Palmiye, palmiyegiller (Arecaceae, Palmae) familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen türlerin ortak adı.
Palmiyegiller | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cocos nucifera | ||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||
|
Özellikleri
Palmiyeler konik gövdelidirler. Bu tür ağaçların dalları hemen hemen hiç yoktur. Bir gövdeden birçok yaprak çıkmaktadır. Palmiye ağaçlarının en büyükleri 30 metreye kadar çıkabilmektedir. Palmiye türlerinin tohumları 1 cm'den 50 cm'ye kadar kabak çiçeği gibi kabarır.
Dağılımı
Yaygın olduğu yerler Asya, Amerika, Büyük Okyanus Adaları ve Afrika'dır.
Birçok türü vardır. Hurma ve Hindistan cevizi meyveleri yenen palmiye türlerindendir.
Asya'da
Asya'daki palmiye türlerinden en önemlisi Trachycarpus Fortunei'dir. Çin Palmiyesi diye de adlandırılır. Güneydoğu Asya'da yetişmektedir. Türkiye'de de az da olsa vardır.
Afrika'da
Afrika'da özellikle kuzey bölgesinde birçok palmiye bulunur. Mısır, Libya, Cezayir, Tunus, Fas gibi Kuzey Afrika ülkelerinde rastlamak mümkündür.
Bazı bölgelerinde geçim kaynağı olan hurma önemli bir paya sahiptir. Ancak son yıllarda gittikçe yaygınlaşan ve kontrol edilemeyen Kırmızı Palmiye Böceği yüzünden birçok hurma çiftçisi büyük zarara uğramıştır ve birçok ağaç telef olmuştur. Türkiye'ye kontrolsüz olarak sokulan Palmiyeler sebebi ile Kırmızı Palmiye Böceği Türkiye'de de etkili olmaya başlamıştır. Böceğin tahribatının önüne geçilememektedir.
Amerika'da
Özellikle Güney Amerika'da yağmur ormanlarında bulunur. Ayrıca Orta Amerika'da Yucatan bölgesi ve Karayip ülkelerinde de palmiye vardır.
Büyük Okyanus Adalarında
Büyük Okyanus Adalarında da palmiyelere rastlamak mümkündür. Guam, Fiji, Tahiti gibi adalarda palmiyeye rastlamak mümkündür.
Kullanımı
Akdeniz ülkelerinde süs bitkisi olarak yetiştirilen palmiyeler, tropikal ülkelerde ekonomik öneme sahiptir.
Özellikle yerliler, palmiyelerden "palmiye şarabı" denilen ve palmiyenin genç gövdesinin hafifçe kesilmesi sonucunda akan sıvının mayalanmasıyla oluşturulan şaraptan çok kâr elde ederler. Bu ekonomik etkinlik için önemlidir.
Ayrıca Hindistan Cevizi oldukça önemlidir. Hindistan cevizi lifi birçok işe yaramaktadır. Ayrıca yenir ve sütü çıkarılır.
Bir palmiye türü olan "mum palmiyesi"nden Karnauba mumu elde edilir. Bu mum cila ve verniğin yapımında kullanılmaktadır.
Yağ palmiyesi denen başka bir türden ise kozmetik sanayinde kullanılan ve tohumlardan çıkarılan yağlar elde edilir. Bu yağlar çıkartıldıktan sonra geriye kalan tortu hayvan yemi olarak kullanılır.
Bazen palmiyelerden dokumacılıkta yararlanılır. Sepet gibi eşyalar yapılır. Kerestesi yapı işlerinde kullanılabilir.
Bazı palmiyelerden şekerimsi bir madde çıkartılır.
Yağı
Genellikle yemekler için de (Özellikle Çin'de) kullanılır. Ama tadının ve kokusunun kötü olduğu belirtilmektedir. Ucuz olması sebebiyle margarin sanayinde soya yağının alternatifi olarak kullanılır. Türkiye'de kullanılan margarinlerin içeriğinde de yüksek oranda palm yağı yer alır. Bu sebeple her yıl yüz binlerce ton palm yağı ithal edilir.
Kültür
Bugün bayraklarında palmiye olan ülkeler Haiti ve Guam'dır. Bayrağında palmiye olan ABD eyaletleri ise Florida ve Güney Karolina'dır. Ayrıca Suudi Arabistan'ın armasında da palmiye bulunur.
Eski Hristiyanlarda palmiye, zaferin simgesi olarak kabul edilirdi. Ayrıca Antik Mısır'da palmiye başlıklı sütunlar vardı.
