Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aziz Sancar (d. 8 Eylül 1946, Savur, Mardin), Amerikalı, Türk doktor, akademisyen, biyokimyager ve moleküler biyologdur. 2015 yılında, Tomas Lindahl ve Paul L. Modrich ile birlikte DNA onarımına ilişkin çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.
 Aziz Sancar | |
|---|---|
 Aziz Sancar, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nde basın toplantısında, 2015. | |
| Doğum | 8 Eylül 1946 Savur, Mardin, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye ABD |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi (1969) (doktora, 1977) |
| Evlilikler | Gwen Sancar |
| Ödüller | TÜBİTAK Ödülü (1997) Vehbi Koç Ödülü (2007) Nobel Kimya Ödülü (2015) Tüm Liste |
| Kariyeri | |
| Dalı | Biyokimya Moleküler biyoloji DNA onarımı Kanser araştırmaları |
| Çalıştığı kurumlar |
|
8 Eylül 1946 tarihinde Mardin'in Savur ilçesinde doğan Aziz Sancar, 1997 yılından beri ABD'deki Kuzey Karolina Üniversitesi'nde görev yapmaktadır. Son 20 yıldır DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlardaki öncülüğü ile tanınır. Aynı zamanda Mehmet Özdoğan ile birlikte ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilen ilk Amerikalı Türk'tür. Sancar, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları nedeniyle 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.
Aziz Sancar’ın geliştirip ismini koyduğu "maxicell tekniği" ve kendi buluşunu yapıp ismini koyduğu "excinuclease/excision nuclease enzimi" terimleri, İngiltere'deki Oxford Üniversitesi Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü'ne girmiştir.
Hayatı
İlk yılları
8 Eylül 1946 tarihinde Mardin'in Savur ilçesinde, Arap kökenli orta gelirli çiftçi bir ailenin sekiz çocuğundan yedincisi olarak doğdu. Sancar, ilk ve orta eğitimini Mardin'de tamamladı. Lise yıllarında futbolla ilgilendi, ancak son sınıfta futbolcu olmaktan vazgeçerek yüksek öğrenimine devam etmek üzere İstanbul'a gitti.
Kariyeri
1963 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden 1969 yılında birincilikle mezun oldu. İki yıl Savur'da bir sağlık ocağında hekimlik yaptıktan sonra bir NATO-TÜBİTAK bursu ile önce Johns Hopkins Üniversitesi'ne giderek 1,5 yıl orada araştırmalarına devam ettikten sonra, uyum sorunları sonrası tekrar Türkiye'ye döndü. ABD'de eğitimini tamamlamak istediğinden Dallas Teksas Üniversitesi'ne gitti. Dallas'ta iken üniversitenin moleküler biyoloji programına ve ’ın laboratuvarına katıldı. Bu laboratuvarda Sancar, danışmanı Claud Stanley Rupert ile ''fotoliyaz'' olarak adlandırılan bir geni klonlamış ve genetik mühendisliği ile bakterilerde çok yüksek oranlarda çoğaltmıştır. Bu genin kodladığı enzim, ultraviyole ışıkları ile zarar görmüş DNA'nın onarımını yapmaktaydı. Bu buluş, Aziz Sancar’ın önce yüksek lisans, ardından doktora derecesi (1977) almasını sağladı.
Aziz Sancar, 1977-1982 yılları arasında Yale Üniversitesi'nin tıp fakültesinde çalıştı. Bu dönemde fotoliyaz enzimi çalışmalarına ara verip nükleotit kesim onarımı araştırmalarına başladı.DNA onarımı dalında doçentlik tezini tamamladı. 1997 yılından itibaren araştırmalarını biyokimya ve biyofizik alanında yaptığı çalışmalarla tanınan ABD'nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill'de, Kuzey Carolina Üniversitesi biyokimya ve biyofizik bölümünde sürdürmektedir.
DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerinde çalışmalarını sürdüren Sancar, 415 bilimsel makale ve 33 kitap yayımladı. Sancar, kanser tedavisinde sirkadiyen saat kullanımıyla ödüller aldı. 2001 yılında Amerikan Kimya Cemiyeti tarafından verilen Kuzey Carolina Seçkin Kimyager Ödülü'nü almaya hak kazanan Sancar, 2005 yılında bilim dünyasının en prestijli üyelikleri arasında yer alan ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilerek bu akademiye seçilen ilk Amerikalı Türk bilim insanı oldu. Bu ödülü aldıktan sonra, ABD'de okuyan Türk öğrencilerine yardım etmek ve Türk-Amerikan ilişkilerini geliştirmek amacıyla eşiyle birlikte 'nı kurarak ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinde "Carolina Türk Evi" isimli bir öğrenci misafirhanesi açtı. 2006 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’ne aslî üye olarak seçildi.
Aziz Sancar, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri vatandaşıdır. Biyokimya profesörü Gwen Boles Sancar ile evlidir.
Nobel Kimya Ödülü alması
Sancar, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmalarından dolayı Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Bu üç araştırmacı, 30 yıldan uzun süre birbirlerinden bağımsız olarak ve büyük oranda bakteri hücrelerinde çalışmaktaydılar. Sancar nükleotit kesim onarımı alanında buluşlar yapmış, Tomas Lindahl ve Paul Modrich ise diğer DNA onarımı mekanizmaları olan bazı kesim onarımı ve yanlış eşleşme onarımını keşfetmişlerdir. Aydınlattıkları temel mekanizmalar, daha sonra insanlar dahil olmak üzere kompleks organizmalarda da gösterilmiştir. Örneğin, nükleotit kesim onarımı bozuklukları ile deri kanserleri arasında doğrudan nedensel ilişki bulunmuştur.
Aziz Sancar’a İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta, düzenlenen törenle verildi. Ödül, İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından takdim edildi. Sancar, ''Beni ödüle götüren, Atatürk’ün ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yaptığı eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu ödülün sahibi, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir Müzesi'dir.'' diyerek Nobel Ödülü ile madalya ve sertifikasını Anıtkabir'e teslim etmiştir. Ödül, Anıtkabir'deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde kendisine ayrılan özel alanda sergilenmektedir.
Popüler kültür
Sancar, 2016 yılında yaptığı bir açıklamada 5 TL üzerindeki DNA sarmalının hatalı olduğunu, bunu Merkez Bankası'na ilettiğini ancak uyarılarına rağmen bunun düzeltilmediğini söyledi.
Ayrıca Aziz Sancar'ın ismi, Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı tarafından İstanbul'da 2018 yılında proje okulu olarak açılan 'ne verilmiştir.
2019 yılında Aziz Sancar, Ahmet Davutoğlu'nun ricası üzerine katıldığı ve dört senedir yürüttüğü İstanbul Şehir Üniversitesi'nin Mütevelli Heyeti üyeliğinden istifa ettiğini duyurdu.
Kişisel yaşamı
Etnik köken tartışmaları
Nobel Ödülü'nü aldıktan sonra Aziz Sancar'ın etnik kökeni gündeme gelmiştir. Sancar, bu konu hakkında anne ve babasıyla Arapça konuşulduğunu ama kardeşler arası Türkçe konuşulduğunu belirtmiştir. Sancar, verdiği her röportajda Arap olarak gösterilmekten rahatsız olduğunu ve Türk olduğunu vurgulamıştır. Ağabeyi Tahir Sancar'ın ifadesine göre, ailesi Oğuz Türklerinin Hasi kolundan olup Horasan'dan Mardin'e göç etmiştir.
Çalışma stili
Aziz Sancar, vermiş olduğu bir röportajda 40 yaşına kadar günde 17 saat çalıştığını, daha sonra ise bunu günde 12 saate düşürdüğünü söylemiştir.
Ödülleri ve başarıları
| Yıl | Ödül töreni | Kategori | Kaynak | Sonuç |
|---|---|---|---|---|
| 1984 | ABD Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) | Genç Araştırmacı Ödülü | Kazandı | |
| 1990 | Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü | Kazandı | ||
| 1995 | ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü | Kazandı | ||
| 1997 | TÜBİTAK Bilim Ödülü | Kazandı | ||
| 2004 | ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü | Kazandı | ||
| 2005 | ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi | Kazandı | ||
| 2006 | TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi | Kazandı | ||
| 2007 | Vehbi Koç Ödülü | Kazandı | ||
| 2015 | Nobel Kimya Ödülü | Kazandı | ||
Kaynakça
- ^ . www.trthaber.com. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Haber Ajansı Kabar. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Detay - Kocaeli Bilim Merkezi". www.kocaelibilimmerkezi.com. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ "Aziz Sancar: Savur'dan Nobel Ödülü'ne |". 8 Eyl 2017. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2023.
