Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Refik Altınay (1881, Beşiktaş - 10 Ekim 1937), Türk tarihçi, yazar, şair, Darülfünun tarih müderrisi ve yüzbaşı.
Tarih öğretmenliğindeki tecrübesini; gazete ve dergilerde yayınladığı araştırma dizileri ve tarihi hikâyeler yoluyla daha geniş kitlelere tarihi okutma ve sevdirmek için kullanmış bir yazardır. “Tarihi sevdiren adam” sıfatıyla anılır. Çalışmaları ağırlıklı olarak Osmanlı Devleti üzerinedir.
Yaşamı
1880 veya 1881 yılının Şubat ayında İstanbul’da, Beşiktaş’ın Valideçeşme semtinde dünyaya geldi. Babası, Sultan Abdülaziz’in vekilharcı Ürgüplü Ahmed Ağa'dır.
İlk öğrenimini Vişnezade Sıbyan Mektebi’nde, orta öğrenimini Beşiktaş Askeri Rüştiyesi ve Kuleli Askeri İdadisi'nde gördü. 1898 yılında Harp Okulu'ndan piyade birincisi olarak mezun oldu. Küçük yaşta teğmen çıktığı için kıtaya gönderilmeyip öğretmen sınıfında bırakıldı. Toptaşı ve Soğukçeşme Askeri Ortaokullarında 4 yıl süre ile coğrafya öğretmenliği yaptı. 1902 yılında Harp Okuluna Fransızca öğretmeni, 1908 yılında ise tarih öğretmeni oldu.
Gazetecilik hayatı
Öğretmenlik tecrübesini zaman içinde daha geniş kitlelere hitap etme ve okumayı sevdirme isteğine dönüştüren Ahmet Refik Bey, bazı gazete ve mecmualarda ilk yazılarını yayınlamaya öğretmenlik yaptığı yıllarda başladı. İlk yazılarının konusu ilk İslam kahramanları ve dini savaşlar idiII. Meşrutiyet’in ilanına kadar "İrtika", "Malumat", "Hazine-i Fünun", "Mecmua-i Ebuzziya gibi dergilerde makaleler yayımladı;Tercüman-ı Hakikat ve Millet gazetelerinde başyazarlık yaptı. Meşrutiyet’in ilanından sonra İkdam, Peyam ve Millet gibi gazetelerde yazılarını yayımladı. İkdam’da günlük olarak tefrika ettiği yazıları onun “müverrih” olarak tanınmasında etkili oldu.
Askeri hayatı
1909 yılında tarihi araştırmalar için bir heyetle birlikte Fransa'ya gitti. Paris Hazine-i Evrakı’nı bu gezi sayesinde yakında tanıma imkânı buldu ve bilgisini, Osmanlı Hazine-i Evrakı’nı tanımak için kullandı. Yine bu gezide tarih anlayışını etkileyen kimi Fransız tarihçilerle tanıştı.
1909 yılında Erkan-ı Harp Yayın Şubesinde görevlendirildi ve "Askeri Mecmua"'yı yönetti. Dergide, Osmanlı savaşları ve askerliğine dair yazılar yazdı. Aynı yıl, o zamanki adı “Tarihi Osmani Encümeni”’ olan Türk Tarih Encümeni’ne üye seçildi. Tarihi Osmani Encümeni Mecmuası’nda bilimsel çalışmalarını yayımlarken altı ciltlik “Büyük Tarihi Umumi”’yi yayımladı; İkdam’da “Geçmiş Asırlarda Osmanlı Hayatı” adlı dizi ile tefrika ettiği yazılarını da kitaplaştırdı.
1912 yılında Balkan Savaşı'nda Askeri Sansür Müfettişi oldu. 1913 yılında gözleri bozuk olduğu için yüzbaşı iken emekliye ayrıldı; serbest çalışmaya başladı. I. Dünya Savaşı nedeniyle orduya çağrılana değin öğretmenlik ve gazetecilik yaptı.
I. Dünya Savaşı yılları
I. Dünya Savaşı’nda ordunun isteği ile Türkiye-Rusya ilişkilerine dair yazılar yazan Ahmet Refik Bey, Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yı ihanetle suçlayan bir yazısı nedeniyle “arpa saman memuriyeti” gibi bir görevle Anadolu’ya görevlendirilerek cezalandırıldı. Bu görevi sırasında Nevşehirli Damat İbrahim Paşa hakkında incelemelerde bulundu. 1915 yılında Eskişehir’e Askeri Sevk Komisyonu Başkanı olarak atandığında Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna ilişkin araştırmalar yaptı. Hastalığı nedeniyle kısa süre sonra yeniden İstanbul’a döndü. Hazine-i Evrak’ta çalışarak eski İstanbul yaşantısına dair belgeler derledi. Bu belgeler “Asr-ı Hicriler” adlı kitapta toplandı.