Bazı türleri
- Acaelorrhaphe wrightii
- Archontophoenix alexandrea
- Archontophoenix mount lewis
- Archontophoenix cunninghamiana
- Archontophoenix cun.illawaraa
- Arenga
- Areca
- Arenga engleri
- Arenga microcarpa
- Arenga tremula
- Bismarcia nobilis
- Bismarcia nobilis silver
- Brahea armata
- Brahea berlandieri
- Brahea brandegeii
- Brahea dulcis
- Brahea edulis
- Brahea elegans
- Butia capitata
- Butia capitata var. oderata
- Butia yatay
- Butia eriospatha
- Butia paraguayenensis (B. Arenicola)
- Ceroxylon
- Trachycarpus fortunei (Çin palmiyesi)
- Borassus
- Hindistan cevizi
- Hurma
- Washingtonia robusta
- Washingtonia filiferia
- Phoneix canariensis (Kanarya adaları palmiyesi)
- Phoenix Dactylifera
- Phoneix roebelini
- Phoneix theophrastii
- Phoneix reclinata
- Phoneix rupicola
- Ravanea rivularis
- Sabal palmetto
- Sabal minor
- Sygarus coronata
- Syagrus romanzoffiana
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Palmiye palmiyegiller Arecaceae Palmae familyasini olusturan tropik iklimlerde yetisen turlerin ortak adi PalmiyegillerCocos nuciferaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Liliopsida Bir cenekliler Takim Familya Arecaceae Palmiyegiller Schultz SchultzensteinOzellikleriPalmiyeler konik govdelidirler Bu tur agaclarin dallari hemen hemen hic yoktur Bir govdeden bircok yaprak cikmaktadir Palmiye agaclarinin en buyukleri 30 metreye kadar cikabilmektedir Palmiye turlerinin tohumlari 1 cm den 50 cm ye kadar kabak cicegi gibi kabarir DagilimiRoystonea bolgesi Palmiyesi Yaygin oldugu yerler Asya Amerika Buyuk Okyanus Adalari ve Afrika dir Bircok turu vardir Hurma ve Hindistan cevizi meyveleri yenen palmiye turlerindendir Asya da Asya daki palmiye turlerinden en onemlisi Trachycarpus Fortunei dir Cin Palmiyesi diye de adlandirilir Guneydogu Asya da yetismektedir Turkiye de de az da olsa vardir Afrika da Afrika da ozellikle kuzey bolgesinde bircok palmiye bulunur Misir Libya Cezayir Tunus Fas gibi Kuzey Afrika ulkelerinde rastlamak mumkundur Bazi bolgelerinde gecim kaynagi olan hurma onemli bir paya sahiptir Ancak son yillarda gittikce yayginlasan ve kontrol edilemeyen Kirmizi Palmiye Bocegi yuzunden bircok hurma ciftcisi buyuk zarara ugramistir ve bircok agac telef olmustur Turkiye ye kontrolsuz olarak sokulan Palmiyeler sebebi ile Kirmizi Palmiye Bocegi Turkiye de de etkili olmaya baslamistir Bocegin tahribatinin onune gecilememektedir Amerika da Ozellikle Guney Amerika da yagmur ormanlarinda bulunur Ayrica Orta Amerika da Yucatan bolgesi ve Karayip ulkelerinde de palmiye vardir Buyuk Okyanus Adalarinda Buyuk Okyanus Adalarinda da palmiyelere rastlamak mumkundur Guam Fiji Tahiti gibi adalarda palmiyeye rastlamak mumkundur KullanimiMilas ta sus olarak kullanilan palmiyeler Akdeniz ulkelerinde sus bitkisi olarak yetistirilen palmiyeler tropikal ulkelerde ekonomik oneme sahiptir Ozellikle yerliler palmiyelerden palmiye sarabi denilen ve palmiyenin genc govdesinin hafifce kesilmesi sonucunda akan sivinin mayalanmasiyla olusturulan saraptan cok kar elde ederler Bu ekonomik etkinlik icin onemlidir Ayrica Hindistan Cevizi oldukca onemlidir Hindistan cevizi lifi bircok ise yaramaktadir Ayrica yenir ve sutu cikarilir Bir palmiye turu olan mum palmiyesi nden Karnauba mumu elde edilir Bu mum cila ve vernigin yapiminda kullanilmaktadir Yag palmiyesi denen baska bir turden ise kozmetik sanayinde kullanilan ve tohumlardan cikarilan yaglar elde edilir Bu yaglar cikartildiktan sonra geriye kalan tortu hayvan yemi olarak kullanilir Bazen palmiyelerden dokumacilikta yararlanilir Sepet gibi esyalar yapilir Kerestesi yapi islerinde kullanilabilir Bazi palmiyelerden sekerimsi bir madde cikartilir YagiGenellikle yemekler icin de Ozellikle Cin de kullanilir Ama tadinin ve kokusunun kotu oldugu belirtilmektedir Ucuz olmasi sebebiyle margarin sanayinde soya yaginin alternatifi olarak kullanilir Turkiye de kullanilan margarinlerin iceriginde de yuksek oranda palm yagi yer alir Bu sebeple her yil yuz binlerce ton palm yagi ithal edilir KulturBugun bayraklarinda palmiye olan ulkeler Haiti ve Guam dir Bayraginda palmiye olan ABD eyaletleri ise Florida ve Guney Karolina dir Ayrica Suudi Arabistan in armasinda da palmiye bulunur Eski Hristiyanlarda palmiye zaferin simgesi olarak kabul edilirdi Ayrica Antik Misir da palmiye baslikli sutunlar vardi Bazi turleriGun batimi sirasinda uc palmiye agaci Acaelorrhaphe wrightii Archontophoenix alexandrea Archontophoenix mount lewis Archontophoenix cunninghamiana Archontophoenix cun illawaraa Arenga Areca Arenga engleri Arenga microcarpa Arenga tremula Bismarcia nobilis Bismarcia nobilis silver Brahea armata Brahea berlandieri Brahea brandegeii Brahea dulcis Brahea edulis Brahea elegans Butia capitata Butia capitata var oderata Butia yatay Butia eriospatha Butia paraguayenensis B Arenicola Ceroxylon Trachycarpus fortunei Cin palmiyesi Borassus Hindistan cevizi Hurma Washingtonia robusta Washingtonia filiferia Phoneix canariensis Kanarya adalari palmiyesi Phoenix Dactylifera Phoneix roebelini Phoneix theophrastii Phoneix reclinata Phoneix rupicola Ravanea rivularis Sabal palmetto Sabal minor Sygarus coronata Syagrus romanzoffiana