Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi, 1925 ve 2006 yılları arasında Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiş olan bir cezaevidir. Türk siyasi ve edebî hayatında da önemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi'nin restore edilerek müze ve kültür sanat merkezine dönüştürülmesi projesi Altındağ Belediyesine verildi. 2009 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2010 yılında tamamlandı.
Ulucanlar Cezaevi Müzesi | |
---|---|
Açılış | 1925 (Cezaevi olarak) 2010 (Müze olarak) |
Kapanış | 2006 (Cezaevi kapatıldı.) |
Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
Koordinatlar | 39°56′18″K 32°52′23″D / 39.93833°K 32.87306°D |
Tür | Cezaevi müzesi |
Toplu ulaşım | EGO Dikimevi İstasyonu Cebeci İstasyonu |
Otopark? | Var |
Resmî site | Resmî site |
Altındağ Belediyesi bünyesindeki diğer müzeler | |
Tarihçe
1923 yılında askerî depo olarak hizmet vermek üzere inşa edilen bir bina içine kurulan cezaevi, 1925 yılında yapılan tadilatlar ile cezaevi olarak kullanılmaya başlandı.
Cezaevinde ilk idamlar, 1926'da İskilipli Âtıf Hoca ve Ali Rıza Hoca'nın infazlarıyla gerçekleşti. Aynı yıl, İzmir Suikastı sonrası 5 mahkûm daha infaz edildi. 68 Kuşağı'nın önde gelen ismi Deniz Gezmiş ve iki arkadaşı da 6 Mayıs 1972'de burada idam edildi. Son idam edilen mahkûm ise 1983'te ASALA militanı Levon Ekmekçiyan oldu. Cezaevinde; Atatürk döneminde 7, 20 Mayıs 1963'teki başarısız askerî darbe girişimi sonrası 2, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası 3 ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı. 19 idamın 18'i siyasiyken 1982'de idam edilen Ednan Kavaklı tek adi suçlu olarak kayıtlara geçti.
Cezaevinde; Cüneyt Arcayürek, Mahmut Alınak, Fakir Baykurt, Hatip Dicle, Orhan Doğan, Bülent Ecevit, Yılmaz Güney, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Yavuz Öbekci, Selim Sadak, Sırrı Sakık, Kemal Tahir, Metin Toker, Muhsin Yazıcıoğlu ve Leyla Zana gibi çok sayıda ünlü tutuklu ve mahkûm kaldı.
29 Eylül 1999'da başlatılan Hayata Dönüş Operasyonu sırasında cezaevinde 10 kişi öldü, 100'e yakın kişi de yaralandı.
Ulucanlar Cezaevi 1 Temmuz 2006'da kapatıldı. Daha sonra restore edilerek müzeye dönüştürüldü.
Cezaevinde idam edilenler
Cezaevinde; Atatürk döneminde 7, 20 Mayıs 1963'teki başarısız askerî darbe girişimi sonrası 2, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası 3 ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı.
Mahkûm | Suç | İnfaz Tarihi |
---|---|---|
İskilipli Âtıf Hoca | Anayasa'yı İhlal | 4 Şubat 1926 |
Ali Rıza Hoca | Anayasa'yı İhlal | 4 Şubat 1926 |
Cavid Bey | İzmir Suikastı | 26 Ağustos 1926 |
Doktor Nâzım | İzmir Suikastı | 26 Ağustos 1926 |
Filibeli Hilmi | İzmir Suikastı | 26 Ağustos 1926 |
Nail Bey | İzmir Suikastı | 26 Ağustos 1926 |
Abdülkadir Bey | İzmir Suikastı | 1 Eylül 1926 |
Fethi Gürcan | Anayasa'yı İhlal | 27 Haziran 1964 |
Talat Aydemir | Anayasa'yı İhlal | 5 Temmuz 1964 |
Deniz Gezmiş | Anayasa'yı İhlal | 6 Mayıs 1972 |
Yusuf Aslan | Anayasa'yı İhlal | 6 Mayıs 1972 |
Hüseyin İnan | Anayasa'yı İhlal | 6 Mayıs 1972 |
Necdet Adalı | Kahve basıp 2 sağcıyı öldürme | 7 Ekim 1980 |
Mustafa Pehlivanoğlu | Kahve tarayıp 5 solcuyu öldürme | 7 Ekim 1980 |
Erdal Eren | Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürme | 13 Aralık 1980 |
Fikri Arkan | 2 solcuyu öldürme | 27 Mart 1982 |
Ednan Kavaklı | Tecavüz ettiği 16 yaşındaki erkek çocuğunu öldürme | 18 Haziran 1982 |
Ali Bülent Orkan | Kahve basıp 7 solcuyu öldürme | 13 Ağustos 1982 |
Levon Ekmekçiyan | Esenboğa Havalimanı saldırısı | 29 Ocak 1983 |
Popüler kültür
- Uçurtmayı Vurmasınlar filmi 1989 yılında bu cezaevinde çekildi.
- Yılmaz Güney'in Duvar filminin ilham kaynağı oldu.
- 2009 yılında yayınlanan Ezel dizisinin cezaevi sahneleri burada çekildi
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Cezaevi Müzesi web sitesi 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
- TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 26 Eylül 1999 Ulucanlar Cezaevi Raporu 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c "Yeni Şafak - Gündem - Türkiye'nin en ünlü cezaevi tarih oluyor - 28.6.2006". www.yenisafak.com. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
- ^ TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu inceleme raporu 15 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 15. sayfa, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.