- ^ . 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ Broad, William J. (7 Ekim 2015). "Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl, Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies". The New York Times. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ Staff (7 Ekim 2015). "THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 – DNA repair – providing chemical stability for life" (PDF). . 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ "Nobel ödüllü Sancar duygularını AA ile paylaştı". 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2015.
- ^ "Nobel Kimya Ödülü'nü Türk asıllı Aziz Sancar kazandı". 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ Sarah Graham Kenan Biyokimya ve Biyofizik Programı
- ^ "Savur'dan Nobel'e... Prof. Dr. Aziz Sancar kimdir?". 8 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ a b "The Nobel Prize in Chemistry 2015". NobelPrize.org. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2023.
- ^ a b c "Vehbi Koç Ödülü Aziz Sancar'ın" (PDF). Bizden Haberler dergisi, Koç Holding, Haziran 2007. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ a b "Nobeli alan Prof. Aziz Sancar konuştu". cnnturk.com. 11 Kasım 2015. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ a b . sabah.com.tr. 8 Kasım 2015. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ İnan Ketenciler (7 Ekim 2015). "Mithat Sancar, Nobel alan akrabası için konuştu: Ana dilimiz Arapça, köken tartışması hüzün verici!". T 24. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ T.C. Mardin Valiliği (5 Mart 2021). "Prof. Dr. Aziz Sancar"
|url=değerini kontrol edin (). 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2023. - ^ Deniz Ayas (8 Ekim 2015). . 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ Bülent Sarıoğlu (7 Ekim 2015). "Nobel'e değer görülen Aziz Sancar, Mithat Sancar'ın akrabası". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2023.
- ^ a b c d e . Bilkent Üniversitesi web sitesi. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ . CNN Türk websitesi. 11 Ekim 2015. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ . 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ a b "Chapell Hill Üniversitesi Aziz Sancar Profili". 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ . CnnTurk.com sitesi 5 Mayıs 2005. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2015" (İngilizce). 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ . TÜBA. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2015.
- ^ . Aljazeera.com.tr. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ "Atatürk'e vefa borcumu ödedim". Milliyet gazetesi 20 Mayıs 2016. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2016.
- ^ "DNA molekülü hatalı". NTV. 21 Mayıs 2016. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- ^ . Milli Gazete. 19 Aralık 2019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2019.
- ^ Arslan TEKİN (15 Ekim 2015). "Aziz Sancar'dan ders!". yenicaggazetesi.com.tr. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2019.
- ^ Erkan Avcı (18 Ekim 2015). "Nobel ödüllü Sancar duygularını AA ile paylaştı". Anadolu Ajansı. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2018.
- ^ Prof. Dr. Aziz Sancar Röportajı (23 Haziran 2016), İstanbul Üniversitesi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ "The Nobel Prizes - The NSF Connection | National Science Foundation". www.nsf.gov. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "NSF Award Search: Award # 8351212 - PYI - Characterization of UvrABC Excision Nuclease of E. coli". www.nsf.gov. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "VKV Vehbi Koç Vakfı". www.vkv.org.tr. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ Zagorski, Nick (8 Kas 2005). "Profile of Aziz Sancar". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 102 (45): 16125-16127. doi:10.1073/pnas.0507558102. (PMC) 1283445 $2. (PMID) 16263927. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015 – PubMed Central vasıtasıyla.
