Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdülvehhâb Havmad (Arapça: عَبْد الْوَهَّاب حَوْمَد) (1915 - Şubat 2002) Suriyeli siyasetçi, avukat, kriminolog ve profesör.
| Abdülvehhâb Havmad Arapça: عَبْد الْوَهَّاب حَوْمَد | |
|---|---|
 | |
| Havmad, 1957 | |
| Görev süresi Eylül 1955 - Haziran 1956 | |
| Başbakan | Said el-Gazi |
| Görev süresi Ağustos 1951 - Kasım 1951 | |
| Başbakan | Hasan el-Hekim |
| Görev süresi 9 Mart 1963 - 11 Mayıs 1963 | |
| Başbakan | Selahaddin el-Bitar |
| Yerine gelen | |
| Görev süresi Haziran 1956 - Aralık 1956 | |
| Başbakan | Sabri el-Aseli |
| Planlamadan Sorumlu Devlet Bakanı | |
| Görev süresi 16 Ağustos 1958 - 20 Eylül 1961 | |
| Başbakan | Nureddin Kahala Abdülhamid es-Serrac |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1915 Osmanlı Suriyesi, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | Şubat 2002 (86-87 yaşlarında) Suriye |
| Milliyeti | Suriyeli |
| Partisi | Halk Partisi (1947-1958) Ulusal Birlik (1958-1961) Birleşik Arap Cephesi (1962-1963) |
Arka plan
Havmad, 1915 yılında Halep'te babası Mahmud Havmad'ın oğlu olarak dünyaya geldi. Havmad siyasete atılmadan önce avukat olarak çalıştı ve kriminoloji alanında uzmanlaştı. Paris Üniversitesinden hukuk doktorası ve ceza adaleti diploması ile mezun oldu. Ayrıca üniversitede Arap edebiyatı okudu. Suriye'ye döndüğünde Havmad Şam Üniversitesinde profesör olarak da çalıştı.
Siyasi kariyer
Halk Partisi
Suriye'nin Fransız Mandası'ndan bağımsızlığını kazanmasından bir yıl sonra Havmad, 1947'de Halk Partisinin sol kanadının kurucu üyesi oldu. Partinin platformu Suriye demokrasisini güçlendirmek, büyük ölçüde Şam merkezli politikacıların elinde toplanan siyasi gücü ülke geneline yaymak ve komşu Irak ile birleşmek üzerine kuruluydu. Hem Irak hem de Ürdün'de iktidarda olan Haşimiler tarafından destekleniyor ve finanse ediliyordu. Aynı yıl Havmad, Suriye Parlamentosunda Halep'i temsil eden bir sandalye kazandı ve 1951'e kadar bu koltuğu korudu. Anayasa Meclisinde bir sandalye kazandı ve Suriye'nin 1949 anayasasının yazımında yer aldı. Devlet Başkanı Haşim el-Etasi daha sonra Havmad'ı çabalarından dolayı Suriye Cumhuriyeti Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirdi.
Parlamentodan ayrıldıktan sonra Başbakan Hasan el-Hekim'in hükûmetinde eğitim bakanı olarak görev aldı. Havmad, eğitim bakanı olarak Suriye tarihindeki en büyük yabancı burs programını başlatarak 300 öğrenciyi Amerika ve Avrupa üniversitelerine gönderdi. Askeri darbeyle iktidara gelen Devlet Başkanı Edib Çiçekli, ülkedeki muhalefeti durdurmaya yönelik daha büyük bir kampanyanın parçası olarak Havmad'ı partisinin görüşleri nedeniyle tutuklattı. Çiçekli Şubat 1954'te ülkeden kaçınca Havmad da serbest bırakıldı.
Eylül 1955 ve Haziran 1956 arasında Başbakan Said el-Gazi'nin kabinesinde olarak görev yapan Havmad, Haziran ve Aralık 1956 arasında Başbakan Sabri el-Aseli'nin kabinesinde ise eğitim bakanı olarak görev yaptı. Maaruf el-Devalibi, Faydi el-Etasi ve Ahmed Kanber ile birlikte Havmad, Suriye'nin Sovyetler Birliği ile ilişkilerini tehlikeye atmamak için sözde Batı yanlısı partinin Soğuk Savaş'ta tarafsızlığı benimsemesini savundu. Birlikte, iktidardaki Halk Partisinin Batı yanlısı kampla aynı çizgiye gelmesini engellemeyi başardılar.
