Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2022) () |
Bu madde, Arapça Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. (Mayıs 2021) Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
İkinci Suriye Cumhuriyeti -resmi adıyla 1950-1958 arasında Suriye Cumhuriyeti ve 1961-1963 arasında Suriye Arap Cumhuriyetifiili olarak Nisan 1946'da Fransız Mandası'ndan bağımsız olan Birinci Suriye Cumhuriyeti'nin devamıdır. İkinci Cumhuriyet, 1950 Suriye Anayasası'nın üzerine kuruldu. 1953'ten 1954'e kadar Suriye'yi yöneten Edib Çiçekli bu anayasayı askıya aldı ve daha sonra Suriye 1958'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni oluşturmak için katıldı. İkinci Cumhuriyet, Suriye'nin 1961'de birlikten çekilmesiyle yeniden başladı. 1963'te Suriye Baasçı Partisi, önümüzdeki on yıllar için Suriye'deki siyasi yapının temellerini atan kanlı bir askeri darbeyle iktidara geldi.
| 1950-1963 | |||||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Tür | Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin parçası (1958–61) | ||||||||||||
| Başkent | Şam | ||||||||||||
| En büyük şehir | Halep | ||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Arapça | ||||||||||||
| Tanınan diller | Süryanice Ermenice Kürtçe | ||||||||||||
| Demonim | Arap | ||||||||||||
| Hükûmet | Parlamenter cumhuriyet (1950–1951, 1954–1958, 1961–1963) diktatörlük (1951–1954) | ||||||||||||
| Cumhurbaşkanı | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Askeri lider | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Başbakan | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||
| 1963 | 185180 km2 | ||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Para birimi | Suriye lirası | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Günümüzdeki durumu | Suriye | ||||||||||||
Yeşil, beyaz, siyah ve kırmızı bayrak Suriye Arap Cumhuriyeti'nin ilk bayrağıdır ve en kısa kullanımı ile 1961'den 1963'e kadardır. Aynı zamanda devam eden Suriye İç Savaşı sırasında Suriye Muhalefeti'nin bayrağıdır.
Tarihçe
Arka plan
Manda Yönetimindeki Suriye Cumhuriyeti (1930–1946)
Yeni bir anayasa projesi Nisan 1928'de seçilen bir Kurucu Meclis tarafından tartışıldı, ancak bağımsızlık yanlısı Ulusal Blok çoğunluğu kazandığından ve "yetki gücünün ayrıcalıklarını korumayan" birkaç maddenin eklenmesinde ısrar ettiğinden, Meclis 9 Ağustos 1928'de feshedildi. 14 Mayıs 1930'da Suriye Devleti, Suriye Cumhuriyeti olarak ilan edildi ve Fransız Yüksek Komiseri tarafından Lübnan Anayasası, Règlement du Sandjak d'Alexandrette ile aynı zamanda yeni bir Suriye anayasası ilan edildi. Bu anayasada yeni bir bayraktan da söz edildi:
- Suriye bayrağı aşağıdaki şekilde oluşturulacak; boyu yüksekliğinin iki katı olacaktır. Eşit boyutlarda üç bant içerecektir, üst bant yeşil, orta bant beyaz ve alt bant siyah olacaktır. Beyaz kısım, her biri beşer köşeli üç kırmızı yıldıza sahip olacaktır.
Aralık 1931 ve Ocak 1932'de, anayasanın 37. maddesinin dayattığı "dini azınlıkların temsilini" öngören bir seçim yasası uyarınca yeni anayasanın ilk seçimleri yapıldı. Ulusal Blok, Fransız makamlarının yoğun oy hileleri nedeniyle 70 milletvekilinden yalnızca 16'sıyla yeni milletvekilleri meclisinde azınlıktaydı. Milletvekilleri arasında Suriyeli Kürt milliyetçisi Hoybûn (Khoyboun) partisinin üç üyesi, Halil bey bin İbrahim Paça (El-Cezire ili), Mustafa bey Bin Şahin (Cerablus) ve Hasan Avni (Kürt Dağı) da vardı. Yıl içinde 30 Mart'tan 6 Nisan'a kadar "tamamlayıcı seçimler" yapıldı.
1933'te Fransa, kendi lehine ağırlığı olan bir bağımsızlık antlaşması empoze etmeye çalıştı. Antlaşma kademeli bağımsızlık vadetti ama Suriye Dağlarını Fransız kontrolü altında tuttu. O dönemde Suriye devlet başkanı bir Fransız kuklası olan Muhammed Ali el-Abid'di . Bu antlaşmaya yönelik şiddetli muhalefetin öncülüğünü, protesto amacıyla altmış günlük grev çağrısı yapan üst düzey milliyetçi ve parlamenter Haşim el-Attasi oluşturdu . Attasi'nin siyasi koalisyonu Ulusal Blok, kitlesel halk desteğini seferber etti. Ayaklanmalar ve gösteriler şiddetlendi ve ekonomi durma noktasına geldi.
Mart ayında Suriye'deki Fransız Yüksek Komiseri Damien de Martel ile görüşmelerin ardından Haiim el-Attasi, üst düzey bir Blok heyetinin başında Paris'e gitti. sonra Haziran 1936'da kurulan Halk Cephesi liderliğindeki yeni Fransız hükûmeti, Ulusal Blok'u Suriye halkının tek meşru temsilcisi olarak tanımayı kabul etmiş ve El-Attasi'yi bağımsızlık müzakerelerine davet etmişti. Sonuçta ortaya çıkan anlaşma, Suriye bağımsızlığının egemen bir cumhuriyet olarak derhal tanınması çağrısında bulundu ve tam özgürleşme 25 yıllık bir süre içinde kademeli olarak verildi.
