hazırladı
Sonra Şûrayı Devlet başkanlığı (1868), vezir rütbesiyle Suriye valiliği (1871), ikinci kez Şûrayı Devlet başkanlığı (1873) yaptı.
II. Abdülhamit döneminde evkaf, maarif, maliye, ticaret nazırlıklarında bulundu. Ticaret Lisesi ve Sanay-i Nefise Mektebi kurulmasına öncülük yaptı. Arkeolojik eserleri Aya İrini Kilisesi'nden Çinili Köşk'e naklettirdi ve ülkedeki ilk müze oluşumu olan Müze-i Hümayun'un orta binalarinin temelini attrdı.
1879'da babasının ölümü üzerine Moreviler diye bilinen ailesinin reisliğini üstlendi.
17 Ocak 1886 tarihinde İstanbul'da hayatını yitirdi. II. Mahmut Türbesi'ne babasının yanına gömüldü.
Arapça, Farsça, Fransızca, Rumca bilen Abdüllatif Suphi Paşa, devlet adamlığının yanı sıra bir yandan da nümismatik ve tarihle ilgilendi, değerli bir para koleksiyonu vardı. Kendisi, ilk Türk nümismatik kabul edilir.
15 evlilik yapan palan 25 çocuğu dünyaya geldi. Çocuklarından en tanınanları şair ve yazar Ayetullah Bey ve Türkiye Cumhuriyetinde Millî Eğitim Bakanlığı da yapan en küçük oğlu, ünlü Türkçü siyasetçi Hamdullah Suphi Bey’dir; bestekâr Suphi Ziya Bey'in dedesidir.
Eserleri
Abdüllatif Suphi Paşa’nın dört eseri vardır:
- Miftahu'l-İber (İbretler Anahtarı, 1860). İbn Haldun'un tarihinin ikinci ve üçüncü kitabının Türkçe çevirisidir. Mehmed Ali Paşa'nın teşvikiyle
çeviriye başlamış; çeviriyi daha sonra tamamlayarak İstanbul'da bastırmıştır.
- Tekmiletü'l-İber (İbretler'in Eki, 1862). İbn Haldun'un el-'İber'ine zeyil olarak telif edilmiştir. Eserde Suriye'de Selefki ve İran'daki Eşkaniyan devletleri tarihi ve sikkeleri incelenir. İstanbul'da taş baskısı olarak basılmıştır.
- Hakaiku'l-Kelam fi Tarihi'l-İslam (Çağımızın Tarihine Dair Söylenen Gerçekler, 1880). İslamiyet'in ortaya çıkışından dördüncü İslam halifesi Ali'ye kadar olan ilk dönemlerini konu edinen bir tarih kitabıdır. Yalnızca ilk cildi yayımlanabilmiştir.
- Risale-i Subhiyye: Suphi Paşa'nın Nisan 1865 tarihinde Osmanlı maliyesi ve ıslahı hakkında Sultan Abdülaziz'e sunduğu bir risaledir; aynı tarihte İstanbul'da basılmıştır.
Kaynakça
- ^ . 6 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2011.
- ^ a b c d Emine, Öztürk; Kartal, Abdullah (Güz 2016). (PDF). The Journal of Academic Social Science Studies, 51. ss. 127-137. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ a b c Okay, Cüneyd "Subhi Paşa (Sami Paşazade)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.2 s.549, İstanbul:Yapi Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. .
- ^ a b c d Özer, Murat. ""Hu" Sesleri Geliyor Eski Konaktan". Chronicle Dergisi, Sayı 4, Yıl:2006. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ Gürkan Hacır, Kız Okullarının Mimarı: Abdüllatif Suphi, Akşam Gazetesi, 17 Kasım 2010[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdullatif Suphi Pasa veya Sami Pasazade Subhi Pasa 11 Kasim 1818 Tripolis Mora 17 Ocak 1886 Istanbul Osmanli devlet adami ve yazar Abdullatif Suphi PasaEvkaf i Humayun NaziriGorev suresi 1861 1867Maarif NaziriGorev suresi 1867 1868Surayi Devlet BaskanligiGorev suresi 1868 1871Gorev suresi 1873 Suriye Valiligi vezir rutbesi Gorev suresi 1871 1873Kisisel bilgilerDogum 11 Kasim 1818 Tripolis MoraOlum 17 Ocak 1886 67 yasinda IstanbulDefin yeri II Mahmud TurbesiMilliyeti OsmanliCocuk lar Hamdullah Suphi TanrioverEbeveyn ler Abdurrahman Sami Pasa Babasi Nezih Bey Dedesi Samipasazade Sezai Abisi Meslegi Maiyet memuruYazarNumismat Osmanli Devleti nde Evkaf Maarif Ticaret ve Maliye Nazirligi gorevlerinde bulunmus olan Abdullatif Suphi Pasa Osmanli Devleti nin ilk Maarif Naziri Egitim Bakani Abdurrahman Sami Pasa nin oglu Turkiye Cumhuriyeti nin ilk Milli Egitim Bakani Hamdullah Suphi Tanriover in babasidir Devlet adamliginin yani sira numismatik ve tarihle ilgilenen Abdullatif Suphi Pasa ilk Turk numismatidir Kitaplara ve eski eserlere olan ozel ilgisi ile de taninir Sanayi i Nefise Mektebi ile Muze i Humayun Istanbul