Nasırcılık
1950'lerin sonlarında Havmad, Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın pan-Arap liderliğini destekleyen sadık bir Nasırcı oldu. Havmad için bu durum, Nasır'ın o dönemdeki başlıca Arap rakipleri olan Haşimilere verdiği önceki desteğinden bir değişimdi. Suriye ve Mısır'ın 1958'de Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) olarak birleşmesini destekledi ve BAC'nin Kuzey Bölgesi (Suriye) kabinesinde görev alan tek Halk Partisi üyesi oldu (birliğin kurulmasının ardından tüm partiler feshedildi). 16 Ağustos'ta planlamadan sorumlu devlet bakanı olarak atandı ve merkezi Kahire'deydi.
BAC'nin feshedilmesinin ardından 23 Ekim 1961'de Şam'a döndü. Eski çalışma arkadaşı Nazım el-Kudsi, Suriye'de BAC'yi sona erdiren darbenin ardından devlet başkanı oldu. Havmad Halk Partisine katılmadı ve ayrılıkçı hükûmete karşı çıkarak açıkça BAC'nin yeniden kurulması çağrısında bulundu. Halk Partisinden eski bir meslektaşı olan ve BAC hükûmetinde de görev yapan Nahid el-Kasım ile birlikte, ayrılıktan sonra ortaya çıkan bir dizi Nasırcı partiden biri olan Birleşik Arap Cephesini kurdu. 1962'de kimliği belirsiz suikastçılar Havmad'ın otomobiline patlayıcılar yerleştirerek başarısız bir öldürme girişiminde bulundular.
8 Mart 1963'te Baasçı, Nasırcı ve bağımsız Arap milliyetçisi subaylardan oluşan bir koalisyon, Kudsi hükûmetini deviren bir darbe gerçekleştirdi. Baasçı olan yeni başbakan Selahaddin el-Bitar, Havmad ve Kasım'i kabinesine atadı. Havmad maliye bakanı olarak görev yaptı. Ancak Baasçıların hâkim olduğu Askeri Komite - Suriye'yi fiilen kontrol eden gizli cunta - Nisan ve Mayıs aylarında düzinelerce Nasırcıyı subay kadrosundan tasfiye edince, Havmad ve diğer dört Nasırcı bakan görevlerinden istifa ettiler.
Sonraki yaşam ve ölüm
İstifasının ardından Suriye'de kalan Havmad, avukatlık mesleğini ve Şam Üniversitesindeki profesörlüğünü sürdürdü. Sami Moubayed'e göre "Arap dili ve edebiyatı alanında en yüksek uluslararası bilimsel otorite" olan Arap Dili Asamblesine 1991 yılında seçildi. Suriye'den gelen akademik araştırmaları denetledi ve Şubat 2002'de ölene kadar kuruluşun aktif bir üyesi oldu.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Abdülvehhâb Havmad ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Konuyla ilgili yayınlar
- Ginat, Rami (2010), Syria and the Doctrine of Arab Neutralism: From Independence to Dependence, Sussex Academic Press, ISBN
- Mufti, Malik (1996), Sovereign Creations: Pan-Arabism and Political Order in Syria and Iraq, Cornell University Press, ISBN
- Moubayed, Sami M. (2006), Steel & Silk: Men & Women Who Shaped Syria 1900–2000, Cune Press, ISBN
- Podeh, Elie (1999), The Decline of Arab Unity: The Rise and Fall of the United Arabic Republic, , ISBN
- Rabinovich, Itamar (1972), Syria Under the Baʻth, 1963-66: The Army Party Symbiosis, Transaction Publishers