1936'da Fransız-Suriye Bağımsızlık Antlaşması imzalandı, bu anlaşma Fransız yasama organı tarafından onaylanmayacaktı. Ancak anlaşma, Nusayri bölgesi (şimdiki adıyla Lazkiye) Jabal Dürzi ve İskenderiye'nin sonraki iki yıl içinde Suriye cumhuriyetine dahil olmasına izin verdi. Büyük Lübnan (şimdi Lübnan Cumhuriyeti), Suriye Cumhuriyeti'ne katılmayan tek devletti. Kral Faysal'ın kısa hükümdarlığı döneminde (1918-1920) başbakan olan Haşim el-Atassi, bağımsızlık anlaşmasının ardından kabul edilen yeni bir anayasa uyarınca seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.
Antlaşma, daha önce özerk olan Dürzi ve Nusayri bölgelerinin Büyük Suriye'ye dahil edilmesini garanti etti, ancak Fransa'nın kasım ayında benzer bir anlaşma imzaladığı Lübnan buna dahil değildi. Antlaşma ayrıca, Suriye'nin içişlerine Fransız müdahalesinin azaltılmasının yanı sıra Fransız askerlerinin, personelinin ve Suriye'deki askeri üslerinin azaltılmasını da vadediyordu. Buna karşılık Suriye, hava sahasının kullanımı da dahil olmak üzere savaş zamanlarında Fransa'yı destekleme ve Fransa'nın Suriye topraklarında iki askeri üs bulundurmasına izin verme sözü verdi. Diğer siyasi, ekonomik ve kültürel hükümler dahil edildi.
Attasi 27 Eylül 1936'da zaferle Suriye'ye döndü ve kasım ayında cumhurbaşkanı seçildi.
Eylül 1938'de Fransa, Suriye'nin İskenderiye Sancağı'nı yeniden ayırdı ve onu Hatay Devleti'ne dönüştürdü. Hatay Devleti ertesi yıl Haziran 1939'da Türkiye'ye katıldı. Suriye, Hatay'ın Türkiye ile birleşmesini tanımadı ve bu mesele günümüze kadar hala tartışmalı bir konu olmaya devam etti.
Ortaya çıkan Adolf Hitler tehdidi, Fransa'nın Orta Doğu'daki kolonilerini terk etmesi durumunda Nazi Almanyası tarafından kuşatılma korkusuna neden oldu. Bu, Fransız hükûmetinin bazı düzeylerinde süregelen emperyalist eğilimlerle birleştiğinde, Fransa'nın sözlerini yeniden gözden geçirmesine ve anlaşmayı onaylamayı reddetmesine yol açtı. Ayrıca, Fransa anlaşma ile Suriye'nin parçası olacağını garanti ettiği İskenderun Sancağı'nı, Türkiye'ye devretmişti. İsyanlar yeniden çıktı, Attasi istifa etti ve Suriye'nin bağımsızlığı II. Dünya Savaşı sonrasına ertelendi.
Fransa'nın II. Dünya Savaşı sırasında 1940'ta düşmesiyle, Suriye, İngilizler ve Özgür Fransa tarafından Temmuz 1941'de işgal edilene kadar Vichy Hükümeti'nin kontrolünde kaldı. Suriye 1941'de yeniden bağımsızlığını ilan etti, ancak 1 Ocak 1944'e kadar bağımsız bir cumhuriyet olarak tanınmadı.
1940'larda İngiltere, Filistin'deki Yahudi isteğini tamamen durdurması karşılığında Britanya'nın askeri, ekonomik ve kültürel konularda ayrıcalıklı statüsünü güvence altına alacak bir Büyük Suriye devletinin kurulmasını gizlice savundu. Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri bölgedeki İngiliz hegemonyasına karşı çıktı ve bu da sonunda İsrail'in kurulmasına yol açtı.
27 Eylül 1941'de Fransa, manda sayesinde ve onun çerçevesinde Suriye Devleti'nin bağımsızlığını ve egemenliğini ilan etti. Bildiride, Suriye ve Lübnan'ın bağımsızlığı ve egemenliği, Manda Yasası'ndan kaynaklandığı için hukuki durumu etkilemeyeceği söyleniyordu. Nitekim bu durum ancak Milletler Cemiyeti Konseyinin anlaşması, 4 Nisan 1924 Fransız-Amerikan Sözleşmesini imzalayan Amerika Birleşik Devletleri Hükûmeti'nin rızası ve ancak Fransız Hükûmeti ile Suriye ve Lübnan Hükûmetleri arasında Fransız Cumhuriyeti yasalarına göre usulüne uygun olarak onaylanan anlaşmalar sonuçlandıktan sonra değiştirilebilirdi.
Benqt Broms, San Francisco Konferansı sırasında durumları şüpheli olan birkaç Birleşmiş Milletler'in kurucu üyelerinin bulunduğunu ve Fransa Hükûmeti'nin hala Suriye ve Lübnan'ı manda olarak gördüğünü belirtmenin önemli olduğunu söyledi.