Arkeoloji Muzesi onun cabalari sonucu kurulmustur Ilk Turk romaninin yazari Samipasazade Sezai nin kardesidir Yasami1818 de Mora da dunyaya geldi Babasi Mora daki Cerrahi Tekkesi nin seyhi Abdurrahman Sami Pasa idi Aile Yunan Isyani sirasinda bir sure isyancilarin elinde esir kalmis aile reisi dedesi Nezih Bey oldurulmustu Rum ileri gelenlerin devreye girmesi ile babasinin Misir a gitmesine izin verilince aile Mora dan ayrilabilmisti Ogrenimini Misir da tamamlayan Abdullatif Suphi once babasinin yaninda maiyet memurlugu sonra Misir hidivi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin ozel kaleminde katiplik yapti Mehmed Ali Pasa nin tesvikiyle Ibn Haldun un tarihinin ikinci ve ucuncu kitabini Turkceye cevirmeye basladi Misir da hidivlige I Abbas in gecmesi uzerine 1849 da babasiyla birlikte Osmanli Devleti nin baskenti Istanbul a goc etti Osmanli Devleti nin hizmetine girdi Ailesiyle Horhor da bugun Tip Tarih Enstitusu olarak kullanilan konakta yasadi 1849 da Meclis i Maarifi Umumiye de ve 1854 te Meclis i Valayi Ahkami Adliye uyeliklerinde bulundu 1861 yilinda Evkaf i Humayun Naziri 1867 de Maarif Naziri oldu Maarif Nazirligi sirasinda kiz cocuklar icin okullar acilmasina ozel onem verdi bu okullarda okutulacak mufredati hazirladi Sonra Surayi Devlet baskanligi 1868 vezir rutbesiyle Suriye valiligi 1871 ikinci kez Surayi Devlet baskanligi 1873 yapti II Abdulhamit doneminde evkaf maarif maliye ticaret nazirliklarinda bulundu Ticaret Lisesi ve Sanay i Nefise Mektebi kurulmasina onculuk yapti Arkeolojik eserleri Aya Irini Kilisesi nden Cinili Kosk e naklettirdi ve ulkedeki ilk muze olusumu olan Muze i Humayun un orta binalarinin temelini attrdi 1879 da babasinin olumu uzerine Moreviler diye bilinen ailesinin reisligini ustlendi 17 Ocak 1886 tarihinde Istanbul da hayatini yitirdi II Mahmut Turbesi ne babasinin yanina gomuldu Abdullatif Suphi Pasa nin mezari Arapca Farsca Fransizca Rumca bilen Abdullatif Suphi Pasa devlet adamliginin yani sira bir yandan da numismatik ve tarihle ilgilendi degerli bir para koleksiyonu vardi Kendisi ilk Turk numismatik kabul edilir 15 evlilik yapan palan 25 cocugu dunyaya geldi Cocuklarindan en taninanlari sair ve yazar Ayetullah Bey ve Turkiye Cumhuriyetinde Milli Egitim Bakanligi da yapan en kucuk oglu unlu Turkcu siyasetci Hamdullah Suphi Bey dir bestekar Suphi Ziya Bey in dedesidir EserleriAbdullatif Suphi Pasa nin dort eseri vardir Miftahu l Iber Ibretler Anahtari 1860 Ibn Haldun un tarihinin ikinci ve ucuncu kitabinin Turkce cevirisidir Mehmed Ali Pasa nin tesvikiyle ceviriye baslamis ceviriyi daha sonra tamamlayarak Istanbul da bastirmistir Tekmiletu l Iber Ibretler in Eki 1862 Ibn Haldun un el Iber ine zeyil olarak telif edilmistir Eserde Suriye de Selefki ve Iran daki Eskaniyan devletleri tarihi ve sikkeleri incelenir Istanbul da tas baskisi olarak basilmistir Hakaiku l Kelam fi Tarihi l Islam Cagimizin Tarihine Dair Soylenen Gercekler 1880 Islamiyet in ortaya cikisindan dorduncu Islam halifesi Ali ye kadar olan ilk donemlerini konu edinen bir tarih kitabidir Yalnizca ilk cildi yayimlanabilmistir Risale i Subhiyye Suphi Pasa nin Nisan 1865 tarihinde Osmanli maliyesi ve islahi hakkinda Sultan Abdulaziz e sundugu bir risaledir ayni tarihte Istanbul da basilmistir Kaynakca 6 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2011 a b c d Emine Ozturk Kartal Abdullah Guz 2016 PDF The Journal of Academic Social Science Studies 51 ss 127 137 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2017 a b c Okay Cuneyd Subhi Pasa Sami Pasazade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 2 s 549 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 18710 a b c d Ozer Murat Hu Sesleri Geliyor Eski Konaktan Chronicle Dergisi Sayi 4 Yil 2006 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2017 Gurkan Hacir Kiz Okullarinin Mimari Abdullatif Suphi Aksam Gazetesi 17 Kasim 2010 olu kirik baglanti