- Simon, Reeva S.; Mattar, Phillip; Bulliet, Richard W. (1996), The encyclopedia of the modern Middle East, 1, A-C, Macmillan Publishing Company, Incorporated, ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdulvehhab Havmad Arapca ع ب د ال و ه اب ح و م د 1915 Subat 2002 Suriyeli siyasetci avukat kriminolog ve profesor Abdulvehhab Havmad Arapca ع ب د ال و ه اب ح و م دHavmad 1957Gorev suresi Eylul 1955 Haziran 1956Basbakan Said el GaziGorev suresi Agustos 1951 Kasim 1951Basbakan Hasan el HekimGorev suresi 9 Mart 1963 11 Mayis 1963Basbakan Selahaddin el BitarYerine gelenGorev suresi Haziran 1956 Aralik 1956Basbakan Sabri el AseliPlanlamadan Sorumlu Devlet BakaniGorev suresi 16 Agustos 1958 20 Eylul 1961Basbakan Nureddin Kahala Abdulhamid es SerracKisisel bilgilerDogum 1915 Osmanli Suriyesi Osmanli ImparatorluguOlum Subat 2002 86 87 yaslarinda SuriyeMilliyeti SuriyeliPartisi Halk Partisi 1947 1958 Ulusal Birlik 1958 1961 Birlesik Arap Cephesi 1962 1963 Arka planHavmad 1915 yilinda Halep te babasi Mahmud Havmad in oglu olarak dunyaya geldi Havmad siyasete atilmadan once avukat olarak calisti ve kriminoloji alaninda uzmanlasti Paris Universitesinden hukuk doktorasi ve ceza adaleti diplomasi ile mezun oldu Ayrica universitede Arap edebiyati okudu Suriye ye dondugunde Havmad Sam Universitesinde profesor olarak da calisti Siyasi kariyerHalk Partisi Suriye nin Fransiz Mandasi ndan bagimsizligini kazanmasindan bir yil sonra Havmad 1947 de Halk Partisinin sol kanadinin kurucu uyesi oldu Partinin platformu Suriye demokrasisini guclendirmek buyuk olcude Sam merkezli politikacilarin elinde toplanan siyasi gucu ulke geneline yaymak ve komsu Irak ile birlesmek uzerine kuruluydu Hem Irak hem de Urdun de iktidarda olan Hasimiler tarafindan destekleniyor ve finanse ediliyordu Ayni yil Havmad Suriye Parlamentosunda Halep i temsil eden bir sandalye kazandi ve 1951 e kadar bu koltugu korudu Anayasa Meclisinde bir sandalye kazandi ve Suriye nin 1949 anayasasinin yaziminda yer aldi Devlet Baskani Hasim el Etasi daha sonra Havmad i cabalarindan dolayi Suriye Cumhuriyeti Ustun Hizmet Madalyasi ile odullendirdi Parlamentodan ayrildiktan sonra Basbakan Hasan el Hekim in hukumetinde egitim bakani olarak gorev aldi Havmad egitim bakani olarak Suriye tarihindeki en buyuk yabanci burs programini baslatarak 300 ogrenciyi Amerika ve Avrupa universitelerine gonderdi Askeri darbeyle iktidara gelen Devlet Baskani Edib Cicekli ulkedeki muhalefeti durdurmaya yonelik daha buyuk bir kampanyanin parcasi olarak Havmad i partisinin gorusleri nedeniyle tutuklatti Cicekli Subat 1954 te ulkeden kacinca Havmad da serbest birakildi Eylul 1955 ve Haziran 1956 arasinda Basbakan Said el Gazi nin kabinesinde olarak gorev yapan Havmad Haziran ve Aralik 1956 arasinda Basbakan Sabri el Aseli nin kabinesinde ise egitim bakani olarak gorev yapti Maaruf el Devalibi Faydi el Etasi ve Ahmed Kanber ile birlikte Havmad Suriye nin Sovyetler Birligi ile iliskilerini tehlikeye atmamak icin sozde Bati yanlisi partinin Soguk Savas ta tarafsizligi benimsemesini savundu Birlikte iktidardaki Halk Partisinin Bati yanlisi kampla ayni cizgiye gelmesini engellemeyi basardilar Nasircilik 1950 lerin sonlarinda Havmad Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir in pan Arap liderligini destekleyen sadik bir Nasirci oldu Havmad icin bu durum Nasir in o donemdeki baslica Arap rakipleri olan Hasimilere verdigi onceki desteginden bir degisimdi Suriye ve Misir in 1958 de Birlesik Arap Cumhuriyeti BAC olarak birlesmesini destekledi ve BAC nin Kuzey Bolgesi Suriye kabinesinde gorev alan tek Halk Partisi uyesi oldu birligin kurulmasinin ardindan tum partiler feshedildi 16 Agustos ta planlamadan sorumlu devlet bakani olarak atandi ve merkezi Kahire deydi BAC nin feshedilmesinin ardindan 23 Ekim 1961 de Sam a dondu Eski calisma arkadasi Nazim el Kudsi Suriye de BAC yi sona erdiren darbenin ardindan devlet baskani oldu Havmad Halk Partisine katilmadi ve ayrilikci hukumete karsi cikarak acikca BAC nin yeniden kurulmasi cagrisinda bulundu Halk Partisinden eski bir meslektasi olan ve BAC hukumetinde de gorev yapan Nahid el Kasim ile birlikte ayriliktan sonra ortaya cikan bir dizi Nasirci partiden biri olan Birlesik Arap Cephesini kurdu 1962 de kimligi belirsiz suikastcilar Havmad in otomobiline patlayicilar yerlestirerek basarisiz bir oldurme girisiminde bulundular 8 Mart 1963 te Baasci Nasirci ve bagimsiz Arap milliyetcisi subaylardan olusan bir koalisyon Kudsi hukumetini deviren bir darbe gerceklestirdi Baasci olan yeni basbakan Selahaddin el Bitar Havmad ve Kasim i kabinesine atadi Havmad maliye bakani olarak gorev yapti Ancak Baascilarin hakim oldugu Askeri Komite Suriye yi fiilen kontrol eden gizli cunta Nisan ve Mayis aylarinda duzinelerce Nasirciyi subay kadrosundan tasfiye edince Havmad ve diger dort Nasirci bakan gorevlerinden istifa ettiler Sonraki yasam ve olumIstifasinin ardindan Suriye de kalan Havmad avukatlik meslegini ve Sam Universitesindeki profesorlugunu surdurdu Sami Moubayed e gore Arap dili ve edebiyati alaninda en yuksek uluslararasi bilimsel otorite olan Arap Dili Asamblesine 1991 yilinda secildi Suriye den gelen akademik arastirmalari denetledi ve Subat 2002 de olene kadar kurulusun aktif bir uyesi oldu KaynakcaWikimedia Commons ta Abdulvehhab Havmad ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b c d Simon Mattar Bulliet 1996 p 787 a b c Moubayed 2006 p 251 Rabinovich 1972 p 236 a b c d e f Moubayed 2006 p 252 Ginat 2010 p 60 Podeh 1999 p 52 Oron 1961 p 595 Oron 1961 p 163 Rabinovich 1972 p 60 Mufti 1996 p 153 Konuyla ilgili yayinlarGinat Rami 2010 Syria and the Doctrine of Arab Neutralism From Independence to Dependence Sussex Academic Press ISBN 9781845193966 Mufti Malik 1996 Sovereign Creations Pan Arabism and Political Order in Syria and Iraq Cornell University Press ISBN 0801431689 Moubayed Sami M 2006 Steel amp Silk Men amp Women Who Shaped Syria 1900 2000 Cune Press ISBN 1 885942 41 9 Podeh Elie 1999 The Decline of Arab Unity The Rise and Fall of the United Arabic Republic ISBN 1 902210 20 4 Rabinovich Itamar 1972 Syria Under the Baʻth 1963 66 The Army Party Symbiosis Transaction Publishers Simon Reeva S Mattar Phillip Bulliet Richard W 1996 The encyclopedia of the modern Middle East 1 A C Macmillan Publishing Company Incorporated ISBN 9780028970615