Duncan Hall, "Dolayısıyla, Cemiyet veya halefi adına herhangi bir resmi işlem yapılmadan Suriye'nin görevine son verildiği söylenebilir. Görev, zorunlu yetkinin ve yeni devletlerin bağımsızlıklarının bildirilmesiyle sona erdi, ardından diğer güçler tarafından parça parça koşulsuz tanıma süreci izledi ve Birleşmiş Milletlere resmen kabul edilmesiyle sonuçlandı. Şart'ın 78. Maddesi, herhangi bir üye devlet için vesayet statüsünü sona erdirdi: 'Vesayet sistemi, Birleşmiş Milletler'e üye olan ve aralarındaki ilişki egemen eşitlik ilkesine saygıya dayalı olan topraklar için geçerli olmayacaktır. " Dolayısıyla BM, 24 Ekim 1945'te, Birleşmiş Milletler Tüzüğünün beş daimi üye tarafından onaylanmasının ardından, hem Suriye hem de Lübnan'ın kurucu üye devletler olması nedeniyle her ikisi üzerindeki Fransız yetkisi o tarihte yasal olarak sona erdirildi ve tam bağımsızlık elde edildi.
29 Mayıs 1945'te Fransa Şam'ı bombaladı ve demokratik olarak seçilmiş liderlerini tutuklamaya çalıştı. Fransız uçakları Şam'ı bombalarken, Başbakan Faris el-Huri, Birleşmiş Milletler'in San Francisco'daki kuruluş konferansındaydı ve Suriye'nin Fransız Mandası'ndan bağımsızlık iddiasını sundu.
24 Ekim 1945'te uluslararası toplumun tanımasıyla Suriye, bağımsızlığına kavuştu. Suriyeli milliyetçi grupların sürekli baskısı ve İngiliz baskısı Fransızları 17 Nisan 1946'da son birliklerini boşaltmaya zorladı. Hızlı ekonomik gelişme, bağımsızlık ilanını takip etse de bağımsızlıktan 1960'ların sonlarına kadar Suriye siyasetinde kargaşalar damgasını vurdu.
Bağımsız Birinci Suriye Cumhuriyeti (1946–1950)
Ülkenin bağımsızlığının ilk yıllarına siyasi istikrarsızlık damgasını vurdu. 1946'dan 1956'ya kadar Suriye'de 20 farklı kabine vardı ve dört farklı anayasa hazırlandı.
1948'de Suriye, yeni kurulan İsrail Devleti ile Arap-İsrail Savaşı'na girdi. Suriye ordusu, İsrail bölgelerinden baskı altına alındı, ancak Golan Tepeleri'ndeki kalelerini güçlendirdi ve eski sınırlarını korumayı ve bazı ek toprakları işgal etmeyi başardı. Temmuz 1949'da Suriye, İsrail ile ateşkes anlaşması imzalayan son Arap ülkesiydi.
Darbe
29 Mart 1949'da, Suriye'nin ulusal hükûmeti, Hüsnü el-Zaim önderliğindeki bir askeri darbeyle devrildi. Bu darbenin nedeni, Suriye Ordusu'nun Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra yaşadığı utançtı. Bu utancın bir örneği 1948 Samne Skandalı adını verdiğimiz olayda görülebilir. Patrick Seale'ye göre, "Cumhurbaşkanı Şükri el-Kuvvetli ve yeni başbakanı ön saflarda mevkiler ve ikmal noktalarında bir tura çıktılar. Hikayeye göre, iki politikacı bir tarla mutfağından gelen keskin bir koku fark etti. Soruşturma yaptıklarında, bunun pişirme yağı yakmaktan geldiği söylendi. Kuvvetli, yeni bir teneke kutu açılmasını ve ondan önce bir yumurtanın pişirilmesini istedi. Yağ bir kez daha mide bulandırıcı bir koku yaydı: Cumhurbaşkanı tadına baktı ve kalitesiz olduğunu söyledi. Numuneler test için gönderildi ve yağın kemik atığından yapıldığı ortaya çıktı ". Daha sonra Kuvvetli, albayın vurgunculuktan tutuklanmasını emretti. Bu olayın ardından memurlar, yemeklik yağın kokusuna atıfta bulunarak halkın burnunu onlara doğru tuttuğunda öfkelendi. 14 Ağustos 1949'da Zaim, meslektaşı Sami el-Hinnavi tarafından devrildi. Birkaç ay sonra, Aralık 1949'da Hinnavi, Albay Edib Çiçekli tarafından devrildi. İkincisi, sivil yönetimi baltaladı ve Çiçekli'nın 1951'de iktidarı tamamen ele geçirmesine yol açtı. Çiçekli, artan halk muhalefetinin onu istifaya ve ülkeyi terk etmeye zorladığı 1954 yılına kadar ülkeyi yönetmeye devam etti. Ulusal hükûmet yeniden kuruldu, ancak bu sefer yurt dışından gelen istikrarsızlıkla yüz yüze geldi. Şubat 1954 darbesiyle Cumhurbaşkanı Çiçekli'nin devrilmesinden sonra, ordudaki rakip gruplar tarafından desteklenen siyasi manevralar, nihayetinde Arap milliyetçisi ve sosyalist unsurları iktidara getirdi.
1956 Süveyş Krizi sırasında Sina Yarımadası'nın İsrail askerleri tarafından işgal edilmesi ve İngiliz ile Fransız birliklerinin müdahalesinden sonra Suriye'de sıkıyönetim ilan edildi. Daha sonra olası bir İsrail işgalini önlemek için Suriye ve Irak askerleri Ürdün'e getirildi. Kasım 1956'da Irak boru hatlarına yapılan saldırılar, Irak'ın Bağdat Paktı'na kabulüne misilleme niteliğindeydi. 1957'nin başlarında Irak, Mısır ve Suriye'ye Ürdün'ün olası ele geçirilmesine karşı tavsiyelerde bulundu.