Savaşın sonlarında Ermeni kırımı Raporu için Avrupa’dan gelen bir gazeteci heyete Doğu Anadolu gezisinde eşlik etti. Trabzon, Kars, Ardahan Artvin, Batum, Erzincan ve Erzurum’u kapsayan bu geziyi Kafkas Yollarında adlı eserle dile getirdi. Ayrıca gezi sırasında tuttuğu notlar telgraflarla Osmanlı Devleti tarafından Avrupa’ya duyuruldu. Savaş sonunda ikinci kez emekli oldu.
Savaş sonrasında Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanması karşısında Türkçülük’ü benimsedi.Köprülüzade Fuad, Ziya Gökalp ve Necmeddin Sadık Bey’lerle birlikte İttihat ve Terakki’nin resmi sözcülüğünü üstlenen “Yeni Mecmua”’da çalıştı. Vatanın dünyanın merkezi sayılması düşüncesini esas aldı.
Darülfünun müderrisliği
1918 yılında İstanbul Darülfünun Osmanlı Tarihi Öğretmenliğine, 1919 yılında Türkiye Tarihi Müderrisliğine atandı. Bir yandan da Osmanlı Hazine-i Evrak’ında çalışmaya başladı. Bu arada Demirbaş Şarl ile ilgili bir çalışması nedeniyle İsveç hükümeti tarafından ödüllendirildi
Mütareke döneminde (1919-1922) “Darülfünun-u Osmaniye Nizamnamesi”’nin oluşturulmasına katkıda bulundu.1919-1920 öğretim yılında uygulanmaya başlayan nizamname gereği okutulan “Osmanlı tarihi” dersini üstlendi.
Mütareke döneminde siyasetle de ilgilenen Ahmet Refik, Hürriyet ve İtilaf Fırkası’na katıldı; Veliaht Abdülmecit ile yakınlık kurdu
Cumhuriyet dönemi
Ahmet Refik Bey, 1925 yılında Türk-Bulgar ilişkileri hakkındaki çalışmaları nedeniyle Bulgar hükümeti tarafından ödüllendirildi.
O yıl, Türk Tarih Encümeni’nde Abdurrahman Şeref Bey’in ölümü üzerine boşalan başkanlık görevini üstlendi ancak, aynı yıl içinde görevi Fuat Köprülü’ye bıraktı.
Yine 1925’te, Milli Mücadele döneminde faaliyet gösteren “Tarikat-ı Salahiyye” adlı bir örgütle ilişkisi olduğu iddiasıyla tutuklanıp Ankara İstiklâl Mahkemesi'de Distolcular Davası'nda yargılandı. Savunmasında duygusal bir konuşma yaparak cemiyetle ilişkisini kesinlikle reddetti ve beraat etti.
1930'lu yıllarda devlet başkanı Mustafa Kemal'in teşviki ile başlayan “yeni tarih anlayışı”na adapte olamamış; dönemin tarih çalışmalarında aktif olarak yer almamıştır. Özellikle Orta Asya, Güneş Dil Teorisi gibi akımlar onun için tersti.
1931’de İstanbul Belediyesi ile Surp Agop Mezarlığı arasındaki davada bilirkişi olarak atandı. Elmadağ-Harbiye arasındaki arazinin Ermeniler’in değil, Sultan Beyazit Veli Vakfı'nın mülkü olduğunu tarihi belgelerle kanıtlaması nedeniyle belediye tarafından kendisine Büyükada’da bir ev hediye edildi.
1932 yılında 'ne katıldı. "Türk Tarihinin Anahatları” adlı çalışmanın yazı kurulunda yer aldı.
1933 yılında üniversite öğretmenliğinden kadro dışı bırakıldı. Kurumun dışında bırakılmasından ötürü derin bir kırıklık yaşadı. Ölümüne değin resmi bir görev almadı.
Son yılları
Hayatının son yıllarını Büyükada’da sefalet içinde geçirdi. Değerli kütüphanesini parça parça sattı. Uzun bir hastalığın ardından 10 Ekim 1937 tarihinde İstanbul'da Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde 56 yaşında iken zatürreden vefat etti. Mezarı Büyükada'da Tepeköy Mezarlığı'ndadır.
Yapıtları
Hayatı boyunca dünya tarihinden çocuk kitaplarına kadar geniş bir sahada yapıt üretti. Kitaplarının sayısı 150’yi geçer. Geçmiş Asırlarda Türk Hayatı" başlığı altında yayınladığı "Bizans Karşısında Türkler", "Sokullu", "Cem Sultan", "Âlimler ve Sanatkârlar", "Kadınlar Saltanatı", "Felaket Seneleri", "Lale Devri" en ünlü eserleridir.
Tarihçiliğinin yanı sıra edebiyata da ilgi göstermiş, 1932’de “Gönül” adlı bir şiir kitabı yayınlamıştır. Bektaşi nefesleri şeklinde yazdığı birçok güftesi bestelenmiştir.
- Gazevat-ı Celile-i Peygamberi, Mahmud Bey Matbaası, İstanbul, 1908.
- Bizans İmparatoriçeleri, Teshil-i Tıbaat Matbaası, 1915
- Tarihte Osmanlı Neferi, Matbaa-i Askeriye, İstanbul, 1915.
- İki Komite İki Kıtal, Matbaa-i Orhaniyye, İstanbul, 1919.
- Kadınlar Saltanatı (1094-1058), Orhaniye Matbaası, İstanbul, 1923.
- Sokollu, Kütüphane-i Hilmi, 1924.
- Mimar Sinan, Devlet Matbaası, 1929.
- Viyana Önünde Türkler, Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi, İstanbul, 1931.
- Eski İstanbul, Kanaat Kütüphanesi, İstanbul, 1931.
- Osmanlı Devrinde Türk Madenleri, Devlet Matbaası, İstanbul, 1931.
- Türkler ve Kraliçe Elizabet, Matbaacılık ve Neşriyat, İstanbul, 1932
- Küçüklere Tarih Dersi, İstanbul, 1917/1918.
- Kafkas Yollarında
Kaynakça
- Osmanlı Tarihi Yazarları, M.Orhan Bayrak, İstanbul 1982
- ^ a b c (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
- ^ a b c d e f g h i j k l m . 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
- ^ . 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
- ^ [1] 4 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .Ermeni Sorunu Üzerine-II (Batı Dünyası, Belge ve Arşivler), Remzi Koçöz.
- ^ Tunaya, Tarık Zafer (1984). "Türk Devrimine Karşı İdeolojik Bir Muhalefet Girişimi: "Tarikat-ı Salâhiyye Cemiyeti ve Eylemleri". İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 38 (3-4). 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ "Tamar Nalcı, Emre Can Dağlıoğlu, Bir Gasp Hikayesi, Bianet İletişim Ağı, 27 Ağustos 2011". 31 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Refik Altinay 1881 Besiktas 10 Ekim 1937 Turk tarihci yazar sair Darulfunun tarih muderrisi ve yuzbasi Ahmet Refik Tarih ogretmenligindeki tecrubesini gazete ve dergilerde yayinladigi arastirma dizileri ve tarihi hikayeler yoluyla daha genis kitlelere tarihi okutma ve sevdirmek icin kullanmis bir yazardir Tarihi sevdiren adam sifatiyla anilir Calismalari agirlikli olarak Osmanli Devleti uzerinedir Ahmet RefikYasami1880 veya 1881 yilinin Subat ayinda Istanbul da Besiktas in Validecesme semtinde dunyaya geldi Babasi Sultan Abdulaziz in vekilharci Urguplu Ahmed Aga dir Ilk ogrenimini Visnezade Sibyan Mektebi nde orta ogrenimini Besiktas Askeri Rustiyesi ve Kuleli Askeri Idadisi nde gordu 1898 yilinda Harp Okulu ndan piyade birincisi olarak mezun oldu Kucuk yasta tegmen ciktigi icin kitaya gonderilmeyip ogretmen sinifinda birakildi Toptasi ve Sogukcesme Askeri Ortaokullarinda 4 yil sure ile cografya ogretmenligi yapti 1902 yilinda Harp Okuluna Fransizca ogretmeni 1908 yilinda ise tarih ogretmeni oldu Gazetecilik hayati Ogretmenlik tecrubesini zaman icinde daha genis kitlelere hitap etme ve okumayi sevdirme istegine donusturen Ahmet Refik Bey bazi gazete ve mecmualarda ilk yazilarini yayinlamaya ogretmenlik yaptigi yillarda basladi Ilk yazilarinin konusu ilk Islam kahramanlari ve dini savaslar idiII Mesrutiyet in ilanina kadar Irtika Malumat Hazine i Funun Mecmua i Ebuzziya gibi dergilerde makaleler yayimladi Tercuman i Hakikat ve Millet gazetelerinde basyazarlik yapti Mesrutiyet in ilanindan sonra Ikdam Peyam ve Millet gibi gazetelerde yazilarini yayimladi Ikdam da gunluk olarak tefrika ettigi yazilari onun muverrih olarak taninmasinda etkili oldu Askeri hayati 1909 yilinda tarihi arastirmalar icin bir heyetle birlikte Fransa ya gitti Paris Hazine i Evraki ni bu gezi sayesinde yakinda tanima imkani buldu ve bilgisini Osmanli Hazine i Evraki ni tanimak icin kullandi Yine bu gezide tarih anlayisini etkileyen kimi Fransiz tarihcilerle tanisti 1909 yilinda Erkan i Harp Yayin Subesinde gorevlendirildi ve Askeri Mecmua yi yonetti Dergide Osmanli savaslari ve askerligine dair yazilar yazdi Ayni yil o zamanki adi Tarihi Osmani Encumeni olan Turk Tarih Encumeni ne uye secildi Tarihi Osmani Encumeni Mecmuasi nda bilimsel calismalarini yayimlarken alti ciltlik Buyuk Tarihi Umumi yi yayimladi Ikdam da Gecmis Asirlarda Osmanli Hayati adli dizi ile tefrika ettigi yazilarini da kitaplastirdi 1912 yilinda Balkan Savasi nda Askeri Sansur Mufettisi oldu 1913 yilinda gozleri bozuk oldugu icin yuzbasi iken emekliye ayrildi serbest calismaya basladi I Dunya Savasi nedeniyle orduya cagrilana degin ogretmenlik ve gazetecilik yapti I Dunya Savasi yillari I Dunya Savasi nda ordunun istegi ile Turkiye Rusya iliskilerine dair yazilar yazan Ahmet Refik Bey Kavalali Mehmet Ali Pasa yi ihanetle suclayan bir yazisi nedeniyle arpa saman memuriyeti gibi bir gorevle Anadolu ya gorevlendirilerek cezalandirildi Bu gorevi sirasinda Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa hakkinda incelemelerde bulundu 1915 yilinda Eskisehir e Askeri Sevk Komisyonu Baskani olarak atandiginda Osmanli Devleti nin kurulusuna iliskin arastirmalar yapti Hastaligi nedeniyle kisa sure sonra yeniden Istanbul a dondu Hazine i Evrak ta calisarak eski Istanbul yasantisina dair belgeler derledi Bu belgeler Asr i Hicriler adli kitapta toplandi Savasin sonlarinda Ermeni kirimi Raporu icin Avrupa dan gelen bir gazeteci heyete Dogu Anadolu gezisinde eslik etti Trabzon Kars Ardahan Artvin Batum Erzincan ve Erzurum u kapsayan bu geziyi Kafkas Yollarinda adli eserle dile getirdi Ayrica gezi sirasinda tuttugu notlar telgraflarla Osmanli Devleti tarafindan Avrupa ya duyuruldu Savas sonunda ikinci kez emekli oldu Savas sonrasinda Osmanli Imparatorlugu nun parcalanmasi karsisinda Turkculuk u benimsedi Kopruluzade Fuad Ziya Gokalp ve Necmeddin Sadik Bey lerle birlikte Ittihat ve Terakki nin resmi sozculugunu ustlenen Yeni Mecmua da calisti Vatanin dunyanin merkezi sayilmasi dusuncesini esas aldi Darulfunun muderrisligi 1918 yilinda Istanbul Darulfunun Osmanli Tarihi Ogretmenligine 1919 yilinda Turkiye Tarihi Muderrisligine atandi Bir yandan da Osmanli Hazine i Evrak inda calismaya basladi Bu arada Demirbas Sarl ile ilgili bir calismasi nedeniyle Isvec hukumeti tarafindan odullendirildi Mutareke doneminde 1919 1922 Darulfunun u Osmaniye Nizamnamesi nin olusturulmasina katkida bulundu 1919 1920 ogretim yilinda uygulanmaya baslayan nizamname geregi okutulan Osmanli tarihi dersini ustlendi Mutareke doneminde siyasetle de ilgilenen Ahmet Refik Hurriyet ve Itilaf Firkasi na katildi Veliaht Abdulmecit ile yakinlik kurdu Cumhuriyet donemi Ahmet Refik Bey 1925 yilinda Turk Bulgar iliskileri hakkindaki calismalari nedeniyle Bulgar hukumeti tarafindan odullendirildi O yil Turk Tarih Encumeni nde Abdurrahman Seref Bey in olumu uzerine bosalan baskanlik gorevini ustlendi ancak ayni yil icinde gorevi Fuat Koprulu ye birakti Yine 1925 te Milli Mucadele doneminde faaliyet gosteren Tarikat i Salahiyye adli bir orgutle iliskisi oldugu iddiasiyla tutuklanip Ankara Istiklal Mahkemesi de Distolcular Davasi nda yargilandi Savunmasinda duygusal bir konusma yaparak cemiyetle iliskisini kesinlikle reddetti ve beraat etti 1930 lu yillarda devlet baskani Mustafa Kemal in tesviki ile baslayan yeni tarih anlayisi na adapte olamamis donemin tarih calismalarinda aktif olarak yer almamistir Ozellikle Orta Asya Gunes Dil Teorisi gibi akimlar onun icin tersti 1931 de Istanbul Belediyesi ile Surp Agop Mezarligi arasindaki davada bilirkisi olarak atandi Elmadag Harbiye arasindaki arazinin Ermeniler in degil Sultan Beyazit Veli Vakfi nin mulku oldugunu tarihi belgelerle kanitlamasi nedeniyle belediye tarafindan kendisine Buyukada da bir ev hediye edildi 1932 yilinda ne katildi Turk Tarihinin Anahatlari adli calismanin yazi kurulunda yer aldi 1933 yilinda universite ogretmenliginden kadro disi birakildi Kurumun disinda birakilmasindan oturu derin bir kiriklik yasadi Olumune degin resmi bir gorev almadi Son yillari Hayatinin son yillarini Buyukada da sefalet icinde gecirdi Degerli kutuphanesini parca parca satti Uzun bir hastaligin ardindan 10 Ekim 1937 tarihinde Istanbul da Haydarpasa Numune Hastanesi nde 56 yasinda iken zaturreden vefat etti Mezari Buyukada da Tepekoy Mezarligi ndadir YapitlariHayati boyunca dunya tarihinden cocuk kitaplarina kadar genis bir sahada yapit uretti Kitaplarinin sayisi 150 yi gecer Gecmis Asirlarda Turk Hayati basligi altinda yayinladigi Bizans Karsisinda Turkler Sokullu Cem Sultan Alimler ve Sanatkarlar Kadinlar Saltanati Felaket Seneleri Lale Devri en unlu eserleridir Tarihciliginin yani sira edebiyata da ilgi gostermis 1932 de Gonul adli bir siir kitabi yayinlamistir Bektasi nefesleri seklinde yazdigi bircok guftesi bestelenmistir Gazevat i Celile i Peygamberi Mahmud Bey Matbaasi Istanbul 1908 Bizans Imparatoriceleri Teshil i Tibaat Matbaasi 1915 Tarihte Osmanli Neferi Matbaa i Askeriye Istanbul 1915 Iki Komite Iki Kital Matbaa i Orhaniyye Istanbul 1919 Kadinlar Saltanati 1094 1058 Orhaniye Matbaasi Istanbul 1923 Sokollu Kutuphane i Hilmi 1924 Mimar Sinan Devlet Matbaasi 1929 Viyana Onunde Turkler Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi Istanbul 1931 Eski Istanbul Kanaat Kutuphanesi Istanbul 1931 Osmanli Devrinde Turk Madenleri Devlet Matbaasi Istanbul 1931 Turkler ve Kralice Elizabet Matbaacilik ve Nesriyat Istanbul 1932 Kucuklere Tarih Dersi Istanbul 1917 1918 Kafkas YollarindaKaynakcaOsmanli Tarihi Yazarlari M Orhan Bayrak Istanbul 1982 a b c PDF 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2012 a b c d e f g h i j k l m 10 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2012 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2012 1 4 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ermeni Sorunu Uzerine II Bati Dunyasi Belge ve Arsivler Remzi Kocoz Tunaya Tarik Zafer 1984 Turk Devrimine Karsi Ideolojik Bir Muhalefet Girisimi Tarikat i Salahiyye Cemiyeti ve Eylemleri Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi Mecmuasi 38 3 4 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Tamar Nalci Emre Can Daglioglu Bir Gasp Hikayesi Bianet Iletisim Agi 27 Agustos 2011 31 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2012