- ^ "PROF. DR. AZİZ SANCAR". www.mardin.gov.tr. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "Aziz Sancar". American Academy of Arts & Sciences. 6 Ara 2023. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ Chang, Amanda (1 Oca 2005). "Aziz Sancar Elected to National Academy of Sciences and the American Academy of Arts & Sciences". Biochemistry and Biophysics. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "İki Türk bilim adamı ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi". www.hurriyet.com.tr. 5 Mayıs 2005. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "İki Türk bilim adamı, ABD Bilimler Akademisi üyesi". www.hurriyet.com.tr. 6 Mayıs 2005. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ Akademisi, Türkiye Bilimler. "Aziz Sancar | Türkiye Bilimler Akademisi". www.tuba.gov.tr. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ Sciences, Turkish Academy of. "TÜSEB Prof. Dr. Aziz Sancar Incentive Award to TÜBA Young Academy Member Dr. Gür | Turkish Academy of Sciences". www.tuba.gov.tr. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ . Vehbi Koç Ödülü. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
- ^ "Vehbi Koç Ödülü Prof. Dr. Aziz Sancar'ın" (PDF). Vehbi Koç Ödülü. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Ekim 2015.
- ^ "Aziz Sancar | Vehbi Koç Ödülü 2007". | 2007 Vehbi Koç Ödülü. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "Profile of Aziz Sancar" (İngilizce). 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2015.
- ^ "Prof. Dr. Aziz Sancar'a Nobel Kimya Ödülü – Kimyagerler Derneği". 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
- ^ "Türk bilim adamına Nobel Kimya Ödülü". BBC News Türkçe. 7 Eki 2015. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Aziz Sancar ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Aziz Sancar'ın Nobel Konuşması 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YouTube'de yer alan, Sancar'ın biyografisini anlatan bir video 17 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sancar Vakfı 26 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Twitter'da Aziz Sancar 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aziz Sancar d 8 Eylul 1946 Savur Mardin Amerikali Turk doktor akademisyen biyokimyager ve molekuler biyologdur 2015 yilinda Tomas Lindahl ve Paul L Modrich ile birlikte DNA onarimina iliskin calismalari nedeniyle Nobel Kimya Odulu ne layik gorulmustur Aziz SancarAziz Sancar Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi nde basin toplantisinda 2015 Dogum8 Eylul 1946 77 yasinda Savur Mardin TurkiyeMilliyetTurkVatandaslik Turkiye ABDEgitimIstanbul Universitesi Tip Fakultesi 1969 doktora 1977 EvliliklerGwen SancarOdullerTUBITAK Odulu 1997 Vehbi Koc Odulu 2007 Nobel Kimya Odulu 2015 Tum ListeKariyeriDaliBiyokimya Molekuler biyoloji DNA onarimi Kanser arastirmalariCalistigi kurumlarYale Universitesi Tip Fakultesi Kuzey Karolina Universitesi Tip Fakultesi 8 Eylul 1946 tarihinde Mardin in Savur ilcesinde dogan Aziz Sancar 1997 yilindan beri ABD deki Kuzey Karolina Universitesi nde gorev yapmaktadir Son 20 yildir DNA onariminin pek cok parcasinin tanimlanmasinda kullanilan biyokimyasal yaklasimlardaki onculugu ile taninir Ayni zamanda Mehmet Ozdogan ile birlikte ABD Ulusal Bilimler Akademisi ne secilen ilk Amerikali Turk tur Sancar hucrelerin hasar goren DNA lari nasil onardigini ve genetik bilgisini korudugunu haritalandiran arastirmalari nedeniyle 2015 yilinda Nobel Kimya Odulu nu kazanmistir Aziz Sancar in gelistirip ismini koydugu maxicell teknigi ve kendi bulusunu yapip ismini koydugu excinuclease excision nuclease enzimi terimleri Ingiltere deki Oxford Universitesi Biyokimya ve Molekuler Biyoloji Sozlugu ne girmistir HayatiIlk yillari Aziz Sancar in dogdugu Mardin in Savur ilcesinden bir gorunum 8 Eylul 1946 tarihinde Mardin in Savur ilcesinde Arap kokenli orta gelirli ciftci bir ailenin sekiz cocugundan yedincisi olarak dogdu Sancar ilk ve orta egitimini Mardin de tamamladi Lise yillarinda futbolla ilgilendi ancak son sinifta futbolcu olmaktan vazgecerek yuksek ogrenimine devam etmek uzere Istanbul a gitti Kariyeri Aziz Sancar doktorasini Dallas Teksas Universitesi nde yapti 1963 yilinda girdigi Istanbul Universitesi Tip Fakultesi nden 1969 yilinda birincilikle mezun oldu Iki yil Savur da bir saglik ocaginda hekimlik yaptiktan sonra bir NATO TUBITAK bursu ile once Johns Hopkins Universitesi ne giderek 1 5 yil orada arastirmalarina devam ettikten sonra uyum sorunlari sonrasi tekrar Turkiye ye dondu ABD de egitimini tamamlamak istediginden Dallas Teksas Universitesi ne gitti Dallas ta iken universitenin molekuler biyoloji programina ve in laboratuvarina katildi Bu laboratuvarda Sancar danismani Claud Stanley Rupert ile fotoliyaz olarak adlandirilan bir geni klonlamis ve genetik muhendisligi ile bakterilerde cok yuksek oranlarda cogaltmistir Bu genin kodladigi enzim ultraviyole isiklari ile zarar gormus DNA nin onarimini yapmaktaydi Bu bulus Aziz Sancar in once yuksek lisans ardindan doktora derecesi 1977 almasini sagladi Aziz Sancar 1977 1982 yillari arasinda Yale Universitesi nin tip fakultesinde calisti Bu donemde fotoliyaz enzimi calismalarina ara verip nukleotit kesim onarimi arastirmalarina basladi DNA onarimi dalinda docentlik tezini tamamladi 1997 yilindan itibaren arastirmalarini biyokimya ve biyofizik alaninda yaptigi calismalarla taninan ABD nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill de Kuzey Carolina Universitesi biyokimya ve biyofizik bolumunde surdurmektedir DNA onarimi hucre dizilimi kanser tedavisi ve biyolojik saat uzerinde calismalarini surduren Sancar 415 bilimsel makale ve 33 kitap yayimladi Sancar kanser tedavisinde sirkadiyen saat kullanimiyla oduller aldi 2001 yilinda Amerikan Kimya Cemiyeti tarafindan verilen Kuzey Carolina Seckin Kimyager Odulu nu almaya hak kazanan Sancar 2005 yilinda bilim dunyasinin en prestijli uyelikleri arasinda yer alan ABD Ulusal Bilimler Akademisi ne secilerek bu akademiye secilen ilk Amerikali Turk bilim insani oldu Bu odulu aldiktan sonra ABD de okuyan Turk ogrencilerine yardim etmek ve Turk Amerikan iliskilerini gelistirmek amaciyla esiyle birlikte ni kurarak ABD nin Kuzey Carolina eyaletinde Carolina Turk Evi isimli bir ogrenci misafirhanesi acti 2006 yilinda Turkiye Bilimler Akademisi ne asli uye olarak secildi Aziz Sancar Turkiye ve Amerika Birlesik Devletleri vatandasidir Biyokimya profesoru Gwen Boles Sancar ile evlidir Nobel Kimya Odulu almasi Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi nde duzenlenen basin toplantisinda 2015 Nobel Kimya Odulu sahipleri Aziz Sancar solda Paul Modrich ortada ve Tomas Lindahl sagda Aralik 2015 Sancar hucrelerin hasar goren DNA lari nasil onardigini ve genetik bilgisini korudugunu haritalandiran arastirmalarindan dolayi Amerikali Paul Modrich ve Isvecli Tomas Lindahl ile birlikte 2015 Nobel Kimya Odulu ne layik goruldu Bu uc arastirmaci 30 yildan uzun sure birbirlerinden bagimsiz olarak ve buyuk oranda bakteri hucrelerinde calismaktaydilar Sancar nukleotit kesim onarimi alaninda buluslar yapmis Tomas Lindahl ve Paul Modrich ise diger DNA onarimi mekanizmalari olan bazi kesim onarimi ve yanlis eslesme onarimini kesfetmislerdir Aydinlattiklari temel mekanizmalar daha sonra insanlar dahil olmak uzere kompleks organizmalarda da gosterilmistir Ornegin nukleotit kesim onarimi bozukluklari ile deri kanserleri arasinda dogrudan nedensel iliski bulunmustur Aziz Sancar a Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi tarafindan verilen Nobel Kimya Odulu Alfred Nobel in olum yildonumu olan 10 Aralik ta duzenlenen torenle verildi Odul Isvec Krali XVI Carl Gustaf tarafindan takdim edildi Sancar Beni odule goturen Ataturk un ve Turkiye Cumhuriyeti nin yaptigi egitim devrimidir Dolayisiyla bu odulun sahibi Ataturk ve Turkiye Cumhuriyeti ni temsil eden Anitkabir Muzesi dir diyerek Nobel Odulu ile madalya ve sertifikasini Anitkabir e teslim etmistir Odul Anitkabir deki Ataturk ve Kurtulus Savasi Muzesi nde kendisine ayrilan ozel alanda sergilenmektedir Populer kultur Sancar Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev ile birlikte 2 Aralik 2021 Sancar 2016 yilinda yaptigi bir