Kasım 1956'da Suriye, Sovyetler Birliği ile bir anlaşma imzaladı ve Suriye'ye gönderilen uçaklar, tanklar ve diğer askeri teçhizat karşılığında hükûmet içinde komünist nüfuz için bir yer sağladı. Suriye askeri teknolojisinin gücündeki bu artış Türkiye'yi endişelendirdi, çünkü Suriye'nin eskiden Suriye'de şimdi ise Türkiye'de olan İskenderun'u geri almaya çalışması mümkün göründü. Öte yandan Suriye ve SSCB, Türkiye'yi Suriye sınırına asker yığmakla suçladı. Bu çekişme sırasında komünistler, Suriye hükûmeti ve ordusu üzerinde daha fazla kontrol elde etti. Sadece Suriye'nin orijinal üyesi olduğu Birleşmiş Milletler'deki hararetli tartışmalar savaş tehdidini azalttı.
Birleşik Arap Cumhuriyeti'ne katılma
1954 darbesinden sonraki yıllarda Suriye'nin siyasi istikrarsızlığı, Suriye ve Mısır politikalarının paralelliği ve Süveyş Krizi'nin ardından Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın liderliğinin çağrısı Suriye'de Mısır ile birliğe destek yarattı. 1 Şubat 1958'de Suriye Devlet Başkanı Şükri el-Kuvvetli ve Nasır, iki ülkenin birleşerek Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurduğunu ve tüm Suriye siyasi partilerinin yanı sıra komünistlerin açık faaliyetlerini durdurduğunu duyurdu. Birleşme 1958 referandumunda onaylandı.
1961-1963
Mısır'ın BAC üzerindeki hakimiyetinden hoşnutsuzluk, liderliğindeki birliğe karşı çıkan unsurların 28 Eylül 1961'de iktidarı ele geçirmesine yol açtı. İki gün sonra Suriye, Suriye Arap Cumhuriyeti olarak yeniden kuruldu. 1960'ları sık sık darbeler, askeri isyanlar, sivil karışıklıklar ve kanlı isyanlar karakterize etti. 8 Mart 1963 darbesi, tüm yürütme ve yasama otoritesinin kontrolünü üstlenen bir grup askeri ve sivil yetkili olan Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyi'nin (UDKK) kurulmasıyla sonuçlandı. İhtilal, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar liderliğindeki Baas Partisi üyeleri tarafından tasarlandı. Yeni kabineye Baas üyeleri hakim oldu; ılımlı el-Bitar başbakan oldu.
Notlar
Kaynakça
- ^ "www.nationalanthems.info". 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ Revolutions and Military Rule in the Middle East. 2. Robert Speller & Sons. 1971. s. 286. ISBN . 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
- ^ Envoy to the Middle World: Adventures in Diplomacy. Harper & Row. 1983. s. 386.
- ^ Youssef Takla, "Corpus juris du Mandat français 8 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", in: The British and French Mandates in Comparative Perspectives (Fransızca). Brill. 2004. s. 91. ISBN . 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2012.
- ^ a b The 1930 Constitution is integrally reproduced in: (Fransızca). Istituto per l’Oriente. 1931. 25 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2012.
- ^ La Syrie et la France: bilan d'une équivoque, 1939-1945 (Fransızca). Paris: Editions L'Harmattan. 1994. s. 22. ISBN . 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2012.
- ^ La France en Cilicie et en Haute-Mésopotamie: aux confins de la Turquie, de la Syrie et de l'Irak, 1919-1933 (Fransızca). Paris: Editions Karthala. 2004. s. 354. ISBN . 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2012.
- ^ Le mouvement kurde de Turquie en exil: continuités et discontinuités du nationalisme kurde sous le mandat français en Syrie et au Liban (1925-1946) (Fransızca). Peter Lang. 2007. s. 352. ISBN . 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2012.
- ^ See Foreign relations of the United States diplomatic papers, 1941. The British Commonwealth; the Near East and Africa Volume III (1941), pages 809-810; and Statement of General de Gaulle of November 29, 1941, concerning the Mandate for Syria and Lebanon, Marjorie M. Whiteman, Digest of International Law, vol. 1 (Washington, D.C.: U. S. Government Printing Office, 1963) 680-681
- ^ See International law: achievements and prospects, by Mohammed Bedjaoui, UNESCO, Martinus Nijhoff; 1991, , page 46
- ^ Mandates, Dependencies and Trusteeship, by H. Duncan Hall, Carnegie Endowment, 1948, pages 265-266
- ^ . United Nations. 12 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . United States Department of State, Bureau of Near Eastern Affairs, May 2007. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Britannica Online Encyclopedia. 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Ikinci Suriye Cumhuriyeti haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde Arapca Vikipedi de yer alan ayni konulu maddeden Turkceye ceviri yapilarak genisletilebilir Mayis 2021 Baslica ceviri yonergeleri icin genislet dugmesine tiklayiniz Arapca maddenin makine ceviri surumunu goruntuleyin Google Ceviri gibi makine cevirileri yapacaginiz ceviriler icin iyi bir baslangic noktasidir ancak cevirmenler sadece makine tarafindan cevrilen metni kopyala yapistir yapmak yerine hatalari gerektigi gibi gozden gecirmeli ve cevirinin tutarli oldugunu onaylamalidir Guvenilmeyen ya da dusuk kaliteli gorunen icerikleri eklemeyiniz Mumkunse yabanci dil maddesinde verilen referanslar ile cevireceginiz metni dogrulayin Cevirinize eslik edecek bir sekilde dillerarasi baglanti ekleyerek degisiklik ozetinizde bir telif hakki atfi saglamalisiniz Degisiklik ozeti icin ornek bir atif Bu degisiklikteki icerik Arapca Vikipedi de yer alan ar الجمهورية السورية الأولى sayfasindan cevrilmistir atif icin sayfanin tarihine bakiniz Ayrica tartisma sayfasina Cevrilmis sayfa ar الجمهورية السورية الأولى sablonunu eklemelisiniz Daha fazla bilgi icin bkz Vikipedi Ceviri Ikinci Suriye Cumhuriyeti resmi adiyla 1950 1958 arasinda Suriye Cumhuriyeti ve 1961 1963 arasinda Suriye Arap Cumhuriyetifiili olarak Nisan 1946 da Fransiz Mandasi ndan bagimsiz olan Birinci Suriye Cumhuriyeti nin devamidir Ikinci Cumhuriyet 1950 Suriye Anayasasi nin uzerine kuruldu 1953 ten 1954 e kadar Suriye yi yoneten Edib Cicekli bu anayasayi askiya aldi ve daha sonra Suriye 1958 de Birlesik Arap Cumhuriyeti ni olusturmak icin katildi Ikinci Cumhuriyet Suriye nin 1961 de birlikten cekilmesiyle yeniden basladi 1963 te Suriye Baasci Partisi onumuzdeki on yillar icin Suriye deki siyasi yapinin temellerini atan kanli bir askeri darbeyle iktidara geldi Suriye Cumhuriyeti الجمهورية السورية Arapca al Jumhuriyah as Suriyyah 1950 1958 Suriye Arap Cumhuriyeti الجمهورية العربية السورية Arapca al Jumhuriyah al ʿArabiyyah as Suriyyah 1961 1963 1950 1963Bayrak ArmaMilli mars ح م اة الد ي ار source source track track track track track track track Ḥumat ad Diyar Anavatan Muhafizlari TurBirlesik Arap Cumhuriyeti nin parcasi 1958 61 BaskentSamEn buyuk sehirHalepResmi dil ler ArapcaTaninan dillerSuryanice Ermenice KurtceDemonimArapHukumetParlamenter cumhuriyet 1950 1951 1954 1958 1961 1963 diktatorluk 1951 1954 Cumhurbaskani 1950 1951Hasim el Attasi ilk 1962 1963Nazim el Kudsi son Askeri lider 1948 1954Edib CicekliBasbakan 1950Nazim el Kudsi birinci 1962 1963Halid el Azm sonuncu Tarihce Birinci Suriye Cumhuriyeti nin bagimsizligi17 Nisan 1946 Yeni anayasanin kabulu5 Eylul 1950 Misir la birlesme22 Subat 1958 Cumhuriyetin yenilenmesi28 Eylul 1961 Baascilarin yonetimi ele gecirmesi8 Mart 1963Yuzolcumu1963185180 km2Nufus 19634 307 000Para birimiSuriye lirasiOnculler Ardillar1950 Birinci Suriye Cumhuriyeti1961 Birlesik Arap Cumhuriyeti 1958 Birlesik Arap Cumhuriyeti1963 Suriye Arap CumhuriyetiGunumuzdeki durumuSuriye Yesil beyaz siyah ve kirmizi bayrak Suriye Arap Cumhuriyeti nin ilk bayragidir ve en kisa kullanimi ile 1961 den 1963 e kadardir Ayni zamanda devam eden Suriye Ic Savasi sirasinda Suriye Muhalefeti nin bayragidir TarihceArka plan Manda Yonetimindeki Suriye Cumhuriyeti 1930 1946 Suriye Cumhuriyeti Anayasasi 14 Mayis 1930 Yeni bir anayasa projesi Nisan 1928 de secilen bir Kurucu Meclis tarafindan tartisildi ancak bagimsizlik yanlisi Ulusal Blok cogunlugu kazandigindan ve yetki gucunun ayricaliklarini korumayan birkac maddenin eklenmesinde israr ettiginden Meclis 9 Agustos 1928 de feshedildi 14 Mayis 1930 da Suriye Devleti Suriye Cumhuriyeti olarak ilan edildi ve Fransiz Yuksek Komiseri tarafindan Lubnan Anayasasi Reglement du Sandjak d Alexandrette ile ayni zamanda yeni bir Suriye anayasasi ilan edildi Bu anayasada yeni bir bayraktan da soz edildi Suriye bayragi asagidaki sekilde olusturulacak boyu yuksekliginin iki kati olacaktir Esit boyutlarda uc bant icerecektir ust bant yesil orta bant beyaz ve alt bant siyah olacaktir Beyaz kisim her biri beser koseli uc kirmizi yildiza sahip olacaktir Aralik 1931 ve Ocak 1932 de anayasanin 37 maddesinin dayattigi dini azinliklarin temsilini ongoren bir secim yasasi uyarinca yeni anayasanin ilk secimleri yapildi Ulusal Blok Fransiz makamlarinin yogun oy hileleri nedeniyle 70 milletvekilinden yalnizca 16 siyla yeni milletvekilleri meclisinde azinliktaydi Milletvekilleri arasinda Suriyeli Kurt milliyetcisi Hoybun Khoyboun partisinin uc uyesi Halil bey bin Ibrahim Paca El Cezire ili Mustafa bey Bin Sahin Cerablus ve Hasan Avni Kurt Dagi da vardi Yil icinde 30 Mart tan 6 Nisan a kadar tamamlayici secimler yapildi 1933 te Fransa kendi lehine agirligi olan bir bagimsizlik antlasmasi empoze etmeye calisti Antlasma kademeli bagimsizlik vadetti ama Suriye Daglarini Fransiz kontrolu altinda tuttu O donemde Suriye devlet baskani bir Fransiz kuklasi olan Muhammed Ali el Abid di Bu antlasmaya yonelik siddetli muhalefetin onculugunu protesto amaciyla altmis gunluk grev cagrisi yapan ust duzey milliyetci ve parlamenter Hasim el Attasi olusturdu Attasi nin siyasi koalisyonu Ulusal Blok kitlesel halk destegini seferber etti Ayaklanmalar ve gosteriler siddetlendi ve ekonomi durma noktasina geldi Mart ayinda Suriye deki Fransiz Yuksek Komiseri Damien de Martel ile gorusmelerin ardindan Haiim el Attasi ust duzey bir Blok heyetinin basinda Paris e gitti sonra Haziran 1936 da kurulan Halk Cephesi liderligindeki yeni Fransiz hukumeti Ulusal Blok u Suriye halkinin tek mesru temsilcisi olarak tanimayi kabul etmis ve El Attasi yi bagimsizlik muzakerelerine davet etmisti Sonucta ortaya cikan anlasma Suriye bagimsizliginin egemen bir cumhuriyet olarak derhal taninmasi cagrisinda bulundu ve tam ozgurlesme 25 yillik bir sure icinde kademeli olarak verildi 1936 da Fransiz Suriye Bagimsizlik Antlasmasi imzalandi bu anlasma Fransiz yasama organi tarafindan onaylanmayacakti Ancak anlasma Nusayri bolgesi simdiki adiyla Lazkiye Jabal Durzi ve Iskenderiye nin sonraki iki yil icinde Suriye cumhuriyetine dahil olmasina izin verdi Buyuk Lubnan simdi Lubnan Cumhuriyeti Suriye Cumhuriyeti ne katilmayan tek devletti Kral Faysal in kisa hukumdarligi doneminde 1918 1920 basbakan olan Hasim el Atassi bagimsizlik anlasmasinin ardindan kabul edilen yeni bir anayasa uyarinca secilen ilk cumhurbaskani oldu Antlasma daha once ozerk olan Durzi ve Nusayri bolgelerinin Buyuk Suriye ye dahil edilmesini garanti etti ancak Fransa nin kasim ayinda benzer bir anlasma imzaladigi Lubnan buna dahil degildi Antlasma ayrica Suriye nin icislerine Fransiz mudahalesinin azaltilmasinin yani sira Fransiz askerlerinin personelinin ve Suriye deki askeri uslerinin azaltilmasini da vadediyordu Buna karsilik Suriye hava sahasinin kullanimi da dahil olmak uzere savas zamanlarinda Fransa yi destekleme ve Fransa nin Suriye topraklarinda iki askeri us bulundurmasina izin verme sozu verdi Diger siyasi ekonomik ve kulturel hukumler dahil edildi Attasi 27 Eylul 1936 da zaferle Suriye ye dondu ve kasim ayinda cumhurbaskani secildi Eylul 1938 de Fransa Suriye nin Iskenderiye Sancagi ni yeniden ayirdi ve onu Hatay Devleti ne donusturdu Hatay Devleti ertesi yil Haziran 1939 da Turkiye ye katildi Suriye Hatay in Turkiye ile birlesmesini tanimadi ve bu mesele gunumuze kadar hala tartismali bir konu olmaya devam etti Ortaya cikan Adolf Hitler tehdidi Fransa nin Orta Dogu daki kolonilerini terk etmesi durumunda Nazi Almanyasi tarafindan kusatilma korkusuna neden oldu Bu Fransiz hukumetinin bazi duzeylerinde suregelen emperyalist egilimlerle birlestiginde Fransa nin sozlerini yeniden gozden gecirmesine ve anlasmayi onaylamayi reddetmesine yol acti Ayrica Fransa anlasma ile Suriye nin parcasi olacagini garanti ettigi Iskenderun Sancagi ni Turkiye ye devretmisti Isyanlar yeniden cikti Attasi istifa etti ve Suriye nin bagimsizligi II Dunya Savasi sonrasina ertelendi Fransa nin II Dunya Savasi sirasinda 1940 ta dusmesiyle Suriye Ingilizler ve Ozgur Fransa tarafindan Temmuz 1941 de isgal edilene kadar Vichy Hukumeti nin kontrolunde kaldi Suriye 1941 de yeniden bagimsizligini ilan etti ancak 1 Ocak 1944 e kadar bagimsiz bir cumhuriyet olarak taninmadi 1940 larda Ingiltere Filistin deki Yahudi istegini tamamen durdurmasi karsiliginda Britanya nin askeri ekonomik ve kulturel konularda ayricalikli statusunu guvence altina alacak bir Buyuk Suriye devletinin kurulmasini gizlice savundu Fransa ve Amerika Birlesik Devletleri bolgedeki Ingiliz hegemonyasina karsi cikti ve bu da sonunda Israil in kurulmasina yol acti 27 Eylul 1941 de Fransa manda sayesinde ve onun cercevesinde Suriye Devleti nin bagimsizligini ve egemenligini ilan etti Bildiride Suriye ve Lubnan in bagimsizligi ve egemenligi Manda Yasasi ndan kaynaklandigi icin hukuki durumu etkilemeyecegi soyleniyordu Nitekim bu durum ancak Milletler Cemiyeti Konseyinin anlasmasi 4 Nisan 1924 Fransiz Amerikan Sozlesmesini imzalayan Amerika Birlesik Devletleri Hukumeti nin rizasi ve ancak Fransiz Hukumeti ile Suriye ve Lubnan Hukumetleri arasinda Fransiz Cumhuriyeti yasalarina gore usulune uygun olarak onaylanan anlasmalar sonuclandiktan sonra degistirilebilirdi Benqt Broms San Francisco Konferansi sirasinda durumlari supheli olan birkac Birlesmis Milletler in kurucu uyelerinin bulundugunu ve Fransa Hukumeti nin hala Suriye ve Lubnan i manda olarak gordugunu belirtmenin onemli oldugunu soyledi Duncan Hall Dolayisiyla Cemiyet veya halefi adina herhangi bir resmi islem yapilmadan Suriye nin gorevine son verildigi soylenebilir Gorev zorunlu yetkinin ve yeni devletlerin bagimsizliklarinin bildirilmesiyle sona erdi ardindan diger gucler tarafindan parca parca kosulsuz tanima sureci izledi ve Birlesmis Milletlere resmen kabul edilmesiyle sonuclandi Sart in 78 Maddesi herhangi bir uye devlet icin vesayet statusunu sona erdirdi Vesayet sistemi Birlesmis Milletler e uye olan ve aralarindaki iliski egemen esitlik ilkesine saygiya dayali olan topraklar icin gecerli olmayacaktir Dolayisiyla BM 24 Ekim 1945 te Birlesmis Milletler Tuzugunun bes daimi uye tarafindan onaylanmasinin ardindan hem Suriye hem de Lubnan in kurucu uye devletler olmasi nedeniyle her ikisi uzerindeki Fransiz yetkisi o tarihte yasal olarak sona erdirildi ve tam bagimsizlik elde edildi 29 Mayis 1945 te Fransa Sam i bombaladi ve demokratik olarak secilmis liderlerini tutuklamaya calisti Fransiz ucaklari Sam i bombalarken Basbakan Faris el Huri Birlesmis Milletler in San Francisco daki kurulus konferansindaydi ve Suriye nin Fransiz Mandasi ndan bagimsizlik iddiasini sundu 24 Ekim 1945 te uluslararasi toplumun tanimasiyla Suriye bagimsizligina kavustu Suriyeli milliyetci gruplarin surekli baskisi ve Ingiliz baskisi Fransizlari 17 Nisan 1946 da son birliklerini bosaltmaya zorladi Hizli ekonomik gelisme bagimsizlik ilanini takip etse de bagimsizliktan 1960 larin sonlarina kadar Suriye siyasetinde kargasalar damgasini vurdu Bagimsiz Birinci Suriye Cumhuriyeti 1946 1950 Ulkenin bagimsizliginin ilk yillarina siyasi istikrarsizlik damgasini vurdu 1946 dan 1956 ya kadar Suriye de 20 farkli kabine vardi ve dort farkli anayasa hazirlandi 1948 de Suriye yeni kurulan Israil Devleti ile Arap Israil Savasi na girdi Suriye ordusu Israil bolgelerinden baski altina alindi ancak Golan Tepeleri ndeki kalelerini guclendirdi ve eski sinirlarini korumayi ve bazi ek topraklari isgal etmeyi basardi Temmuz 1949 da Suriye Israil ile ateskes anlasmasi imzalayan son Arap ulkesiydi Darbe 29 Mart 1949 da Suriye nin ulusal hukumeti Husnu el Zaim onderligindeki bir askeri darbeyle devrildi Bu darbenin nedeni Suriye Ordusu nun Arap Israil Savasi ndan sonra yasadigi utancti Bu utancin bir ornegi 1948 Samne Skandali adini verdigimiz olayda gorulebilir Patrick Seale ye gore Cumhurbaskani Sukri el Kuvvetli ve yeni basbakani on saflarda mevkiler ve ikmal noktalarinda bir tura ciktilar Hikayeye gore iki politikaci bir tarla mutfagindan gelen keskin bir koku fark etti Sorusturma yaptiklarinda bunun pisirme yagi yakmaktan geldigi soylendi Kuvvetli yeni bir teneke kutu acilmasini ve ondan once bir yumurtanin pisirilmesini istedi Yag bir kez daha mide bulandirici bir koku yaydi Cumhurbaskani tadina bakti ve kalitesiz oldugunu soyledi Numuneler test icin gonderildi ve yagin kemik atigindan yapildigi ortaya cikti Daha sonra Kuvvetli albayin vurgunculuktan tutuklanmasini emretti Bu olayin ardindan memurlar yemeklik yagin kokusuna atifta bulunarak halkin burnunu onlara dogru tuttugunda ofkelendi 14 Agustos 1949 da Zaim meslektasi Sami el Hinnavi tarafindan devrildi Birkac ay sonra Aralik 1949 da Hinnavi Albay Edib Cicekli tarafindan devrildi Ikincisi sivil yonetimi baltaladi ve Cicekli nin 1951 de iktidari tamamen ele gecirmesine yol acti Cicekli artan halk muhalefetinin onu istifaya ve ulkeyi terk etmeye zorladigi 1954 yilina kadar ulkeyi yonetmeye devam etti Ulusal hukumet yeniden kuruldu ancak bu sefer yurt disindan gelen istikrarsizlikla yuz yuze geldi Subat 1954 darbesiyle Cumhurbaskani Cicekli nin devrilmesinden sonra ordudaki rakip gruplar tarafindan desteklenen siyasi manevralar nihayetinde Arap milliyetcisi ve sosyalist unsurlari iktidara getirdi 1956 Suveys Krizi sirasinda Sina Yarimadasi nin Israil askerleri tarafindan isgal edilmesi ve Ingiliz ile Fransiz birliklerinin mudahalesinden sonra Suriye de sikiyonetim ilan edildi Daha sonra olasi bir Israil isgalini onlemek icin Suriye ve Irak askerleri Urdun e getirildi Kasim 1956 da Irak boru hatlarina yapilan saldirilar Irak in Bagdat Pakti na kabulune misilleme niteligindeydi 1957 nin baslarinda Irak Misir ve Suriye ye Urdun un olasi ele gecirilmesine karsi tavsiyelerde bulundu Kasim 1956 da Suriye Sovyetler Birligi ile bir anlasma imzaladi ve Suriye ye gonderilen ucaklar tanklar ve diger askeri techizat karsiliginda hukumet icinde komunist nufuz icin bir yer sagladi Suriye askeri teknolojisinin gucundeki bu artis Turkiye yi endiselendirdi cunku Suriye nin eskiden Suriye de simdi ise Turkiye de olan Iskenderun u geri almaya calismasi mumkun gorundu Ote yandan Suriye ve SSCB Turkiye yi Suriye sinirina asker yigmakla sucladi Bu cekisme sirasinda komunistler Suriye hukumeti ve ordusu uzerinde daha fazla kontrol elde etti Sadece Suriye nin orijinal uyesi oldugu Birlesmis Milletler deki hararetli tartismalar savas tehdidini azaltti Birlesik Arap Cumhuriyeti ne katilma 1954 darbesinden sonraki yillarda Suriye nin siyasi istikrarsizligi Suriye ve Misir politikalarinin paralelligi ve Suveys Krizi nin ardindan Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir in liderliginin cagrisi Suriye de Misir ile birlige destek yaratti 1 Subat 1958 de Suriye Devlet Baskani Sukri el Kuvvetli ve Nasir iki ulkenin birleserek Birlesik Arap Cumhuriyeti ni kurdugunu ve tum Suriye siyasi partilerinin yani sira komunistlerin acik faaliyetlerini durdurdugunu duyurdu Birlesme 1958 referandumunda onaylandi 1961 1963 Misir in BAC uzerindeki hakimiyetinden hosnutsuzluk liderligindeki birlige karsi cikan unsurlarin 28 Eylul 1961 de iktidari ele gecirmesine yol acti Iki gun sonra Suriye Suriye Arap Cumhuriyeti olarak yeniden kuruldu 1960 lari sik sik darbeler askeri isyanlar sivil karisikliklar ve kanli isyanlar karakterize etti 8 Mart 1963 darbesi tum yurutme ve yasama otoritesinin kontrolunu ustlenen bir grup askeri ve sivil yetkili olan Ulusal Devrim Komutanligi Konseyi nin UDKK kurulmasiyla sonuclandi Ihtilal Misel Eflak ve Selahaddin el Bitar liderligindeki Baas Partisi uyeleri tarafindan tasarlandi Yeni kabineye Baas uyeleri hakim oldu ilimli el Bitar basbakan oldu Notlar Arapca الجمهورية السورية al Jumhuriyah as Suriyyah Arapca الجمهورية العربية السورية al Jumhuriyah al ʿArabiyyah as SuriyyahKaynakca www nationalanthems info 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2021 Revolutions and Military Rule in the Middle East 2 Robert Speller amp Sons 1971 s 286 ISBN 9780831500603 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2021 Envoy to the Middle World Adventures in Diplomacy Harper amp Row 1983 s 386 Youssef Takla Corpus juris du Mandat francais 8 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde in The British and French Mandates in Comparative Perspectives Fransizca Brill 2004 s 91 ISBN 978 90 04 13313 6 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2012 a b The 1930 Constitution is integrally reproduced in Fransizca Istituto per l Oriente 1931 25 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2012 La Syrie et la France bilan d une equivoque 1939 1945 Fransizca Paris Editions L Harmattan 1994 s 22 ISBN 9782738425379 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2012 La France en Cilicie et en Haute Mesopotamie aux confins de la Turquie de la Syrie et de l Irak 1919 1933 Fransizca Paris Editions Karthala 2004 s 354 ISBN 978 2 84586 441 2 11 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2012 Le mouvement kurde de Turquie en exil continuites et discontinuites du nationalisme kurde sous le mandat francais en Syrie et au Liban 1925 1946 Fransizca Peter Lang 2007 s 352 ISBN 978 3 03911 209 8 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2012 See Foreign relations of the United States diplomatic papers 1941 The British Commonwealth the Near East and Africa Volume III 1941 pages 809 810 and Statement of General de Gaulle of November 29 1941 concerning the Mandate for Syria and Lebanon Marjorie M Whiteman Digest of International Law vol 1 Washington D C U S Government Printing Office 1963 680 681 See International law achievements and prospects by Mohammed Bedjaoui UNESCO Martinus Nijhoff 1991 92 3 102716 6 page 46 Mandates Dependencies and Trusteeship by H Duncan Hall Carnegie Endowment 1948 pages 265 266 United Nations 12 Agustos 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi United States Department of State Bureau of Near Eastern Affairs May 2007 21 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Britannica Online Encyclopedia 26 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi