Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ametist (Antik Yunanca: ἀμέθυστος / amethystos, = ἀ (a)(değil) + μεθὐω / methýô, (methus) « sarhoş etmek »), SiO2, mor renkli bir kuvars türü. Genellikle mücevher olarak kullanılır. Renksiz, şeffaf kayaç kristali, kuvarsın en saf halidir.
Etimolojisi
Ametistin adını Yunanca a, "değil" (olumsuzluk eki) ve methuskein, "sarhoş etmek" kelimelerinden aldığı söylenir. Bunun nedeni eski zamanlarda yaygın olan taşın sahibini sarhoşluktan koruduğuna dair inançtır. Ametistten yapılmış bir kase veya kupadan şarap içmenin kişiyi sarhoş etmeyeceğine inanılıyordu. Yine de taşın isminin, taş için Doğu'da kullanılan bir ismin dejenere olmasından türemiş olabileceği de düşünülmektedir.
Özellikleri
20. yüzyılda ametistin rengini sahip olduğu manganezden aldığı düşünülmüştür. Fakat, bazı otoriteler rengin organik bir kaynağı olduğunu ileri sürmüşlerdir. önerilmiş ve mineralde kükürtün saptandığı belirtilmiştir. 2005 yılından itibaren, ametistin renginden yabancı (katışkı) atomların sorumlu olduğu düşünülmektedir.
Isıya maruz kaldığında, ametistin rengi sarıya döner. Genel olarak sarı kuvars cevherlerinin (sitrin, dumanlı kuvars ve diğerleri) genel olarak yanmış ametist olduğu söylenmektedir. Kayacın yeryüzüne çıkmış uzantılarında, ametist damarlarının renklerini kaybetmeleri muhtemeldir.
Ametistin sertliği 7'dir.
Popüler bir değerli taş olan ametistin çeşitli renklerine farklı tanımlar verilmiştir. Örneğin, "Rose de France" genellikle açık pembemsi veya leylak gölgeye sahiptir.
Coğrafi dağılım
Ametist dünyanın birçok yerinde bulunur. 2000 ve 2010 yılları arasında en çok üretim Marabá ve Pau d'Arco, Pará ve Paraná Basin, Rio Grande do Sul, Brezilya; Sandoval, ; ; , Zambiya; ve Thunder Bay, Ontario’daydı.
Afrika, Brezilya, İspanya, Arjantin, Rusya, Afganistan, Güney Kore, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki diğer birçok yerde daha düşük miktarlarda bulunur.
Ametist, volkanik kaya’ların içinde büyük jeod’larde oluştuğu Brezilya'daki Rio Grande do Sul eyaletinden bol miktarda üretilir.
Güneybatı Brezilya ve Uruguay'daki oyuk akiklerin çoğu, iç kısımda bir ametist kristali mahsulü içerir. ve komşu Brezilya eyaleti Rio Grande do Sul, Minas Gerais ve Bahia eyaletlerinde daha az miktarlarda çıkarılan büyük dünya üreticileridir.
Ametist Güney Kore'de de bulunur ve çıkarılır. Aşağı Avusturya'daki 'daki büyük açık ametist damarı tarihsel olarak önemliydi, ancak artık önemli üreticiler arasında değildir.
Çok ince ametist Rusya'dan gelir, özellikle Ekaterinburg bölgesindeki Mursinka yakınlarında, granitik 'daki boşluklarda oluşur. En değerli rengi kırmızı parıltılara sahip koyu menekşe rengi olanıdır; bu renkteki ametist "Sibiryalı" olarak adlandırılır. Bu renkteki ametist genellikle Sibirya'dan çıkarılır.
Ametist, tarihsel olarak güney Hindistan'daki birçok bölgede çıkarıldı, artık bunlar önemli üreticiler değildirler. En büyük küresel ametist üreticilerinden biri güney Afrika’da yıllık yaklaşık 1000 ton üretimle Zambiya‘dır. Ametist Namibya ve diğer Afrika ülkelerinde de çıkarılır.
Ametist ABD'de birçok yerde bulunsa da bunlar mücevherlerde kullanabilecek kadar güzel ve değerli değildir. En önemli üretim Four Peaks, ve , Arizona ve Jackson's Crossroads, 'dadır. Fort Collins, Colorado yakınlarındaki Red Feather Lakes; Ametist Dağı, Teksas; Yellowstone Milli Parkı; Delaware County, Pensilvanya; ; Deer Hill ve Stow, Maine ve Minnesota, Wisconsin ve Michigan Superior Gölü bölgesinde daha az rezervler rapor edilmiştir. Ametist, Kanada'nın Ontario ve Nova Scotia eyaletlerinde nispeten yaygındır. Kuzey Amerika'daki en büyük ametist madeni Ontario'daki Thunder Bay'de bulunur.
Ametist, Güney Carolina'nın eyalet resmî değerli taşıdır. Smithsonian Museum Doğa Tarihi'nde birkaç Güney Carolina ametisti sergilenir.
En kaliteli kristalli ametistler genellikle Hindistan, Brezilya ve Uruguay'daki volkanik kayaçların içindeki gaz boşluklarında (jeodlarda) oluşur.
Türkiye'de Balıkesir - Dursunbey ilçesinde, Erzincan ve Ordu'da da ametist yatakları olduğu bilinmektedir.
Kültürel ve tarihi önemi
Ametist taşı birçok farklı kültür ve bölgede kraliyet aileleri tarafından sevilmiştir. Mısır kraliyet hanedanları tarafından sevilen ametist, Mısır'da genel olarak oymalarda kullanılırdı.
Leonardo Da Vinci ametistin şeytani, günahkar düşünceleri dağıttığı ve zekayı canlandırdığını yazmıştır. Bu büyük ihtimalle o zamanlarda var olan yaygın bir kanıydı.
Ayrıca, eski zamanlarda ametist dindarlığın ve bekaretin sembolü olarak görülürdü. Bu nedenle Orta Çağ boyunca Katolik Kilisesi ve diğer dini grup ve kiliselerde, özellikle oymalarda fazlasıyla kullanılmış ve değer verilmiştir. Yine aynı nedenlerle taş piskoposlar için özel bir önem arz etmiştir. Bugün hâlâ birçok piskopos ve diğer bazı din görevlileri ametist taşlı yüzükler takar.
Ayrıca, Tibet'te ametist taşı kutsal sayılır.
Eski zamanlarda en değerli taşlardan (elmas, safir, yakut ve zümrüt) sayılan ametist daha sonraları bu değerini ve önemini yitirmiştir. Bunun en büyük nedeni, Brezilya gibi, bazı bölgelerde büyük yatakların keşfedilmesidir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Shigley, J.E.; Laurs, B.M.; Janse, A.J.A.; Elen, S.; Dirlam, D.M. (2010). "Gem Localities of the 2000s" (PDF). Gems & Gemology. 46 (3): 188-216. doi:10.5741/GEMS.46.3.188. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
- ^ "Algumas Gemas Clássicas". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
- ^ "Rio Grande do Sul: o maior exportador de pedras preciosas do Brasil". 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
- ^ "Os alemães e as pedras preciosas gaúchas". 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
- ^ "Maior pedra de água-marinha é brasileira e ficará exposta nos EUA". 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
- ^ "Pedras de Ametista são atrativos para turistas em cidade no norte do Rio Grande do Sul". 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2021.
- ^ Yang, K. H.; Yun, S. H.; Lee, J. D. (2001). "A fluid inclusion study of an amethyst deposit in the Cretaceous Kyongsang Basin, South Korea". Mineralogical Magazine. 65 (4): 477-487. Bibcode:2001MinM...65..477Y. doi:10.1180/002646101750377515. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
- ^ a b c d Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Rudler, Frederick William (1911). "Amethyst". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 852.
- ^ Anckar, B. (2006). "Amethyst Mining in Zambia". Gems & Gemology. 42 (3): 112-113.
- ^ South Carolina State Gemstone - Amethyst 14 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Sciway.net (1969-06-24). Retrieved on 2016-02-04.
- ^ R.F. Symes, Çeviren: Gürol Seyitoğlu, "Taşların Dünyası" (Eyewitness Rock and Mineral), Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Başvuru Kitaplığı 9, sf.55
- R. F. Symes, "Taşların Dünyası" (Eyewitness Rock and Mineral), Çeviren: Gürol Seyitoğlu, Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Başvuru Kitaplığı 9.
- İngilizce Vikipedi Ametist Maddesi
- Amethyst: a Royal Purple10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Amethyst: a Royal Purple10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- mindat.org - Amethyst12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ametist Antik Yunanca ἀme8ystos amethystos ἀ a degil me8ὐw methyo methus sarhos etmek SiO2 mor renkli bir kuvars turu Genellikle mucevher olarak kullanilir Renksiz seffaf kayac kristali kuvarsin en saf halidir Bir ametist kumesi Magaliesburg Guney Afrika Islenmis bir ametistIslenmemis bir ametistKaya parcasi uzerindeki ametist kristalleri 13 cm 5in uzunlugundaJeodun icinde ametist kristalleri resimde jeodun disi ve ici gorulebiliyor EtimolojisiAmetistin adini Yunanca a degil olumsuzluk eki ve methuskein sarhos etmek kelimelerinden aldigi soylenir Bunun nedeni eski zamanlarda yaygin olan tasin sahibini sarhosluktan koruduguna dair inanctir Ametistten yapilmis bir kase veya kupadan sarap icmenin kisiyi sarhos etmeyecegine inaniliyordu Yine de tasin isminin tas icin Dogu da kullanilan bir ismin dejenere olmasindan turemis olabilecegi de dusunulmektedir Ozellikleri20 yuzyilda ametistin rengini sahip oldugu manganezden aldigi dusunulmustur Fakat bazi otoriteler rengin organik bir kaynagi oldugunu ileri surmuslerdir onerilmis ve mineralde kukurtun saptandigi belirtilmistir 2005 yilindan itibaren ametistin renginden yabanci katiski atomlarin sorumlu oldugu dusunulmektedir Isiya maruz kaldiginda ametistin rengi sariya doner Genel olarak sari kuvars cevherlerinin sitrin dumanli kuvars ve digerleri genel olarak yanmis ametist oldugu soylenmektedir Kayacin yeryuzune cikmis uzantilarinda ametist damarlarinin renklerini kaybetmeleri muhtemeldir Ametistin sertligi 7 dir Populer bir degerli tas olan ametistin cesitli renklerine farkli tanimlar verilmistir Ornegin Rose de France genellikle acik pembemsi veya leylak golgeye sahiptir Cografi dagilimAmetist dunyanin bircok yerinde bulunur 2000 ve 2010 yillari arasinda en cok uretim Maraba ve Pau d Arco Para ve Parana Basin Rio Grande do Sul Brezilya Sandoval Zambiya ve Thunder Bay Ontario daydi Afrika Brezilya Ispanya Arjantin Rusya Afganistan Guney Kore Meksika ve Amerika Birlesik Devletleri ndeki diger bircok yerde daha dusuk miktarlarda bulunur Buyuk kayanin icindeki acik bosluklarda buyudugunde olusan bir ametist jeod Ametist volkanik kaya larin icinde buyuk jeod larde olustugu Brezilya daki Rio Grande do Sul eyaletinden bol miktarda uretilir Guneybati Brezilya ve Uruguay daki oyuk akiklerin cogu ic kisimda bir ametist kristali mahsulu icerir ve komsu Brezilya eyaleti Rio Grande do Sul Minas Gerais ve Bahia eyaletlerinde daha az miktarlarda cikarilan buyuk dunya ureticileridir Hindistan daki Mineral muzesinde Brezilya dan Ametist Ametist Guney Kore de de bulunur ve cikarilir Asagi Avusturya daki daki buyuk acik ametist damari tarihsel olarak onemliydi ancak artik onemli ureticiler arasinda degildir Cok ince ametist Rusya dan gelir ozellikle Ekaterinburg bolgesindeki Mursinka yakinlarinda granitik daki bosluklarda olusur En degerli rengi kirmizi pariltilara sahip koyu menekse rengi olanidir bu renkteki ametist Sibiryali olarak adlandirilir Bu renkteki ametist genellikle Sibirya dan cikarilir Ametist tarihsel olarak guney Hindistan daki bircok bolgede cikarildi artik bunlar onemli ureticiler degildirler En buyuk kuresel ametist ureticilerinden biri guney Afrika da yillik yaklasik 1000 ton uretimle Zambiya dir Ametist Namibya ve diger Afrika ulkelerinde de cikarilir Ametist ABD de bircok yerde bulunsa da bunlar mucevherlerde kullanabilecek kadar guzel ve degerli degildir En onemli uretim Four Peaks ve Arizona ve Jackson s Crossroads dadir Fort Collins Colorado yakinlarindaki Red Feather Lakes Ametist Dagi Teksas Yellowstone Milli Parki Delaware County Pensilvanya Deer Hill ve Stow Maine ve Minnesota Wisconsin ve Michigan Superior Golu bolgesinde daha az rezervler rapor edilmistir Ametist Kanada nin Ontario ve Nova Scotia eyaletlerinde nispeten yaygindir Kuzey Amerika daki en buyuk ametist madeni Ontario daki Thunder Bay de bulunur Ametist Guney Carolina nin eyalet resmi degerli tasidir Smithsonian Museum Doga Tarihi nde birkac Guney Carolina ametisti sergilenir En kaliteli kristalli ametistler genellikle Hindistan Brezilya ve Uruguay daki volkanik kayaclarin icindeki gaz bosluklarinda jeodlarda olusur Turkiye de Balikesir Dursunbey ilcesinde Erzincan ve Ordu da da ametist yataklari oldugu bilinmektedir Kulturel ve tarihi onemiAmetist tasi bircok farkli kultur ve bolgede kraliyet aileleri tarafindan sevilmistir Misir kraliyet hanedanlari tarafindan sevilen ametist Misir da genel olarak oymalarda kullanilirdi Leonardo Da Vinci ametistin seytani gunahkar dusunceleri dagittigi ve zekayi canlandirdigini yazmistir Bu buyuk ihtimalle o zamanlarda var olan yaygin bir kaniydi 6 karatlik armut kesimli ametist yuzuk Ayrica eski zamanlarda ametist dindarligin ve bekaretin sembolu olarak gorulurdu Bu nedenle Orta Cag boyunca Katolik Kilisesi ve diger dini grup ve kiliselerde ozellikle oymalarda fazlasiyla kullanilmis ve deger verilmistir Yine ayni nedenlerle tas piskoposlar icin ozel bir onem arz etmistir Bugun hala bircok piskopos ve diger bazi din gorevlileri ametist tasli yuzukler takar Ayrica Tibet te ametist tasi kutsal sayilir Eski zamanlarda en degerli taslardan elmas safir yakut ve zumrut sayilan ametist daha sonralari bu degerini ve onemini yitirmistir Bunun en buyuk nedeni Brezilya gibi bazi bolgelerde buyuk yataklarin kesfedilmesidir Kaynakca a b c d e f g Shigley J E Laurs B M Janse A J A Elen S Dirlam D M 2010 Gem Localities of the 2000s PDF Gems amp Gemology 46 3 188 216 doi 10 5741 GEMS 46 3 188 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2021 Algumas Gemas Classicas 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2021 Rio Grande do Sul o maior exportador de pedras preciosas do Brasil 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2021 Os alemaes e as pedras preciosas gauchas 14 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2021 Maior pedra de agua marinha e brasileira e ficara exposta nos EUA 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2021 Pedras de Ametista sao atrativos para turistas em cidade no norte do Rio Grande do Sul 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2021 Yang K H Yun S H Lee J D 2001 A fluid inclusion study of an amethyst deposit in the Cretaceous Kyongsang Basin South Korea Mineralogical Magazine 65 4 477 487 Bibcode 2001MinM 65 477Y doi 10 1180 002646101750377515 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2021 a b c d Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Rudler Frederick William 1911 Amethyst Chisholm Hugh Ed Encyclopaedia Britannica 1 11 bas Cambridge University Press s 852 Anckar B 2006 Amethyst Mining in Zambia Gems amp Gemology 42 3 112 113 South Carolina State Gemstone Amethyst 14 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sciway net 1969 06 24 Retrieved on 2016 02 04 R F Symes Ceviren Gurol Seyitoglu Taslarin Dunyasi Eyewitness Rock and Mineral Tubitak Populer Bilim Kitaplari Basvuru Kitapligi 9 sf 55 R F Symes Taslarin Dunyasi Eyewitness Rock and Mineral Ceviren Gurol Seyitoglu Tubitak Populer Bilim Kitaplari Basvuru Kitapligi 9 Ingilizce Vikipedi Ametist Maddesi Amethyst a Royal Purple10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarAmethyst a Royal Purple10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde mindat org Amethyst12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde