Ankhesenamun (ˁnḫ-s-n-imn "Onun Hayatı Amun'dan" c. 1348-1322 M.Ö. sonra) Mısır 18. Hanedan döneminde firavun Akhenaton'un ve muhtemelen Nefertiti'in kızıdır. Sonradan Tutankhamun'un Büyük Kraliyet Eşi olmuştur. Ankhesenpaaten (ˁnḫ.s-n-pꜣ-itn, "Aten için yaşıyor") doğumlu Mısır Firavunu Akhenaten ve Büyük Kraliyet Karısı Nefertiti'nin bilinen altı kızından üçüncüsüydü. Üvey kardeşi Tutankhamun'un Büyük Kraliyet Karısı oldu. Adındaki değişiklik, babasının ölümünden sonra yaşadığı süre boyunca eski Mısır dinindeki değişiklikleri yansıtıyor. Gençliği, ebeveynlerinin saltanatının antik kabartmalarında ve resimlerinde iyi belgelenmiştir. Ankhesenamun ve kocası Tutankhamun aynı babayı, ancak farklı anneleri paylaştılar. Tutankhamun'un annesinin mumyasının, babası Akhenaten'in öz kız kardeşi ve büyükbabası Amenhotep III'ün kızı olduğu DNA analizi ile tespit edildi. Şimdiye kadar annesinin adı belirsizdir, ancak mumyası bilim insanları tarafından gayri resmi olarak olarak bilinir.
Ankhesenamun | |
---|---|
Ankhesenamen'e ait olduğu düşünülen heykel parçası Brooklyn Müzesi, Amerika Birleşik Devletleri | |
Hüküm süresi | c. MÖ 1332–1323 |
Doğum | c. MÖ 1348 ya da c. MÖ 1342 |
Ölüm | MÖ 1322'den sonra (20-26 yaşlarında) |
Eş(ler)i | Tutankhamun (üvey kardeşi ya da kuzeni) Ay (büyükbabası ya da büyük amcası) |
Çocuk(lar)ı | Muhtemel olarak ölü doğmuş 2 çocuk, |
Hanedan | |
Babası | Akhenaten |
Annesi | Nefertiti |
Dini |
Ankhesenamun, Firavun Tutankhamun'un Büyük Kraliyet Karısı olarak iyi belgelenmiştir. Başlangıçta babasıyla evli olabilir ve Tutankhamun'un ölümü üzerine, bazılarının anne tarafından büyükbabası olduğuna inanılan Tutankhamun'un halefi Ay ile kısa bir süre evli olması mümkündür.
KV21'de bulunan mumyalar üzerinde yapılan DNA testi sonuçlarının Şubat 2010'da açıklanması, o mezara gömülen 18. Hanedanlık sonlarından iki kraliçeden birinin Ankhesenamen olabileceği yönündeki spekülasyonlara yol açtı. DNA'ları nedeniyle, her iki mumyanın da o yönetici hanenin üyeleri olduğu düşünülüyor.
Erken dönem
Ankhesenamen, Mısır'ın benzeri görülmemiş bir dini devrimin ortasında olduğu bir zamanda doğdu (MÖ 1348). Babası, Mısır'ın eski tanrılarına tapınmayı; şimdiye kadar Güneş Tanrısı'nın küçük bir yönü olan ve güneş diski olarak nitelendirilen Aten'in lehine terk etmişti.
Babasının saltanatının yaklaşık 4. yılında Teb'de doğduğuna inanılıyor, ancak muhtemelen babası tarafından krallığın yeni başkenti olarak kurulan Akhetaten (bugünkü Amarna ) şehrinde büyümüştür. En büyük üç kız - Meritaten, Meketaten ve Ankhesenpaaten - "kıdemli prensesler" oldular ve ebeveynleriyle birlikte hükûmetin ve dinin birçok işlevine katıldılar.
Daha sonraki yaşamı
Mısır kraliyet aileleri için alışılmadık bir durum olmayan, ilk evliliğinin kendi babasıyla olduğuna inanılıyor. Ebeveynliği belirsiz olmasına rağmen, prenses Ankhesenpaaten Tasherit'in (muhtemelen babası veya Smenkhkare tarafından) annesi olduğu düşünülüyor.
Babasının ölümü ve Smenkhkare ile Neferneferuaten'in kısa saltanatlarından sonra Tutankhamun'un karısı oldu. Evlendikten sonra çift, restore edilen dinin tanrılarını isimlerini Tutankhamun ve Ankhesenamen olarak değiştirerek onurlandırdı. Çiftin ölü doğmuş iki kızı olduğu görülüyor. Tutankhamun'un bilinen tek karısı Ankhesenamun olduğu için, mezarında bulunan fetüslerin kızları olması muhtemeldir. Saltanatının 9. yılında, yaklaşık 18 yaşında olan Tutankhamun aniden öldü ve Ankhesenamun'u 21 yaşında tek başına ve varisi olmadan bıraktı.
1931'de elde edilen ve nereden geldiği bilinmeyen mavi bir cam halka, kartuşların içine alınmış Ay'ın baş harfini ve Ankhesenamen'in adını gösteriyor. Bu, Ankhesenamen'in, tarihten kaybolmadan kısa bir süre önce Ay ile evlendiğini gösterir, ancak hiçbir anıt onu, büyük kraliyet karısı olarak göstermez. Ay'ın mezarının duvarlarında, büyük kraliyet karısı olarak görünen Ankhesenamun değil, Tey'dir (Ay'ın kıdemli karısı). Tey, muhtemelen Ay'ın hükümdarlığı sırasında veya hükümdar olmasından kısa bir süre sonra öldü ve henüz onun için bir mezar bulunamadı.
Hitit harfleri
Antik Hitit başkenti Hattuşa'da Amarna dönemine tarihlenen bir belge bulundu: I. Şuppiluliuma'nın sözde "Amelleri". Belge, Hitit hükümdarı I. Şuppiluliuma'nın Karkamış'ı kuşatırken Mısır kraliçesinden bir mektup aldığını anlatır. Mektup şöyle:
Kocam öldü ve oğlum yok. Senin hakkında birçok oğlun olduğunu söylüyorlar. Kocam olması için bana oğullarından birini verebilirsin. Tebaamdan birini koca olarak almak istemem. . . Korkuyorum.
Mısırlılar geleneksel olarak yabancıları aşağı gördükleri için bu belge olağanüstü kabul ediliyor. I. Şuppiluliuma durum karşısında şok olur ve saraylılarına haykırır:
Hayatım boyunca böyle bir şey başıma gelmedi!
Olağan bir şekilde temkinliydi ve bir elçiye soruşturma yaptırdı. Ancak soruşturmayı erteleyerek Mısır'ı imparatorluğuna katma fırsatını kaçırdı. Sonunda oğullarından biri olan Zannanza'yı gönderdi, ancak prens yolda öldü, belki de öldürüldü.
Mektubu yazan kraliçenin kimliği belirsizdir. Hitit yıllıklarında, Mısır unvanı Tahemetnesu'nun (Kralın Karısı) bir çevirisi olan Dakhamunzu olarak anılır. Mektubun yazarı için olası adaylar Nefertiti, Meritaten, ve Ankhesenamen'dir. Ankhesenamen, kocası Tutankhamun'un ölümü üzerine taht için kraliyet adayı olmadığından, bir zamanlar mektubu yazan kraliçe olması muhtemel görünüyordu, oysa Akhenaten'in en az iki meşru halefi vardı. Ancak bu, 18. hanedanlığın son firavunu olan Horemheb'in 27 yıllık saltanatına dayanıyordu ve artık Horemheb'in sadece 14 yıl gibi kısa bir saltanatı olduğu kabul ediliyor. Nefertiti, Mısır'ın düşmanlarına karşı geldiği resmi anıtlarda kocası kadar güçlü tasvir edildiğinden, araştırmacı , Amarna yazışmalarında onun Dakhamunzu olabileceğine inanıyor. Bu, ölen Mısır kralının Tutankhamun'dan çok Akhenaten gibi görünmesine neden olur. Belirtildiği gibi, Akhenaten'in, Nefertiti'nin evlenebileceği Tutankhamun da dahil olmak üzere potansiyel varisleri vardı. Diğer araştırmacılar, muhtemelen Sadrazam Ay'a veya Mısır kraliyet ailesinin ikinci bir üyesine bir gönderme olarak "tebaamdan biriyle" (bazıları tarafından "hizmetkarlar" olarak tercüme edilir) sözünün evlilikle ilgili olabileceği ifadesine odaklanır ve Ankhesenamen'in gerçek Dakhamunzu olabileceğine inanır. Çünkü Ay, onunla evlenmesi ve kendisinin Mısır tahtına ilişkin iddiasını meşrulaştırması için baskı uyguluyor. (En sonunda yaptı).
Mumya KV21A
Şubat 2010'da açıklanan DNA testi, Ankhesenamen'in Krallar Vadisi'ndeki KV21'den kurtarılan iki 18. hanedan kraliçesinden biri olduğu yönünde spekülasyonlara yol açtı.
Tutankhamun'la gömülü bulunan iki ceninin onun çocukları olduğu kanıtlandı ve mevcut teori, Tutankhamun'un bilinen tek karısı Ankhesenamen'in anneleri olduğu yönünde. Ancak, geçici bir tanımlamadan fazlasını yapmak için yeterli veri elde edilmedi. Bununla birlikte, KV21a mumyası, 18. hanedan kraliyet soyu ile tutarlı DNA'ya sahiptir.
KV63
KV63 mezarı kazıldıktan sonra, KV62 Tutankhamun'un mezarına yakınlığı nedeniyle Ankhesenamun için tasarlandığı tahmin ediliyor.[] Mezarda ayrıca tabutlar (birinin üzerinde kadın baskısı olan), kadın kıyafetleri, mücevherat ve natron bulundu. Kısmen Paaten adını taşıyan çanak çömlek parçaları da mezardaydı. Bu adı taşıdığı bilinen tek kraliyet kişisi, adı orijinal olarak Ankhesenpaaten olan Ankhesenamun'du. Ancak KV63'te mumya bulunamadı.[]
Popüler kültürde
Ankhesenamun'un adı, 1932 yapımı Mumya filminde rahip Imhotep'in gizli aşkı olarak popüler kültüre girmiştir. 1999 versiyonu, devamı ve yan televizyon dizisi Ancksunamun adını kullanırken, 1959 versiyonu Ananka adını kullandı.
Kaynakça
- ^ Arnold, Dorothea; Allen, James P.; Green, L. (1996). The Royal Women of Amarna: Images of Beauty from Ancient Egypt (Hardback bas.). New York: The Metropolitan Museum of Art. s. xviii. ISBN . 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ a b Galassi, F. M.; Ruhli, F. J.; Habicht, M. E. (2016). "Did Queen Ankhesenamun (c.1342 - after 1322 BC) have a goitre?: Historico-clinical Reflections upon a paleo-pathographic study". Working Paper. doi:10.13140/RG.2.1.3356.5843. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021.
- ^ Die Ägyptischen Personennamen, Bd. 1: Verzeichnis der Namen (PDF). Glückstadt: J.J. Augustin. 1935. s. 67. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ a b The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. 2004. ss. 148.
- ^ a b c Hawass (2010). "Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family". . 303. doi:10.1001/jama.2010.121. (PMID) 20159872.
- ^ a b Ancient Egyptian Queens; a hieroglyphic dictionary. Londra: Golden House. 2000. s. 64.
- ^ Akhenaten: Egypt's False Prophet. Thames and Hudson. 2001. ISBN . Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b . Saint Louis University. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020.
- ^ Newberry (May 1932). "King Ay, the Successor of Tut'ankhamun". The Journal of Egyptian Archaeology. 18 (1/2): 50-51. doi:10.2307/3854904.
- ^ Dyan Hilton (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. s. 153. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
(); Yazar eksik|soyadı2=
() - ^ Güterbock (June 1956). "The Deeds of Suppiluliuma as Told by His Son, Mursili II (Continued)". Journal of Cuneiform Studies. 10 (3): 75-98. doi:10.2307/1359312.
- ^ Güterbock (1956). "The Deeds of Suppiluliuma as Told by His Son, Mursili II". Journal of Cuneiform Studies. 10 (2): 41-68. doi:10.2307/1359041.
- ^ Amelie Kuhrt (1997). The Ancient Middle East c. 3000 – 330 BC. 1. Londra: Routledge. s. 254.
- ^ Federn (January 1960). "Daḫamunzu (KBo V 6 iii 8)". Journal of Cuneiform Studies. 14 (1): 33. doi:10.2307/1359072.
- ^ Nicholas Reeves,Tutankhamun's Mask Reconsidered 9 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BES 19 (2014), pp.523
- ^ Christine El Mahdy (2001), "Tutankhamun" (St Griffin's Press)
- ^ a b Hawass (17 Şubat 2010). "Ancestry and Pathology in King Tutankhamun's Family". Journal of the American Medical Association. Chicago, Illinois: American Medical Association. 303 (7): 638-647. doi:10.1001/jama.2010.121. ISSN 1538-3598. (PMID) 20159872. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ Pfeiffer (21 Nisan 2017). "Where does the legend of the mummy come from?". BBC. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
Daha fazla okuma
- Akhenaten, Mısır Kralı, Cyril Aldred (1988), Thames & Hudson
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ankhesenamun ˁnḫ s n imn Onun Hayati Amun dan c 1348 1322 M O sonra Misir 18 Hanedan doneminde firavun Akhenaton un ve muhtemelen Nefertiti in kizidir Sonradan Tutankhamun un Buyuk Kraliyet Esi olmustur Ankhesenpaaten ˁnḫ s n pꜣ itn Aten icin yasiyor dogumlu Misir Firavunu Akhenaten ve Buyuk Kraliyet Karisi Nefertiti nin bilinen alti kizindan ucuncusuydu Uvey kardesi Tutankhamun un Buyuk Kraliyet Karisi oldu Adindaki degisiklik babasinin olumunden sonra yasadigi sure boyunca eski Misir dinindeki degisiklikleri yansitiyor Gencligi ebeveynlerinin saltanatinin antik kabartmalarinda ve resimlerinde iyi belgelenmistir Ankhesenamun ve kocasi Tutankhamun ayni babayi ancak farkli anneleri paylastilar Tutankhamun un annesinin mumyasinin babasi Akhenaten in oz kiz kardesi ve buyukbabasi Amenhotep III un kizi oldugu DNA analizi ile tespit edildi Simdiye kadar annesinin adi belirsizdir ancak mumyasi bilim insanlari tarafindan gayri resmi olarak olarak bilinir AnkhesenamunAnkhesenamen e ait oldugu dusunulen heykel parcasi Brooklyn Muzesi Amerika Birlesik DevletleriHukum suresic MO 1332 1323Dogumc MO 1348 ya da c MO 1342OlumMO 1322 den sonra 20 26 yaslarinda Es ler iTutankhamun uvey kardesi ya da kuzeni Ay buyukbabasi ya da buyuk amcasi Cocuk lar iMuhtemel olarak olu dogmus 2 cocuk HanedanBabasiAkhenatenAnnesiNefertitiDini Ankhesenamun Firavun Tutankhamun un Buyuk Kraliyet Karisi olarak iyi belgelenmistir Baslangicta babasiyla evli olabilir ve Tutankhamun un olumu uzerine bazilarinin anne tarafindan buyukbabasi olduguna inanilan Tutankhamun un halefi Ay ile kisa bir sure evli olmasi mumkundur KV21 de bulunan mumyalar uzerinde yapilan DNA testi sonuclarinin Subat 2010 da aciklanmasi o mezara gomulen 18 Hanedanlik sonlarindan iki kraliceden birinin Ankhesenamen olabilecegi yonundeki spekulasyonlara yol acti DNA lari nedeniyle her iki mumyanin da o yonetici hanenin uyeleri oldugu dusunuluyor Erken donemAnkhesenamen Misir in benzeri gorulmemis bir dini devrimin ortasinda oldugu bir zamanda dogdu MO 1348 Babasi Misir in eski tanrilarina tapinmayi simdiye kadar Gunes Tanrisi nin kucuk bir yonu olan ve gunes diski olarak nitelendirilen Aten in lehine terk etmisti Babasinin saltanatinin yaklasik 4 yilinda Teb de dogduguna inaniliyor ancak muhtemelen babasi tarafindan kralligin yeni baskenti olarak kurulan Akhetaten bugunku Amarna sehrinde buyumustur En buyuk uc kiz Meritaten Meketaten ve Ankhesenpaaten kidemli prensesler oldular ve ebeveynleriyle birlikte hukumetin ve dinin bircok islevine katildilar Daha sonraki yasamiKismen restore edilmis Tutankhamun ve Ankhesenamun kartuslarini tasiyan iki kulplu kaymaktasi kavanoz 18 Hanedan Gurob Fayum Misir Petrie Misir Arkeoloji Muzesi LondraTutankhamun Ankhesenamun dan cicek aliyor Misir kraliyet aileleri icin alisilmadik bir durum olmayan ilk evliliginin kendi babasiyla olduguna inaniliyor Ebeveynligi belirsiz olmasina ragmen prenses Ankhesenpaaten Tasherit in muhtemelen babasi veya Smenkhkare tarafindan annesi oldugu dusunuluyor Babasinin olumu ve Smenkhkare ile Neferneferuaten in kisa saltanatlarindan sonra Tutankhamun un karisi oldu Evlendikten sonra cift restore edilen dinin tanrilarini isimlerini Tutankhamun ve Ankhesenamen olarak degistirerek onurlandirdi Ciftin olu dogmus iki kizi oldugu goruluyor Tutankhamun un bilinen tek karisi Ankhesenamun oldugu icin mezarinda bulunan fetuslerin kizlari olmasi muhtemeldir Saltanatinin 9 yilinda yaklasik 18 yasinda olan Tutankhamun aniden oldu ve Ankhesenamun u 21 yasinda tek basina ve varisi olmadan birakti 1931 de elde edilen ve nereden geldigi bilinmeyen mavi bir cam halka kartuslarin icine alinmis Ay in bas harfini ve Ankhesenamen in adini gosteriyor Bu Ankhesenamen in tarihten kaybolmadan kisa bir sure once Ay ile evlendigini gosterir ancak hicbir anit onu buyuk kraliyet karisi olarak gostermez Ay in mezarinin duvarlarinda buyuk kraliyet karisi olarak gorunen Ankhesenamun degil Tey dir Ay in kidemli karisi Tey muhtemelen Ay in hukumdarligi sirasinda veya hukumdar olmasindan kisa bir sure sonra oldu ve henuz onun icin bir mezar bulunamadi Hitit harfleriAntik Hitit baskenti Hattusa da Amarna donemine tarihlenen bir belge bulundu I Suppiluliuma nin sozde Amelleri Belge Hitit hukumdari I Suppiluliuma nin Karkamis i kusatirken Misir kralicesinden bir mektup aldigini anlatir Mektup soyle Kocam oldu ve oglum yok Senin hakkinda bircok oglun oldugunu soyluyorlar Kocam olmasi icin bana ogullarindan birini verebilirsin Tebaamdan birini koca olarak almak istemem Korkuyorum Misirlilar geleneksel olarak yabancilari asagi gordukleri icin bu belge olaganustu kabul ediliyor I Suppiluliuma durum karsisinda sok olur ve saraylilarina haykirir Hayatim boyunca boyle bir sey basima gelmedi Olagan bir sekilde temkinliydi ve bir elciye sorusturma yaptirdi Ancak sorusturmayi erteleyerek Misir i imparatorluguna katma firsatini kacirdi Sonunda ogullarindan biri olan Zannanza yi gonderdi ancak prens yolda oldu belki de olduruldu Mektubu yazan kralicenin kimligi belirsizdir Hitit yilliklarinda Misir unvani Tahemetnesu nun Kralin Karisi bir cevirisi olan Dakhamunzu olarak anilir Mektubun yazari icin olasi adaylar Nefertiti Meritaten ve Ankhesenamen dir Ankhesenamen kocasi Tutankhamun un olumu uzerine taht icin kraliyet adayi olmadigindan bir zamanlar mektubu yazan kralice olmasi muhtemel gorunuyordu oysa Akhenaten in en az iki mesru halefi vardi Ancak bu 18 hanedanligin son firavunu olan Horemheb in 27 yillik saltanatina dayaniyordu ve artik Horemheb in sadece 14 yil gibi kisa bir saltanati oldugu kabul ediliyor Nefertiti Misir in dusmanlarina karsi geldigi resmi anitlarda kocasi kadar guclu tasvir edildiginden arastirmaci Amarna yazismalarinda onun Dakhamunzu olabilecegine inaniyor Bu olen Misir kralinin Tutankhamun dan cok Akhenaten gibi gorunmesine neden olur Belirtildigi gibi Akhenaten in Nefertiti nin evlenebilecegi Tutankhamun da dahil olmak uzere potansiyel varisleri vardi Diger arastirmacilar muhtemelen Sadrazam Ay a veya Misir kraliyet ailesinin ikinci bir uyesine bir gonderme olarak tebaamdan biriyle bazilari tarafindan hizmetkarlar olarak tercume edilir sozunun evlilikle ilgili olabilecegi ifadesine odaklanir ve Ankhesenamen in gercek Dakhamunzu olabilecegine inanir Cunku Ay onunla evlenmesi ve kendisinin Misir tahtina iliskin iddiasini mesrulastirmasi icin baski uyguluyor En sonunda yapti Mumya KV21ASubat 2010 da aciklanan DNA testi Ankhesenamen in Krallar Vadisi ndeki KV21 den kurtarilan iki 18 hanedan kralicesinden biri oldugu yonunde spekulasyonlara yol acti Tutankhamun la gomulu bulunan iki ceninin onun cocuklari oldugu kanitlandi ve mevcut teori Tutankhamun un bilinen tek karisi Ankhesenamen in anneleri oldugu yonunde Ancak gecici bir tanimlamadan fazlasini yapmak icin yeterli veri elde edilmedi Bununla birlikte KV21a mumyasi 18 hanedan kraliyet soyu ile tutarli DNA ya sahiptir KV63KV63 mezari kazildiktan sonra KV62 Tutankhamun un mezarina yakinligi nedeniyle Ankhesenamun icin tasarlandigi tahmin ediliyor kaynak belirtilmeli Mezarda ayrica tabutlar birinin uzerinde kadin baskisi olan kadin kiyafetleri mucevherat ve natron bulundu Kismen Paaten adini tasiyan canak comlek parcalari da mezardaydi Bu adi tasidigi bilinen tek kraliyet kisisi adi orijinal olarak Ankhesenpaaten olan Ankhesenamun du Ancak KV63 te mumya bulunamadi kaynak belirtilmeli Populer kulturdeMumya da Prenses Ankhesenamon oynayan Zita Johann 1932 Ankhesenamun un adi 1932 yapimi Mumya filminde rahip Imhotep in gizli aski olarak populer kulture girmistir 1999 versiyonu devami ve yan televizyon dizisi Ancksunamun adini kullanirken 1959 versiyonu Ananka adini kullandi Kaynakca Arnold Dorothea Allen James P Green L 1996 The Royal Women of Amarna Images of Beauty from Ancient Egypt Hardback bas New York The Metropolitan Museum of Art s xviii ISBN 0 87099 816 1 18 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2021 a b Galassi F M Ruhli F J Habicht M E 2016 Did Queen Ankhesenamun c 1342 after 1322 BC have a goitre Historico clinical Reflections upon a paleo pathographic study Working Paper doi 10 13140 RG 2 1 3356 5843 Erisim tarihi 30 Eylul 2021 Die Agyptischen Personennamen Bd 1 Verzeichnis der Namen PDF Gluckstadt J J Augustin 1935 s 67 17 Mart 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2020 a b The Complete Royal Families of Ancient Egypt Thames amp Hudson 2004 ss 148 a b c Hawass 2010 Ancestry and Pathology in King Tutankhamun s Family 303 doi 10 1001 jama 2010 121 PMID 20159872 a b Ancient Egyptian Queens a hieroglyphic dictionary Londra Golden House 2000 s 64 Akhenaten Egypt s False Prophet Thames and Hudson 2001 ISBN 9780500051061 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Saint Louis University 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2020 Newberry May 1932 King Ay the Successor of Tut ankhamun The Journal of Egyptian Archaeology 18 1 2 50 51 doi 10 2307 3854904 Dyan Hilton 2004 The Complete Royal Families of Ancient Egypt Thames amp Hudson s 153 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Yazar eksik soyadi2 yardim Guterbock June 1956 The Deeds of Suppiluliuma as Told by His Son Mursili II Continued Journal of Cuneiform Studies 10 3 75 98 doi 10 2307 1359312 Guterbock 1956 The Deeds of Suppiluliuma as Told by His Son Mursili II Journal of Cuneiform Studies 10 2 41 68 doi 10 2307 1359041 Amelie Kuhrt 1997 The Ancient Middle East c 3000 330 BC 1 Londra Routledge s 254 Federn January 1960 Daḫamunzu KBo V 6 iii 8 Journal of Cuneiform Studies 14 1 33 doi 10 2307 1359072 Nicholas Reeves Tutankhamun s Mask Reconsidered 9 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde BES 19 2014 pp 523 Christine El Mahdy 2001 Tutankhamun St Griffin s Press a b Hawass 17 Subat 2010 Ancestry and Pathology in King Tutankhamun s Family Journal of the American Medical Association Chicago Illinois American Medical Association 303 7 638 647 doi 10 1001 jama 2010 121 ISSN 1538 3598 PMID 20159872 14 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Pfeiffer 21 Nisan 2017 Where does the legend of the mummy come from BBC 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2021 Daha fazla okumaAkhenaten Misir Krali Cyril Aldred 1988 Thames amp Hudson