- ^ "Ulucanlar Cezaevi müze oldu". www.hurriyet.com.tr. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ankara Merkez Kapali Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi 1925 ve 2006 yillari arasinda Ankara nin Altindag ilcesinin Ulucanlar semtinde faaliyet gostermis olan bir cezaevidir Turk siyasi ve edebi hayatinda da onemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi nin restore edilerek muze ve kultur sanat merkezine donusturulmesi projesi Altindag Belediyesine verildi 2009 yilinda baslatilan restorasyon calismalari 2010 yilinda tamamlandi Ulucanlar Cezaevi MuzesiAcilis1925 Cezaevi olarak 2010 Muze olarak Kapanis2006 Cezaevi kapatildi KonumAltindag Ankara TurkiyeKoordinatlar39 56 18 K 32 52 23 D 39 93833 K 32 87306 D 39 93833 32 87306TurCezaevi muzesiToplu ulasimEGO Dikimevi Istasyonu Cebeci IstasyonuOtopark VarResmi siteResmi siteAltindag Belediyesi bunyesindeki diger muzelerAltinkoy Acik Hava Muzesi Ulucanlar Cezaevi MuzesiTarihce1923 yilinda askeri depo olarak hizmet vermek uzere insa edilen bir bina icine kurulan cezaevi 1925 yilinda yapilan tadilatlar ile cezaevi olarak kullanilmaya baslandi Cezaevinde ilk idamlar 1926 da Iskilipli Atif Hoca ve Ali Riza Hoca nin infazlariyla gerceklesti Ayni yil Izmir Suikasti sonrasi 5 mahkum daha infaz edildi 68 Kusagi nin onde gelen ismi Deniz Gezmis ve iki arkadasi da 6 Mayis 1972 de burada idam edildi Son idam edilen mahkum ise 1983 te ASALA militani Levon Ekmekciyan oldu Cezaevinde Ataturk doneminde 7 20 Mayis 1963 teki basarisiz askeri darbe girisimi sonrasi 2 12 Mart 1971 Muhtirasi sonrasi 3 ve 12 Eylul 1980 Darbesi sonrasi 7 mahkumun infazi yapildi 19 idamin 18 i siyasiyken 1982 de idam edilen Ednan Kavakli tek adi suclu olarak kayitlara gecti Cezaevinde Cuneyt Arcayurek Mahmut Alinak Fakir Baykurt Hatip Dicle Orhan Dogan Bulent Ecevit Yilmaz Guney Nazim Hikmet Yasar Kemal Yavuz Obekci Selim Sadak Sirri Sakik Kemal Tahir Metin Toker Muhsin Yazicioglu ve Leyla Zana gibi cok sayida unlu tutuklu ve mahkum kaldi 29 Eylul 1999 da baslatilan Hayata Donus Operasyonu sirasinda cezaevinde 10 kisi oldu 100 e yakin kisi de yaralandi Ulucanlar Cezaevi 1 Temmuz 2006 da kapatildi Daha sonra restore edilerek muzeye donusturuldu Cezaevinde idam edilenlerCezaevinde Ataturk doneminde 7 20 Mayis 1963 teki basarisiz askeri darbe girisimi sonrasi 2 12 Mart 1971 Muhtirasi sonrasi 3 ve 12 Eylul 1980 Darbesi sonrasi 7 mahkumun infazi yapildi Mahkum Suc Infaz TarihiIskilipli Atif Hoca Anayasa yi Ihlal 4 Subat 1926Ali Riza Hoca Anayasa yi Ihlal 4 Subat 1926Cavid Bey Izmir Suikasti 26 Agustos 1926Doktor Nazim Izmir Suikasti 26 Agustos 1926Filibeli Hilmi Izmir Suikasti 26 Agustos 1926Nail Bey Izmir Suikasti 26 Agustos 1926Abdulkadir Bey Izmir Suikasti 1 Eylul 1926Fethi Gurcan Anayasa yi Ihlal 27 Haziran 1964Talat Aydemir Anayasa yi Ihlal 5 Temmuz 1964Deniz Gezmis Anayasa yi Ihlal 6 Mayis 1972Yusuf Aslan Anayasa yi Ihlal 6 Mayis 1972Huseyin Inan Anayasa yi Ihlal 6 Mayis 1972Necdet Adali Kahve basip 2 sagciyi oldurme 7 Ekim 1980Mustafa Pehlivanoglu Kahve tarayip 5 solcuyu oldurme 7 Ekim 1980Erdal Eren Piyade Er Zekeriya Onge yi oldurme 13 Aralik 1980Fikri Arkan 2 solcuyu oldurme 27 Mart 1982Ednan Kavakli Tecavuz ettigi 16 yasindaki erkek cocugunu oldurme 18 Haziran 1982Ali Bulent Orkan Kahve basip 7 solcuyu oldurme 13 Agustos 1982Levon Ekmekciyan Esenboga Havalimani saldirisi 29 Ocak 1983Populer kulturUcurtmayi Vurmasinlar filmi 1989 yilinda bu cezaevinde cekildi Yilmaz Guney in Duvar filminin ilham kaynagi oldu 2009 yilinda yayinlanan Ezel dizisinin cezaevi sahneleri burada cekildiAyrica bakinizMamak Askeri Cezaevi Pirin Palas Diyarbakir CezaeviDis baglantilarCezaevi Muzesi web sitesi 18 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 6 Mayis 2020 TBMM Insan Haklarini Inceleme Komisyonu 26 Eylul 1999 Ulucanlar Cezaevi Raporu 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c Yeni Safak Gundem Turkiye nin en unlu cezaevi tarih oluyor 28 6 2006 www yenisafak com 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2022 TBMM Insan Haklarini Inceleme Komisyonu inceleme raporu 15 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 15 sayfa 21 Mart 2010 tarihinde erisildi Ulucanlar Cezaevi muze oldu www hurriyet com tr 25 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2016 Arsivlenmis kopya 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2021