aciklamada 5 TL uzerindeki DNA sarmalinin hatali oldugunu bunu Merkez Bankasi na ilettigini ancak uyarilarina ragmen bunun duzeltilmedigini soyledi Ayrica Aziz Sancar in ismi Turkiye Milli Egitim Bakanligi tarafindan Istanbul da 2018 yilinda proje okulu olarak acilan ne verilmistir 2019 yilinda Aziz Sancar Ahmet Davutoglu nun ricasi uzerine katildigi ve dort senedir yuruttugu Istanbul Sehir Universitesi nin Mutevelli Heyeti uyeliginden istifa ettigini duyurdu Kisisel yasami Etnik koken tartismalari Nobel Odulu nu aldiktan sonra Aziz Sancar in etnik kokeni gundeme gelmistir Sancar bu konu hakkinda anne ve babasiyla Arapca konusuldugunu ama kardesler arasi Turkce konusuldugunu belirtmistir Sancar verdigi her roportajda Arap olarak gosterilmekten rahatsiz oldugunu ve Turk oldugunu vurgulamistir Agabeyi Tahir Sancar in ifadesine gore ailesi Oguz Turklerinin Hasi kolundan olup Horasan dan Mardin e goc etmistir Calisma stili Aziz Sancar vermis oldugu bir roportajda 40 yasina kadar gunde 17 saat calistigini daha sonra ise bunu gunde 12 saate dusurdugunu soylemistir Odulleri ve basarilariYil Odul toreni Kategori Kaynak Sonuc1984 ABD Ulusal Bilim Vakfi National Science Foundation Genc Arastirmaci Odulu Kazandi1990 Amerikan Fotobiyoloji Dernegi American Society for Photobiology Odulu Kazandi1995 ABD Ulusal Saglik Enstitusu National Institutes of Health Odulu Kazandi1997 TUBITAK Bilim Odulu Kazandi2004 ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi American Academy of Arts and Sciences Odulu Kazandi2005 ABD Ulusal Bilimler Akademisi uyesi Kazandi2006 TUBA Turkiye Bilimler Akademisi uyesi Kazandi2007 Vehbi Koc Odulu Kazandi2015 Nobel Kimya Odulu KazandiKaynakca www trthaber com 15 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Haber Ajansi Kabar 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Detay Kocaeli Bilim Merkezi www kocaelibilimmerkezi com 4 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2023 Aziz Sancar Savur dan Nobel Odulu ne 8 Eyl 2017 2 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2023 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2015 Broad William J 7 Ekim 2015 Nobel Prize in Chemistry Awarded to Tomas Lindahl Paul Modrich and Aziz Sancar for DNA Studies The New York Times 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 Staff 7 Ekim 2015 THE NOBEL PRIZE IN CHEMISTRY 2015 DNA repair providing chemical stability for life PDF 11 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Ekim 2015 Nobel odullu Sancar duygularini AA ile paylasti 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2015 Nobel Kimya Odulu nu Turk asilli Aziz Sancar kazandi 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 Sarah Graham Kenan Biyokimya ve Biyofizik Programi Savur dan Nobel e Prof Dr Aziz Sancar kimdir 8 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 a b The Nobel Prize in Chemistry 2015 NobelPrize org 4 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2023 a b c Vehbi Koc Odulu Aziz Sancar in PDF Bizden Haberler dergisi Koc Holding Haziran 2007 15 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Agustos 2016 a b Nobeli alan Prof Aziz Sancar konustu cnnturk com 11 Kasim 2015 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 a b sabah com tr 8 Kasim 2015 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Inan Ketenciler 7 Ekim 2015 Mithat Sancar Nobel alan akrabasi icin konustu Ana dilimiz Arapca koken tartismasi huzun verici T 24 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2023 T C Mardin Valiligi 5 Mart 2021 Prof Dr Aziz Sancar url degerini kontrol edin yardim 14 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2023 Deniz Ayas 8 Ekim 2015 17 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2023 Bulent Sarioglu 7 Ekim 2015 Nobel e deger gorulen Aziz Sancar Mithat Sancar in akrabasi 28 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2023 a b c d e Bilkent Universitesi web sitesi 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2016 CNN Turk websitesi 11 Ekim 2015 29 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2023 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2015 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2015 a b Chapell Hill Universitesi Aziz Sancar Profili 11 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 CnnTurk com sitesi 5 Mayis 2005 20 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2016 The Nobel Prize in Chemistry 2015 Ingilizce 7 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 TUBA 13 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2015 Aljazeera com tr 15 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2016 Ataturk e vefa borcumu odedim Milliyet gazetesi 20 Mayis 2016 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2016 DNA molekulu hatali NTV 21 Mayis 2016 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2016 Arsivlenmis kopya 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2020 Milli Gazete 19 Aralik 2019 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2019 Arslan TEKIN 15 Ekim 2015 Aziz Sancar dan ders yenicaggazetesi com tr 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 Erkan Avci 18 Ekim 2015 Nobel odullu Sancar duygularini AA ile paylasti Anadolu Ajansi 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 29 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2018 Prof Dr Aziz Sancar Roportaji 23 Haziran 2016 Istanbul Universitesi Erisim tarihi 17 Ocak 2022 The Nobel Prizes The NSF Connection National Science Foundation www nsf gov 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 NSF Award Search Award 8351212 PYI Characterization of UvrABC Excision Nuclease of E coli www nsf gov 6 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 VKV Vehbi Koc Vakfi www vkv org tr 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Zagorski Nick 8 Kas 2005 Profile of Aziz Sancar Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 102 45 16125 16127 doi 10 1073 pnas 0507558102 PMC 1283445 2 PMID 16263927 30 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 PubMed Central vasitasiyla PROF DR AZIZ SANCAR www mardin gov tr 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Aziz Sancar American Academy of Arts amp Sciences 6 Ara 2023 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Chang Amanda 1 Oca 2005 Aziz Sancar Elected to National Academy of Sciences and the American Academy of Arts amp Sciences Biochemistry and Biophysics 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Iki Turk bilim adami ABD Ulusal Bilimler Akademisi uyeligine secildi www hurriyet com tr 5 Mayis 2005 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Iki Turk bilim adami ABD Bilimler Akademisi uyesi www hurriyet com tr 6 Mayis 2005 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Akademisi Turkiye Bilimler Aziz Sancar Turkiye Bilimler Akademisi www tuba gov tr 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Sciences Turkish Academy of TUSEB Prof Dr Aziz Sancar Incentive Award to TUBA Young Academy Member Dr Gur Turkish Academy of Sciences www tuba gov tr 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Vehbi Koc Odulu 15 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2015 Vehbi Koc Odulu Prof Dr Aziz Sancar in PDF Vehbi Koc Odulu 15 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Ekim 2015 Aziz Sancar Vehbi Koc Odulu 2007 2007 Vehbi Koc Odulu 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Profile of Aziz Sancar Ingilizce 30 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2015 Prof Dr Aziz Sancar a Nobel Kimya Odulu Kimyagerler Dernegi 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Turk bilim adamina Nobel Kimya Odulu BBC News Turkce 7 Eki 2015 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024 Dis baglantilarVikisoz de Aziz Sancar ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Aziz Sancar in Nobel Konusmasi 27 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube de yer alan Sancar in biyografisini anlatan bir video 17 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sancar Vakfi 26 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Twitter da Aziz Sancar 9 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde